Năm 2020, Ngân hàng Nhà nước liên tục giảm lãi suất điều hành để tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp. Đây là một quyết định đúng đắn nhưng cần lưu ý rằng quyết định nào cũng có cái giá của nó. Việc giảm lãi suất điều hành, đặc biệt là hạ trần lãi suất huy động (đối với kỳ hạn dưới 6 tháng) có tác động trực tiếp đến "túi tiền" của người dân, qua đó tác động trực tiếp đến chi tiêu của người dân.
"Cái giá" này được kỳ vọng sẽ được trả tương xứng nhờ việc người dân, doanh nghiệp được vay ngân hàng với lãi suất thấp hơn, tương xứng với mức giảm của lãi suất huy động. Tuy nhiên, nhiều ngân hàng lại "thấy bở thì đào, thấy mềm thì đục", tranh thủ thời điểm khó khăn này để thu lợi về mình bằng cách giảm lãi suất huy động nhưng không giảm lãi suất cho vay tương ứng để tranh thủ hưởng lợi.
Nhiều phản ánh đã được đưa ra, trong đó có cả lãnh đạo của Ngân hàng Nhà nước. "Ngân hàng Nhà nước đã 3 lần giảm lãi suất điều hành, tạo điều kiện cho các nhà băng có nguồn vốn giá rẻ, không có lý do gì các ngân hàng cho vay lãi suất cao. Đây là cơ hội giảm lãi suất cho vay với khách hàng chứ không phải để ngân hàng hưởng lợi nhờ biên lợi nhuận cao", Phó thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh trong một sự kiện diễn ra đầu năm nay.
Nhìn trực tiếp vào bảng kết quả hoạt động kinh doanh năm 2020, có thể thấy ngay hiện tượng chi phí lãi (biểu thị chi phí huy động vốn) tăng chậm hơn thu nhập lãi (biểu thị cho doanh thu tín dụng), phần nào phản ánh thực trạng các ngân hàng tranh thủ hưởng lợi từ chính sách giảm lãi suất.
Thống kê của VietnamFinance đối với 28 ngân hàng thương mại đã công bố số liệu tài chính cả năm 2020 cho thấy, có tới 20 ngân hàng ghi nhận tăng trưởng chi phí lãi thấp hơn thu nhập lãi, bao gồm: ACB, Eximbank, HDBank, LienVietPostBank, MB, MSB, NCB, OCB, Saombank, SCB, SeABank, SHB, Techcombank, TPBank, VIB, VietABank, Viet Capital Bank, Vietcombank, VietinBank, VPBank.
Trong khi đó, chỉ có 8 ngân hàng ghi nhận diễn biến ngược lại bao gồm: ABBank, BacABank, BIDV, Kienlongbank, NamABank, PGBank, Saigonbank, VietBank.
Tất nhiên, việc tăng trưởng chi phí lãi thấp hơn tăng trưởng thu nhập lãi, bên cạnh khả năng tranh thủ hưởng lợi từ động thái doãng rộng lãi suất huy động - cho vay, còn có thể đến từ việc chủ động phát triển nguồn tiền gửi không kỳ hạn (CASA), tối ưu hệ số LDR..., nhưng việc có tới 20/28 ngân hàng ghi nhận hiện tượng này cũng phần nào phản ánh thực trạng "thấy bở thì đào".
Trước đó, năm 2019, trong số 28 ngân hàng thương mại trên, có 14 ngân hàng ghi nhận tăng trưởng thu nhập lãi thuần cao hơn tăng trưởng chi phí lãi thuần, còn lại là 14 ngân hàng ghi nhận chiều ngược lại, cho thấy tương quan rất cân bằng, khác hẳn năm 2020.
Đó là còn chưa kể đến ảnh hưởng của Thông tư 01/2020/TT-NHNN. Theo đó, thông tư này không cho phép ngân hàng được ghi nhận lãi dự thu đối với các khoản nợ trong diện tái cơ cấu. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến thu nhập lãi. Nếu các khoản nợ trong diện tái cơ cấu theo Thông tư 01 nhưng không có nguy cơ trở thành nợ xấu được ghi nhận lãi dự thu, mức độ hưởng lợi từ chênh lệch lãi suất sẽ còn hiện lên rõ rệt hơn.
Thống kê của hãng phân tích dữ liệu FiinGroup cho thấy lợi nhuận sau thuế năm 2020 của các ngân hàng trong diện nhiên cứu tăng tới 16,1% so với năm 2019 bất chấp dịch Covid-19. Một trong những nguyên nhân được FiinGroup chỉ ra là do ở các ngân hàng, lãi suất cho vay chưa giảm tương ứng với lãi suất huy động.
Năm 2021, trong bối cảnh dịch bệnh vẫn còn diễn biến khó lường cùng lạm phát ở mức thấp, nhiều kỳ vọng được đặt ra rằng Ngân hàng Nhà nước nên tiếp tục giảm lãi suất điều hành để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, hỗ trợ nền kinh tế. Tuy nhiên, nếu không lấp đầy được khoảng trống lớn giữa mục tiêu chính sách và thực thi chính sách, việc tiếp tục giảm lãi suất điều hành có thể gây tác động tiêu cực đến chi tiêu của người dân nhưng kết quả đem về lại gây thất vọng, người thụ hưởng chính sách chủ yếu là ngân hàng chứ không phải người dân, doanh nghiệp.
| Để phản ánh mức độ hưởng lợi từ chênh lệch lãi suất huy động - cho vay, có một chỉ số khác thường được sử dụng là NIM. Tuy nhiên, năm 2020 là một năm đặc biệt, chỉ số NIM bị "bóp méo" bởi Thông tư 01. Cụ thể, Thông tư 01 tác động trực tiếp đến hai thành tố trong công thức tính NIM là: thu nhập lãi và tài sản sinh lãi (NIM tỷ lệ thuận với thu nhập lãi và tỷ lệ nghịch với tài sản sinh lãi). Thứ nhất, Thông tư 01 không cho phép ghi nhận lãi dự thu dù các khoản nợ tái cơ cấu theo thông tư này có khả năng sinh lãi hay không, điều này tác động trực tiếp đến thành tố "thu nhập lãi". Thứ hai, Thông tư 01 cho phép giữ nguyên nhóm nợ với các khoản nợ tái cơ cấu, đồng nghĩa có một lượng tài sản không sinh lãi nhờ Thông tư 01 nên vẫn được hạch toán vào tài sản sinh lãi trên bảng cân đối kế toán trong báo cáo tài chính của ngân hàng. Tại Việt Nam, để tính đúng, tính đủ chỉ số NIM không dễ, dữ liệu từ báo cáo tài chính thường không đầy đủ, do đó không phản ánh đúng đắn mức độ hưởng lợi từ chênh lệch lãi suất huy động - cho vay. Việc so sánh NIM giữa các ngân hàng cũng khá khập khiễng do cả yếu tố khách quan (chẳng hạn một số ngân hàng được phép phân loại, hạch toán khác với quy định thông thường theo đề án tái cơ cấu...) và yếu tố chủ quan (các ngân hàng chủ động hạch toán thu nhập lãi và tài sản sinh lãi hoặc quá thận trọng, hoặc quá lỏng lẻo...). Thay vì "so sánh ngang" như trên, NIM hữu ích hơn nếu "so sánh dọc", chẳng hạn như so sánh NIM của một ngân hàng qua các năm để thấy được sự thay đổi về mức độ hưởng lợi từ chênh lệch lãi suất huy động - cho vay. Tuy nhiên, như đã đề cập, chỉ số NIM năm 2020 đã bị Thông tư 01 "bóp méo", vì vậy việc "so sánh dọc" sẽ không có nhiều ý nghĩa. Nếu loại trừ ảnh hưởng của Thông tư 01, nhiều khả năng NIM của các ngân hàng sẽ tăng lên so với NIM tính theo báo cáo tài chính hiện tại, bởi khi đó nhiều khả năng thu nhập lãi sẽ có xu hướng tăng lên và tài sản sinh lãi sẽ có xu hướng giảm đi. |
Tags:
(VNF) - PVcomBank triển khai chương trình đặc quyền “1 thẻ cho vạn trải nghiệm” bao gồm chính sáchhmở thẻ tín dụng quốc tế miễn chứng minh thu nhập cùng đặc quyền hoàn tiền tới 5 triệu đồng khi mua vé máy bay dành cho Hội viên Bông Sen Vàng.
(VNF) - Lãi suất liên ngân hàng tiếp tục đi lên, kỳ hạn ngắn cao hơn kỳ hạn dài. Lãi suất huy động kỳ hạn ngắn tại nhiều ngân hàng lên mức kịch trần.
(VNF) - Hiện nay, phần lớn nhu cầu cho vay đến từ lạm phát tài sản, khi giá trị các loại tài sản, đặc biệt là bất động sản, tăng lên, thị trường kinh doanh tài sản cũng trở nên sôi động. Điều này kéo theo nhu cầu vay vốn để đầu tư, mua bán tài sản, và thực tế, tín dụng chảy vào khu vực sản xuất không nhiều.
(VNF) - Đến nay, Sacombank vẫn chưa nhận được phản hồi của NHNN về thương vụ xử lý 32,5% cổ phần liên quan đến nhóm ông Trầm Bê do quá trình tái cơ cấu nội bộ tại ngân hàng trung ương.
(VNF) - Lãi suất tăng, kéo theo chi phí vốn tăng trở lại khiến dòng vốn tín dụng vào bất động sản đang có dấu hiệu “dịch chuyển”.
(VNF) - Giá USD tự do tiếp đà giảm mạnh, về sát mốc 27.000 đồng/USD, trong khi giá đồng bạc xanh tại các ngân hàng được điều chỉnh tăng nhẹ.
(VNF) - Khi việc đi – đến – trải nghiệm khắp thế giới trở thành một phần không thể thiếu của thế hệ công dân toàn cầu, TPBank đang kết hợp cùng Visa tạo nên sức bật mạnh mẽ với đa dạng giải pháp thanh toán và chuyển tiền quốc tế liền mạch. Những bước tiến này giúp khách hàng giao dịch tiện lợi và khám phá thế giới ngày càng dễ dàng.
(VNF) - Không ít người vẫn có thói quen rút tiền mặt trực tiếp từ thẻ tín dụng khi cần tiền gấp mà chưa đánh giá đầy đủ các chi phí và rủi ro đi kèm. Theo các chuyên gia tài chính, đây là lựa chọn tiềm ẩn nhiều hệ lụy và người dùng nên cân nhắc các kênh tín dụng minh bạch, chi phí thấp hơn.
(VNF) - Tại Lễ trao giải Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết (Vietnam Listed Company Awards – VLCA) 2025, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) tiếp tục được vinh danh trong Top 10 Doanh nghiệp có Báo cáo thường niên tốt nhất nhóm ngành tài chính, đánh dấu lần thứ 5 SHB nhận giải thưởng danh giá này.
(VNF) - Tình trạng rút tiền mặt và "rút khống" thẻ tín dụng bùng phát mạnh, gây thiệt hại hàng tỷ đồng và tạo kẽ hở cho tội phạm công nghệ cao. Chuyên gia cho rằng, việc siết hạn mức rút tiền, quy trình xác thực và quản lý thẻ là cần thiết nhằm ngăn chặn gian lận, bảo vệ người dùng cũng như hệ thống tài chính.
(VNF) - Từ 1/1/2026, các ngân hàng ngừng giao dịch online với khách hàng chưa chuẩn hóa thông tin định danh và sinh trắc học theo chuẩn Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
(VNF) - Nhiều ngân hàng dừng gói vay ưu đãi dành cho người trẻ mua nhà, đồng thời nâng lãi suất khoản vay mới khiến kế hoạch an cư của nhiều người buộc phải gác lại.
(VNF) - Giải Marathon quốc tế TP. HCM Techcombank mùa thứ 8 đã khép lại thành công rực rỡ, chính thức trở thành sự kiện marathon có số người tham gia đông nhất Việt Nam với hơn 23.000 vận động viên đến từ 81 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng hơn 30% so với năm trước.
(VNF) - Lãi suất liên ngân hàng lên đỉnh 3 năm; lãi suất OMO bất ngờ tăng mạnh; NHNN can thiệp để ổn định tỷ giá... là thông tin ngân hàng đáng chú ý tuần qua.
(VNF) - Theo Phó Thống đốc Nguyễn Thanh Hà, tính đến 27/11/2025, tín dụng nền kinh tế đạt trên 18,2 triệu tỷ đồng, tăng 16,56% so với cuối năm 2024.
(VNF) - Cuối năm 2025, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất thẻ tín dụng, có nơi chạm ngưỡng gần 40%/năm. Đây là mức rất cao so với mặt bằng thu nhập của đại đa số người dân. Việc dùng thẻ tín dụng đồng nghĩa với lợi ích - hoàn tiền, ưu đãi thanh toán - giờ tiềm ẩn nguy cơ dễ rơi vào “vòng xoáy” nợ nần nếu không có kỷ luật chi tiêu.
(VNF) - Điển hình cho xu hướng sinh lời có thể nhắc đến “Bộ đôi Sinh lời” từ VIB – một giải pháp tài chính mà nhiều nhân vật đại diện cho thế hệ người dùng hiện đại đang tận dụng để sinh lời kép.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai gói tín dụng hỗ trợ cùng nhiều ưu đãi khác giúp người dân và doanh nghiệp khắc phục thiệt hại do ảnh hưởng của các cơn bão số 10, 11, 12 và 13 gây ra.
(VNF) - Theo ông Lưu Minh Sang, Giảng viên Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP. HCM, Nghị định 304 đóng vai trò tạo nên khung pháp lý dài hạn và bền vững cho hoạt động xử lý nợ xấu của các ngân hàng trong giai đoạn mới.
(VNF) - Theo đánh giá của chuyên gia, việc lãi suất tăng chắc chắn tạo ra những sức ép nhất định lên chi phí vốn của doanh nghiệp, đặc biệt với những kế hoạch mở rộng sản xuất – kinh doanh đang chuẩn bị triển khai. Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất không hoàn toàn mang sắc thái tiêu cực
(VNF) - Lễ Khai mạc và Họp báo Giải Marathon Quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh Techcombank mùa thứ 8 đã diễn ra trang trọng dưới sự chỉ đạo của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Sở Du lịch, Sở Văn hóa và Thể thao và Liên đoàn Điền kinh TP. HCM. Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) là nhà tài trợ chiến lược và công ty Sunrise Events Vietnam phối hợp triển khai.
(VNF) - Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ sử dụng linh hoạt các công cụ trong từng giai đoạn để đáp ứng thanh khoản trên thị trường, giữ ổn định tỷ giá.
(VNF) - VietinBank điều chỉnh chính sách ưu đãi của chương trình khuyến mại “Tiết kiệm sinh lời - Quà tặng tức thời”, mang đến nhiều quà tặng trị giá cao và lợi ích cho khách hàng, áp dụng từ ngày 3/12/2025 đến hết ngày 31/3/2026.
(VNF) - Lãi suất OMO vừa bất ngờ được điều chỉnh tăng thêm 0,5 điểm phần trăm, từ 4%/năm lên 4,5%/năm, sau hơn 14 tháng đứng yên.
(VNF) - Trong bối cảnh dỡ bỏ room tín dụng là xu thế không thể đảo ngược, bản thân nhiều ngân hàng cũng đã sẵn sàng cho việc bỏ room tín dụng khi sức bền của toàn ngành tăng đáng kể những năm qua.
(VNF) - PVcomBank triển khai chương trình đặc quyền “1 thẻ cho vạn trải nghiệm” bao gồm chính sáchhmở thẻ tín dụng quốc tế miễn chứng minh thu nhập cùng đặc quyền hoàn tiền tới 5 triệu đồng khi mua vé máy bay dành cho Hội viên Bông Sen Vàng.
(VNF) - Sau gần 3 năm thi công, tuyến cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn đang bước vào giai đoạn nước rút cuối cùng sẵn sàng cho lễ khánh thành dự kiến diễn ra vào ngày 19/12 tới đây.
