'Giá bán buôn, bán lẻ điện chưa thực sự phản ánh quan hệ cung cầu, chưa theo quy luật giá trị'
Vĩnh Chi -
07/09/2020 20:03 (GMT+7)
(VNF) - Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đã nói như vậy tại hội nghị giải trình về "Thực trạng, giải pháp phát triển điện lực đến năm 2030 nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội".
Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển
Tốc độ tăng trưởng bình quân nguồn điện suy giảm vì loạt dự án chậm tiến độ
Nhận xét về việc quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch, chấp hành quy hoạch điện, ông Hiển cho rằng những việc này còn có những hạn chế, có lúc có nơi chưa nghiêm; công tác phối hợp, điều hành, quản lý còn thiếu đồng bộ, chồng chéo, xung đột, thủ tục kéo dài; việc triển khai các dự án chậm tiến độ.
Ví dụ riêng lĩnh vực điện, nguồn điện đầu tư tính theo công suất toàn quốc giai đoạn 2011 - 2015 chỉ đạt 81,4% kế hoạch. Giai đoạn 2016 - 2020, thực hiện ước đạt 93,7%, nhưng cơ cấu các nguồn điện truyền thống như nhiệt điện chỉ đạt 57,6%.
Đặc biệt, có 10 dự án lớn dự kiến đi vào vận hành trong giai đoạn 2016 - 2020 bị chậm tiến độ sau năm 2020 với tổng công suất là 7.000 MW, gồm: Sông Hậu 1, Thái Bình 2, Long Phú 1, Na Dương 2, Cẩm Phả 3, Ô Môn 3, Công Thanh…
Điều này dẫn tới tốc độ tăng trưởng bình quân của nguồn điện đã giảm: giai đoạn 2011 - 2015 là 13% nhưng giai đoạn 2016 - 2019 chỉ còn đạt 8%, sụt giảm đáng kể là thủy điện và nhiệt điện.
"Có thể khẳng định chúng ta không đạt các mục tiêu theo Quy hoạch điện 7 điều chỉnh", ông Hiển nói.
Đề cập vấn đề sử dụng, khai thác năng lượng, ông Hiển cho rằng Việt Nam còn lãng phí tài nguyên ở các mức độ khác nhau từ khâu khai thác, khâu sản xuất, chế biến, sử dụng năng lượng chưa cao.
Ví dụ hệ số đàn hồi điện/GDP - là hệ số đánh giá việc sử dụng hiệu quả và tiết kiệm điện, được tính giữa nhu cầu cung cấp điện và mức tăng trưởng GDP - ở các nước phát triển thường dưới 1, các nước ASEAN giai đoạn 2011 - 2020 là 1,36 lần còn Việt Nam là 1,62 lần. Như vậy, Việt Nam không đạt mục tiêu đề ra 1 - 1,5 lần.
Giá điện chưa phản ánh quan hệ cung cầu, chưa theo quy luật giá trị
Về thị trường điện cạnh tranh, ông Hiền cho rằng việc đưa thị trường phát điện cạnh tranh và thị trường bán buôn điện vào vận hành đã giảm độc quyền, tạo sự bình đẳng và niềm tin cho các nhà đầu tư.
Tuy nhiên so với yêu cầu của một thị trường đầy đủ, giá cả được tính đúng, tính đủ, có lợi nhuận hợp lý, hạn chế bao cấp, tạo nguồn lực tích lũy để đầu tư phát triển... thì thị trường điện, giá cả kể cả bán buôn và bán lẻ, vẫn còn có một khoảng cách, chưa thực sự phản ánh quan hệ cung cầu, chưa theo quy luật giá trị.
Trong khi đó, cơ chế giá điện thiếu đột phá, chậm thay đổi, chưa thực sự phù hợp theo vùng miền, chưa đưa ra tín hiệu định hướng đầu tư.
Theo ông Hiển, một trong những nguyên nhân dẫn tới việc đầu tư điện thời gian qua chậm chạp, không thực hiện được quy hoạch là do thiếu nguồn lực tài chính.
Cụ thể, khả năng tài chính của các nhà đầu tư, các tập đoàn là có hạn; khả năng tín dụng của các ngân hàng có giới hạn. Việc vay nước ngoài của một số dự án đã thất bại vì cơ chế hạn chế bảo lãnh của chính phủ. Trong khi đó, giá mua điện chưa hấp dẫn, lợi tức đem lại thấp, khó có thể thu hút các nhà đầu tư.
Ông Hiển khẳng định có thực hiện cơ chế thị trường, có cạnh tranh thì mới có điều kiện hạ giá thành, giá bán điện, mới có nguồn lực để đầu tư về điện.
"Thiếu điện thì người cung cấp cũng khốn khổ mà người thụ hưởng càng khốn khổ hơn. 'Trạng chết Chúa cũng băng hà'. Cũng có thể nói rằng, nếu giá điện tính không hợp lý cả khâu mua và khâu bán thì đây cũng là nguy cơ trực tiếp ảnh hưởng đến an ninh năng lượng. Sự cạn kiệt năng lực tài chính của ngành năng lượng cũng là sự cạn kiệt của nguồn năng lượng", ông Hiển nhấn mạnh.
Nên thực hiện tốt quy hoạch đã có trước khi xây dựng quy hoạch mới?
Nêu quan điểm phát triển trong giai đoạn tới, ông Hiển cho rằng phải làm tốt cái cũ, trước khi làm cái mới.
Ông nói: "Phải chăng là cần thực hiện tốt quy hoạch đã có trước khi xây dựng quy hoạch mới? Phải giải quyết được các dự án đang chậm tiến độ, các dự án nằm trong quy hoạch được phê duyệt trước khi làm các dự án mới? Phải giải quyết được các mặt còn tồn tại, hạn chế của ngành năng lượng một cách nhanh chóng và khoa học nhất".
Theo ông, năng lượng phải đi trước một bước, phải tạo ra "bánh mì cho công nghiệp chứ không thể để công nghiệp thiếu, đói". Tăng trưởng của điện năng luôn phải cao hơn tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế. Giai đoạn trước phải làm nền móng, tiền đề cho giai đoạn sau. Nếu không làm được điều đó thì không thể nói đảm bảo an ninh năng lượng.
"Phát triển năng lượng là sự phát triển tổng thể, phải đặt trong mối quan hệ chặt chẽ với sự phát triển của cả nước, của các ngành, các lĩnh vực, là bao trùm, là cốt lõi, là đi trước. Ta cương quyết không để lợi ích cục bộ của bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp chi phối", ông nhấn mạnh.
Về nhiệm vụ của ngành điện, ông Hiển cho rằng phải tập trung xử lý, giải quyết những tồn tại, vướng mắc để đưa 10 dự án điện chậm tiến độ vào vận hành, nhất là các dự án Long Phú 1, Thái Bình 2, Vũng Áng 2…
Bên cạnh đó, ngành điện cần triển khai các tuyến truyền tải điện đã được phê duyệt, đã có quy hoạch trên nguyên tắc đã có dự án nguồn điện cần phải có dự án đường truyền để điện đi từ nơi sản xuất tới nơi tiêu thụ một cách tốt nhất.
Ngoài ra, ngành công thương phải khẩn trương xây dựng, bổ sung, hoàn thiện và thông qua quy hoạch của ngành năng lượng nói chung và Quy hoạch sơ đồ điện 8 nói riêng đảm bảo có tầm nhìn, có sự kế thừa sơ đồ điện 7 điều chỉnh, có cơ cấu hợp lý, lấy hiệu quả làm chính, tránh tư tưởng cục bộ của các bộ, ngành, địa phương.
"Ví dụ, ở sơ đồ điện 7, rất nhiều địa phương đề nghị dự án điện than nhưng khi có quy hoạch rồi lại thực hiện không nghiêm. Hiện nay nhiều địa phương lại đề nghị điện khí hóa lỏng, điện mặt trời, điện gió…. Chưa bao giờ Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận được nhiều công văn của các địa phương, các đoàn đại biểu Quốc hội như thời gian qua và theo tôi, quy hoạch 8 nên có độ mở cho hợp lý", ông Hiển nói.
(VNF) - Với cam kết xóa bỏ gần 93% thuế quan từ phía Israel, VIFTA mở ra cơ hội lớn cho nông sản Việt Nam. Các doanh nghiệp có thể tận dụng lợi thế giá cả để đẩy mạnh xuất khẩu rau củ quả, thịt gia cầm và thực phẩm chế biến.
(VNF) - Dòng mỹ phẩm Doctor Magic từng được xem là “cỗ máy kiếm tiền” của Mailisa với lượng bán lớn và xuất hiện dày đặc trên livestream. Tuy nhiên, toàn bộ sản phẩm bất ngờ biến mất khỏi website và các gian hàng trực tuyến.
(VNF) - Porsche vừa giới thiệu hệ thống sạc không dây dành cho xe điện (EV), hứa hẹn thay đổi cách thức sạc của xe điện toàn cầu với giá khoảng 8.000 USD bao gồm lắp đặt. Công nghệ này kết hợp sự tiện lợi, an toàn và khả năng bảo vệ tuổi thọ pin, mở ra bước tiến mới trong ngành xe điện.
(VNF) - Những tiếng cười trong trẻo, những vòng tay ôm siết và cả những giọt nước mắt xúc động đã lấp đầy hội trường tầng 7 của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City trong “Ngày hội trẻ sinh non: Chồi non bé nhỏ – Ý chí phi thường”, sự kiện được tổ chức để hưởng ứng ngày thế giới vì trẻ sinh non 17/11.
(VNF) - Trước tình hình mưa lớn kéo dài kết hợp lũ cục bộ từ thượng nguồn đã gây ra nhiều thiệt hại về người và hạ tầng giao thông tại các tỉnh Lâm Đồng - Khánh Hoà và Đắk Lắk. Cơ quan chức năng liên tục phát cảnh báo nguy cơ lũ quét, sạt lở đất và ngập sâu ở nhiều khu vực.
(VNF) - Hải Phòng điều chỉnh dự án đường vành đai 2 đoạn Tân Vũ – Hưng Đạo – Bùi Viện, bổ sung 1.572 tỷ đồng để mở rộng đường Nguyễn Trường Tộ và Bùi Viện.
(VNF) - Ngày 13/11, Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã tổ chức đoàn công tác tới thăm hỏi, chia sẻ, trao hỗ trợ cho tỉnh Quảng Trị và TP. Huế để góp phần giúp địa phương khắc phục hậu quả thiên tai.
(VNF) - Ngày 15/11/2025 tại Kuwait, Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo – Phú Mỹ) và Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn (NSRP) đã ký kết Thoả thuận hợp tác (MOU), đánh dấu bước hợp tác chiến lược trong phát triển các dự án hóa chất và hóa dầu.
(VNF) - Giá vàng trong nước "bất động" trong phiên đầu tuần mới sau nhiều ngày tăng, giảm trái chiều. Hiện giá vàng miếng SJC đang được niêm yết ở mức 149 - 151 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Bộ chỉ số FTA Index năm đầu tiên được công bố đã cung cấp cái nhìn toàn cảnh về mức độ tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) trên cả nước. Kết quả cho thấy những điểm sáng trong thực thi nhưng đồng thời cũng chỉ ra nhiều hạn chế, đặc biệt ở cấp địa phương và doanh nghiệp.
(VNF) - Tin nhắn “gửi thuốc cho mẹ anh” tưởng nhầm số trở thành cái bẫy mở đầu vụ lừa đảo khiến chị A. (SN 1979, Quảng Ninh) mất trắng hơn 5,6 tỷ đồng sau hàng loạt giao dịch vào các tài khoản lạ. Từ lời dụ dỗ “đầu tư vàng siêu lợi nhuận” đến chiêu “giả người cứu giúp”, kịch bản được dựng tinh vi đến mức nạn nhân hoảng loạn, suy sụp, phải gọi luật sư cầu cứu trong nước mắt.
(VNF) - Hãng xe máy Anh quốc Royal Enfield chính thức quay trở lại thị trường Việt Nam sau gần 6 năm vắng bóng thông qua nhà phân phối mới là Công ty TNHH Trâm Anh Motor Sports (TAMS).
(VNF) - Tuần lễ Công nghiệp và Công nghệ Việt Nam 2025 do Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC) tổ chức, lần đầu tiên quy tụ 5 triển lãm chuyên ngành hàng đầu trong một không gian liên hoàn. Sự kiện không chỉ thúc đẩy kết nối, phát triển công nghiệp - công nghệ mà còn đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ, đưa Việt Nam lên bản đồ triển lãm quốc tế, mở ra kỷ nguyên mới cho nền kinh tế Expo.
(VNF) - Trong vài năm trở lại đây, thế giới công nghệ đã chứng kiến một sự kiện địa chấn mang tên Chat GPT và công ty chủ quản OpenAI. Đứng sau sự bùng nổ toàn cầu đó là một nhân vật mà tầm ảnh hưởng của ông đang định hình lại tương lai nhân loại: Sam Altman – “cha đẻ của Chat GPT” và CEO của OpenAI.
(VNF) - Quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Israel ngày càng mở rộng, với cơ cấu hàng hóa bổ sung cho nhau và tiềm năng hợp tác lớn trong nhiều lĩnh vực công nghệ cao. Việc Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) có hiệu lực từ ngày 17/11/2024 được kỳ vọng tạo cú hích mới cho trao đổi thương mại song phương.
(VNF) - Suzuki Fronx vừa chính thức đạt chứng nhận an toàn 5 sao cao nhất từ Chương trình đánh giá xe mới khu vực Đông Nam Á (ASEAN NCAP) sau loạt thử nghiệm khắt khe về va chạm và công nghệ hỗ trợ an toàn.
(VNF) - Sáng 12/11, nhà phát triển bất động sản (BĐS) công nghiệp Amber Industrial Parks chính thức tham dự Hội chợ Quốc tế Hàng Công nghiệp Việt Nam (VIIF 2025), thuộc khuôn khổ Tuần lễ Công nghiệp và Công nghệ Việt Nam 2025, diễn ra tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam.
(VNF) - Subaru Forester mới vừa mở bán tại thị trường Việt Nam với 2 phiên bản, cắt giảm 1 phiên bản so với trước đây. Đáng chú ý, giá bán của Forester mới tăng từ 100 đến 200 triệu đồng so với thế hệ cũ.
(VNF) - Với cam kết xóa bỏ gần 93% thuế quan từ phía Israel, VIFTA mở ra cơ hội lớn cho nông sản Việt Nam. Các doanh nghiệp có thể tận dụng lợi thế giá cả để đẩy mạnh xuất khẩu rau củ quả, thịt gia cầm và thực phẩm chế biến.
(VNF) - Mới đây, Hà Nội đã thông qua nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết công viên tuyến hai bên sông Tô Lịch.