‘Nền kinh tế thời chiến của Nga chạm điểm giới hạn nhưng hoà bình có thể còn tệ hơn’
(VNF) - Tiềm lực nền kinh tế Nga dường như không thể duy trì cuộc chiến với Ukraine sau năm tới, nhưng theo các chuyên gia, việc chấm dứt chiến sự cũng có thể gây ra mối đe dọa hiện hữu đối với kinh tế của nước này.
- ‘Kinh tế Nga đang tiến tới thời điểm bước ngoặt’ 21/11/2024 12:30
Đang chạm đến điểm giới hạn?
Vụ hai tên trọm đột nhập vào một cửa hàng thực phẩm nhỏ ở thành phố Yekaterinburg của Nga thường không được đưa tin trên toàn thế giới, nhưng lần này thì khác.
Đoạn phim CCTV từ cửa hàng Dairy Place vào đầu tháng 11 dường như cho thấy cánh cửa bị đập vỡ và một tên trộm vội vã chạy đến để lấy hết tiền trong máy tính tiền. Người kia chạy thẳng đến tủ lạnh, cướp sạch 20kg bơ từ máy làm lạnh, truyền thông Nga đưa tin.
Chủ cửa hàng cho biết trên Telegram rằng vụ trộm cho thấy bơ tại Nga hiện giống như “vàng”.
Dairy Place không phải là nạn nhân duy nhất của nạn trộm bơ, với một loạt các vụ việc tương tự gần đây khiến một số cửa hàng phải khóa sản phẩm trong các thùng chứa. Một thanh bơ tiêu chuẩn 200g hiện có giá khoảng 200 (gần 2 USD) với giá tăng 30% kể từ tháng 12/2023, theo dữ liệu từ dịch vụ thống kê nhà nước Rosstat.

Việc đánh cắp một sản phẩm cơ bản như vậy đã thu hút sự chú ý đến tình trạng giá cả tăng tràn lan ở Nga.
“Giá thực phẩm cơ bản đã tăng trong ba năm qua. Việc tăng giá đang trở nên tồi tệ hơn từng ngày và tăng tốc, đặc biệt là trong năm nay”, ông Stanislav, một cư dân Moscow, nói với CNBC.
“Tất nhiên, điều đó phụ thuộc vào loại thực phẩm. Một số loại hàng hóa có giá giảm, ví dụ như kiều mạch. Giá của nó cao hơn vào năm 2020 trong đại dịch Covid-19, nhưng hiện tại đã giảm ba lần. Nhưng đây là ví dụ duy nhất về việc giá giảm. Tất cả giá thực phẩm khác đều đang tăng. Tôi nghĩ là khoảng 10%–40% mỗi năm”, ông nói thêm.
Tỷ lệ lạm phát hàng năm của Nga đạt 8,5% vào tháng 10, cao hơn nhiều so với mục tiêu 4% của ngân hàng trung ương. Điều này đã thúc đẩy Ngân hàng trung ương Nga tăng lãi suất lên 21% vào tháng trước, mức cao nhất trong hơn 20 năm, và dự kiến sẽ tăng thêm vào tháng 12.
Lãi suất cao cho đến nay vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy sẽ làm giảm tốc độ tăng giá, đặc biệt là lạm phát thực phẩm được người mua sắm cảm nhận rõ rệt. Các sản phẩm từ sữa, dầu hướng dương và rau quả (đặc biệt là khoai tây, với giá tăng 74% kể từ tháng 12 năm ngoái) nằm trong số các mặt hàng đang chứng kiến giá tăng liên tục khi cầu vượt cung, theo dữ liệu hàng tuần từ dịch vụ thống kê Rosstat.
Áp lực lạm phát ở Nga, và trên toàn châu Âu, đã trở nên trầm trọng hơn do cuộc chiến đang diễn ra giữa Moscow và Ukraine, khi chi phí thực phẩm tăng cao do thiếu hụt nguồn cung và lao động, chi phí tiền lương cao hơn, lệnh trừng phạt và chi phí sản xuất tăng.
Nền kinh tế Nga đã hoạt động tốt hơn dự kiến kể từ khi bắt đầu đưa quân tới Ukraine. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự kiến nền kinh tế của nước này sẽ tăng trưởng 3,6% trong năm nay 2023 và dự kiến sẽ tiếp tục tăng 3,9% vào năm 2024.
Tỷ lệ thất nghiệp cũng giảm từ khoảng 4,4% trước xung đột xuống còn 2,4% vào tháng 9 năm nay. Những con số này dường như cho thấy một bức tranh tích cực về nền kinh tế Nga.
Tuy nhiên, bình luận trên tạp chí Foreign Policy mới đây, ông Marc R. DeVore, giảng viên cao cấp tại Khoa Quan hệ Quốc tế thuộc Đại học St. Andrews (Scotland) và Alexander Mertens, Giáo sư tài chính tại Học viện Đại học Quốc gia Kiev-Mohyla (Ukraine) cho rằng sự tăng trưởng kinh tế Nga chủ yếu là kết quả của chính sách chi tiêu quân sự lớn và không bền vững. Chi tiêu quốc phòng của Nga đã tăng vọt lên 7% GDP và dự kiến sẽ chiếm hơn 41% ngân sách nhà nước trong năm tới.

Theo các nhà phân tích, dù có những dấu hiệu khả quan về tăng trưởng kinh tế, nhưng nền kinh tế thời chiến của Nga đang tiến gần đến bế tắc.
Nga đang gặp khó khăn trong việc thay thế vũ khí bị mất hoặc hỏng hóc trên chiến trường. Nước này đã mất trung bình hơn 100 xe tăng và khoảng 220 khẩu pháo mỗi tháng. Tuy nhiên, sản xuất mới chỉ đáp ứng được một phần rất nhỏ so với nhu cầu thực tế.
Một trong những vấn đề lớn nhất mà Nga phải đối mặt hiện nay là việc thu hút lao động cho ngành công nghiệp quốc phòng. Các công ty quốc phòng đang cạnh tranh với lực lượng vũ trang để tuyển dụng nhân sự, khi quân đội cần tuyển dụng khoảng 30.000 quân mới mỗi tháng để thay thế thương vong. Điều này dẫn đến tình trạng lương tăng cao trong ngành quốc phòng, góp phần thúc đẩy tỷ lệ lạm phát.
Các chuyên gia trên nhấn mạnh rằng mặc dù Nga có thể duy trì một số hoạt động quân sự trong ngắn hạn, nhưng sự cạn kiệt dần nguồn lực và hệ thống vũ khí quan trọng sẽ khiến nước này không thể tiếp tục cuộc chiến lâu dài.
Hệ lụy cho nền kinh tế dân sự thời hậu xung đột
Theo ông DeVore và Mertens, việc Điện Kremlin huy động mọi nguồn lực của nền kinh tế để hỗ trợ chiến sự cũng khiến nước này dễ bị tổn thương khi chiến sự kết thúc. Đặc biệt, việc cắt giảm chi tiêu quốc phòng lớn sẽ gây ra suy thoái kinh tế và khiến nhiều người mất việc làm.

“Kinh nghiệm của các nước khác, đặc biệt là các quốc gia châu Âu sau Thế chiến thứ nhất, cho thấy rằng hàng loạt binh lính xuất ngũ và công nhân quốc phòng thất nghiệp chính là nguyên nhân dẫn đến bất ổn chính trị”, họ cảnh báo.
Cuộc chiến cũng làm biến dạng cơ cấu nền kinh tế Nga, tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty quốc phòng hơn là các công ty vừa và nhỏ phục vụ khu vực dân sự, những nơi không thể tiếp nhận binh lính và công nhân mất việc sau khi chiến sự kết thúc.
Theo các chuyên gia trên, một thỏa thuận hòa bình sẽ khiến Tổng thống Nga Vladimir Putin có những lựa chọn khó chấp nhận. Lựa chọn đầu tiên là thu hẹp quân đội và ngành công nghiệp quốc phòng, điều này khả năng cao sẽ gây ra suy thoái. Lựa chọn thứ hai là duy trì một lực lượng quân đội hùng mạnh, nhứng điều này được cho là sẽ kìm hãm tăng trưởng kinh tế.
Họ nói thêm rằng: "Sau khi trải qua sự suy tàn và sụp đổ của Liên Xô vì những lý do kinh tế tương tự, các nhà lãnh đạo Nga có thể sẽ tìm cách tránh số phận này".
"Các giải pháp thay thế như giải ngũ và chịu suy thoái hoặc tài trợ vô thời hạn cho ngành công nghiệp quốc phòng và quân sự phình to gây ra các mối đe dọa hiện hữu đối với Nga", hai chuyên gia nhấn mạnh thêm.
Nhiều nhà quan sát cho rằng, hòa bình, dưới một hình thức nào đó, có thể đến sớm hơn dự kiến vì Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump đã phát tín hiệu rằng ông rất muốn ngăn chặn giao tranh và kết thúc xung đột Nga - Ukraine càng sớm càng tốt.
Khủng hoảng năng lượng đe dọa châu Âu, lung lay quyết tâm 'cai nghiện' khí đốt Nga
Trung Quốc tạo đột phá: Công bố chip quang học nhanh hơn Nvidia 100 lần
(VNF) - Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một con chip điện toán quang học có hiệu năng vượt trội hơn phần cứng trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu của Nvidia hơn 100 lần về cả tốc độ xử lý lẫn hiệu quả năng lượng, đặc biệt trong các tác vụ AI tạo sinh như tổng hợp hình ảnh và sản xuất video.
Một cổ phiếu tăng 55.000% sau 149 phiên trần liên tiếp
(VNF) - Đằng sau danh xưng cổ phiếu có hiệu suất tốt nhất thế giới là một bài học đắt giá cho những nhà đầu tư chạy theo lợi nhuận “nóng” từ làn sóng AI.
Mỹ lại thách thức 'lằn ranh đỏ' của Trung Quốc?
(VNF) - Mỹ tiếp tục phê duyệt gói bán vũ khí kỷ lục cho Đài Loan trị giá 11,1 tỷ USD, bao gồm nhiều khí tài tấn công chủ lực. Động thái được xem là thách thức trực diện “lằn ranh đỏ” của Trung Quốc và có nguy cơ thổi bùng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
TT Trump tuyên bố 'hút' 18 nghìn tỷ USD cho Mỹ, nền kinh tế được 'giải cứu' chỉ sau vài tháng
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump tự hào tuyên bố khoản đầu tư kỷ lục 18 nghìn tỷ USD đang đổ vào nước Mỹ. “Chỉ trong vài tháng, nền kinh tế của chúng ta đã đi từ trạng thái tệ nhất lên tốt nhất”, ông Trump phát biểu.
China Vanke trước 'giờ G': Nguy cơ vỡ nợ làm 'rung chuyển' bất động sản Trung Quốc
(VNF) - Khi nhà phát triển bất động sản China Vanke bước vào cuộc họp mang tính sống còn với các chủ sở hữu trái phiếu vào ngày 18/12, giới đầu tư đang chuẩn bị tinh thần cho những biến động tiếp theo của lĩnh vực bất động sản Trung Quốc. Đáng chú ý, cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy nhà nước sẽ can thiệp bằng các gói cứu trợ.
Kinh tế khó khăn, người trẻ Trung Quốc cạnh tranh 1 suất 'bát cơm sắt'
(VNF) - Một số lượng kỷ lục những người trẻ Trung Quốc có trình độ học vấn cao đang đổ xô vào các công việc nhà nước để tìm kiếm sự ổn định. Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đối mặt nhiều khó khăn, làm suy giảm triển vọng việc làm trong khu vực tư nhân.
Tàu siêu tốc nhanh hơn máy bay: Trung Quốc tiến gần ‘điều không tưởng’
(VNF) - Trong một thế giới nơi tốc độ ngày càng trở thành thước đo của tiến bộ, Trung Quốc đang nỗ lực phá vỡ những giới hạn của ngành giao thông vận tải với một phương tiện có thể khiến cả máy bay phản lực cũng không “đua” kịp. Đó là T-Flight – một loại tàu điện từ (maglev) được thiết kế để đạt tốc độ lên tới 965 km/h, bỏ xa tốc độ bay hành trình trung bình của nhiều máy bay thương mại đường dài.
Trung Quốc xây ‘siêu đập thuỷ điện’ 168 tỷ USD lớn nhất thế giới
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
Thế giới sắp xuất hiện tỷ phú 1.000 tỷ USD đầu tiên
(VNF) - Tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk đang tiến rất gần tới cột mốc chưa từng có: trở thành tỷ phú nghìn tỷ USD.
Một đồng tiền 'mất phanh' giữa vòng xoáy trừng phạt
(VNF) - Phiên giao dịch ngày 16/12 ghi nhận đồng rial của Iran rơi xuống mức thấp kỷ lục hơn 1,3 triệu rial đổi 1 USD. Diễn biến này không chỉ phản ánh một cú sốc tỷ giá mang tính thời điểm, mà còn cho thấy những rạn nứt sâu sắc trong nền kinh tế Iran sau nhiều năm chịu trừng phạt kéo dài.
EU 'mắc kẹt' trước kế hoạch tịch thu tài sản Nga
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt hàng loạt rào cản pháp lý và bất đồng chính trị khi cân nhắc tịch thu khối tài sản Nga bị phong tỏa để hỗ trợ Ukraine.
'Làn sóng' tỷ phú Trung Quốc sinh hàng chục con tại Mỹ qua mang thai hộ
(VNF) - Ngày càng nhiều tỷ phú Trung Quốc âm thầm có hàng chục đứa con sinh ra tại Mỹ thông qua mang thai hộ. Hiện tượng này làm lộ rõ những khoảng trống pháp lý, sự dịch chuyển dòng tiền xuyên biên giới cùng các thách thức ngày càng lớn đối với chính sách quốc tịch và cơ chế giám sát của Mỹ.
Sau 'cơn sốt' 2025, bạc có còn hấp dẫn trong năm 2026?
(VNF) - Sau nhiều năm bị xem như phiên bản ít nổi bật hơn của vàng, bạc có màn tái xuất mạnh mẽ trong năm2025. Sự kết hợp của nguồn cung toàn cầu thắt chặt, nhu cầu công nghiệp bùng nổ, cùng sự tham gia của giới đầu tư qua ETF đang khiến bạc trở thành một trong những mặt hàng có tính cấu trúc thú vị nhất trên thị trường thế giới.
Xuất hiện tỷ phú 600 tỷ USD đầu tiên trên thế giới
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
JPMorgan chuyển hướng đầu tư vào tiền điện tử
Tập đoàn tài chính JPMorgan Chase đang tiến sâu hơn vào lĩnh vực tài sản số với việc triển khai quỹ thị trường tiền tệ token hóa dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain).
Báo động rửa tiền qua tài sản số
Sự bùng nổ của stablecoin đặt ra thách thức đối với hệ thống giám sát tài chính toàn cầu khi bị khai thác để rửa tiền và giúp dòng tiền né tránh kiểm soát.
Nga 'phản đòn' EU, đòi bồi thường 230 tỷ USD
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết họ đang yêu cầu Euroclear bồi thường 230 tỷ USD, đồng thời Điện Kremlin đưa ra lời cảnh báo cứng rắn về việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine.
Điều gì đang 'níu chân' kinh tế Trung Quốc?
(VNF) - Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất kể từ đại dịch Covid-19, trong khi đầu tư tiếp tục suy giảm, cho thấy những rủi ro ngày càng lớn đối với nền kinh tế sau nhiều tháng trì trệ.
Trả tiền để được ôm: Cách phụ nữ trẻ Trung Quốc giải tỏa căng thẳng
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
Sau vàng và bạc, một kim loại quan trọng phá kỷ lục giá
(VNF) - Năm nay, giá đồng tăng vọt, liên tiếp thiết lập các mức kỷ lục mới. Đà tăng này được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2026.
Than đá và bài toán tài chính nan giải của Trung Quốc
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
'Bão' phá sản toàn cầu năm 2025: Khi những ông lớn lần lượt gục ngã
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
CEO Nvidia đã ‘xoay chuyển cục diện’ tại Nhà Trắng như thế nào?
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
Ứng viên Chủ tịch Fed lộ diện, hai tên tuổi được giới đầu tư toàn cầu kỳ vọng
(VNF) - Sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giảm lãi suất thêm 25 điểm vào tuần trước, sự chú ý của giới đầu tư và thị trường tài chính ngay lập tức chuyển sang việc lựa chọn Chủ tịch Fed tiếp theo. Báo cáo mới nhất từ Nhà Trắng cho thấy TT Trump đang cân nhắc hai ứng viên sáng giá là Kevin Hassett và Kevin Warsh.
Những chiếc 'bồn cầu vàng' và một góc nhìn về kinh tế Trung Quốc
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
Trung Quốc tạo đột phá: Công bố chip quang học nhanh hơn Nvidia 100 lần
(VNF) - Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một con chip điện toán quang học có hiệu năng vượt trội hơn phần cứng trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu của Nvidia hơn 100 lần về cả tốc độ xử lý lẫn hiệu quả năng lượng, đặc biệt trong các tác vụ AI tạo sinh như tổng hợp hình ảnh và sản xuất video.
Diện mạo mới của Sân bay Vinh sau gần nửa năm đóng cửa để nâng cấp
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.


































































