Bí thư TP. HCM Nguyễn Thiện Nhân: 'Khu đô thị sáng tạo phía Đông là quả đấm kinh tế'

Theo ông Nhân, TP. HCM xem động lực phát triển của thành phố trong 5-10 năm tới chính là khu đô thị sáng tạo phía Đông.

Theo đề án thành lập, khu đô thị sáng tạo phía Đông được hình thành dựa trên sự tích hợp 3 thế mạnh của TP. HCM: trung tâm lớn nhất về tài chính tại quận 2; trung tâm lớn nhất về đào tạo nhân lực có trình độ nghiên cứu khoa học ở quận Thủ Đức (với 15 trường đại học trên 100.000 sinh viên); trung tâm công nghệ cao ở quận 9.

Khu đô thị sáng tạo phía Đông, nếu hình thành, sẽ có 1 triệu dân, chiếm 10% dân số thành phố, diện tích 21.000 ha, chiếm 10% diện tích thành phố.

Vì vậy, theo ông Nhân, nếu sáp nhập 3 quận này thành khu đô thị sáng tạo phía Đông thì đây sẽ là quả đấm kinh tế, dự báo đóng góp đến 30% GRDP của TP. HCM.

Nếu tính trung bình mức đóng góp GDP TP. HCM cho cả nước là khoảng 20% thì khu đô thị sáng tạo phía Đông sẽ đóng góp 4%-5% GDP cả nước – tương đương với sự đóng góp của nhiều tỉnh khác cộng lại.

Ông Nhân nhận định đây là cơ hội rất lớn, nhưng muốn làm được thì phải quản lý hành chính thống nhất, không thể để từng quận riêng rẽ. Ông khẳng định việc sáp nhập 3 quận lại là nhu cầu bức thiết. Nếu hình thành được khu đô thị sáng tạo phía Đông, dân số hiện tại là 1 triệu người, dân số quy hoạch là 2-3 triệu người.

Tại buổi làm việc này, Bộ Nội vụ khẳng định ủng hộ kiến nghị này của TP. HCM. Tuy nhiên, Bộ yêu cầu TP. HCM tích hợp đề án này với đề án sắp xếp lại đơn vị hành chính và mô hình bỏ hội đồng nhân dân quận, phường.

Trước đó, ngày 1/4, Chủ tịch UBND TP. HCM Nguyễn Thành Phong đã ký Văn bản số 1157/UBND-TH gửi Bộ Xây dựng để xin ý kiến về thành phần hồ sơ, đề án phân loại đô thị và chương trình phát triển đô thị phục vụ đề án thành lập thành phố trực thuộc TP. HCM. Theo đó, TP. HCM đang xây dựng đề án thành lập TP phía đông trực thuộc TP. HCM trên cơ sở sáp nhập quận 2, 9 và Thủ Đức.

Theo dự kiến, sau khi được thành lập, TP phía đông của TP. HCM sẽ có diện tích tự nhiên là 211,57 km2, quy mô hơn 1,169 triệu dân. Theo tiêu chuẩn quy định, quy mô dân số của TP phía đông sẽ đạt hơn 779,98% và diện tích tự nhiên cũng đạt hơn 141%.

Tuy nhiên, việc sáp nhập quận 2, 9 và Thủ Đức để thành lập "thành phố trực thuộc thành phố" là chưa có tiền lệ (nếu sáp nhập 3 quận để thành lập một quận mới thì phù hợp chủ trương theo tinh thần Nghị quyết số 37, Nghị quyết số 653).

Nếu thực hiện được TP phía đông, TP. HCM sẽ là địa phương đầu tiên của cả nước có mô hình “thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương”. Do chưa có hướng dẫn thực hiện nên UBND TP. HCM đề nghị Bộ Xây dựng sớm phúc đáp về việc thực hiện hồ sơ, đề án phân loại và chương trình

Hiện UBND TP. HCM cũng đã thành lập Ban Chỉ đạo về xây dựng khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông TP. HCM (quận 2, 9, Thủ Đức). Ban Chỉ đạo gồm 22 người, do Chủ tịch UBND TP. HCM Nguyễn Thành Phong làm trưởng ban ban chỉ đạo. Sở Quy hoạch kiến trúc là cơ quan thường trực của ban chỉ đạo.

Theo đề án của một công ty được UBND TP HCM trao giải nhất về ý tưởng quy hoạch khu đô thị sáng tạo phía Đông ngày 23/11, trọng điểm của khu đô thị này sẽ bao gồm 6 trung tâm quan trọng.

Tại trung tâm tài chính quốc tế Thủ Thiêm, hạ tầng giao thông sẽ ưu tiên người đi bộ và tàu điện ngầm kết nối tất cả các khu vực quan trọng; lối đi ở bờ sông và sân các nhà thờ kết nối đường phố, thông suốt cho các hoạt động nghệ thuật, văn hóa, mua sắm.

Khu thể thao và sức khỏe Rạch Chiếc sẽ hình thành khu sản xuất đồ thể thao, các trung tâm sáng tạo, chăm sóc sức khỏe và kiến tạo một không gian rộng lớn xung quanh sân vận động để hội tụ.

Sáu trọng điểm của Khu đô thị sáng tạo phía Đông TP HCM. Ảnh: Trung Sơn báo VnExpress

Tại Trung tâm công nghệ cao Sài Gòn, thành phố sẽ xây nhà ga tàu điện ngầm ở phía Bắc của khu vực kết nối với tất cả các khu trung tâm khác.

Trung tâm công nghệ giáo dục (Đại học Quốc gia TP HCM) là nơi tập trung tri thức cho việc nghiên cứu hợp tác giữa các trường đại học, các công ty nghiên cứu và phát triển, phòng thí nghiệm nghiên cứu.

Khu công nghệ sinh thái Tam Đa ở quận 9 là nơi tập trung nhất về mảng công nghệ sinh thái, mang đến nhiều cơ hội sáng tạo và thực hành. Những khu vườn mưa, khu trường đại học, các trục chính phát triển và khu vực ven biển ngập mặn tạo môi trường phù hợp cho đổi mới nông nghiệp cũng như du lịch sinh thái.

Khu đô thị tương lai Trường Thọ được cải tạo từ khu cảng hiện hữu với hệ thống không gian mở có nhiều chức năng đa dạng. Tại đây cũng sử dụng vành đai giao thông khép kín để kết nối các khu vực khác nhau, dễ tiếp cận đến từng ngóc ngách, ưu tiên người đi bộ.

Để triển khai đồ án, đơn vị đoạt giải đề xuất thành lập cơ quan quản lý phát triển đô thị sáng tạo dưới mô hình công ty chịu trách nhiệm phát triển dự án. Ngoài ra, quận 2, 9 và Thủ Đức cần được tổ chức thống nhất thành một cơ quan hành chính duy nhất, theo mô hình chính quyền đô thị để điều phối phát triển.

Khung phát triển khu đô thị sáng tạo TP. HCM. Ảnh: Trung Sơn báo VnExpress