'Ngành chứng khoán cần đổi mới mạnh mẽ, nhìn thẳng vào hạn chế để phát triển lành mạnh hơn nữa'

Ngày 11/12, Lễ ra mắt Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX) đã được diễn ra tại TP. Hà Nội.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái nhấn mạnh việc phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) nhằm tạo ra kênh huy động vốn trung và dài hạn cho phát triển kinh tế là một chủ trương lớn và nhất quán của Đảng và Nhà nước.

“Nhìn lại chặng đường 25 năm qua, tôi thực sự vui mừng thấy rằng TTCK Việt Nam phát triển ngày càng vững chắc hơn, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của nước ta. TTCK Việt Nam đang thực sự trở thành một kênh huy động vốn quan trọng trong và ngoài nước cho nền kinh tế và thúc đẩy thị trường tài chính phát triển”, lãnh đạo Chính phủ cho hay.

Phó thủ tướng dẫn chứng trên thị trường cổ phiếu, chỉ số VN-Index đã vượt mốc 1.500 điểm và là mức cao nhất kể từ khi TTCK chính thức đi vào hoạt động. Giá trị giao dịch bình quân 11 tháng đầu năm 2021 của cả cổ phiếu và trái phiếu đã đạt hơn 37,2 nghìn tỷ đồng/phiên, gấp hơn 2 lần so với năm 2020. Số lượng tài khoản nhà đầu tư mở mới đạt mức kỷ lục: tính riêng 10 tháng đầu năm 2021, tổng số lượng tài khoản nhà đầu tư mở mới đạt gần 1,1 triệu tài khoản, cao hơn lũy kế 4 năm liên tiếp từ 2017 - 2020. Tính đến hết tháng 10 năm 2021, tổng quy mô vốn hóa cổ phiếu và dư nợ Trái phiếu trên thị trường đạt gần 163% GDP năm 2020.

Lãnh đạo Chính phủ cho biết để thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2021 – 2025, các mục tiêu, giải pháp phát triển thị trường tài chính Việt Nam giai đoạn 2021- 2025, tầm nhìn 2030 và yêu cầu TTCK cần phải có sự phát triển cả chiều rộng và chiều sâu, đòi hỏi cần có sự thay đổi về mô hình tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán.

Theo ông Lê Minh Khái, sự phát triển này cũng không nằm ngoài quy luật tự nhiên, khi mà xu hướng chung hiện nay là hợp nhất, sáp nhập các sở giao dịch chứng khoán để giảm thiểu chi phí xã hội, tăng quy mô để tạo ra thị trường lớn, hấp dẫn với nhiều sản phẩm đa dạng, thu hút tốt hơn dòng vốn quốc tế.

Theo đó, việc cơ cấu, tổ chức lại các Sở Giao dịch chứng khoán để thống nhất thị trường giao dịch chứng khoán, đảm bảo thị trường hoạt động hiệu quả, công bằng, công khai, minh bạch nhằm hướng tới một thị trường chứng khoán Việt Nam thống nhất, chuyên nghiệp trên cơ sở kế thừa, phát huy những những thành quả của 2 sở giao dịch chứng khoán; đồng thời đổi mới mô hình quản trị, tăng cường năng lực, hiệu quả và ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong việc tổ chức giao dịch chứng khoán là yêu cầu cấp thiết và cấp bách.

“Ngày 23/12/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 37/2020/QĐ-TTg về thành lập, tổ chức và hoạt động của VNX, đánh đấu một cột mốc mới trong quá trình phát triển của TTCK Việt Nam. VNX ra đời sẽ thống nhất về mô hình tổ chức, cơ chế, chính sách, tư duy phát triển và hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ thị trường. Đặc biệt, sự ra đời của VNX sẽ thống nhất các mảng TTCK Việt Nam còn phân tán. Từ đó, tăng quy mô, vị thế của TTCK Việt Nam, hội tụ đủ tiêu chuẩn để hội nhập và liên kết quốc tế, thu hút tốt hơn dòng vốn đầu tư trong nước và ngoài nước”, Phó thủ tướng Lê Minh Khái nhìn nhận.

Phó thủ tướng Lê Minh Khái mong muốn ngành chứng khoán nói chung và VNX nói riêng phát huy thành tích, phấn đấu, nỗ lực cao hơn nữa; đổi mới mạnh mẽ hơn nữa, nhìn thẳng vào những hạn chế, yếu kém để thay đổi tư duy, cách nghĩ, cách làm và phải làm tốt hơn để thị trường chứng khoán lành mạnh hơn nữa, chất lượng hơn nữa.

Phó thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), VNX phối hợp cùng các bộ, ngành và địa phương, các doanh nghiệp niêm yết, các tổ chức, cá nhân đầu tư quan tâm thực hiện nhiều nội dung quan trọng.

Thứ nhất, tổ chức đánh giá đầy đủ việc thực hiện Chiến lược phát TTCK Việt Nam giai đoạn 2011-2020; trên cơ sở đó có những giải pháp xây dựng phát triển TTCK chuyên nghiệp, hiệu quả, bền vững.

Thứ hai, tập trung rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, có các cơ chế, chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện để phát triển TTCK bền vững hơn, nâng cao chất lượng và đa dạng nhiều hơn về sản phẩm và cơ sở nhà đầu tư, tạo môi trường thông thoáng, công khai, minh bạch, hiệu quả hơn nữa, làm sao để thị trường hoạt động an toàn và hiệu quả, đủ sức chống chịu những cú sốc của nền kinh tế.

Thứ ba, tăng cường công tác quản lý, giám sát và cưỡng chế thực thi pháp luật, đảm bảo tính công bằng, công khai, minh bạch, bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư.

Thứ tư, đẩy mạnh tái cấu trúc toàn diện TTCK, trong đó tập trung cơ cấu lại các tổ chức kinh doanh chứng khoán, không những về số lượng mà cả mô hình, chức năng hoạt động của tổ chức này, nhằm tạo ra các tổ chức có quy mô lớn hơn, có sức cạnh tranh và sự chuyên nghiệp hơn, có năng lực chuyên môn, năng lực tài chính tốt hơn, kiểm soát được các xung đột lợi ích và có đạo đức nghề nghiệp để giúp TTCK phát triển bền vững; phát triển và đa dạng hóa các loại hình quỹ đầu tư để mở rộng cơ sở nhà đầu tư chuyên nghiệp để dẫn dắt thị trường theo giá trị.

Thứ năm, hiện đại hóa hạ tầng công nghệ, làm chủ và tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số để thúc đẩy sự phát triển thị trường kết hợp với việc quản lý rủi ro, bảo đảm an toàn cho thị trường chứng khoán, đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước;

Thứ sáu, chủ động hội nhập thị trường tài chính quốc tế, đảm bảo đúng các cam kết hội nhập khi thực thi các Hiệp định thương mại thế hệ mới; tiếp cận với các chuẩn mực chung và thông lệ quốc tế, tăng sức cạnh tranh và từng bước thu hẹp khoảng cách phát triển giữa TTCK Việt Nam so với các quốc gia khác trong khu vực; triển khai các giải pháp để sớm nâng hạng TTCK Việt Nam từ hạng “cận biên” lên hạng “mới nổi”.

Tiếp thu những chỉ đạo của Phó thủ tướng Lê Minh Khái, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết sẽ chỉ đạo UBCKNN, VNX tiếp tục xây dựng TTCK Việt Nam minh bạch, bình đẳng, phát triển bền vững và hiện đại.

“Chúng tôi sẽ xây dựng các tổ chức vận hành giao dịch chứng khoán quy mô lớn, chuyên nghiệp, cạnh tranh cao và nâng cao đạo đức nghề nghiệp, áp dụng chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin, đáp ứng yêu cầu của thị trường trong hiện tại và tương lai. Bộ Tài chính mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ, sự hỗ trợ, phối hợp của các bộ, ngành, địa phương xây dựng ngành chứng khoán ngày càng phát triển, hội nhập cao và trở thành một trong những TTCK top đầu của châu Á”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh.