Dòng tiền bế tắc: Lãi suất cho vay giảm, tín dụng vẫn tăng chậm

Lãi vay bình quân giảm, lãi suất tiết kiệm tăng

Một số ngân hàng vừa mới công bố lãi suất cho vay bình quân mới giải ngân trong tháng 5 ở mức giảm nhẹ so với tháng trước.

Vietcombank vừa công bố lãi suất cho vay bình quân kỳ tháng 5 giảm 0,2% so với tháng trước đó, ở mức 5,9%/năm. Chênh lệch lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân ở ngân hàng này cũng giảm từ 3,3%/năm về 3,2%/năm và chênh lệch lãi suất sau khi trừ các chi phí liên quan hoạt động huy động vốn, sử dụng vốn từ 1,6%/năm về 1,5%/năm.

Tương tự, VietinBank giảm lãi suất cho vay bình quân tháng 5 còn 6,1%/năm. Chênh lệch lãi suất cho vay và huy động bình quân chỉ còn 2,4%/năm.

Tại Agribank, lãi suất cho vay bình quân giảm còn 7,26%/năm, chênh lệch lãi suất giữa huy động và cho vay được đưa về 1,43%/năm.

Đối với khối ngân hàng tư nhân, OCB cũng vừa công bố lãi suất cho vay bình quân đối với khách hàng cá nhân giảm từ 7,98%/năm xuống 7,76%/năm. Nhưng lãi suất cho vay bình quân cho vay đối với khách hàng doanh nghiệp được ngân hàng này được điều chỉnh tăng từ 7,97%/năm lên 8,02%/năm, chênh lệch lãi suất cho vay bình quân và lãi suất tiền gửi bình quân tăng từ 3,5%/năm lên 3,64%/năm.

Trong khi đó, VIB áp dụng giảm lãi suất cho vay bình quân với khách hàng cá nhân từ 7,47%/năm xuống còn 7,33%/năm, khách hàng doanh nghiệp từ 6,98%/năm xuống 6,34%/năm, chênh lệch huy động và cho vay bình quân 3,47%/năm.

Sacombank có lãi suất cho vay bình quân tháng 5 giảm từ 7,63%/năm xuống còn 7,53%/năm; chênh lệch lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân từ 3,5%/năm xuống 3,43%/năm.

ACB có lãi suất cho vay bình quân tháng 5 là 6,6%/năm, chênh lệch bình quân là 3,65%/năm.

Lãi suất cho vay bình quân giảm trong bối cảnh lãi suất huy động rầm rộ đi lên. Tính từ đầu tháng 6 đến ngày 13/6, có 18 ngân hàng thương mại tăng lãi suất huy động. Trong đó, MB, GPBank và VIB đã hai lần tăng lãi suất huy động. Mức lãi suất được điều chỉnh mạnh nhất lên đến 1,7%.

Xu hướng tăng lãi suất tiết kiệm ngày càng lan rộng. Hơn 1 tháng trước, mức lãi suất tiết kiệm 6%/năm chỉ áp dụng cho khoản tiền gửi tiết kiệm với số tiền quy mô hàng trăm tỷ đến hàng nghìn tỷ đồng. Đến nay, mặt bằng lãi suất tiết kiệm thông thường ghi nhận nhiều ngân hàng điều chỉnh tăng lãi về mốc 6%/năm.

Đáng chú ý, trên thị trường, một số ngân hàng hiện đang niêm yết mức lãi suất tiết kiệm lên đến 7 - 9,5%/năm với điều kiện đi kèm về số tiền gửi lớn và kỳ hạn gửi dài.

Tín dụng tăng chậm

Theo số liệu cập nhật gần nhất của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tín dụng đến ngày 20/5 chỉ mới tăng 2,41% so với đầu năm, xấp xỉ 327.000 tỷ đồng. Như vậy, tín dụng đã tăng trưởng trở lại sau khi ghi nhận giảm trong 2 tháng đầu năm. Nhưng nếu so sánh với mức tăng trưởng 1,34% đạt được vào cuối quí I thì gần hai tháng qua tín dụng chỉ tăng thêm chưa đến 1,1%, tương đương với gần 145.200 tỷ đồng. Mức này cũng cách xa định hướng tăng trưởng 14% của cả năm.

Nguyên nhân khiến tín dụng tăng chậm do nền kinh tế vẫn còn đối mặt với những khó khăn, việc vay vốn của các cá nhân, tiểu thương và hộ kinh doanh vẫn còn nhiều "nút thắt" khi tiếp cận nguồn vốn.

Mặt khác, các ngân hàng vẫn giữ tâm thái rất thận trọng trong khâu kiểm soát rủi ro. Đây là yếu tố khiến các ngân hàng đều phải cân nhắc trước bài toán “thả gà ra đuổi”.

Theo TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, hệ thống ngân hàng rất muốn cho vay, lãi suất cho vay hiện nay tốt hơn rất nhiều so với cách đây 1 năm. Nhưng các ngân hàng sẽ thận trọng trong cho vay hơn khi nợ xấu tăng lên. Vì vậy, cả về phía cung và cầu đều có rào cản nhất định.

Một số doanh nghiệp vừa và nhỏ cho biết, họ vẫn khó tiếp cận được vốn tín dụng, do cạn tài sản để thế chấp.

TS. Mạc Quốc Anh - Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa TP.Hà Nội cho hay, nhiều doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận vốn, trong khi ngân hàng cũng phản hồi đã nỗ lực tiếp cận doanh nghiệp.

Theo GS.TS Phạm Thị Thanh Xuân, Phó viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển công nghệ Ngân hàng, Trường đại học Kinh tế - Luật, lãi suất trên thị trường đã thấp nhưng cần duy trì trong thời gian đủ dài để có thể thẩm thấu vào nền kinh tế, nhất là khi nền kinh tế đã bước vào pha phục hồi.

NHNN mới đây có văn bản yêu cầu các tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện một số giải pháp về tín dụng và lãi suất.

Cụ thể, bên cạnh mục tiêu tiếp tục giảm lãi suất cho vay thêm 1-2% theo định hướng của Chính phủ, cơ quan này yêu cầu các TCTD tiếp tục triển khai các giải pháp tăng trưởng tín dụng và phấn đấu tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đến hết qúy II/2024 ở mức 5-6%.

NHNN yêu cầu các ngân hàng tiếp tục đẩy mạnh đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ tín dụng ngân hàng phù hợp với từng phân khúc khách hàng, chú trọng phát triển các sản phẩm tín dụng mới đáp ứng nhu cầu phục vụ đời sống, tiêu dùng của người dân.

Theo nhận định của chuyên gia kinh tế, hoạt động vay vốn sản xuất, kinh doanh có khả năng sôi động hơn trong nửa sau năm 2024 khi nhu cầu vay vốn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng của các thành phần kinh tế gia tăng.