Dành 80% tín dụng cho kinh tế tư nhân, sếp ngân hàng nói 'DN cần chủ động xích lại gần nhau'

Tư nhân chiếm quá nửa đầu tư toàn xã hội

Thống kê của Economica Việt Nam chỉ ra, khu vực kinh tế tư nhân hiện đang đóng góp 56% tổng đầu tư toàn xã hội. Đây là tỷ trọng rất cao so với mức 28% của khu vực kinh tế nhà nước và 16% của khu vực FDI.

Tác động của tăng trưởng đầu tư tư nhân trong nước đối với tổng cầu lớn hơn rất nhiều so với đầu tư từ khu vực công và khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Trong tổng nguồn vốn đầu tư toàn xã hội dự kiến đạt khoảng 174 tỷ USD vào năm 2025, đầu tư tư nhân sẽ đóng góp khoảng 96 tỷ USD hay xấp xỉ 56%, trong khi đầu tư công sẽ chỉ đóng góp khoảng 36 tỷ USD, khu vực FDI khoảng 28 tỷ USD, và đầu tư khác khoảng 14 tỷ USD. 

Phát biểu tại Hội thảo “Vốn ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân” ngày 21/3, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho biết: “xác định kinh tế tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân có vai trò vô cùng quan trọng đối với kinh tế đất nước, ngành ngân hàng đã đưa ra nhiều cơ chế chính sách, đặc biệt là tín dụng với lãi suất hợp lý giúp các doanh nghiệp tư nhân mở rộng sản xuất kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh”.

NHNN thường xuyên chỉ đạo các TCTD mở rộng tín dụng có hiệu quả, tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng cho doanh nghiệp; yêu cầu các TCTD tiết giảm chi phí hoạt động để giảm lãi suất cho vay hỗ trợ nền kinh tế nói chung, khu vực kinh tế tư nhân nói riêng phát triển, góp phần thúc đẩy tăng trưởng.

Tính đến cuối năm 2024, dư nợ tín dụng đối với các doanh nghiệp tư nhân tại các tổ chức tín dụng đạt khoảng 6,91 triệu tỷ đồng, tăng 14,72% so với năm 2023, chiếm khoảng 44% dư nợ tín dụng nền kinh tế. Trong đó, dư nợ tín dụng đối với doanh nghiệp SME đạt 2.746.308 tỷ đồng, tăng 10,7% so với cuối năm 2023.

“Điều này cho thấy nguồn vốn tín dụng ngân hàng đã đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn cho mục đích sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp tư nhân, đồng thời góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển và tăng nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước”, Phó thống đốc nhấn mạnh.

Không chỉ hỗ trợ về vốn, các ngân hàng còn giúp doanh nghiệp tiếp cận công nghệ mới, mở rộng quy mô sản xuất và cải thiện vị thế cạnh tranh cả trong nước và quốc tế... Những giải pháp này đang trở thành chất xúc tác quan trọng thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của khu vực kinh tế tư nhân, tạo ra những giá trị bền vững cho nền kinh tế.

Bà Phùng Thị Bình, Phó Tổng Giám đốc Agribank cho biết, ngân hàng đã và đang dành nguồn vốn tín dụng cho khu vực kinh tế tư nhân. Đến nay, tỷ trọng tín dụng đầu tư cho khu vực kinh tế tư nhân khoảng 80% tổng dư nợ của Agribank với gần 1,4 triệu tỷ đồng. Trong đó các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân với quy mô trên 400 nghìn tỷ chiếm khoảng 90% dư nợ đối với khách hàng.

Trong năm 2024, Agribank đã chủ động giảm lãi suất cho vay 4 lần, đưa lãi suất cho vay bình quân thời điểm cuối năm giảm gần 2% so với đầu năm và thuộc nhóm thấp trên thị trường. Để hỗ trợ hơn nữa cho khu vực kinh tế tư nhân, trong 2 tháng đầu năm 2025, Agribank tiếp tục giảm từ 0,2% - 0,5% sàn lãi suất cho vay ngắn hạn để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, đồng thời triển khai 9 chương trình tín dụng quy mô trên 350 nghìn tỷ với lãi suất cho vay thấp hơn từ 1% - 3% so với lãi suất thông thường.

Trong đó, riêng các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân, Agribank dành nguồn vốn 240.000 tỷ đồng, áp dụng cho nhiều đối tượng khách hàng như: khách hàng doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp SME, khách hàng FDI, khách hàng xuất nhập khẩu,…

DN tư nhân quy mô nhỏ, khó tiếp cận vốn

Mặc dù khu vực kinh tế tư nhân đã có sự phát triển mạnh mẽ, nhưng, các doanh nghiệp vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Quy mô của doanh nghiệp còn nhỏ, với chỉ 2% trong số các doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp lớn, trong khi phần lớn là doanh nghiệp SME và doanh nghiệp siêu nhỏ với những hạn chế nhất định như tiềm lực tài chính và năng lực quản lý doanh nghiệp, khả năng quản trị rủi ro còn hạn chế, hệ thống sổ sách kế toán chưa minh bạch,…

Điều này dẫn đến hạn chế về tiềm lực tài chính và khả năng cạnh tranh. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến khả năng tiếp cận vốn của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp SME, vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

TS Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam nhận định, sự tập trung gần đây và khu vực kinh tế tư nhân dường như mới chủ yếu là vào các doanh nghiệp tư nhân được đăng ký chính thức, đặc biệt là các tập đoàn doanh nghiệp tư nhân lớn. Trong khi các doanh nghiệp SME, chiếm phần lớn trong khu vực kinh tế tư nhân, lại chưa nhận được nhiều sự quan tâm.

“Do đó, để thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân, cần có các chính sách có tính kiến tạo để doanh nghiệp trong khu vực phi chính thức chuyển đổi thành doanh nghiệp, để các doanh nghiệp vừa và nhỏ chuyển đổi thành doanh nghiệp quy mô lớn hơn, để các doanh nghiệp lớn sẽ nâng cao được năng lực và trở thành động lực, hạt nhân tăng trưởng của một ngành, một khu vực hay một cụm doanh nghiệp”, ông nói.

TS Lê Duy Bình nhấn mạnh, các chính sách phát triển kinh tế tư nhân trong thời gian tới cần quan tâm mạnh mẽ hơn nữa tới các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, tới vấn đề phát triển các doanh nghiệp cỡ vừa và tới khu vực cơ sở kinh tế, các chủ thể kinh doanh vẫn đang được coi là phi chính thức hoặc bán chính thức như hộ kinh doanh và các cá nhân kinh doanh. Phát triển được các chủ thể kinh tế ở khu vực này có ý nghĩa quan trọng không kém đối với việc phát huy được vai trò của các doanh nghiệp lớn, tập đoàn tư nhân lớn.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, NHNN sẽ tiếp tục cung cấp các sản phẩm tín dụng linh hoạt, đặc biệt cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn với lãi suất hợp lý; xây dựng hệ thống đánh giá tín dụng linh hoạt, phù hợp với đặc thù của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, giảm thiểu các rào cản vay vốn.

"Thời gian tới, ngành ngân hàng sẽ có thêm những chính sách ưu tiên, hỗ trợ cho các động lực kinh tế, trong đó có khu vực kinh tế tư nhân. NHNN đang nghiên cứu và sẽ sớm công bố một Nghị định mới hỗ trợ cho kinh tế nông nghiệp, nông thôn, trong đó có nhiều doanh nghiệp SME", ông Tú nói.

Tuy nhiên, theo ông Tú, ngành ngân hàng sẵn sàng cung cấp vốn cho doanh nghiệp, nhưng việc hỗ trợ tín dụng cần được phối hợp với các chính sách khác như nâng cao năng lực doanh nghiệp, mở rộng thị trường, cải cách thuế và đất đai…

Bên cạnh đó, bản thân các doanh nghiệp cũng phải đẩy mạnh nâng cao năng lực tài chính và minh bạch tài chính để tăng sự tin tưởng từ các ngân hàng; xây dựng chiến lược phát triển dài hạn rõ ràng để tạo cơ sở vững chắc cho ngân hàng xem xét cấp tín dụng.

Đồng quan điểm, bà Phùng Thị Bình, Phó Tổng Giám đốc Agribank khẳng định để doanh nghiệp và ngân hàng “xích lại gần nhau”, không chỉ từ phía các ngân hàng, các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân cũng phải cần chủ động nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp, quản trị rủi ro, hệ thống sổ sách kế toàn cần được minh bạch,…