Sơ đồ quy trình sản xuất nước mắm được dự thảo tiêu chuẩn đưa ra tại Phụ lục A. Theo sơ đồ này, có thể tóm gọn quy trình sản xuất nước mắm thành 8 bước:
Tiếp nhận nguyên liệu (cá và muối) -> trộn cá với muối và (có thể) chất hỗ trợ lên men -> lên men -> chiết rút nước mắm lần đầu -> cho nước muối vào bã cá rồi tiếp tục chiết rút nước mắm -> pha đấu/phối trộn nước mắm -> lọc -> lưu trữ, đóng chai và phân phối.
Quy trình trên mô tả cách sản xuất “nước mắm” – một sản phẩm được dự thảo tiêu chuẩn định nghĩa là “sản phẩm được chế biến từ nước mắm nguyên chất, có thể bổ sung nước muối, đường, phụ gia thực phẩm, có thể được điều chỉnh màu, điều chỉnh mùi”.
Theo TS Trần Thị Dung, khái niệm nước mắm này đã “đánh lận con đen” giữa nước mắm truyền thống (được pha đấu giữa các loại nước mắm có độ đạm khác nhau) và nước mắm công nghiệp (được pha chế giữa nước mắm có độ đạm thấp với nước muối loãng và phụ gia). Do đó, sơ đồ quy trình sản xuất nước mắm của dự thảo cũng bị “đánh lận” theo.
Cụ thể, về bước “chiết rút nước mắm lần đầu”, dự thảo gọi sản phẩm là “dịch chiết đầu tiên”. Trên thực tế, đây là nước mắm cốt (hay còn gọi là nước mắm nhĩ, nước mắm chắt) – loại nước mắm có độ đạm cao nhất trực tiếp do ủ chượp tạo ra.
Dự thảo cố tình tránh tên gọi “nước mắm cốt” vì muốn sử dụng thuật ngữ này cho loại nước mắm có độ đạm thấp dùng để pha chế nước mắm công nghiệp.
Giai đoạn "cho nước muối vào bã cá" (kí hiệu 6.6 trong sơ đồ) cũng không mô tả chính xác quy trình sản xuất nước mắm của các đơn vị đang làm nước mắm hiện nay.
Đặc biệt ở bước “pha đấu nước mắm”, TS Dung cho hay đây là giai đoạn cốt yếu của nghề sản xuất nước mắm truyền thống. Ở khâu này, người làm nước mắm truyền thống sẽ tiến hành pha đấu các loại nước mắm có độ đạm khác nhau (được rút từ các thùng chượp khác nhau) để tạo nên nước mắm thành phẩm có độ đạm và hương vị tốt nhất.
Trong khi đó, nhà sản xuất nước mắm công nghiệp lấy phần nước mắm có độ đạm thấp, pha với nước muối loãng, trộn thêm các loại phụ gia (bao gồm hương liệu phẩm màu và các chất bảo quản) sau đó thanh trùng và đóng chai đem bán.
“Quy trình sản xuất nước mắm công nghiệp rõ ràng không thể gọi là pha đấu nước mắm, không thể ghép nó vào quy trình sản xuất nước mắm truyền thống được. Nó phải là một quy trình riêng”, bà Dung khẳng định.
Thế nhưng, bất chấp thực tế này, ban soạn thảo dự thảo lại “đánh đồng” hai quy trình làm một.
Việc này, theo TS Dung, khiến người tiêu dùng không thể phân biệt được nước mắm truyền thống và nước mắm công nghiệp.
“Các nhà sản xuất nước mắm truyền thống muốn đưa quy trình pha chế nước mắm công nghiệp ra đứng riêng. Còn quy trình sản xuất nước mắm trong dự thảo phải thuộc về những người sản xuất nước mắm truyền thống, vì đó là là quy trình truyền đời, là quốc hồn quốc túy, là bí quyết nghề nghiệp của hơn 2.800 nhà thùng, của hàng nghìn ngư dân chịu sóng gió, chịu bao hiểm nguy để đánh bắt cá”, bà Dung cho biết.
Theo TS Trần Thị Dung, nhà sản xuất nước mắm công nghiệp còn lấy nguyên liệu nước mắm từ một nguồn khác, đó là công nghệ sản xuất dựa vào cá và enzyme.
“Với công nghệ này, ‘nước mắm’ được sản xuất rất nhanh, không như nước mắm truyền thống phải mất cả năm mới chiết rút được. Vì sản xuất nhanh như vậy nên thứ ‘nước mắm’ này không có màu, không có mùi hoặc mùi rất nhẹ. Nó chỉ có đạm và hàm lượng đạm axit amin cũng rất thấp, chỉ 25 – 30% (tính theo nitơ axit amin/nitơ tổng số).
“Nhưng như vậy đã là quá đủ với nhà sản xuất nước mắm công nghiệp, bởi vì họ đã có phẩm màu, có hương liệu nhân tạo, có chất bảo quản và các phụ gia thực phẩm khác để xử lý vấn đề để tạo ra sản phẩm của họ.
“Cũng cần nói thêm rằng làm ‘nước mắm’ theo công nghệ này thì không nhất thiết phải dùng cá mà có thể dùng phụ phẩm cá trong các nhà máy chế biến. Đầu cá, đuôi cá đều lên men được. Với dân trong nghề như tôi, loại ‘nước mắm’ này chỉ đáng được gọi là dịch đạm thủy phân”, bà Dung nhấn mạnh.
TS Dung cho hay một điều đáng lo ngại là với nước mắm truyền thống, để chiết rút nước mắm thì các thùng chượp phải đạt chỉ số nitơ axit amin/nitơ tổng số tối thiếu là 45%, tối đa đến trên 55%, nhưng hiện tại TCVN 5107:2018 đã hạ chỉ số này xuống còn 35%, mở đường cho việc “đánh đồng” nước mắm truyền thống với nước mắm sản xuất nhờ enzyme.
“Chúng tôi còn chưa kịp đề nghị sửa đổi TCVN 5107: 2018 thì lại đã có dự thảo tiêu chuẩn TCVN 12607:2019 này. Nghề sản xuất nước mắm truyền thống đang đứng trước quá nhiều các nguy cơ khó lường”, TS Trần Thị Dung bình luận.
Tags:
(VNF) - Nhân dịp kỷ niệm 33 năm thành lập, Bảo Tín Mạnh Hải chính thức công bố ra mắt bộ sưu tập vàng tích lũy Kim Gia Bảo 2026 với các thiết kế lấy cảm hứng từ văn hóa hội họa truyền thống trống đồng Đông Sơn và Tứ quý.
(VNF) - Giá vàng miếng SJC bất ngờ giảm mạnh trong phiên sáng 6/12, xuống còn 154,2 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Mặc dù được mở bán cả hai tùy chọn động cơ đốt xăng và hybrid tiết kiệm nhiên liệu, tuy nhiên doanh số của Hyundai SantaFe hybrid thời gian qua vẫn chưa vượt qua được ‘vua phân khúc’ Ford Everest.
(VNF) - “Dòng chảy” của ống nhựa không chỉ dẫn nước sinh hoạt mà còn mang theo sự sống, niềm tin, và cả tương lai của hàng triệu người. Ở nơi giao thoa giữa bốn “thế giới” dân dụng, nông nghiệp, công nghiệp và môi trường, ống nhựa Ströman của Tập đoàn Tân Á Đại Thành như mạch ngầm bền bỉ, âm thầm vận hành, kết nối với công nghệ và tiêu chuẩn Đức chuẩn xác đến từng chi tiết.
(VNF) - Giá vàng trong nước tăng nhẹ trở lại trong phiên sáng 5/12, lên mức hơn 154 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Tối 5/12, Nhà hát Hồ Gươm sẽ đưa Hà Nội trở thành tâm điểm khoa học của thế giới khi hàng trăm trí tuệ kiệt xuất hội tụ tại Lễ trao giải VinFuture 2025. Theo hé lộ của thành viên Hội đồng VinFuture, đề cử chiến thắng Giải thưởng Chính triệu đô - lớn nhất thế giới - là công trình nghiên cứu có tầm ảnh hưởng đến một quy mô dân số rất lớn trên toàn cầu.
(VNF) - Chuẩn bị tâm thế, tiềm lực và chiến lược từ sớm, từ xa, nên khi bước vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, T&T Group nhanh chóng nổi lên như một “ông lớn” với loạt dự án tầm quốc gia, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, góp sức cùng Chính phủ thực hiện thành công cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
(VNF) - Sau nhiều phiên tăng, giảm trái chiều, giá vàng trong nước gần như “bất động” trong sáng 4/12 và dao động quanh ngưỡng 154,5 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Suzuki triển khai chương trình “Ưu đãi tất niên, sắm xe như ý” trên toàn hệ thống đại lý trong tháng 12. Các mẫu xe du lịch Suzuki được hỗ trợ lệ phí trước bạ 100% hoặc tặng gói bảo dưỡng dài hạn, trong đó, mức ưu đãi cao nhất lên đến 95 triệu đồng.
(VNF) - Việt Nam đã ký kết 17 FTA với trên 60 nước đối tác với đa dạng các nội dung, thỏa thuận, trong số đó có nhiều FTA thế hệ mới, bao trùm như: EVFTA, UKVFTA, CPTPP...
(VNF) - Sau một ngày lao dốc, giá vàng trong nước rục rịch tăng trở lại, tiến sát mốc 155 triệu đồng/lượng trong phiên sáng 3/12.
(VNF) - Với vị trí kim cương trên cung đường ven biển đẹp nhất Đà Nẵng, Newtown Diamond đem đến không gian sống đẳng cấp và tầm nhìn tuyệt mĩ mà chủ nhân tương lai có thể trực tiếp trải nghiệm tại căn hộ mẫu sang trọng, tinh tế vừa khai trương.
(VNF) - Vietjet dành tặng khách hàng ưu đãi “3 ngày vàng” hấp dẫn với vé 0 đồng (chưa bao gồm thuế, phí) áp dụng từ nay đến ngày 4/12/2025 với các chuyến bay kết nối Hà Nội, TP. HCM – Côn Đảo.
(VNF) - Không chỉ là một hiệp định thương mại tự do thông thường, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) có ý nghĩa chiến lược khi tạo cầu nối giữa Việt Nam – trung tâm sản xuất của châu Á và Israel – quốc gia đi đầu về đổi mới sáng tạo.
(VNF) - FE CREDIT tiếp tục khẳng định vị thế trên thị trường tài chính Việt Nam khi xuất sắc đạt giải vàng ở hạng mục O2O/New Retail/Innovative & New Tech Sales Channels và Giải Đồng ở hạng mục Real-time Marketing trong khuôn khổ MMA Smarties Vietnam 2025.
(VNF) - Chiều 28/11/2025, Công ty Cổ phần Chứng khoán UP (UPSC) tổ chức thành công tọa đàm “Dealmakers Forum: Kết nối cơ hội - Dẫn dắt thị trường M&A”.
(VNF) - Toyota Innova Cross phiên bản giá rẻ, Subaru Forester thế hệ mới, bộ đôi xe điện siêu sang của Maserati và "tân binh" Mitsubishi Destinator là các mẫu xe mới vừa ra mắt thị trường dịp cuối năm.
(VNF) - Sau phiên tăng sốc, giá vàng trong nước bất ngờ quay đầu giảm mạnh ở cả hai chiều mua vào - bán ra, đánh mất mốc cao kỷ lục.
(VNF) - Sáng 30/11/2025, Hội nghị Tổng kết Đề án Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 – 2025 (Đề án 939) và triển khai Đề án Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2026 – 2035 (Đề án 2415) và biểu dương các điển hình hợp tác xã do phụ nữ quản lý năm 2025 đã diễn ra tại Hà Nội với sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và trực tuyến với 34 điểm cầu khắp cả nước.
(VNF) - Hội Mỹ nghệ Kim hoàn Đá quý TP. HCM (SJA) SJA khát vọng xây dựng ngành kim hoàn TP. HCM trở thành một trong những trung tâm chế tác, thiết kế và thương mại trang sức quan trọng của châu Á trong thập niên tới.
(VNF) - Trong bối cảnh xuất khẩu sang các thị trường chính truyền thống đang gặp khó, thị trường Israel nổi lên như một điểm sáng thay thế đầy tiềm năng cho cá ngừ Việt Nam, theo nhận định của VASEP (Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam).
(VNF) - Giá vàng trong nước bất ngờ vọt tăng trở lại, lên mức 155,2 triệu đồng/lượng - mức cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Thị trường kim loại quý đang chứng kiến làn sóng tăng giá hiếm thấy, với bạc lập kỷ lục mới và vàng bứt phá lên mức cao nhất hai tuần. Sự thiếu hụt nguồn cung, nhu cầu đầu tư tăng mạnh và kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất đang khiến thị trường bước vào giai đoạn biến động lớn.
(VNF) - Một chủ hộ kinh doanh tại Tuyên Quang vừa bị khởi tố vì khai doanh thu bán hàng online chỉ bằng một phần rất nhỏ so với thực tế, nhằm trốn số tiền thuế gần 837 triệu đồng. Vụ việc được cơ quan công an phát hiện trong quá trình kiểm tra hoạt động bán hàng qua livestream.
(VNF) - Suốt 30 năm qua, ông Vũ Hoài Nam (SN 1976, trú phường Hồng Quang, tỉnh Ninh Bình) đã sưu tầm được khoảng 500 tờ tiền giấy của Việt Nam qua nhiều thời kỳ và hơn 200 đồng tiền xu.
(VNF) - Nhân dịp kỷ niệm 33 năm thành lập, Bảo Tín Mạnh Hải chính thức công bố ra mắt bộ sưu tập vàng tích lũy Kim Gia Bảo 2026 với các thiết kế lấy cảm hứng từ văn hóa hội họa truyền thống trống đồng Đông Sơn và Tứ quý.
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.
