‘Cứu’ nước mắm truyền thống: Phải khẩn cấp tháo ‘vòng kim cô histamine’ của Codex
Tào Minh -
17/03/2019 09:16 (GMT+7)
(VNF) – Vướng quy định về hàm lượng histamine trong tiêu chuẩn về nước mắm của Codex, nước mắm truyền thống Việt Nam chỉ có thể loanh quanh ở sân nhà.
Phải khẩn cấp tháo ‘vòng kim cô histamine’ của Codex
Năm 2006, Ủy ban Codex Việt Nam và Thái Lan đã đồng chủ trì biên soạn một bộ tiêu chuẩn nước mắm. Sau 5 năm, bộ tiêu chuẩn này đã được hội nghị đại hội đồng Codex (CAC) lần thứ 34 (7/2011) công nhận.
Tiêu chuẩn về nước mắm của Codex, với 11 điều, đã đưa ra các tiêu chí cụ thể về mức chất lượng và an toàn thực phẩm cho sản phẩm nước mắm. Đây là cơ sở để các quốc gia tham khảo trong đánh giá chất lượng và an toàn thực phẩm cho nước mắm và là trở thành căn cứ pháp lý để cho phép nước mắm của một quốc gia có được xuất hoặc nhập khẩu hay không.
Tại điều 6, tiêu chuẩn nước mắm của Codex có quy định: “Sản phẩm không được có hàm lượng histamine lớn hơn 40mg/100g nước mắm trong mọi đơn vị mẫu được phân tích”. Theo các chuyên gia, quy định này là chiếc vòng kim cô trói chặt các doanh nghiệp sản xuất nước mắm truyền thống Việt Nam, bịt đường xuất ngoại của sản phẩm nước mắm truyền thống.
Nước mắm truyền thống rất khó đáp ứng được tiêu chuẩn histamine của Codex
Theo TS Trần Thị Dung, nguyên cán bộ Vụ Khoa học Công nghệ, Bộ Thủy sản (nay là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), nước mắm truyền thống được làm từ các loại cá thuộc họ thu – ngừ (cá trích, cá nục, cá cơm) loài cá nhiều thịt đỏ, có chứa nhiều axit amin histidine. Ở điều kiện lên men cá trong thùng chượp, loại axit amin này sinh ra histamine.
Do nước mắm truyền thống Việt Nam là loại nước mắm cao đạm (có thể lên tới 60 đạm) nên hàm lượng histamine trong nước mắm rất cao, tùy theo vùng miền có thể đạt tới giá trị 700 đến 1100 ppm, vượt xa ngưỡng 400 ppm (tức 40mg/100 gam nước mắm) theo tiêu chuẩn của Codex. Chính vì vậy, nước mắm truyền thống Việt Nam gần như không thể xuất khẩu ra nước ngoài.
“Thật ra ở Phú Quốc, các cơ sở sản xuất cũng làm ra được loại nước mắm có hàm lượng histamine không vượt quá 400 ppm, tuy nhiên số lượng nước mắm đạt được ngưỡng này rất ít, chỉ khoảng 20%. Điều đó có nghĩa là 80% sản phẩm nước mắm làm ra không thể xuất ngoại”, TS Dung cho biết.
Theo TS Trần Thị Dung, histamine có thể gây dị ứng, ngộ độc, tuy nhiên hàm lượng bao nhiêu thì gây ngộ độc lại chưa có công trình nghiên cứu nào khẳng định.
“Ngưỡng 400 ppm histamine trong tiêu chuẩn nước mắm của Codex hoàn toàn là do Thái Lan đề xuất, dựa trên kết quả đánh giá rủi ro histamine cho nước mắm của riêng họ. Việt Nam, cho đến nay, vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào đánh giá rủi ro histamine trong nước mắm truyền thống của mình, nên chỉ biết đồng thuận với mức giới hạn histamin do Thái Lan đề xuất. Việt Nam thậm chí còn thấy rằng đó đã là ‘thắng lợi’ khi đã có được kết quả tốt hơn mức mà Codex biết về sản phẩm thủy sản họ cá thu ngừ là 200 ppm trước đây.
“Nhưng điều đáng nói là nước mắm của Thái Lan là loại nước mắm thấp đạm, nhạt muối, khác xa với loại nước mắm cao đạm, mặn muối của Việt Nam. Do đó, kết quả nghiên cứu của Thái Lan không phù hợpn với trường hợp nước mắm truyền thống cao đạm của Việt Nam. Trong khi đó, trong suốt chiều dài lịch sử sử dụng nước mắm Việt Nam, chúng ta chưa hề ghi nhận trường hợp nào ngộ độc dị ứng khi ăn nước mắm, vấn đề là phải được chứng minh thêm bằng chứng cứ khoa học để có thể đề nghị Codex thay đổi mức giới hạn 400ppm cho chỉ tiêu histamin của nước mắm ”, TS Dung nhấn mạnh.
Thái Lan huy động tổng lực, Việt Nam dửng dưng
Là một trong hai nước biên soạn tiêu chuẩn nước mắm cho Codex nhưng Việt Nam lại có tâm thế trái ngược với Thái Lan. Trong khi Thái Lan – một quốc gia mới chỉ sản xuất nước mắm mấy chục năm nay, huy động toàn lực để soạn bộ tiêu chuẩn có lợi cho mình thì Việt Nam lại… không làm gì.
“Trong quá trình xây dựng tiêu chuẩn Codex cho nước mắm, sự tham gia của các nhà sản xuất nước mắm truyền thống của Việt Nam rất hạn chế, một phần chưa nhận thức rõ tầm quan trọng của tiêu chuẩn Codex, một phần do họ chưa có được hiệp hội cho nước mắm truyền thống ở tầm quốc gia.
“Những người được cử đi soạn thảo tiêu chuẩn, gồm đại diện Văn phòng Codex Việt Nam, cán bộ Vụ Khoa học Công nghệ của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, lại không phải chuyên gia hiểu sâu sắc về nước mắm.
“Thêm vào đó, những người này cũng không có sự hậu thuẫn về khoa học, không có công trình nghiên cứu nào về histamine, không có bài báo, báo cáo nào để có thể đem ra đàm phán. Tất cả những điều này khiến nước mắm Việt Nam thua về tiêu chuẩn histamine. Và bên có lợi là nước mắm Thái Lan khi sản phẩm của nước này xuất khẩu sang các thị trường EU, Mỹ, Úc, Nhật Bản…”, TS Dung nói.
Đã kiến nghị nhiều lần, không cơ quan nào chịu làm
Theo TS Trần Thị Dung, việc tổ chức nghiên cứu, đánh giá nguy cơ histamine trong nước mắm truyền thống Việt Nam là việc quan trọng, cần thực hiện ngay để phá bỏ vòng kim cô mà tiêu chuẩn Codex đang “chụp” lên đầu các doanh nghiệp sản xuất nước mắm trong nước.
“Chúng ta muốn đàm phán với Codex để nới chỉ tiêu hàm lượng histamine trong nước mắm thì phải có cơ sở khoa học. Không tổ chức nghiên cứu thì lấy gì để nói chuyện với người ta. Mà không thay đổi được mức giới hạn của chỉ tiêu này trong tiêu chuẩn Codex, nước mắm truyền thống Việt Nam không có đường để xuất khẩu”, TS Dung trăn trở.
Điều bất ngờ, theo TS Dung, là đề xuất nghiên cứu, đánh giá nguy cơ histamine đã được các chuyên gia đưa ra cách đây nhiều năm, nhưng không một cơ quan nào, từ Bộ Y tế đến Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quan tâm.
“Không hiểu vì sao một việc quan trọng như vậy mà các bộ không làm?”, bà Dung băn khoăn.
(VNF) - Với vị trí kim cương trên cung đường ven biển đẹp nhất Đà Nẵng, Newtown Diamond đem đến không gian sống đẳng cấp và tầm nhìn tuyệt mĩ mà chủ nhân tương lai có thể trực tiếp trải nghiệm tại căn hộ mẫu sang trọng, tinh tế vừa khai trương.
(VNF) - Sáng 30/11/2025, Hội nghị Tổng kết Đề án Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 – 2025 (Đề án 939) và triển khai Đề án Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2026 – 2035 (Đề án 2415) và biểu dương các điển hình hợp tác xã do phụ nữ quản lý năm 2025 đã diễn ra tại Hà Nội với sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và trực tuyến với 34 điểm cầu khắp cả nước.
(VNF) - Hội Mỹ nghệ Kim hoàn Đá quý TP. HCM (SJA) SJA khát vọng xây dựng ngành kim hoàn TP. HCM trở thành một trong những trung tâm chế tác, thiết kế và thương mại trang sức quan trọng của châu Á trong thập niên tới.
(VNF) - Thị trường kim loại quý đang chứng kiến làn sóng tăng giá hiếm thấy, với bạc lập kỷ lục mới và vàng bứt phá lên mức cao nhất hai tuần. Sự thiếu hụt nguồn cung, nhu cầu đầu tư tăng mạnh và kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất đang khiến thị trường bước vào giai đoạn biến động lớn.
(VNF) - Một chủ hộ kinh doanh tại Tuyên Quang vừa bị khởi tố vì khai doanh thu bán hàng online chỉ bằng một phần rất nhỏ so với thực tế, nhằm trốn số tiền thuế gần 837 triệu đồng. Vụ việc được cơ quan công an phát hiện trong quá trình kiểm tra hoạt động bán hàng qua livestream.
(VNF) - Suốt 30 năm qua, ông Vũ Hoài Nam (SN 1976, trú phường Hồng Quang, tỉnh Ninh Bình) đã sưu tầm được khoảng 500 tờ tiền giấy của Việt Nam qua nhiều thời kỳ và hơn 200 đồng tiền xu.
(VNF) - Kết thúc tháng 11, giá vàng trong nước vẫn neo ở mức cao nhất từ trước đến nay. Tính từ đầu năm đến nay, giá vàng trong nước đã tăng tới hơn 70 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Đánh giá tổng kim ngạch thương mại của Ấn Độ chỉ cao hơn Việt Nam không đáng kể, chuyên gia xuất khẩu cho rằng nếu đà tăng trưởng tiếp tục được duy trì, Việt Nam hoàn toàn có thể vượt Ấn Độ trong vòng 1-2 năm tới.
(VNF) - Trong bối cảnh nguồn cung chịu áp lực, giá APT, nguyên liệu đầu vào quan trọng nhất trong chuỗi sản xuất vonfram, tiếp tục tăng mạnh. Fastmarkets hiện ghi nhận giá quanh mức 735 – 780 USD/mtu (CIF Rotterdam/Baltimore), gần gấp 2,3 lần bình quân năm 2024 (318 USD/mtu) và vượt xa đỉnh lịch sử năm 2011 (430 USD/mtu).
(VNF) - Trong lĩnh vực xây dựng, chất lượng sản phẩm là điều kiện cần, nhưng cung ứng vật liệu kịp thời mới là điều kiện đủ để đảm bảo tiến độ thi công. Với sứ mệnh trở thành người đồng hành thông suốt mạch sống của mọi công trình, Ströman không chỉ tập trung vào việc sản xuất các dòng ống nhựa bền bỉ chất Đức; mà còn phát triển một mạng lưới phân phối rộng khắp, đảm bảo Ströman có thể đến tay nhà thầu và người tiêu dùng một cách nhanh chóng, hiệu quả nhất.
(VNF) - Biên bản ghi nhớ hợp tác được ký kết giữa Tập đoàn T&T Group và Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam sẽ tạo động lực cho việc tăng cường kết nối, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hội nhập và nâng cao năng lực cạnh tranh cho cộng đồng doanh nghiệp trẻ trên phạm vi toàn quốc.
(VNF) - Vietravel Airlines sẽ đổi sang tên thương hiệu mới, độc lập với hệ sinh thái Tập đoàn Du lịch Vietravel sau khi thương hiệu này thoái sạch vốn tại hãng bay.
(VNF) - Chi phí thay pin từng là rào cản tài chính hàng đầu với người dùng và cũng là bài toán khó đối với nhiều nhà sản xuất xe điện. Tuy nhiên, thương hiệu xe máy điện Dat Bike mới đây đã có công bố đáng chú ý về độ bền pin xe điện của hãng.
(VNF) - Các thị trường chiến lược như Mỹ, EU, Nhật Bản hay Trung Đông vẫn còn nhiều dư địa xuất khẩu chưa được khai thác hiệu quả, là nhận định chung tại Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam 2025 với chủ đề “Go Global – Chinh phục thị trường quốc tế”, diễn ra ngày 26/11 tại Hà Nội.
(VNF) - Thỏa thuận kéo dài 10 năm giữa Thaco và Fresh Del Monte không chỉ mở ra thị trường ổn định cho nông sản Việt, đồng thời tạo kỳ vọng phục hồi cho HAGL Agrico (HNG) sau nhiều năm khó khăn.
(VNF) - Từ ngày 1/7/2026, Hà Nội thí điểm thực hiện vùng phát thải thấp tại một số khu vực trong Vành đai 1 gồm 9 phường: Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà, Tây Hồ.
(VNF) - Trong tháng 11/2025, ông Nguyễn Thanh Bình, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐQT PV GAS đã chủ trì các buổi làm việc với các đơn vị của PV GAS thuộc Khối Kinh doanh, Khối Sản xuất – Vận hành và Khối Dự án - Dịch vụ.
(VNF) - Với vị trí kim cương trên cung đường ven biển đẹp nhất Đà Nẵng, Newtown Diamond đem đến không gian sống đẳng cấp và tầm nhìn tuyệt mĩ mà chủ nhân tương lai có thể trực tiếp trải nghiệm tại căn hộ mẫu sang trọng, tinh tế vừa khai trương.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.