Nhìn lại những quan điểm vượt thời đại về kinh tế của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Yến Thanh (TH) -
19/05/2019 07:20 (GMT+7)
(VNF) - Theo các tài liệu được lưu giữ, trong các bài viết và phát biểu của Chủ tịch Hồ Chí Minh, có nhiều ý kiến rất đáng chú ý về kinh tế mà cho đến nay, có lẽ vẫn còn nguyên tính thời sự. Nhân kỷ niệm 50 năm thực hiện di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng VietnamFinance nhìn lại những quan điểm vượt thời đại của ông về kinh tế.
Bác Hồ thăm một nhà máy. Ảnh tư liệu
Tận dụng mọi nguồn lực để phát triển
Sau khi Việt Nam giành được độc lập vào năm 1945, nói về các cơ sở kinh tế của người Pháp đang còn lại trên đất Việt Nam, Hồ Chí Minh phát biểu:
“Có thể rằng: Những cơ sở mà người Pháp đã bỏ vốn ra gây dựng ở đây từ trước đến giờ, nếu xét ra cho nền kinh tế quốc gia Việt Nam, sẽ được chúng ta chuộc lại dần dần. Có thể rằng: Chúng ta hoan nghênh những người Pháp muốn đem tư bản vào xứ ta khai thác những nguồn nguyên liệu chưa có ai khai thác. Có thể rằng: Chúng ta sẽ mời những nhà chuyên môn Pháp, cũng như Mỹ, Nga hay Tàu, đến đây giúp việc cho chúng ta trong cuộc kiến thiết quốc gia. Nhưng, phải nhắc lại rằng, điều kiện chính vẫn là họ phải thừa nhận nền độc lập của xứ này. Nếu không vậy, thì không thể nói chuyện gì được cả”.
Phát biểu này cho thấy, mặc dù đã giành được chính quyền, Hồ Chí Minh vẫn bỏ ngỏ khả năng người Pháp tiếp tục ở lại Việt Nam trên phương diện kinh tế, qua đó có thể tiếp tục đầu tư vào những lĩnh vực “chưa có ai khai thác”, cũng như sẵn sàng mời gọi chuyên gia quốc tế chung tay chấn hưng Việt Nam.
Theo một số nhà nghiên cứu, quan điểm này rất giống với quan điểm về thu hút đầu tư nước ngoài vào những lĩnh vực mà Việt Nam chưa làm được, đồng thời tận dụng nguồn lực chuyên gia nước ngoài qua các dự án hỗ trợ kỹ thuật của nước ngoài. Dĩ nhiên, điều kiện quan trọng vẫn là “nền độc lập của xứ này”.
Bác Hồ về thăm Khu gang thép Thái Nguyên. Ảnh tư liệu.
Nhưng đáng chú ý nhất là quan điểm của Hồ Chí Minh về vấn đề hội nhập và hợp tác kinh tế quốc tế, như có thể thấy trong “Lời kêu gọi Liên hiệp quốc”, giai đoạn 1945 - 1946:
“Đối với các nước dân chủ, nước Việt Nam sẵn sàng thực thi chính sách mở cửa và hợp tác trong mọi lĩnh vực:
a) Nước Việt Nam dành sự tiếp nhận thuận lợi cho đầu tư của các nhà tư bản, nhà kỹ thuật nước ngoài trong tất cả các ngành kỹ nghệ của mình.
b) Nước Việt Nam sẵn sàng mở rộng các cảng, sân bay và đường sá giao thông cho việc buôn bán và quá cảnh quốc tế.
c) Nước Việt Nam chấp nhận tham gia mọi tổ chức hợp tác kinh tế quốc tế dưới sự lãnh đạo của Liên hiệp quốc.
d) Nước Việt Nam sẵn sàng ký kết với các lực lượng hải quân, lục quân trong khuôn khổ của Liên hiệp quốc những hiệp định an ninh đặc biệt và những hiệp ước liên quan đến việc sử dụng một vài cǎn cứ hải quân và không quân”.
Theo một số nhà nghiên cứu, đây vẫn là những nội dung thời sự trong bối cảnh hiện nay. Một mặt Việt Nam vẫn đang rất cần thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, thúc đẩy hội nhập song phương và đa phương một cách toàn diện...
Riêng ý thứ ba cho thấy, Hồ Chí Minh đã sớm nhìn thấy rằng chỉ có con đường hội nhập sâu rộng là con đường mà Việt Nam chắc chắn phải lựa chọn nếu muốn đi lên, điều mà Việt Nam hiện nay đã và đang thúc đẩy, khi đang đứng trước ngưỡng cửa của những hiệp định thương mại tự do với độ hội nhập rất cao như TPP.
Bức thư lịch sử
Hơn một tháng sau ngày giành được độc lập, trong “Thư gửi giới công thương Việt Nam” vào ngày 13/10/1945, Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Trong lúc các giới khác trong quốc dân đang phải nhiệm vụ giành lấy hoàn toàn việc độc lập thì giới công thương phải cố gắng nhiệm vụ xây dựng nền tài chính kinh tế vững vàng và thịnh vượng”.
“Chính phủ, nhân dân và tôi sẽ tận tâm giúp đỡ giới thương nhân trong công cuộc kiến thiết này. Việc nước và việc nhà bao giờ cũng đi đôi với nhau. Nền kinh tế quốc dân thịnh vượng nghĩa là các sự kinh doanh của các nhà doanh nghiệp thịnh vượng”.
Theo nhận xét của ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đây chính là quan điểm rất hiện đại về quản trị quốc gia của Hồ Chí Minh, theo đó, Chính phủ sẽ chỉ đóng vai trò kiến tạo, còn “giới công thương” mới là lực lượng chính để làm nên “nền tài chính kinh tế vững vàng và thịnh vượng”.
Quan điểm “nhà nước kiến tạo” cũng được Hồ Chí Minh nhắc lại trong nhiều hoàn cảnh khác. Chẳng hạn, trong một lần phát biểu về kinh tế, Hồ Chí Minh nói: “Không phải Chính phủ xuất tiền ra làm, Chính phủ chỉ giúp khuyến khích, cổ động”.
Bác Hồ chụp hình với giới công thương Việt Nam. Ảnh tư liệu
Vẫn theo đánh giá của ông Vũ Tiến Lộc, đây chính là tinh thần “Chính phủ làm thể chế”, đóng vai trò kiến tạo mà Chính phủ hiện tại cũng đang hướng tới. “Hồ Chí Minh không chỉ là nhà yêu nước, nhà cách mạng mà còn là nhà kinh tế học về kinh tế thị trường”, ông Lộc từng nhận xét.
Trở lại với bức thư gửi giới công thương, cho đến nay, vấn đề quan điểm và tư duy kinh tế của Hồ Chí Minh vẫn tiếp tục được phân tích. Đáng chú ý là, với quan điểm “nền kinh tế quốc dân thịnh vượng nghĩa là các sự kinh doanh của các nhà doanh nghiệp thịnh vượng”, Hồ Chí Minh đã nêu bật mối tương quan giữa Nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp.
Đó chính là tinh thần “win - win”, tinh thần “đồng hành” thay vì quan điểm Nhà nước có thể ban phát điều gì đó cho doanh nghiệp, những điều mà trong thời gian gần đây vẫn còn đang tiếp tục được tranh luận trên nhiều diễn đàn, mà chưa hẳn vị quan chức nào cũng đã có thể thấm nhuần.
(VNF) - Trong những năm gần đây, du lịch cộng đồng tại nhiều vùng nông thôn, miền núi không chỉ dừng lại ở việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch, mà đang dần khẳng định vai trò như một công cụ giảm nghèo hiệu quả. Khi người dân trực tiếp tham gia và hưởng lợi từ việc khai thác giá trị bản địa, du lịch cộng đồng đã tạo sinh kế bền vững, góp phần nâng cao thu nhập, giữ gìn văn hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
(VNF) - Ngày 19/12, dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn) – Trà Lĩnh (Cao Bằng) giai đoạn 1 với tổng mức đầu tư gần 23.000 tỷ đồng đã chính thức được thông tuyến.
(VNF) - Bắc Ninh đồng loạt khởi công 4 dự án trọng điểm gồm khu công nghiệp và nhà ở xã hội với tổng quy mô hàng trăm héc-ta, tạo động lực mới cho phát triển công nghiệp, đô thị.
(VNF) - Chủ tịch Z Holding Hoàng Quang Thịnh cùng đồng phạm bị cáo buộc sản xuất, buôn bán sữa giả trị hơn 2.400 tỷ đồng, thu lời bất chính hơn 150 tỷ đồng.
(VNF) - Chủ tịch Tập đoàn Thuận An Nguyễn Duy Hưng ra hầu tòa phúc thẩm, xin giảm nhẹ hình phạt và cho biết gia đình vừa nộp thêm hơn 47 tỷ đồng để khắc phục hậu quả vụ án.
(VNF) - Bộ đội Biên phòng không chỉ bảo vệ chủ quyền quốc gia mà còn là "điểm tựa" thoát nghèo cho đồng bào biên giới như ở Pa Tần (Lai Châu) qua các hoạt động hỗ trợ kinh tế…
(VNF) - Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, tư vấn, khuyến nghị, đề xuất giải pháp để giải quyết những vấn đề quan trọng, liên ngành trong quản lý, điều hành kinh tế vĩ mô.
(VNF) - Ông Nguyễn Thanh Phong và bà Trần Việt Nga, 2 cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, bị cáo buộc nhận hối lộ và hưởng lợi cá nhân tổng cộng 52 tỷ đồng.
(VNF) - Công an Lạng Sơn đã vào cuộc điều tra và xác định các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản của gần 3.000 người dân Việt Nam với số tiền giao dịch lên tới khoảng 7.500 tỷ đồng
(VNF) - Hòa Phát của tỷ phú Trần Đình Long, THACO của tỷ phú Trần Bá Dương và T&T Group của 'bầu Hiển' là những cái tên mới xuất hiện trong liên danh nhà đầu tư dự án đại lộ cảnh quan sông Hồng.
(VNF) - Công ty Cổ phần Tập đoàn Mặt Trời (Sun Group) sẽ là nhà đầu tư thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết hệ thống công viên dọc hai bên sông Tô Lịch theo hình thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng xây dựng – chuyển giao (BT).
(VNF) - Khu đô thị thể thao Olympic, trục đại lộ cảnh quan sông Hồng, Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh... là những dự án có tổng mức đầu tư lớn nhất sẽ được khởi công vào ngày 19/12.
(VNF) - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà cho rằng, việc huy động nguồn lực để đảm bảo đủ nguồn vốn thực hiện, thúc đẩy kinh tế vận hành theo mô hình tăng trưởng mới dựa trên khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo là nhiệm vụ quan trọng và có tính quyết định mục tiêu tăng trưởng hai con số của Việt Nam.
(VNF) - Bộ Công an đề xuất xây dựng một ví điện tử quốc gia thống nhất, do Nhà nước dẫn dắt và tích hợp với VNeID, nhằm chi trả an sinh xã hội và thanh toán các dịch vụ công.
(VNF) - Hai cựu Cục phó Cục An toàn thực phẩm, ông Nguyễn Hùng Long và ông Đỗ Hữu Tuấn, bị cáo buộc cầm đầu nhận hối lộ hàng chục tỷ đồng từ doanh nghiệp.
(VNF) - Theo kết luận điều tra, cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (ATTP), Bộ Y tế Trần Việt Nga bị cáo buộc đã chiếm đoạt hơn 8 tỷ đồng trong quá trình duyệt, “ngâm hồ sơ” cấp Giấy xác nhận nội dung quảng cáo đối với các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
(VNF) - TS Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương nhận định để đạt được con số tăng trưởng hai con số này, cơ cấu nền kinh tế buộc phải có sự chuyển dịch mạnh mẽ về chất. Khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo cần phải đạt mức tăng trưởng gần 13% mỗi năm, trong khi khu vực dịch vụ cũng phải duy trì tốc độ tăng trưởng 12,5%.
(VNF) - Thủ tướng khẳng định mục tiêu tăng trưởng 2 con số của Việt Nam là có nền tảng, có dư địa và khả thi. Trên cơ sở đó, Chính phủ quyết tâm thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, tăng tốc phục hồi và hướng tới mục tiêu tăng trưởng cao gắn với phát triển bền vững trong giai đoạn tới.
(VNF) - Theo Bộ Công an, vụ thâu tóm khu đất "vàng" Bến Vân Đồn có việc giao tiền hối lộ bằng hai vali, vỏ thùng rượu, quà tặng xa xỉ và lời hứa cho penthouse.
(VNF) - Công an TP. Đà Nẵng vừa triệt phá thành công chuyên án, bắt giữ nhóm đối tượng hoạt động phạm tội sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức kinh doanh đa cấp tiền ảo với tính chất phức tạp, quy mô toàn quốc, số tiền chiếm đoạt hàng ngàn tỷ đồng.
(VNF) - Sáng 16/12, tiếp xúc cử tri phường Võ Cường (Bắc Ninh) sau Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cho biết Nhà nước sẽ điều chỉnh tăng lương khu vực công từ năm 2026, trong khi chờ ban hành bảng lương mới theo chủ trương cải cách tiền lương.
(VNF) - Trong bối cảnh an ninh năng lượng trở thành thách thức chiến lược, Việt Nam cần hơn 120 tỷ USD để triển khai Quy hoạch điện VIII trong 5 năm tới, song nguồn lực trong nước chỉ có thể đáp ứng khoảng một nửa. Theo ông Đặng Huy Đông, phần thiếu hụt 60 – 70 tỷ USD buộc Việt Nam phải trông cậy vào thị trường vốn và nhà đầu tư quốc tế, đặt ra bài toán lớn về cơ chế, thị trường điện và bảo đảm nguồn điện ổn định cho mục tiêu tăng trưởng cao trong những năm tới.
(VNF) - Trong những năm gần đây, du lịch cộng đồng tại nhiều vùng nông thôn, miền núi không chỉ dừng lại ở việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch, mà đang dần khẳng định vai trò như một công cụ giảm nghèo hiệu quả. Khi người dân trực tiếp tham gia và hưởng lợi từ việc khai thác giá trị bản địa, du lịch cộng đồng đã tạo sinh kế bền vững, góp phần nâng cao thu nhập, giữ gìn văn hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.