ESG thành ‘chuẩn sống còn’: Doanh nghiệp FDI đi trước, tư nhân cần bắt nhịp ngay

Tiểu Vy - Thứ năm, 02/10/2025 10:30 (GMT+7)

(VNF) - ESG trở thành chuẩn sống còn cho doanh nghiệp Việt. Hiện nay, khối FDI dẫn đầu trong thực hiện, trong khi doanh nghiệp tư nhân cần nhanh chóng bắt nhịp để duy trì vị thế cạnh tranh.

Cuộc đua ESG: FDI dẫn đầu, tư nhân chậm chân trong

Mới đây, PwC Việt Nam đã công bố Báo cáo Khảo sát Tiến trình Thực hành ESG năm 2025, phản ánh sự chuyển dịch rõ nét của các doanh nghiệp Việt Nam từ nhận thức sang hành động trong lĩnh vực Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG).

Theo đó, 89% đại diện doanh nghiệp tham gia khảo sát dự kiến sẽ cam kết thực hiện ESG trong vòng 2 – 4 năm tới, và hiện đã có 54% doanh nghiệp bắt đầu triển khai các cam kết này một bước tiến rõ rệt so với trước đây.

Trong các nhóm doanh nghiệp, khối FDI tiếp tục dẫn đầu với 71% đã thực hiện cam kết ESG, trong khi doanh nghiệp niêm yết đang rút ngắn khoảng cách khi có đến 57% đã triển khai kế hoạch dưới ảnh hưởng từ nhà đầu tư và khuôn khổ pháp lý. Ngược lại, doanh nghiệp tư nhân và chưa niêm yết vẫn còn chậm hơn: chỉ 27% đã hành động và 23% vẫn chưa có kế hoạch cụ thể, phản ánh những rào cản nội bộ và ưu tiên khác biệt.

ESG: Khối FDI dẫn đầu trong thực hiện, trong khi doanh nghiệp tư nhân cần nhanh chóng bắt nhịp để duy trì vị thế cạnh tranh.

Khảo sát từ DN cho thấy, áp lực thực hiện ESG cho doanh nghiệp trước hết là bắt đầu từ tuân thủ pháp lý (70%), tiếp theo là áp lực từ các bên liên quan (40%) và sự chỉ đạo từ lãnh đạo cấp cao (39%); những yếu tố như khả năng tiếp cận tài chính xanh (25%) hay lợi ích giảm chi phí (16%) hiện chưa đủ mạnh để trở thành lý do chủ đạo. Về minh bạch, 57% doanh nghiệp đã thực hiện báo cáo ESG và 43% áp dụng các khung chuẩn quốc tế như GRI hay ISSB, cho thấy xu hướng chuyên nghiệp hóa đang dần hình thành.

Báo cáo cũng chỉ ra trạng thái rào cản theo giai đoạn trưởng thành: những doanh nghiệp đang ở giai đoạn phát triển nhất gặp khó khăn chủ yếu từ bên trong thiếu chiến lược rõ ràng (70%), thiếu chuyên môn về ESG (60%) và hệ thống đo lường chưa hoàn thiện (54%); trong khi các doanh nghiệp trưởng thành hơn lại vướng phải trở ngại từ bên ngoài như khoảng trống chính sách pháp lý (45%) và sự bất ổn kinh tế (38%) khi muốn mở rộng quy mô thực hiện.

PwC nhắc nhở, ESG đang trở thành một yêu cầu chiến lược mang tính sống còn: gần một nửa CEO khu vực châu Á – Thái Bình Dương (45%) tin rằng doanh nghiệp họ sẽ khó giữ được khả năng tồn tại trong 10 năm tới nếu không chuyển đổi; do đó, doanh nghiệp Việt Nam được khuyến nghị tái cấu trúc mô hình kinh doanh, đẩy mạnh hành động giảm phát thải, số hóa và hướng tới tăng trưởng bền vững để thích ứng với xu hướng này.

Doanh nghiệp làm xanh hình thức sẽ bị thị trường loại bỏ

Ông Nguyễn Hoàng Nam, Phó Tổng giám đốc PwC Việt Nam, nhận định rằng ESG đang dần trở thành một xu thế không thể đảo ngược trong cộng đồng doanh nghiệp. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo về hiện tượng “greenwashing” – hành vi làm xanh hình thức mà thiếu thực chất và cho rằng xu hướng này sẽ không thể tồn tại lâu dài trong bối cảnh thị trường ngày càng yêu cầu minh bạch và trách nhiệm. Theo ông, doanh nghiệp không thể chỉ dừng lại ở các cam kết hay tuyên bố bề mặt, mà cần chứng minh bằng những hành động cụ thể và có chiều sâu.

Ông Nam cũng nhấn mạnh rằng Việt Nam là nền kinh tế có độ mở cao, đặc biệt phụ thuộc vào xuất khẩu sang các thị trường lớn như EU, Mỹ và các quốc gia châu Á. Khi các nước này bắt đầu siết chặt các quy định liên quan đến môi trường, phát thải và chuỗi cung ứng, doanh nghiệp Việt sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro nếu không kịp thời thích ứng. Do đó, ESG nên được nhìn nhận không chỉ là nghĩa vụ tuân thủ, mà là một phần quan trọng trong chiến lược quản trị rủi ro dài hạn nhằm duy trì vị thế cạnh tranh trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã cảm nhận rõ áp lực từ các đối tác và khách hàng quốc tế, đặc biệt tại châu Âu – nơi các tiêu chuẩn ESG đang ngày càng khắt khe. Những yêu cầu minh chứng cụ thể từ thị trường quốc tế đang buộc doanh nghiệp trong nước phải chuyển từ cam kết sang hành động.

Dẫn kết quả khảo sát 774 doanh nghiệp trong nước, ông Nam cho biết 89% đã có cam kết ESG ở các mức độ khác nhau. Trong đó, 54% đã bắt tay triển khai, 22% đang trong giai đoạn khởi đầu, 13% mới lên kế hoạch và 11% vẫn chưa có động thái cụ thể.

Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tiếp tục dẫn đầu với tỷ lệ triển khai ESG đạt 71%, trong khi khối doanh nghiệp niêm yết cũng ghi nhận mức độ tham gia đáng kể. Ngược lại, nhóm doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp gia đình vẫn còn nhiều khoảng trống, cho thấy sự chênh lệch trong mức độ sẵn sàng và hành động.

“Điều này phản ánh mức độ trưởng thành ESG tại Việt Nam đang từng bước cải thiện, nhưng chưa thực sự đồng đều. Một số doanh nghiệp đã chủ động và đi trước, trong khi không ít đơn vị vẫn còn đứng ngoài xu hướng này,” ông Nam nhận định.

Ông cũng nhấn mạnh rằng trong tương lai gần, doanh nghiệp Việt Nam cần tích hợp ESG vào chiến lược phát triển cốt lõi. Việc đầu tư một cách bài bản, hành động minh bạch và thực chất sẽ không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu quốc tế mà còn tạo điều kiện để tiếp cận nguồn vốn xanh, nâng cao hiệu quả hoạt động và xây dựng niềm tin bền vững với nhà đầu tư và khách hàng.

Chuyên gia: 'Không có ESG, doanh nghiệp Việt khó xuất khẩu'

Chuyên gia: 'Không có ESG, doanh nghiệp Việt khó xuất khẩu'

(VNF) - Theo bà Nguyễn Cẩm Chi, Giám đốc khối tư vấn phát triển bền vững MCG, ESG không chỉ là chiến lược dài hạn mà trước hết là điều kiện tối thiểu để doanh nghiệp duy trì thị trường xuất khẩu. Các rào cản xanh từ EU, Mỹ đến châu Á đang buộc doanh nghiệp Việt phải thay đổi.

Cạnh tranh và khác biệt: Cuộc đua 'song mã' của hai quỹ mở ESG

Cạnh tranh và khác biệt: Cuộc đua 'song mã' của hai quỹ mở ESG

(VNF) - Cùng hướng đến mục tiêu gia tăng giá trị dài hạn dựa trên chuẩn mực ESG, song sự khác biệt về chiến lược quản lý giữa hai quỹ mở này đã tạo nên một cuộc đua “song mã” đầy thú vị.

Khó thu hút quỹ đầu tư ESG: Việt Nam còn thiếu gì?

Khó thu hút quỹ đầu tư ESG: Việt Nam còn thiếu gì?

(VNF) - Dù được đánh giá có nhiều tiềm năng để phát triển đầu tư bền vững, đến nay, Việt Nam mới chỉ có vỏn vẹn hai quỹ đầu tư cổ phiếu theo tiêu chí ESG - một con số còn quá khiêm tốn nếu so với kỳ vọng về một thị trường vốn xanh, minh bạch, bền vững. Vậy đâu là những điểm nghẽn khiến dòng vốn ESG chưa thực sự được khơi thông? Xoay quanh vấn đề này, Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Quang Thuân - Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc FiinRatings.

Ý kiến ( )
'Kinh tế tuần hoàn mở đường cho tăng trưởng hai con số'

'Kinh tế tuần hoàn mở đường cho tăng trưởng hai con số'

(VNF) - Ông Phạm Đại Dương, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nhấn mạnh để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026–2030, Việt Nam cần một cú hích đổi mới mô hình tăng trưởng, trong đó kinh tế tuần hoàn giữ vai trò then chốt, gắn với chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực.

UNDP: 'Tăng trưởng nhanh sẽ không bền vững nếu thiếu kinh tế tuần hoàn'

UNDP: 'Tăng trưởng nhanh sẽ không bền vững nếu thiếu kinh tế tuần hoàn'

(VNF) - UNDP cho rằng tăng trưởng cao sẽ khó duy trì bền vững nếu nền kinh tế vẫn vận hành chủ yếu theo mô hình tuyến tính. Trước sức ép ngày càng lớn từ cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm và biến đổi khí hậu, kinh tế tuần hoàn cần được thúc đẩy như một hướng đi chiến lược, giúp Việt Nam vừa giữ nhịp tăng trưởng nhanh, vừa nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và sức chống chịu của nền kinh tế trong dài hạn.

Dự án xanh, tuần hoàn sẽ được hỗ trợ lãi suất 2% từ năm 2026

Dự án xanh, tuần hoàn sẽ được hỗ trợ lãi suất 2% từ năm 2026

(VNF) - Theo Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế - NHNN, Nghị định hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh và cá nhân thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn, áp dụng tiêu chuẩn ESG dự kiến sẽ có hiệu lực vào đầu năm 2026.

'Việt Nam cần 670 – 700 tỷ USD cho tăng trưởng xanh đến 2050'

'Việt Nam cần 670 – 700 tỷ USD cho tăng trưởng xanh đến 2050'

(VNF) - Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Ngọc Cảnh, để thực hiện các mục tiêu tăng trưởng xanh và phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, Việt Nam cần khoảng 670 – 700 tỷ USD vốn đầu tư dài hạn, đòi hỏi phải huy động và đa dạng hóa mạnh mẽ các nguồn lực tài chính ngoài ngân sách, đặc biệt từ tín dụng xanh, thị trường vốn và khu vực tư nhân.

'Nghiên cứu lập Quỹ khẩn cấp quốc gia để ứng phó với các rủi ro'

'Nghiên cứu lập Quỹ khẩn cấp quốc gia để ứng phó với các rủi ro'

(VNF) -TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng Việt Nam khẳng định. trong bối cảnh nhu cầu vốn cho chuyển đổi xanh, đổi mới công nghệ ngày càng lớn, Việt Nam cần duy trì tốc độ tăng vốn đầu tư khoảng 10% mỗi năm, đồng thời nghiên cứu thành lập Quỹ khẩn cấp quốc gia để ứng phó với các rủi ro.

'Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm đầu tư tác động của khu vực'

'Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm đầu tư tác động của khu vực'

(VNF) - Đại sứ Canada tại Việt Nam Jim Nickel cho rằng, Việt Nam đang hội tụ nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển mạnh mẽ thị trường đầu tư tác động, từ tốc độ tăng trưởng kinh tế, cam kết chính sách về phát triển bền vững đến hệ sinh thái doanh nghiệp tạo tác động ngày càng trưởng thành.

Doanh nghiệp nhựa đầu tiên phát hành lô trái phiếu xanh

Doanh nghiệp nhựa đầu tiên phát hành lô trái phiếu xanh

(VNF) - Nhựa Bình Thuận phát hành 260 tỷ đồng trái phiếu xanh kỳ hạn 7 năm, được GuarantCo bảo lãnh thanh toán, tài trợ dự án nhà máy nhựa Hưng Yên và pallet tái chế.

Canada huy động 12,5 triệu USD vốn tư nhân đầu tư phát triển bền vững ở Việt Nam

Canada huy động 12,5 triệu USD vốn tư nhân đầu tư phát triển bền vững ở Việt Nam

(VNF) - Giới chuyên gia khẳng định, Việt Nam đang ở thời điểm then chốt để trở thành trung tâm đầu tư tác động của khu vực ASEAN, với 17,5 triệu đô la Canada (tương đương 12,5 triệu USD) vốn tư nhân đã được huy động thông qua Dự án Sẵn sàng cho Đầu tư Tác động tại Việt Nam (IIRV) do Quỹ Đầu tư Tác động (IIX) thực hiện.

Từ lấn biển đến tái sinh: Đưa Cần Giờ thành siêu đô thị bền vững

Từ lấn biển đến tái sinh: Đưa Cần Giờ thành siêu đô thị bền vững

(VNF) - Cần Giờ được đánh giá là một trong những mô hình lấn biển bền vững nhất hiện nay, không chỉ là "xây dựng", mà là tái sinh một hệ sinh thái.