Chi phí biến đổi là gì? Chi phí biến đổi bình quân là gì?

Chi phí biến đổi (variable costs) là khái niệm dùng để chỉ các loại chi phí có xu hướng thay đổi cùng với quy mô sản lượng. Nó là khoản tiền trả cho các đầu vào nhân tố biến đổi như nguyên liệu, lao động v.v...

Tổng chi phí biến đổi ngắn hạn (TC) được biểu thị trong hình (a). Nó có dạng chữ S vì ở mức sản lượng thấp, tổng chi phí biến đổi tăng chậm và điều này phản ánh ảnh hưởng của quy luật lợi suất tăng dần thu được từ các đầu vào nhân tố biến đổi. Khi sản lượng ở mức cao, tổng chi phí biến đổi tăng nhanh hơn do ảnh hưởng của quy luật lợi suất giảm dần theo quy mô của đầu vào biến đổi. Chi phí biến đổi bình quân (AVC trong hình b) ban đầu giảm do quy luật lợi suất tăng dần của đầu vào biến đổi, sau đó tăng do quy luật lợi suất giảm dần của đầu vào biến đổi bắt đầu phát huy tác dụng.

                       Hình: (a) tổng chi phí và (b) chi phí biến đổi bình quân

Trong lý thuyết về thị trường, doanh nghiệp rời bỏ thị trường nếu trong ngắn hạn nó không kiếm đủ tổng doanh thu để bù đắp tổng chi phí biến đổi. Nếu tạo ra đủ tổng doanh thu để bù đắp tổng chi phí biến đổi và một phần tổng chi phí cố định, nó sẽ tiếp tục sản xuất trong một thời gian, mặc dù có thể bị lỗ.

Chi phí biến đổi bình quân (average variable cost) là chi phí biến đổi của một đơn vị sản lượng như trong hình b. Chi phí biến đổi bình quân (AVC) được tính bằng công thức:

Trong đó TVC là tổng chi phí biến đổi và Q là sản lượng

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Tổng chi phí phát sinh bởi bất kỳ doanh nghiệp nào bao gồm chi phí cố định và chi phí biến đổi. Chi phí cố định là chi phí vẫn giữ nguyên bất kể sản lượng sản xuất. Cho dù một công ty có bán hàng hay không, nó phải trả chi phí cố định, vì những chi phí này độc lập với số sản phẩm đầu ra. Ví dụ về chi phí cố định là tiền thuê nhà, tiền lương của nhân viên, bảo hiểm và vật tư văn phòng. Một công ty vẫn phải trả tiền thuê nhà để điều hành hoạt động kinh doanh của mình bất kể khối lượng sản phẩm được sản xuất và bán ra. Mặc dù, chi phí cố định có thể thay đổi trong một khoảng thời gian, sự thay đổi sẽ không liên quan đến sản xuất.

Mặt khác, chi phí biến đổi phụ thuộc vào sản lượng sản xuất. Chi phí biến đổi là một số tiền không đổi tính trên mỗi đơn vị sản xuất. Khi khối lượng sản xuất và sản lượng tăng lên, chi phí biến đổi cũng sẽ tăng lên. Ngược lại, khi ít sản phẩm được sản xuất thì chi phí biến đổi liên quan đến sản xuất sẽ giảm. Ví dụ về chi phí biến đổi là hoa hồng bán hàng, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí nguyên liệu được sử dụng trong sản xuất. Công thức cho chi phí biến đổi được đưa ra là:

Tổng chi phí biến đổi = Số lượng sản phẩm đầu ra x Giá biến đổi trên một đơn vị đầu ra.