'Còng lưng' gánh ngân sách NATO, Mỹ muốn châu Âu phải nộp thêm tiền?
(VNF) - Mỹ đang chiếm tới 70,5% tổng chi tiêu quân sự của NATO, trong khi phần còn lại của liên minh, đặc biệt là các nước châu Âu, đóng góp khá khiêm tốn. Trước áp lực từ Mỹ, các nước châu Âu buộc phải xem xét lại chiến lược quốc phòng của mình, nhất là trong bối cảnh xung đột Nga - Ukraine và những biến động địa chính trị toàn cầu đang diễn ra.
Ngân sách quân sự NATO: Mỹ chiếm phần lớn, châu Âu đóng góp khiêm tốn
NATO (Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương) là liên minh quân sự mạnh nhất thế giới, nhưng thực tế ngân sách quốc phòng giữa các thành viên lại có sự chênh lệch rất lớn.
Theo Báo cáo thường niên của NATO năm 2023, Mỹ đóng góp tới 70,5% tổng ngân sách, trong khi phần còn lại được chia cho các thành viên khác, chủ yếu là các nước châu Âu và Canada.
Các quốc gia có đóng góp đáng kể bao gồm Anh (5,4%), Pháp (4,7%) và Đức (4,7%). Tuy nhiên, ngay cả những nền kinh tế hàng đầu này cũng chỉ chi một phần nhỏ so với Mỹ. Các nước như Canada (2,1%), Ý (2,6%), Tây Ban Nha (1,6%) và Hà Lan (1,1%) có tỷ lệ chi tiêu khiêm tốn hơn.

Điều này cho thấy NATO vẫn phụ thuộc lớn vào ngân sách quốc phòng của Mỹ, và Washington có quyền lực đáng kể trong việc quyết định chiến lược quân sự chung của khối, theo phân tích từ Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế - IISS.
Về cơ chế tài chính, NATO có hai loại ngân sách chính. Ngân sách chung được tài trợ bởi tất cả các thành viên theo tỷ lệ GDP, chủ yếu dùng để duy trì các cơ sở hạ tầng, tổ chức và hoạt động điều phối. Mỹ chi khoảng 3,4% GDP cho quốc phòng, cao hơn nhiều so với hầu hết các đồng minh châu Âu. Dù Mỹ chỉ đóng góp khoảng 16% ngân sách chung, nhưng lại chiếm hơn 70% tổng chi tiêu quân sự của toàn bộ NATO.
Tuy nhiên, phần lớn chi tiêu quân sự của NATO lại nằm trong ngân sách quốc phòng của từng nước, tức là mỗi quốc gia tự chi trả cho lực lượng quân đội riêng của mình theo nhu cầu và năng lực tài chính.
Cam kết chi tiêu 2% GDP cho quốc phòng đã được các thành viên NATO thống nhất từ năm 2006. Tuy nhiên, đến nay chỉ có 9/31 nước đạt mức này, gồm Mỹ, Anh, Ba Lan, Hy Lạp, Estonia, Latvia, Litva, Slovakia và Romania. Trong khi đó, các cường quốc Tây Âu như Đức, Pháp vẫn chưa đáp ứng yêu cầu, dẫn đến nhiều chỉ trích từ phía Mỹ.
Áp lực từ Mỹ: Châu Âu buộc phải thay đổi?
Từ nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump, Mỹ đã liên tục gây sức ép lên các đồng minh NATO, yêu cầu họ tăng chi tiêu quân sự. Phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO 2018, Tổng thống Trump từng thẳng thừng tuyên bố rằng nếu các nước châu Âu không chịu tăng ngân sách, Mỹ có thể xem xét rút khỏi NATO. Điều này đã khiến nhiều quốc gia, đặc biệt là Đức, phải xem xét lại chính sách quốc phòng của mình.
Dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden, Mỹ vẫn tiếp tục thúc đẩy NATO tự chủ hơn. Washington nhận thấy rằng trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc và các thách thức nội bộ, Mỹ không thể mãi đóng vai trò "kẻ bảo trợ" cho an ninh châu Âu.
Sự kiện Nga đưa quân tới Ukraine vào năm 2022 càng khiến vấn đề này trở nên cấp thiết hơn, buộc các quốc gia châu Âu phải có động thái rõ ràng hơn trong việc củng cố sức mạnh quân sự, báo cáo từ Hội đồng Quan hệ Đối ngoại CFR năm 2023 chỉ ra.
Căng thẳng giữa Nga và Ukraine là một bước ngoặt lớn, khi nhiều quốc gia NATO nhận ra sự cần thiết của việc tăng cường ngân sách quốc phòng. Các nước Đông Âu như Ba Lan và các nước vùng Baltic đã tăng mạnh chi tiêu quân sự, thậm chí vượt mức 2% GDP để đối phó với nguy cơ từ Nga.
Thông tin từ Bộ Quốc phòng Đức năm 2023, nước này đã cam kết đầu tư hơn 100 tỷ euro để hiện đại hóa quân đội, trong khi trước đây Đức khá dè dặt trong chi tiêu quân sự do chính sách hậu chiến.

Với việc Tổng thống Donald Trump tái đắc cử vào tháng 1/2025, chính sách của Mỹ đối với NATO và chi tiêu quốc phòng của các đồng minh châu Âu đang chịu áp lực ngày càng lớn. Tổng thống Trump đã yêu cầu các thành viên NATO tăng chi tiêu quốc phòng lên mức 5% GDP, cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% trước đây. Mặc dù đây có thể là chiến thuật đàm phán, nhưng rõ ràng Mỹ đang thúc ép châu Âu đóng góp nhiều hơn cho an ninh chung.
Theo Reuters, gần đây, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã gặp gỡ Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan Radoslaw Sikorski để thảo luận về việc tăng chi tiêu quốc phòng của các đồng minh NATO, đặc biệt trong bối cảnh cuộc chiến Nga - Ukraine vẫn tiếp diễn. Ba Lan hiện dẫn đầu với mức chi tiêu quốc phòng 4,1% GDP, trong khi nhiều quốc gia khác vẫn chưa đạt mục tiêu 2%.
Viện Nghiên cứu Chính sách châu Âu - EPC nhận định, khi một người có quan điểm như Tổng thống Donald Trump tái đắc cử, NATO có thể đối mặt với một cuộc khủng hoảng tài chính nghiêm trọng. Mỹ có thể cắt giảm ngân sách hoặc thậm chí rút khỏi NATO. Điều này đặt ra câu hỏi: Liệu châu Âu có thể tự đảm bảo an ninh của mình nếu không có sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ Washington?
Một số quốc gia đã thảo luận về khả năng xây dựng Liên minh Phòng thủ châu Âu (European Defence Union) như một giải pháp thay thế NATO trong trường hợp Mỹ giảm hỗ trợ cho khối này.
Thêm vào đó, sự mở rộng của NATO với các thành viên mới như Phần Lan và Thụy Điển cũng đặt ra thách thức về tài chính và chiến lược. Việc mở rộng này giúp NATO gia tăng sức mạnh, nhưng đồng thời cũng đòi hỏi các thành viên hiện tại phải đóng góp nhiều hơn để đảm bảo an ninh khu vực.
Litva (Lithuania) là quốc gia NATO đầu tiên công bố kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng lên mức từ 5 - 6% GDP, bắt đầu từ năm 2026.
Châu Âu đang đối mặt với áp lực lớn hơn từ Mỹ trong việc gánh vác nhiều hơn chi phí quốc phòng. Dù một số nước đã cam kết tăng ngân sách quân sự, nhưng khoảng cách giữa Mỹ và phần còn lại của NATO vẫn còn rất lớn. Trong tương lai, nếu Mỹ tiếp tục điều chỉnh chính sách đối ngoại, NATO có thể sẽ phải tái cơ cấu tài chính và chiến lược để đảm bảo an ninh khu vực mà không phụ thuộc quá nhiều vào Washington.
Vấn đề chi tiêu quốc phòng dự kiến sẽ được thảo luận chi tiết tại hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo NATO tại The Hague vào tháng 6 tới.
Nga - Mỹ đàm phán hoà bình cho Ukraine mà không có đại diện từ Kiev
Luana Lopes Lara: Vũ công balê trở thành nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới
(VNF) - Ở tuổi 29, Luana Lopes Lara ghi danh trong danh sách tỷ phú tự thân trẻ nhất hành tinh, trở thành biểu tượng nữ doanh nhân mới tại Thung lũng Silicon. Cô dẫn dắt Kalshi, nền tảng thị trường dự đoán được định giá 11 tỷ USD, là kỳ lân tài chính hiếm hoi được liên bang Mỹ cấp phép.
Nghi phạm nuốt trang sức 18.000 euro để phi tang, cảnh sát 'đau đầu' thu hồi tang vật
(VNF) - Một người đàn ông tại New Zealand bị tạm giam sau khi bị cáo buộc nuốt mặt dây chuyền Fabergé trị giá 18.000 euro nhằm phi tang tang vật. Cảnh sát đến nay vẫn chưa thu hồi được món trang sức quý hiếm.
Phương Tây chi 5 tỷ USD mua vũ khí Mỹ để viện trợ cho Ukraine
(VNF) - Châu Âu và Canada cam kết chi 5 tỷ USD mua vũ khí Mỹ để duy trì dòng viện trợ cho Ukraine trong bối cảnh Washington giảm hỗ trợ quân sự.
Được TT Trump ân xá, trùm lừa đảo 'ngựa quen đường cũ' cuỗm thêm 35 triệu USD
(VNF) - Sau khi được Tổng thống Donald Trump ân xá hồi năm 2021, Eliyahu Weinstein nhanh chóng quay trở về con đường lừa đảo và chiếm đoạt thêm 35 triệu USD từ mô hình đa cấp.
Vì sao thị trường BĐS Trung Quốc chưa tìm thấy đáy?
(VNF) - Thị trường bất động sản (BĐS) Trung Quốc tiếp tục chìm trong vòng xoáy suy giảm khi giá nhà lao dốc, doanh số bán sụt sâu và thanh khoản của doanh nghiệp giảm. Nhiều nhà kinh tế nhận định rằng thị trường bất động sản Trung Quốc nhiều khả năng cần thêm vài năm điều chỉnh trước khi có thể chạm đáy và phục hồi bền vững.
EU tính tung quyền hạn 'khẩn cấp' huy động trăm tỷ USD từ tài sản của Nga
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) đang xem xét sử dụng các quyền hạn “khẩn cấp” để huy động nguồn vốn lên tới hàng trăm tỷ USD từ tài sản của Nga bị đóng băng, nhằm tạo kênh hỗ trợ tài chính bền vững cho Ukraine trong bối cảnh xung đột kéo dài và nhu cầu viện trợ ngày càng lớn.
Thái Lan tịch thu hơn 310 triệu USD tài sản từ các ‘ông trùm’ lừa đảo
(VNF) - Thái Lan mới đây đã tịch thu và phong tỏa hơn 310 triệu USD tài sản từ 4 mạng lưới tội phạm xuyên quốc gia do Chen Zhi, Kok An, Tangthai và Ue Angkoon cầm đầu, liên quan lừa đảo trực tuyến và rửa tiền. Các loại tài sản bị tịch thu gồm đất đai, bất động sản, tiền mặt, hàng hiệu và tiền kỹ thuật số.
Từ xe điện tới xe xăng: Làn sóng Trung Quốc ‘làm rung chuyển’ ngành ô tô toàn cầu
(VNF) - Trong khi phương Tây dồn sự chú ý vào mối đe dọa cạnh tranh từ xe điện Trung Quốc, một thách thức khác đang âm thầm định hình lại ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. Các nhà sản xuất ô tô truyền thống của Bắc Kinh đang ồ ạt đẩy xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch sang các thị trường mới nổi.
Mang thai hộ: Ngành công nghiệp không khói trị giá hàng tỷ USD
(VNF) - Mang thai hộ đang dần trở thành một ngành công nghiệp toàn cầu trị giá hàng tỷ USD, được thúc đẩy bởi công nghệ hiện đại, hệ thống môi giới xuyên biên giới và nhu cầu ngày càng tăng từ các quốc gia phát triển. Tuy nhiên, sự bùng nổ này kéo theo các khoảng trống pháp lý, tranh cãi đạo đức và mối lo ngại về việc thương mại hóa cơ thể phụ nữ trong kỷ nguyên sinh sản hiện đại.
Khan hiếm nguồn cung, bạc tăng giá 'sốc' hơn cả vàng
(VNF) - Năm 2025, giá bạc đạt mức cao kỷ lục. Theo các chuyên gia, giá bạc vẫn còn dư địa tăng tiếp bất chấp tình trạng thiếu hụt nguồn cung.
TT Putin ký sắc lệnh đặc biệt, miễn thị thực cho du khách Trung Quốc
(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin mới đây đã ký sắc lệnh cho phép công dân Trung Quốc được nhập cảnh Nga miễn thị thực lên tới 30 ngày cho mục đích du lịch hoặc công tác.
Trung Quốc cấp phép lô giấy phép xuất khẩu đất hiếm đầu tiên
(VNF) - Một nguồn tin của Reuters ngày 2/12 tiết lộ rằng Trung Quốc đã cấp lô giấy phép xuất khẩu đất hiếm mới đầu tiên, giúp đẩy nhanh việc vận chuyển đến một số khách hàng nhất định. Đây được xem là kết quả quan trọng từ hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Chiến sự nóng bỏng, công ty của Elon Musk tăng gấp đôi doanh thu vũ khí
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
Cú trượt đầu tháng 12 của Bitcoin: Tâm lý sợ hãi bao trùm thị trường
(VNF) - Tháng cuối cùng của năm bắt đầu với một đợt bán tháo mới trên thị trường tiền điện tử. Bitcoin rơi sâu hơn vào vùng giá xuống trong phiên giao dịch ngày 1/12, có lúc chạm mức thấp nhất 85.461 USD. So với đỉnh mọi thời đại đạt gần 126.200 USD hồi đầu tháng 10, đồng tiền số lớn nhất thế giới đã "bốc hơi" khoảng 32% giá trị.
Cổ phiếu Airbus giảm mạnh do sự cố, chậm bàn giao hàng chục máy bay
(VNF) - Ngay sau khi thông tin về lỗi panel được công bố, cổ phiếu Airbus tại thị trường châu Âu rớt mạnh. Có thời điểm giảm tới khoảng 10%.
Bitcoin lao dốc, thị trường crypto 'đỏ lửa' đầu tháng 12
(VNF) - Ngày 2/12, giá Bitcoin giảm mạnh, khi làn sóng bán tháo tiền điện tử tiếp tục trở lại.
Soán ngôi BYD, VinFast dẫn đầu doanh số xe điện tại Đông Nam Á
(VNF) - Tính từ đầu năm đến hết tháng 9, VinFast bán được 110.362 xe, nhiều hơn so với 70.000 xe của BYD.
Sản xuất đồng loạt suy giảm tại nhiều cường quốc kinh tế, Việt Nam là điểm sáng
(VNF) - Các cuộc khảo sát kinh doanh công bố ngày 1/12 cho thấy hoạt động sản xuất tại các nền kinh tế lớn của châu Âu, châu Á và Mỹ tiếp tục yếu kém trong tháng 11, do nhu cầu trong nước trầm lắng và những bất ổn liên quan đến thuế quan. Trái với xu hướng đi xuống toàn cầu, Việt Nam cùng một số nước Đông Nam Á lại nổi lên như điểm sáng khi ghi nhận mức tăng trưởng sản xuất mạnh mẽ.
Chiến sự bùng phát toàn cầu, một ngành bùng nổ doanh thu
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
Công ty bảo hiểm Nhật Bản chi hơn 5.000 tỷ ‘thâu tóm’ MVI Life của Việt Nam
(VNF) - Công ty bảo hiểm Asahi Mutual Life Insurance của Nhật Bản sẽ mua lại toàn bộ cổ phần của MVI Life. Thương vụ dự kiến hoàn tất vào năm 2026.
‘Pháo đài cuối’ của bất động sản Trung Quốc lung lay
(VNF) - Doanh nghiệp cuối cùng còn trụ vững trong ngành bất động sản đang lao đao của Trung Quốc có lẽ cũng sắp gục ngã.
'Kho báu' lithium nghìn tỷ USD ẩn dưới siêu núi lửa, vẽ lại bản đồ ngành pin toàn cầu
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
Nga tiếp lực đẩy cho tham vọng quốc tế hóa tiền tệ của Bắc Kinh
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
TT Trump sắp chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang mới
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
Điểm danh loạt doanh nhân được Tổng thống Trump 'giải cứu'
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
Luana Lopes Lara: Vũ công balê trở thành nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới
(VNF) - Ở tuổi 29, Luana Lopes Lara ghi danh trong danh sách tỷ phú tự thân trẻ nhất hành tinh, trở thành biểu tượng nữ doanh nhân mới tại Thung lũng Silicon. Cô dẫn dắt Kalshi, nền tảng thị trường dự đoán được định giá 11 tỷ USD, là kỳ lân tài chính hiếm hoi được liên bang Mỹ cấp phép.
Khảo sát tiến độ các dự án nhà ở xã hội xây dựng ở Đà Nẵng
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.


































































