Người người, nhà nhà thắt chặt chi tiêu
Vào tháng 1, ông Jack Kleinhenz, nhà kinh tế trưởng tại Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia Mỹ, dự đoán tăng trưởng chi tiêu tiêu dùng trên toàn cầu sẽ chậm lại vào năm 2024. “Trong suốt năm 2023, chi tiêu của người tiêu dùng phục hồi đáng kể theo từng tháng, ngay cả khi đối mặt với lạm phát kéo dài và lãi suất cao. Tuy nhiên, điều đó khó có thể tiếp tục trong năm nay”.
Bước sang tháng thứ 3 của năm 2024, những gì đang diễn ra đã phần nào chứng minh lời cảnh báo của ông Jack Kleinhenz là hoàn toàn có cơ sở. Tại Mỹ, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy người dân của nền kinh tế lớn nhất thế giới đã đạt tới “giới hạn chịu đựng” trước các mức giá tiêu dùng cao. Họ đang chi tiêu thận trọng hơn trong bối cảnh tiền lương tăng chậm còn tiền tiết kiệm dần cạn kiệt.
Ông Katie Thomas, người đứng đầu hãng tư vấn quản lý Kearney Consumer Institute, cho hay nhiều người tiêu dùng Mỹ đã tiêu hết số tiền tiết kiệm cuối cùng vào kỳ nghỉ lễ Giáng sinh năm ngoái. Dữ liệu mới công bố của Bộ Thương mại Mỹ cho thấy, sau khi giảm 1,1% trong tháng 1, doanh số bán lẻ của Mỹ chỉ tăng 0,6% trong tháng 2, thấp hơn kỳ vọng của các nhà kinh tế.
Sự cộng dồn của những đợt tăng giá trong hơn 1 năm qua khiến người tiêu dùng tại Mỹ đang cảm nhận áp lực giá cả rõ rệt hơn bao giờ hết. Chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh McDonald’s tại Mỹ có doanh số yếu hơn trong quý gần đây nhất khi nhóm khách hàng có thu nhập thấp ưu tiên chọn mua các món ăn giá rẻ trong thực đơn.
Trong cùng kỳ, giá trị trung bình của mỗi giao dịch ở các siêu thị của Target giảm 2,8% khi người mua hàng tăng cường săn lùng các mặt hàng khuyến mãi. Một số người tiêu dùng Mỹ cũng đã bắt đầu cắt giảm chi tiêu cho các dịch vụ giải trí như du lịch.
Tháng trước, chuỗi khách sạn Marriott cảnh báo mức tăng trưởng doanh thu sẽ chậm hơn trong năm nay. Trong khi đó, nền tảng đặt chuyến bay, phòng khách sạn Expedia dự báo mức tăng trưởng doanh thu và đặt chỗ sẽ giảm nhẹ khi cơn bùng nổ du lịch sau đại dịch Covid - 19 lắng xuống.
Tại Anh, tình hình cũng không khả quan hơn là bao. Trong một cuộc thăm dò mới của KPMG, hơn 41% người được hỏi cảm thấy tài chính kém ổn định hơn khi bước vào năm 2024 so với thời điểm đầu năm 2023. 58% người tiêu dùng tại Anh đang có kế hoạch cắt giảm các khoản chi tiêu “không thiết yếu”, đơn cử như các kỳ nghỉ, du lịch giải trí hay thậm chí cả việc đi ăn ở nhà hàng.
Xu hướng “thắt lưng buộc bụng” không phải là điềm báo tốt cho một số khía cạnh của nền kinh tế Anh, vốn đã gặp khó khăn kể từ khi lạm phát bắt đầu bùng nổ vào năm 2022.
Theo số liệu từ Price Bailey, số nhà hàng phá sản vào năm 2023 chạm mức cao nhất trong 1 thập kỷ qua đã cho thấy tác động của những áp lực này. “Việc cắt giảm thêm chi tiêu ăn uống sẽ tiếp tục gây thêm thiệt hại cho ngành này trong năm nay”, báo cáo của Price Bailey chỉ ra.
Ở đầu cầu châu Á, gọng kìm giảm phát đang ngày càng siết chặt nền kinh tế Trung Quốc trong khi người tiêu dùng cũng thắt chặt chi tiêu. Tiêu dùng của người dân tại đây đã ảm đạm từ những ngày trước Tết Nguyên đán.
Nhiều người nói rằng, nếu muốn biết người dân Trung Quốc đang tiết kiệm đến mức nào, chỉ cần đến một tiệm tóc bất kỳ trên đường phố. Bà Song, chủ của một tiệm tóc tại Bắc Kinh, cho hay nếu như trước đây khách hàng thường tới cửa tiệm cắt tóc 2 tháng một lần thì giờ đây phải 3 – 4 tháng họ mới tới một lần dù cho giá dịch vụ đã được giảm một nửa. “Người tiêu dùng đang thận trọng hơn trong chi tiêu khi kinh tế đi xuống”, bà Song cảm thán.
Chi tiêu tiêu dùng của Nhật Bản trong tháng 1/2024 cũng đã giảm 6,3%, mức giảm mạnh nhất trong vòng 35 tháng qua. Con số này thấp hơn dự báo trung bình giảm 4,3% của thị trường và đánh dấu mức giảm lớn nhất kể từ tháng 2/2021.
Tại Việt Nam, nhiều người dân cũng lựa chọn thắt chặt chi tiêu trong bối cảnh kinh tế còn khó khăn. Theo báo cáo tháng 2/2024 của Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu HSBC, tiêu dùng cá nhân của Việt Nam chỉ tăng khoảng 3% trong năm 2023, tương đương một nửa mức bình quân trước đây.
Báo cáo của HSBC cũng chỉ ra rằng người tiêu dùng Việt đang có xu hướng cảnh giác với những biến động kinh tế. Tỷ lệ tiết kiệm tăng 40% trong năm 2023 so với năm 2022 là minh họa rõ nét nhất cho xu hướng này.
Niềm tin dần trở lại
Bất chấp viễn cảnh ảm đạm hiện tại, nhiều chuyên gia kinh tế vẫn lạc quan về tăng trưởng chi tiêu tiêu dùng trong năm nay. Theo báo cáo mới nhất của Euromonitor International, người tiêu dùng châu Á sẽ là động lực chi tiêu tiêu dùng toàn cầu trong năm 2024.
“Cùng với dân số đông, tầng lớp trung lưu am hiểu công nghệ tại tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương ngày càng tăng và tỷ lệ đô thị hóa cao sẽ góp phần thúc đẩy chi tiêu của người tiêu dùng tại khu vực này trong năm nay”, báo cáo chỉ ra.
Cụ thể, chi tiêu tiêu dùng tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương dự kiến sẽ tăng 4% so với cùng kỳ năm trước, vượt xa mức trung bình toàn cầu là 2,2%. Trong đó, nhu cầu tiêu dùng tại 3 quốc gia Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản sẽ là trụ cột tiêu dùng cho khu vực. Ngoài ra, Thái Lan, Malaysia, Ấn Độ và Việt Nam sẽ là những cái tên mới dự kiến có mức tăng trưởng mạnh nhất thế giới về chi tiêu tiêu dùng thực tế trong năm nay.
Báo cáo này cũng chỉ ra khách sạn, dịch vụ ăn uống, vận tải, hàng hóa và dịch vụ y tế sẽ là những hạng mục tăng trưởng nhanh nhất trong năm 2024.
Tại thị trường Mỹ, niềm tin cũng đang dần quay trở lại. Theo các chuyên gia kinh tế, lạm phát đã chậm lại đáng kể trong khi thị trường chứng khoán bùng nổ và tỷ lệ thất nghiệp thấp khiến người tiêu dùng đang lấy lại sự lạc quan về nền kinh tế.
“Triển vọng các ngân hàng trung ương lớn cắt giảm lãi suất trong năm nay cũng sẽ góp phần thúc đẩy sự lạc quan của người tiêu dùng bởi lãi suất thấp hơn sẽ giảm bớt gánh nặng tài chính cho người đi vay”, một chuyên gia kinh tế chia sẻ với tờ The Wall Street Journal.
Đồng quan điểm, nhà kinh tế Masato Koike tại Sompo Institute Plus nhận định rằng áp lực giảm tiêu dùng sẽ được nới lỏng trong tương lai, với mức độ giảm tiền lương thực tế dần dần thu hẹp khi lạm phát ổn định và xu hướng tiếp tục tăng lương tại nhiều nền kinh tế trên toàn cầu.
Quay trở lại với Việt Nam, HSBC nhận định “tiêu dùng trong nước mặc dù đang phải chịu áp lực gia tăng nhưng dự kiến sẽ cải thiện. Dấu hiệu ban đầu chính là một số cổ phiếu trong lĩnh vực tiêu dùng đang phục hồi”.
Ngoài ra, sự phục hồi hoàn toàn trong lĩnh vực du lịch cũng hết sức quan trọng đối với thị trường lao động, hỗ trợ cho những lao động làm việc trong ngành dịch vụ, từ đó giúp cải thiện đời sống của người lao động.
Tags:
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
Tập đoàn tài chính JPMorgan Chase đang tiến sâu hơn vào lĩnh vực tài sản số với việc triển khai quỹ thị trường tiền tệ token hóa dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain).
Sự bùng nổ của stablecoin đặt ra thách thức đối với hệ thống giám sát tài chính toàn cầu khi bị khai thác để rửa tiền và giúp dòng tiền né tránh kiểm soát.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết họ đang yêu cầu Euroclear bồi thường 230 tỷ USD, đồng thời Điện Kremlin đưa ra lời cảnh báo cứng rắn về việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine.
(VNF) - Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất kể từ đại dịch Covid-19, trong khi đầu tư tiếp tục suy giảm, cho thấy những rủi ro ngày càng lớn đối với nền kinh tế sau nhiều tháng trì trệ.
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
(VNF) - Năm nay, giá đồng tăng vọt, liên tiếp thiết lập các mức kỷ lục mới. Đà tăng này được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2026.
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
(VNF) - Sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giảm lãi suất thêm 25 điểm vào tuần trước, sự chú ý của giới đầu tư và thị trường tài chính ngay lập tức chuyển sang việc lựa chọn Chủ tịch Fed tiếp theo. Báo cáo mới nhất từ Nhà Trắng cho thấy TT Trump đang cân nhắc hai ứng viên sáng giá là Kevin Hassett và Kevin Warsh.
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.
(VNF) - Từng được xem là thú chơi gắn với tuổi thơ của thế hệ 8X–9X, thẻ bài sưu tầm như Pokémon hay Yu-Gi-Oh! đang chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ trên các nền tảng thương mại điện tử. Dữ liệu từ eBay cho biết Gen Z Mỹ đang chi tiêu ngày càng nhiều cho thẻ bài và các vật phẩm sưu tầm, biến một trào lưu văn hoá thành thị trường kinh doanh và đầu tư có quy mô đáng kể.
(VNF) - Quyết định hạ lãi suất của Fed trong tuần qua đã kích hoạt làn sóng tăng mạnh trên Phố Wall và củng cố sức hấp dẫn của vàng. Cùng lúc, Trung Quốc và Nga tăng dự trữ vàng, trong khi EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga, phản ánh xu hướng dịch chuyển dòng tiền và tái cơ cấu dự trữ trong bối cảnh kinh tế – địa chính trị toàn cầu đầy biến động.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến biến động lớn về tài sản của giới tỷ phú trên toàn cầu khi tổng giá trị tài sản đạt mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ đà tăng của cổ phiếu công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Tại Việt Nam, số lượng tỷ phú không thay đổi nhiều, song tài sản của một số cá nhân, đặc biệt người giàu nhất Việt Nam, tăng mạnh theo diễn biến thị trường chứng khoán.
(VNF) - Ở tuổi 27, CEO của nền tảng thị trường dự đoán Polymarket Shayne Coplan đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi công ty được định giá 9 tỷ USD. Hành trình của chàng trai bỏ học để xây dựng startup trong phòng tắm đến gương mặt nổi bật ngành crypto toàn cầu phản ánh sức mạnh của ý tưởng táo bạo, trí tuệ đám đông và bước chuyển mình của cả một lĩnh vực công nghệ.
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
(VNF) - Một hộ dân có hơn 400 m2 đất mặt tiền phố Đinh Tiên Hoàng được bồi thường khoảng 400 tỷ đồng để di dời nhường đất làm Quảng trường - công viên phía đông Hồ Hoàn Kiếm.
