Kiểm toán không phát hiện ra tham nhũng có bị xử lý trách nhiệm?
Hoài Thu -
12/08/2019 17:29 (GMT+7)
Dẫn chứng 11 đoàn thanh tra, kiểm toán vào làm việc nhưng không phát hiện sai phạm ở Vinashin, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp đặt vấn đề xử lý trách nhiệm kiểm toán trong trường hợp này.
Ngày 12/8, tại phiên họp thứ 36, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề còn ý kiến khác nhau của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán nhà nước (KTNN).
Kiểm toán Nhà nước hiện là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công, giúp tài chính nhà nước minh bạch, hạn chế tham nhũng.
Năm 1994, cơ quan này được thành lập theo Nghị định 70 của Chính phủ. Nhưng sau khi Luật Kiểm toán Nhà nước có hiệu lực từ 1/1/2006, Kiểm toán Nhà nước chuyển sang trực thuộc Quốc hội. Sửa đổi này được đưa ra nhằm đảm bảo việc kiểm soát ngân sách chi tiêu khách quan và độc lập hơn.
Cần cụ thể hóa để phân định trách nhiệm
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga, sửa luật này phải tháo gỡ những vướng mắc trong hoạt động kiểm toán để phù hợp với địa vị pháp lý của Kiểm toán Nhà nước.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga. Ảnh: Quân Minh.
Bà Lê Thị Nga nhấn mạnh đây là cơ quan do Quốc hội thành lập và chúng ta đặt rất nhiều kỳ vọng. Vì vậy, bà đồng tình Kiểm toán Nhà nước có một số quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật, nhưng không quy định trong luật này mà quy định nguyên tắc, đưa vào Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Cũng theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, chúng ta đã bàn rất nhiều đến trách nhiệm của đoàn thanh tra, kiểm toán khi đã vào thanh tra, kiểm toán nhưng không phát hiện ra vi phạm. Rồi sau này cơ quan điều tra lại phát hiện sai phạm về cùng một nội dung.
Dẫn chứng câu chuyện 11 đoàn thanh, kiểm tra vào nhưng không phát hiện sai phạm ở Vinashin, bà Nga cho rằng nếu sau này cơ quan điều tra phát hiện ra thì những người đã vào thanh tra, kiểm toán mà không chịu trách nhiệm gì thì không đúng.
“Phải cụ thể hóa quy định phòng chống tham nhũng trong Luật Kiểm toán nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch và chống tham nhũng trong chính cơ quan có chức năng phòng chống tham nhũng”, bà Nga nhấn mạnh.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng việc cụ thể hóa là đúng, nhưng phải quy định như thế nào để phù hợp với bản chất, yêu cầu của hoạt động kiểm toán.
Một nội dung khác được sửa đổi là luật cho phép KTNN trong quá trình kiểm toán có quyền truy cập phần mềm dữ liệu đơn vị chịu sự kiểm toán.
Băn khoăn về thẩm quyền này, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu lưu ý cần tham khảo kinh nghiệm quốc tế trong vấn đề này, bởi việc truy cập vào phần mềm của các cơ quan có thể phạm đến bí mật đời tư, bí mật doanh nghiệp.
Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cũng cho rằng truy cập vào các phần mềm quản lý nội bộ là vấn đề cần quy định rõ.
"Trong trường hợp phát hiện có sai phạm như trốn thuế, KTNN có quyền truy cập vào phần mềm nội bộ của họ, nhưng phải quy định quyền truy cập đến đâu và thời điểm nào, chứ không thể có quyền truy cập thường xuyên, làm ảnh hưởng đến nhân quyền, quyền công dân của họ", ông Hiển góp ý.
Ông đề nghị quy định rõ phạm vi, thẩm quyền, trách nhiệm của người quyết định truy cập dữ liệu và chỉ được truy cập trong các trường hợp liên quan đến nội dung vụ việc đang được kiểm toán.
Không phải ai cũng có thể chỉ đạo được kiểm toán
Nhiều ý kiến tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội băn khoăn ai sẽ giám sát hoạt động kiểm toán và cơ quan nào có thẩm quyền chỉ đạo, giao nhiệm vụ cho kiểm toán.
Có ý kiến đề nghị thành lập một cơ quan độc lập, song Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhắc lại Luật quy định Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát hoạt động kiểm toán, nên nếu thành lập thêm nhiều cơ quan, đưa vào luật sẽ làm phức tạp vấn đề.
Đại diện cơ quan thẩm tra luật, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải, cho biết có một nội dung mới được KTNN đề xuất bổ sung so với dự thảo luật đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7 là sửa nhiệm vụ KTNN “thực hiện kiểm toán theo yêu cầu của Chính phủ, Thủ tướng”, chuyển thành “xem xét, quyết định việc kiểm toán khi có đề nghị của Chính phủ, Thủ tướng”.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải. Ảnh: Quốc hội.
Theo ông Hải, thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách thống nhất với đề xuất trên để KTNN bảo đảm nguồn lực và chủ động hơn trong thực hiện kế hoạch kiểm toán đã được quyết định. Tuy nhiên, KTNN cần giải trình rõ hơn và tổng hợp, thống kê, đánh giá tác động khi thực hiện các nhiệm vụ mà Chính phủ, Thủ tướng đã yêu cầu kiểm toán thực hiện từ khi Luật KTNN năm 2015 có hiệu lực đến nay.
Từ đó làm rõ mức độ ảnh hưởng đến kế hoạch kiểm toán, chất lượng các cuộc kiểm toán trong kế hoạch để có căn cứ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét, quyết định.
Cho ý kiến về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh nhu cầu kiểm toán luôn gắn với quản lý, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng trong thực tế. Tuy nhiên, dự luật cần thể hiện cơ chế như thế nào để tránh mâu thuẫn trong việc KTNN thực hiện Nghị quyết của Quốc hội.
“Cần cân nhắc quy định trong luật cơ chế như thế nào, nếu không ai cũng có thể chỉ đạo kiểm toán và khi có nhiều chỉ đạo thì Nghị quyết của Quốc hội như thế nào? KTNN trước hết thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, còn phát sinh thì phải báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, chứ không phải ai cũng có thể chỉ đạo được kiểm toán làm cái này cái kia. Vì như thế KTNN không thể đáp ứng được”, bà Ngân nêu quan điểm.
Địa phương kêu nhiều về chồng chéo trong thanh tra, kiểm toán
Về tình trạng chồng chéo giữa thanh tra, kiểm tra, các cơ quan thừa nhận thực trạng này còn tồn tại và chưa được khắc phục trong thực tiễn. Vì vậy, trong luật cần quy chế rõ về cơ chế phối hợp để tránh chồng chéo.
Phó chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng đặt nhiều câu hỏi: “Ai điều hoà khi có sự chồng chéo giữa hai cơ quan này? Nói quy chế phối hợp nhưng ai ban hành và ai chứng nhận sự hợp pháp?
Theo bà Phóng, đây là thẩm quyền của Quốc hội. Do đó, cần có quy định phù hợp để hai cơ quan thực hiện nhiệm vụ theo luật giao.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân. Ảnh: Quốc hội.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đề nghị lấy kế hoạch kiểm toán được Quốc hội thông qua hàng năm làm chuẩn, các cơ quan khác căn cứ vào đó mà thực hiện để tránh chồng chéo. Ngoài ra, cần cơ chế phối hợp và nếu phát sinh vướng mắc thì phải báo cáo lên cấp thẩm quyền.
Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu thì nhấn mạnh để giải quyết sự chồng chéo này thì trước hết Luật Kiểm toán Nhà nước phải minh định cái gì kiểm toán phải làm. Bên cạnh đó, trong thực tế vấn đề nào còn vướng mắc thì hai bên thực hiện theo cơ chế phối hợp, trường hợp không giải quyết được thì báo cáo lên cấp cao hơn.
Ông Lưu cũng đồng tình quan điểm, nội dung nào có trong kế hoạch kiểm toán hàng năm được Quốc hội thông qua thì thanh tra không làm.
Phản ánh “các địa phương kêu nhiều” về vấn đề chồng chéo, Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải đề nghị cần một “trọng tài” giải quyết khi phát sinh sự chồng chéo giữa kiểm toán và thanh tra mà hai bên không giải quyết được.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, kế hoạch kiểm toán được Quốc hội thảo luận, thông qua hàng năm bằng Nghị quyết là cơ sở rất qua trọng để các bên căn cứ vào đó thực hiện. Bởi trước khi trình Quốc hội, Kiểm toán Nhà nước chắc chắn đã có sự trao đổi với các bên liên quan, như Thanh tra Chính phủ.
“Còn trong quá trình thực hiện có phát sinh thì hai bên cần theo quy chế phối hợp cũng như cần cơ quan có thẩm quyền điều hoà mà cụ thể là Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội”, bà Ngân nói.
(VNF) - Ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững (VCCI) cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế, kinh doanh có trách nhiệm không còn là lựa chọn tự nguyện, mà đã trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc.
(VNF) - Mưa lũ những ngày qua đã gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tại các miền Trung, khiến 102 người chết và mất tích, hàng trăm nghìn ngôi nhà bị ngập, hơn 80.000ha lúa và hoa màu hư hỏng...
(VNF) - Thanh tra Chính phủ vừa chỉ ra hạn chế, thiếu sót, vi phạm tại dự án Cải tạo, nâng cấp đê Hữu sông Đáy do Ban QLDA Đầu tư xây dựng công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư.
(VNF) - Đóng góp cho Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) đề nghị bổ sung cụm từ “kỹ năng quản lý tài chính cá nhân – gia đình” vào nội dung về phát triển mạnh mẽ, toàn diện văn hoá và con người Việt Nam.
(VNF) - Ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng kinh tế Việt Nam năm 2025 duy trì tăng trưởng ấn tượng khoảng 7,85% nhờ những điểm sáng từ đầu tư công, vốn FDI và triển khai đồng bộ “Bộ tứ chiến lược” cùng các Nghị quyết mới, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng bền vững trong dài hạn.
(VNF) - Ngày 21/11, Ban tổ chức Giải bóng đá báo chí tỉnh thành 2025 đã tổ chức cuộc họp khởi động nhằm chuẩn bị các công việc cần thiết cho giải đấu năm nay.
(VNF) - Liên danh Chủ đầu tư Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội và Tổng công ty Viglacera – CTCP hướng dẫn hồ sơ mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội của dự án nhà ở xã hội CT3 thuộc dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã hội tại ô đất CT3, CT4 KĐT mới Kim Chung, xã Thiên Lộc, thành phố Hà Nội.
(VNF) - Hai dự án xây dựng cơ sở hạ tầng Khu du lịch sinh thái Tràng An (gọi tắt là dự án Sinh thái Tràng An) và Dự án thành phần xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính (dự án Núi chùa Bái Đính) vừa bị Thanh tra Chính phủ nêu ra hàng loạt sai phạm, tồn tại.
(VNF) - Mưa lớn kéo dài nhiều ngày qua đã gây ngập lụt nghiêm trọng trên diện rộng ở Khánh Hòa, khiến gần 15.000 hộ dân bị ảnh hưởng và 126 điểm giao thông sạt lở. Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh cho biết đây mới chỉ là số liệu thống kê ban đầu, bởi nhiều khu vực vẫn đang ngập sâu, mất điện, mất liên lạc, gây khó khăn cho công tác rà soát thiệt hại.
(VNF) - Trước tình hình mưa lớn kéo dài gây lũ lịch sử tại nhiều tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, Hà Nội đã xây dựng kế hoạch hỗ trợ các địa phương bị thiệt hại.
(VNF) - Trước sự lan rộng nhanh chóng của thuốc lá điện tử và các sản phẩm nicotine mới trong giới trẻ, COP11 của WHO cảnh báo về “nạn dịch thuốc lá mới” và kêu gọi các quốc gia hành động khẩn cấp.
(VNF) - Mưa lũ những ngày qua khiến miền Trung chịu thiệt hại đặc biệt nặng nề, với 52 người chết và mất tích, hàng chục nghìn nhà dân ngập sâu và tổng thiệt hại kinh tế ước vượt 3.000 tỷ đồng
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ lạc quan với mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 10% trở lên trong Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 được Quốc hội thông qua. Tuy vậy, để mục tiêu này trở nên khả thi hơn, các đại biểu cho rằng cần nâng cao công tác cải cách thể chế, đưa chủ trương, chính sách vào đời sống kinh tế, xã hội và thực tiễn.
(VNF) - Theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP, từ ngày 15/12/2025, các khách sạn, nhà nghỉ sẽ không được phép giữ thẻ căn cước của khách mà chỉ được quét, nhập thông tin hoặc đối chiếu theo đúng quy định, sau đó phải trả lại ngay cho khách.
(VNF) - TS Trương Anh Dũng, Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên (Bộ Giáo dục và Đào tạo), nhấn mạnh: đầu tư cho giáo dục không chỉ là chi phí trước mắt, mà là khoản đầu tư chiến lược, mang lại lợi nhuận bền vững cho tương lai quốc gia.
(VNF) - Ninh Bình kêu gọi đầu tư 6 dự án bất động sản trị giá hơn 3.460 tỷ đồng, đánh dấu đợt mời gọi lớn nhất trong năm. Hồ sơ mời thầu sẽ được phát hành từ đầu tháng 12/2025.
(VNF) - Mưa lũ khiến nơi ở Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa chìm trong biển nước, hàng nghìn hộ dân bị cô lập, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất tiếp tục ở mức cao khi mưa lớn còn kéo dài.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội đề nghị việc đầu tư dự án sân bay Gia Bình phải nhanh hơn, tiến độ phải khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao.
(VNF) - Ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững (VCCI) cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế, kinh doanh có trách nhiệm không còn là lựa chọn tự nguyện, mà đã trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.