Mô hình nhị quyền Cournot là gì?

Mô hình nhị quyền Cournot (Cournot's duopoly model) là mô hình về thị trường trong đó chỉ có hai doanh nghiệp cạnh tranh nhau

Mô hình nhị quyền Cournot giả định mỗi doanh nghiệp tối đa hóa lợi nhuận trên cơ sở nhận định sản lượng của đối thủ cạnh tranh không thay đổi. Giả sử đường cầu thị trường là một đường tuyến tính, chi phí bằng 0, chỉ có hai donah nghiệp cung ứng hàng hóa cho thị trường là A và B, sản phẩm của họ hoàn toàn đồng nhất với nhau và doanh nghiệp A là doanh nghiệp đầu tiên ra nhập thị trường

Giá tối đa hóa lợi nhuận được xác định bằng cách cho doanh thu cận biên bằng 0 và điều này tương ứng với sản lượng đúng bằng nửa nhu cầu thị trường tại mức giá bằng 0.

Nếu gọi X, là nhu cầu thị trường tại mức giá bằng 0, thì mức sản lượng này bằng 1/2X. Khi đó, đường cầu mà doanh nghiệp B phải đối mặt vào thời điểm gia nhập thị trường sẽ là phần của đường cầu nằm phía phải của điểm X, và bằng 1/2X, tức phần nhu cầu của thị trường chưa được cung ứng đem lại doanh thu cận biên bằng 0, B sẽ sản xuât một mức sản lượng với giả định A đã chọn một mức sản lượng nhất định. Sản lượng này sẽ bằng 1/2 (1/2X₀)

Giả sử doanh nghiệp A tiếp tục tin rằng B duy trì mức sản lượng này, mức sản lượng mới mà A sẽ chọn bằng một nửa phần nhu cầu chưa được cung ứng, tức 1/2(1-1/4)X₀ = 3/8X₀

Mô hình hành động - phản ứng này tiếp diễn với xu hướng hội tụ về điểm cân bằng ổn định trong đó mỗi doanh nghiệp cung ứng 1/3 tổng nhu cầu thị trường.

Mô hình nhị quyền Cournot có thể mở rộng cho thị trường có số doanh nghiệp lớn hơn 2. Có thể chứng minh rằng trong trường hợp tổng quá với n doanh nghiệp trong một ngành, mỗi doanh nghiệp sẽ cung ứng 1/(n+1) tổng nhu cầu thị trường và sản lượng của ngành sẽ bằng [1/(1+n)]^n

Rõ ràng, khi số doanh nghiệp tăng lên vô hạn (n tiến tới vô cùng), giá cả và sản lượng sẽ tiến dần đến mức cạnh tranh hoàn hảo

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)