(VNF) - Siết số lượng dự án, tập trung dự án trọng điểm, tăng cường phân cấp, gắn trách nhiệm người đứng đầu, những chỉ thị trên đang kỳ vọng tạo ra “bước chuyển” về hiệu quả vốn đầu tư công trong thời gian tới.
(Ảnh minh họa)
Cắt giảm mạnh số lượng dự án
Chỉ thị số 13/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng xây dựng Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đã thể hiện quyết tâm thay đổi bộ mặt đầu tư công trong thời gian tới đây. Vốn đầu tư công theo đó sẽ phải thực sự đóng vai trò dẫn dắt, là vốn mồi để thu hút tối đa các nguồn lực từ các thành phần kinh tế khác. Với tính chất đó, người đứng đầu Chính phủ đã chỉ đạo kiên quyết khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, lãng phí, kém hiệu quả, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân công, phân nhiệm đi đôi với tăng cường giám sát, kiểm tra, đánh giá thực hiện và khen thưởng kỷ luật nghiêm minh.
Thực tế hàng nghìn dự án đã bị rà soát và cắt bỏ. Số lượng dự án trong 5 năm tới theo thống kê sẽ chỉ còn khoảng 5.000 dự án, xấp xỉ 23% số dự án giai đoạn 2011 - 2015 và chưa đến một nửa so với giai đoạn 2016 - 2020.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, hiện nay, việc phân bổ kế hoạch vốn đầu tư công đã được phân cấp. Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ phân bổ kế hoạch vốn cho các bộ, ngành, địa phương theo một gói. Các đơn vị chủ động phân bổ số vốn này cho các dự án và phải chịu trách nhiệm; Bộ là đơn vị giám sát, theo dõi và “tuýt còi” khi xảy ra sai phạm.
Theo ông Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống Kê, với số vốn đầu tư công dự kiến tăng gấp rưỡi trong 5 năm tới sẽ là nguồn lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ. “Những năm tới, vốn đầu tư cho phát triển hạ tầng giao thông, đặc biệt các dự án cao tốc kết nối vùng như dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam, dự án đường ven biển kết nối nhiều cao tốc TP. HCM - Mộc Bài, Trung Lương - Mỹ Thuận, Mỹ Thuận - Cần Thơ, hệ thống đường vành đai của Hà Nội, TP. HCM... có ý nghĩa rất lớn. Đây là những tuyến huyết mạch để lưu chuyển hàng hóa, nếu được đầu tư hiện đại sẽ giảm đáng kể chi phí, thời gian vận chuyển và đi lại”, ông Lâm đánh giá.
Tập trung vốn cho các dự án trọng điểm
Qua các cuộc làm việc với các địa phương, Thủ tướng Chính phủ đánh giá, nguyên nhân lớn nhất của việc giải ngân chậm, hiệu quả đầu tư chưa cao là do đầu tư dàn trải, manh mún, chia cắt, cộng với thủ tục rườm rà, không phân cấp mạnh, kỷ luật chưa nghiêm.
“Do đó, dứt khoát khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, manh mún, chia cắt cũng như tâm lý trông chờ, ỷ lại ở Trung ương, đồng thời chống tiêu cực, nghiêm cấm “chạy” dự án. Đây là lợi ích của quốc gia, dân tộc”, Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại một buổi làm việc gần đây.
Phân tích cụ thể, Thủ tướng nhắc tới tình trạng một số tỉnh còn nghèo, quy mô GRDP nhỏ, ngân sách có hạn nhưng dự kiến tới hàng trăm dự án trong 5 năm tới. Với tổng ngân sách được phân bổ, các địa phương, cơ quan, bộ ngành phải suy nghĩ, tính toán, tiết kiệm chi thường xuyên để dành cho đầu tư phát triển, đồng thời điều chỉnh lại các dự án đầu tư theo hướng trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào 3 khâu đột phá chiến lược và các dự án, công trình đầu tư phục vụ an sinh xã hội như phòng chống thiên tai, dịch bệnh, chăm lo các đối tượng yếu thế…
“Vì dân, vì nước, cứ mạnh dạn mà làm, sẽ cắt giảm được số dự án để tập trung vốn cho các dự án trọng tâm, trọng điểm”, Thủ tướng nhấn mạnh. Cùng với đó, nỗ lực phấn đấu, kéo giảm thời gian triển khai dự án bởi càng kéo dài càng lãng phí.
Thủ tướng yêu cầu phân cấp tối đa về đầu tư công; các cơ quan quản lý tập trung xây dựng chiến lược, quy hoạch, xây dựng thể chế, cơ chế, chính sách, xây dựng công cụ để huy động các nguồn lực, hướng dẫn kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm tra, khen thưởng, kỷ luật. Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các bộ, cơ quan lập các đoàn kiểm tra, giám sát; các bộ, cơ quan, địa phương nào không thực hiện đúng chủ trương đầu tư có trọng tâm, trọng điểm cho 3 đột phá chiến lược thì kiên quyết dừng dự án, nếu có vi phạm thì xử lý, kỷ luật theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước.
Phân tích thêm về quan điểm huy động tối đa, sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển, nhất là hạ tầng giao thông, Thủ tướng nêu định hướng trình cấp có thẩm quyền cho phép ngân sách Nhà nước bảo đảm tỉ lệ 50% tổng vốn cho các dự án cao tốc PPP trong cả giai đoạn 2021-2025, phần còn lại thu hút đầu tư ngoài ngân sách. Tỷ lệ cụ thể sẽ được điều chỉnh linh hoạt, phù hợp với từng dự án, những dự án khó khăn, khó thu hút nhà đầu tư thì tỷ lệ tham gia của ngân sách sẽ cao hơn và ngược lại.
Quy trách nhiệm để tăng hiệu quả đầu tư công
Đánh giá về việc siết số lượng dự án đầu tư công thời gian tới đây, TS. Bùi Đức Thụ, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho rằng, việc rà soát, cắt giảm các dự án đầu tư công cần căn cứ trên nhiều khía cạnh.
Nếu rà soát thấy dự án không đủ điều kiện, đương nhiên phải cắt giảm. Với những dự án đã thực hiện rồi, nhưng nhận thấy không hiệu quả thì buộc phải dừng. Bởi nếu không hiệu quả mà cứ làm, dẫn đến dự án đắp chiếu thì hệ quả còn tai hại hơn. Tất nhiên, việc cắt giảm giữa chừng gây tổn hại cho ngân sách nhà nước cần phải có người chịu trách nhiệm.
Bên cạnh đó, với tình trạng ghi số tiền dự án không phù hợp, không cân đối với nguồn vốn, địa phương cứ đề nghị đưa vào, trong khi khả năng cân đối ngân sách cho địa phương có giới hạn, dẫn đến quá tải, mất cân đối, không thể đáp ứng được thì phải loại bỏ.
“Tôi đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương, trước hết phải tự chịu trách nhiệm về việc bố trí vốn của mình, cũng như vấn đề hiệu quả và việc tuân thủ pháp luật về đầu tư xây dựng cơ bản để điều chỉnh danh mục vốn. Nếu việc điều chỉnh không phù hợp, trách nhiệm sẽ thuộc về người đứng đầu. Cơ quan tổ chức đó phải chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước, và trước nhân dân”, ông Thụ nói.
Về nguyên nhân giải ngân vốn đầu tư công thường bị chậm, TS. Bùi Đức Thụ lý giải, là do việc ghi kế hoạch vốn không phù hợp với tình hình thực tế. Nhiều dự án thậm chí chưa giải phóng được mặt bằng, còn tranh chấp hết sức căng thẳng nhưng đã ghi vốn. “Trong điều kiện đất nước ta còn nghèo, nên hiệu quả đầu tư phải là vấn đề số một. Giải ngân nhanh là một trong những giải pháp cần phải làm, nhưng không có nghĩa phải giải ngân bằng mọi giá, tiêu tiền bằng mọi cách. Nếu dự án không hiệu quả, phải có người chịu trách nhiệm chứ? Đã phân cấp, phân quyền rồi, lại để xảy ra tình trạng dự án làm chưa xong, hay vừa khánh thành đã đắp chiếu. Đây là một đau xót, cần phải làm rõ, đặc biệt vấn đề trách nhiệm, không thể kéo dài mãi tình trạng này”, TS. Bùi Đức Thụ chia sẻ.
(VNF) - TS. Hồ Quốc Tuấn cho rằng bước sang năm 2026, dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ của Việt Nam sẽ không còn nhiều khi áp lực lạm phát gia tăng, nhu cầu chi tiêu và đầu tư công lớn hơn, trong khi bối cảnh tài chính – tiền tệ toàn cầu tiếp tục tiềm ẩn nhiều rủi ro, khiến mặt bằng lãi suất khó duy trì ở mức thấp và ổn định như giai đoạn trước.
(VNF) - (VNF) - Sáng 23/12, Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát biểu bế mạc Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. VietnamFinance trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm.
(VNF) - Trong ngày làm việc đầu tiên, Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp riêng, cho ý kiến hoàn thiện báo cáo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về công tác nhân sự.
(VNF) - Đà phục hồi mạnh của xuất khẩu cùng nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu gia tăng đã đưa tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam lập kỷ lục mới. Tính đến hết ngày 15/12, tổng trị giá thương mại hàng hóa đạt gần 884 tỷ USD, tăng hơn 18% so với cùng kỳ, phản ánh sức bật rõ nét của hoạt động sản xuất, xuất khẩu trong những tháng cuối năm.
(VNF) - UBND phường Vĩnh Hưng (TP. Hà Nội) vừa ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Hòa Bình do có hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng theo quy định.
(VNF) - Với cách làm đồng bộ và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác giảm nghèo ở Đắk Lắk đang đi vào thực chất. Từ những buôn làng vùng sâu, nhiều hộ nghèo đã vươn lên ổn định cuộc sống, tạo nền tảng cho giảm nghèo bền vững.
(VNF) - Từ những nông dân từng tay trắng, thiếu đất và vốn sản xuất, nhiều mô hình sinh kế hiệu quả đã hình thành ở Quảng Ngãi. Những mô hình này đã tạo sức lan toả và trở thành nền tảng cho mục tiêu giảm nghèo bền vững, hướng tới cơ bản không còn hộ nghèo vào năm 2030.
(VNF) - Trải qua hơn tám thập kỷ xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành, Quân đội nhân dân Việt Nam luôn thể hiện rõ bản chất cách mạng, xứng đáng với lời khen tặng của Bác Hồ.
(VNF) - Sáng 22/12, Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã khai mạc trọng thể tại Thủ đô Hà Nội. Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì, phát biểu khai mạc Hội nghị. VietnamFinance trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm
(VNF) - Sáng 22/12, Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII khai mạc, cho ý kiến về ba nội dung quan trọng, trong đó có công tác nhân sự Đại hội Đảng 14.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công Thương được Bộ Chính trị điều động tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Phó Bí thư chuyên trách Đảng ủy Quốc hội.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng rà soát lại các quy chuẩn, tiêu chuẩn, điều kiện đường sắt tốc độ cao để lựa chọn công nghệ, tiến hành lựa chọn phương thức đầu tư trong tháng 1/2026.
(VNF) - Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng có Chủ tịch và 2 Phó Chủ tịch cơ quan điều hành. Việc kiện toàn bộ máy điều hành được xem là bước đi quan trọng, tạo nền tảng để trung tâm tài chính chuyên biệt này đi vào vận hành, hướng trọng tâm vào fintech, quản lý gia sản và tài chính xanh.
(VNF) - Sáng 21/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì hội nghị công bố thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam. Sự kiện này đánh dấu bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển thị trường tài chính, thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc nâng cao vị thế trên bản đồ tài chính khu vực và toàn cầu.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, kinh tế số không còn là lựa chọn mà là con đường tất yếu, là động lực cốt lõi của tăng trưởng và đổi mới mô hình phát triển.
(VNF) - Trong những năm gần đây, du lịch cộng đồng tại nhiều vùng nông thôn, miền núi không chỉ dừng lại ở việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch, mà đang dần khẳng định vai trò như một công cụ giảm nghèo hiệu quả. Khi người dân trực tiếp tham gia và hưởng lợi từ việc khai thác giá trị bản địa, du lịch cộng đồng đã tạo sinh kế bền vững, góp phần nâng cao thu nhập, giữ gìn văn hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
(VNF) - Ngày 19/12, lễ khởi công dự án mở rộng đường cao tốc TPHCM - Trung Lương - Mỹ Thuận theo hình thức BOT, tổng vốn đầu tư hơn 36.000 tỷ đồng đã diễn ra.
(VNF) - Dự án trục đại lộ cảnh quan sông Hồng có tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 855.000 tỷ đồng, được triển khai theo phương thức đối tác công tư (PPP). Dự án có quy mô khoảng 11.000 ha, gồm 4 dự án thành phần, dự kiến hoàn thành năm 2030.
(VNF) - Sáng 19/12, Cụm công nghiệp An Thọ của công ty cổ phần Đầu tư An Thọ đã chính thức khởi công với tổng mức đầu tư thực tế dự án gần 1.000 tỷ đồng.
(VNF) - 5 nhà ga trên tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng được khởi công đồng loạt, mở đầu cho việc triển khai dự án đường sắt hiện đại, góp phần tăng cường kết nối vùng và liên vận quốc tế Việt Nam – Trung Quốc.
(VNF) - Ngày 19/12, dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn) – Trà Lĩnh (Cao Bằng) giai đoạn 1 với tổng mức đầu tư gần 23.000 tỷ đồng đã chính thức được thông tuyến.
(VNF) - TS. Hồ Quốc Tuấn cho rằng bước sang năm 2026, dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ của Việt Nam sẽ không còn nhiều khi áp lực lạm phát gia tăng, nhu cầu chi tiêu và đầu tư công lớn hơn, trong khi bối cảnh tài chính – tiền tệ toàn cầu tiếp tục tiềm ẩn nhiều rủi ro, khiến mặt bằng lãi suất khó duy trì ở mức thấp và ổn định như giai đoạn trước.
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.