Hé lộ quy mô dự án Junin 2 tại Venezuela khiến PVN 'mất trắng' nghìn tỷ

11 dự án thua lỗ hoặc đối mặt nguy cơ thua lỗ

Báo cáo về việc phối hợp thực hiện giữa cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước (Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp) của Bộ Công Thương mới đây đã ghi nhận hàng loạt dự án đầu tư thua lỗ, không hiệu quả hoặc chưa rõ hiệu quả của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN). Trong số 13 dự án đầu tư ra nước ngoài của PVN/PVEP, có 11 dự án thua lỗ hoặc đối mặt với nguy cơ lỗ.

Điển hình trong số các dự án thua lỗ nêu trên là là dự án Junin 2 tại Venezuela do Tổng công ty thăm dò và khai thác dầu khí (PVEP) là chủ đầu tư (40% vốn) cùng với Tổng công ty dầu khí Venezuela. Dự án có tổng mức đầu tư 1,82 tỷ USD cho giai đoạn 1 từ 2010-2015. Trong đó, PVEP đã rót hàng trăm triệu USD vào dự án này. Theo tìm hiểu, đây là dự án được thực hiện trong thời gian ông Nguyễn Vũ Trường Sơn đảm nhiệm chức vụ Tổng giám đốc Tổng công ty thăm dò khai thác đầu khí (PVEP), còn ông Đinh La Thăng là Chủ tịch HĐTV PVN.

Một góc mỏ dầu Junin 2. (Ảnh: PVN)

Theo tính toán ban đầu, công suất khai thác giai đoạn 1 của dự án đạt 50.000 thùng dầu/ngày, giai đoạn 2 nâng lên 200.000 thùng dầu/ngày. Lô Junin 2 có tổng diện tích khai thác 522,84 km2 trên đất liền thuộc các huyện Leonardo Infante, El Socorr, Santa Maria, bang Guarico, Venezuela.

Tuy nhiên, hiện nay dự án đã tạm dừng triển khai theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo ngày 2.12.2013 của Văn phòng Chính phủ.

Trước đó, tháng 6.2010, tại thành phố Caracas, Venezuela, “Dự án khai thác và nâng cấp dầu nặng lô Junin 2” chính thức ra mắt. Tổng mức đầu tư được thông báo là 12,4 tỉ USD, chia thành hai giai đoạn, ban đầu rót 8,9 tỉ USD, giai đoạn 2 rót 3,5 tỉ USD. Lô Junin 2, được PVN thông tin nằm ở khu vực có trữ lượng dầu lớn nhất thế giới, cho phép khai thác công suất 1.400 tỷ thùng. Theo tỷ lệ vốn góp 40%, PVN có thể thu về 4 triệu tấn dầu/năm và dự kiến hoàn vốn sau 7 năm.

Vốn được thu xếp cho giai đoạn đầu như sau: Liên doanh vay 60% tương ứng 5,8 tỉ USD; 40% còn lại do các bên đóng góp tương ứng 3,1 tỉ USD. Phần vốn mà Việt Nam phải đóng góp tương ứng với tỷ lệ tham gia 40% trong hợp đồng là 1,241 tỉ USD. Nếu tính cả “phí tham gia hợp đồng” (bonus) 584 triệu USD thì tổng nhu cầu vốn của phía Việt Nam là 1,825 tỉ USD.

Chưa kể các chi phí đầu tư lên đến hàng trăm triệu USD, chỉ riêng tiền mặt mà PVN trực tiếp trao cho Venezuela, một đi không trở lại, đã lên đến 532 triệu USD: 442 triệu tiền "bonus", 90 triệu tiền góp vốn ban đầu.

Tháng 4.2013, ban lãnh đạo mới của PVN đã quyết định bỏ dự án này để "cứu" khoản tiền phải nộp lên đến 142 triệu USD, chấp nhận bỏ hơn 500 triệu USD, cho dù chưa thu được giọt dầu nào.

Những con số trên báo cáo tài chính

Báo cáo thường niên năm 2010 của PVN cũng cho biết, Hoạt động thăm dò và phát triển mỏ ở nước ngoài năm 2010 của tập đoàn có những bước tiến vượt bậc. Tập đoàn ký được hợp đồng thành lập Công ty liên doanh khai thác và nâng cấp dầu nặng tại Venezuela (mỏ Junin 2). Mỏ Junin 2 là dự án phát triển khai thác dầu khí khổng lồ với trữ lượng dầu khí rất lớn, khai thác trong vòng 25 năm và có thể được gia hạn thêm. 

Ông Nguyễn Vũ Trường Sơn. (Ảnh: Internet)

Trong báo cáo thường niên năm 2011, PVN đề cập chi tiết hơn về các khoản góp vốn liên doanh ở nước ngoài của tập đoàn. Cụ thể, Công ty liên doanh Petromacareo thành lập tại Venezuela giữa Tổng công ty Thăm dò khai thác dầu khí (PVEP) và Công ty Corporación Venezolana del Petroleo S.A. (CVP) để khai thác và nâng cấp dầu lô Junin 2, vành đai dầu Orinoco, Cộng hòa Bolivar Venezuela theo thỏa thuận ký ngày 1.7.2010. Thời gian hoạt động của liên doanh là 25 năm có thể gia hạn tối đa thêm 15 năm

Đến Báo cáo tài chính hợp nhất đã kiểm toán năm 2012, số tiền mà PVN đã đầu tư lần đầu ở Venezuela được nêu cụ thể hơn. Theo đó, Tổng công ty Thăm dò khai thác dầu khí (PVEP) đã đầu tư 1.523,4 tỷ đồng vào Petromacareo. Tập đoàn đang phản ánh khoản đầu tư này trên báo cáo tài chính hợp nhất theo phương pháp giá gốc”.

Tuy nhiên, đến báo cáo tài chính riêng công ty mẹ năm 2014 đã kiểm toán, PVN lại thông tin: “Trong năm 2014, PVEP đã thực hiện đánh giá hiệu quả các dự án dầu khí và đề xuất thực hiện phân bổ chi phí dự tính có thể không thu hồi được trong năm 2014 với số tiền 5.983,6 tỉ đồng (tương đương 298,32 triệu USD theo tỷ giá bấy giờ) và đã trình tập đoàn Dầu khí phê duyệt. Ngày 8.1.2015 tập đoàn đã có Công văn số 15/DKVN-HDTV gửi Bộ Công Thương để xin ý kiến chỉ đạo phê duyệt việc phân bổ các khoản chi phí nêu trên và chưa nhận được văn bản chấp thuận chính thức”.

Tới báo cáo tài chính hợp nhất năm 2015, PVN đề cập đến chi phí phát triển mỏ, cụ thể: “Chi phí phát triển mỏ tại ngày 31.12.2015 bao gồm khoản phí tham gia trả lần đầu và lần thứ hai với tổng số tiền 442 triệu USD, PVEP đã chuyển cho nước Cộng hòa Bolivar Venezuela để được tham gia đầu tư khai thác tại lô Junin 2”.

Như vậy chỉ riêng khoản phí trả hai lần để được tham gia đầu tư khai thác dự án ở Venezuela đã lên tới 442 triệu USD. Trong phần Báo cáo kiểm toán độc lập của Công ty Kiểm toán Deloitte đi kèm với báo cáo tài chính năm 2015 của PetroVietnam, Deloitte cho biết: “Tập đoàn đang ghi nhận khoản đầu tư vào công ty liên doanh Petromacareo và khoản phí tham gia trả lần đầu và lần thứ hai để được tham gia đầu tư khai thác tại lô Junin 2 theo giá gốc trên bảng cân đối kế toán. Chúng tôi không thể thu thập được đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp về khả năng thu hồi của các khoản đầu tư này tại ngày 31.12.2015”.

Xem thêm >> Thủ tướng yêu cầu kiểm tra phản ánh nhiều dự án đô thị tại Mê Linh bị bỏ hoang