Ngân hàng Nhà nước: Tiền ảo không phải tiền điện tử

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa có dự thảo báo cáo về việc rà soát, đề nghị sửa đổi, bổ sung, ban hành mới văn bản quy phạm pháp luật về tiền điện tử. Văn bản này được gửi đến các cơ quan liên quan lấy ý kiến, sau đó tổng hợp, hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ.

Theo NHNN, tại Việt Nam, khái niệm tiền điện tử đã xuất hiện và xâm nhập vào đời sống, tuy nhiên do chưa có định nghĩa cụ thể, rõ ràng trong các văn bản quy phạm pháp luật nên thường được hiểu lẫn sang khái niệm tiền ảo (cryptocurrency).

Theo định nghĩa của Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) thì “đồng tiền ảo là một loạt tiền kỹ thuật số (digital money) không có sự quản lý, được phát hành bởi những người phát triển phần mềm (developers), cũng thường là người kiểm soát hệ thống và được sử dụng, chấp nhận thanh toán giữa các thành viên trong một cộng đồng ảo nhất định”.

NHNN đưa ra một số sự phân biệt giữa “tiền điện tử” và “tiền ảo”.

Thứ nhất, đơn vị đo lường của tiền điện tử là đồng tiền truyền thống (như EUR, USD…) với địa vị tiền pháp định. Trong khi đó, tiền ảo là đồng tiền phát minh (như Đô la Linden, Bitcoin…), không có đơn vị tiền pháp định.

Thứ hai, tiền điện tử được chấp nhận bởi những người không phải là nhà phát hành. Còn tiền ảo thường là trong một cộng đồng ảo nhất định.

Cùng với đó, tiền điện tử chịu sự quản lý, trong khi tiền ảo không có sự quản lý.

Ngoài ra, tổ chức tiền điện tử được thành lập, hoạt động theo quy định của pháp luật; cung tiền điện tử là cố định. Với tiền ảo, người phát hành là công ty phi tài chính thuộc khu vực tư nhân hoặc dưới dạng phần mềm mã nguồn mở; cung tiền là không cố định (tùy thuộc vào quyết định của nhà phát hành hoặc do nhu cầu thị trường).

Quay trở lại định nghĩa tiền điện tử, NHNN đưa ra nhiều định nghĩa của các ngân hàng trung ương trên thế giới, trong đó theo Ngân hàng Trung ương Nhạt Bản: “Tiền điện tử là một trong những công cụ thanh toán bán lẻ điện tử gắn liền với giá trị lưu trữ hoặc công cụ thanh toán điện tử trả trước, trong đó người sử dụng phải nạp một số tiền trả trước để có thể sử dụng”.

Như vậy, rất rõ ràng, tiền điện tử mà NHNN đề cập đến ở đây là tiền tệ được số hóa, sau đó sử dụng trong môi trường công nghệ thông tin. Chẳng hạn ghi nợ qua thẻ, thanh toán qua thẻ, chuyển tiền qua hệ thống Internet Banking, ví điện tử… Nói cách khác, tiền điện tử chỉ là một hình thức biểu thị dạng số hóa của tiền tệ và hiện không gắn với công nghệ blockchain.

Đồng nghĩa, NHNN phân tách hoàn toàn tiền ảo (cryptocurrency) khỏi tiền điện tử và trong "báo cáo về việc rà soát, đề nghị sửa đổi, bổ sung, ban hành mới văn bản quy phạm pháp luật về tiền điện tử" gửi Thủ tướng sẽ chỉ tập trung vào tiền điện tử - loại tiền hiện đã rất phổ biến hiện nay.

Được biết, các báo cáo liên quan đến tiền ảo, tài sản ảo sẽ do Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính và Bộ Công an chủ trì.