Nhìn lại những quan điểm vượt thời đại về kinh tế của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Yến Thanh (TH) -
19/05/2019 07:20 (GMT+7)
(VNF) - Theo các tài liệu được lưu giữ, trong các bài viết và phát biểu của Chủ tịch Hồ Chí Minh, có nhiều ý kiến rất đáng chú ý về kinh tế mà cho đến nay, có lẽ vẫn còn nguyên tính thời sự. Nhân kỷ niệm 50 năm thực hiện di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng VietnamFinance nhìn lại những quan điểm vượt thời đại của ông về kinh tế.
Bác Hồ thăm một nhà máy. Ảnh tư liệu
Tận dụng mọi nguồn lực để phát triển
Sau khi Việt Nam giành được độc lập vào năm 1945, nói về các cơ sở kinh tế của người Pháp đang còn lại trên đất Việt Nam, Hồ Chí Minh phát biểu:
“Có thể rằng: Những cơ sở mà người Pháp đã bỏ vốn ra gây dựng ở đây từ trước đến giờ, nếu xét ra cho nền kinh tế quốc gia Việt Nam, sẽ được chúng ta chuộc lại dần dần. Có thể rằng: Chúng ta hoan nghênh những người Pháp muốn đem tư bản vào xứ ta khai thác những nguồn nguyên liệu chưa có ai khai thác. Có thể rằng: Chúng ta sẽ mời những nhà chuyên môn Pháp, cũng như Mỹ, Nga hay Tàu, đến đây giúp việc cho chúng ta trong cuộc kiến thiết quốc gia. Nhưng, phải nhắc lại rằng, điều kiện chính vẫn là họ phải thừa nhận nền độc lập của xứ này. Nếu không vậy, thì không thể nói chuyện gì được cả”.
Phát biểu này cho thấy, mặc dù đã giành được chính quyền, Hồ Chí Minh vẫn bỏ ngỏ khả năng người Pháp tiếp tục ở lại Việt Nam trên phương diện kinh tế, qua đó có thể tiếp tục đầu tư vào những lĩnh vực “chưa có ai khai thác”, cũng như sẵn sàng mời gọi chuyên gia quốc tế chung tay chấn hưng Việt Nam.
Theo một số nhà nghiên cứu, quan điểm này rất giống với quan điểm về thu hút đầu tư nước ngoài vào những lĩnh vực mà Việt Nam chưa làm được, đồng thời tận dụng nguồn lực chuyên gia nước ngoài qua các dự án hỗ trợ kỹ thuật của nước ngoài. Dĩ nhiên, điều kiện quan trọng vẫn là “nền độc lập của xứ này”.
Bác Hồ về thăm Khu gang thép Thái Nguyên. Ảnh tư liệu.
Nhưng đáng chú ý nhất là quan điểm của Hồ Chí Minh về vấn đề hội nhập và hợp tác kinh tế quốc tế, như có thể thấy trong “Lời kêu gọi Liên hiệp quốc”, giai đoạn 1945 - 1946:
“Đối với các nước dân chủ, nước Việt Nam sẵn sàng thực thi chính sách mở cửa và hợp tác trong mọi lĩnh vực:
a) Nước Việt Nam dành sự tiếp nhận thuận lợi cho đầu tư của các nhà tư bản, nhà kỹ thuật nước ngoài trong tất cả các ngành kỹ nghệ của mình.
b) Nước Việt Nam sẵn sàng mở rộng các cảng, sân bay và đường sá giao thông cho việc buôn bán và quá cảnh quốc tế.
c) Nước Việt Nam chấp nhận tham gia mọi tổ chức hợp tác kinh tế quốc tế dưới sự lãnh đạo của Liên hiệp quốc.
d) Nước Việt Nam sẵn sàng ký kết với các lực lượng hải quân, lục quân trong khuôn khổ của Liên hiệp quốc những hiệp định an ninh đặc biệt và những hiệp ước liên quan đến việc sử dụng một vài cǎn cứ hải quân và không quân”.
Theo một số nhà nghiên cứu, đây vẫn là những nội dung thời sự trong bối cảnh hiện nay. Một mặt Việt Nam vẫn đang rất cần thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, thúc đẩy hội nhập song phương và đa phương một cách toàn diện...
Riêng ý thứ ba cho thấy, Hồ Chí Minh đã sớm nhìn thấy rằng chỉ có con đường hội nhập sâu rộng là con đường mà Việt Nam chắc chắn phải lựa chọn nếu muốn đi lên, điều mà Việt Nam hiện nay đã và đang thúc đẩy, khi đang đứng trước ngưỡng cửa của những hiệp định thương mại tự do với độ hội nhập rất cao như TPP.
Bức thư lịch sử
Hơn một tháng sau ngày giành được độc lập, trong “Thư gửi giới công thương Việt Nam” vào ngày 13/10/1945, Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Trong lúc các giới khác trong quốc dân đang phải nhiệm vụ giành lấy hoàn toàn việc độc lập thì giới công thương phải cố gắng nhiệm vụ xây dựng nền tài chính kinh tế vững vàng và thịnh vượng”.
“Chính phủ, nhân dân và tôi sẽ tận tâm giúp đỡ giới thương nhân trong công cuộc kiến thiết này. Việc nước và việc nhà bao giờ cũng đi đôi với nhau. Nền kinh tế quốc dân thịnh vượng nghĩa là các sự kinh doanh của các nhà doanh nghiệp thịnh vượng”.
Theo nhận xét của ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), đây chính là quan điểm rất hiện đại về quản trị quốc gia của Hồ Chí Minh, theo đó, Chính phủ sẽ chỉ đóng vai trò kiến tạo, còn “giới công thương” mới là lực lượng chính để làm nên “nền tài chính kinh tế vững vàng và thịnh vượng”.
Quan điểm “nhà nước kiến tạo” cũng được Hồ Chí Minh nhắc lại trong nhiều hoàn cảnh khác. Chẳng hạn, trong một lần phát biểu về kinh tế, Hồ Chí Minh nói: “Không phải Chính phủ xuất tiền ra làm, Chính phủ chỉ giúp khuyến khích, cổ động”.
Bác Hồ chụp hình với giới công thương Việt Nam. Ảnh tư liệu
Vẫn theo đánh giá của ông Vũ Tiến Lộc, đây chính là tinh thần “Chính phủ làm thể chế”, đóng vai trò kiến tạo mà Chính phủ hiện tại cũng đang hướng tới. “Hồ Chí Minh không chỉ là nhà yêu nước, nhà cách mạng mà còn là nhà kinh tế học về kinh tế thị trường”, ông Lộc từng nhận xét.
Trở lại với bức thư gửi giới công thương, cho đến nay, vấn đề quan điểm và tư duy kinh tế của Hồ Chí Minh vẫn tiếp tục được phân tích. Đáng chú ý là, với quan điểm “nền kinh tế quốc dân thịnh vượng nghĩa là các sự kinh doanh của các nhà doanh nghiệp thịnh vượng”, Hồ Chí Minh đã nêu bật mối tương quan giữa Nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp.
Đó chính là tinh thần “win - win”, tinh thần “đồng hành” thay vì quan điểm Nhà nước có thể ban phát điều gì đó cho doanh nghiệp, những điều mà trong thời gian gần đây vẫn còn đang tiếp tục được tranh luận trên nhiều diễn đàn, mà chưa hẳn vị quan chức nào cũng đã có thể thấm nhuần.
(VNF) - Chiều nay, chuyến bay kỹ thuật sử dụng máy bay Boeing 787 của Vietnam Airlines sẽ hạ cánh xuống sân bay Long Thành để thực hiện thử tải, đánh dấu bước kiểm tra quan trọng trước khi sân bay này chính thức đón các chuyến bay chở khách đầu tiên vào ngày 19/12.
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Hiển, Phó trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nhận định hệ thống ngân hàng không thể mở rộng mãi, việc tăng cung tín dụng quá mức cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nếu đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số nhưng lạm phát cao thì con số tăng trưởng đó sẽ không còn nhiều ý nghĩa.
(VNF) - Ngày 12/12, TAND TP. HCM đã tuyên án đối với bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty AIC) và các đồng phạm trong vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
(VNF) - Trường hợp phát hiện vi phạm, không đúng đối tượng, không đảm bảo điều kiện về thu nhập, nhà ở xã hội sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật; nếu đã thực hiện mua - bán sẽ bị thu hồi căn hộ.
(VNF) - Bộ Công Thương phối hợp với Đại sứ quán Thụy Sĩ tại Việt Nam tổ chức Hội nghị Tổng kết Dự án Chính sách thương mại và Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam do Chính phủ Thụy Sĩ tài trợ (Dự án SwissTrade).
(VNF) - Nhằm tăng tốc chuyển đổi số và hình thành năng lực làm việc với AI trong toàn hệ thống, Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo – Phú Mỹ) đã triển khai chương trình đào tạo AI chuyên sâu theo từng nghiệp vụ, với sự tham gia toàn thể các phòng ban tại Tổng công ty và Nhà máy Đạm Phú Mỹ. Khác với đào tạo kỹ năng thông thường, chương trình hướng tới thay đổi tư duy, chuẩn hóa quy trình và đưa AI vào các tác vụ thực tế ngay trong từng khốinghiệp vụ.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu bảo đảm đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình theo quy định để tổ chức khai thác thương mại cảng hàng không quốc tế Long Thành vào đầu năm 2026.
(VNF) - Thủ tướng giao Bộ Xây dựng nghiên cứu đề xuất của CT Group về dự án đường sắt TP. HCM - Cần Thơ - Cà Mau và hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện theo quy định pháp luật.
(VNF) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết kỳ họp thứ 10 đã hoàn thành toàn bộ chương trình, thông qua 51 luật và 39 nghị quyết quan trọng, tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
(VNF) - Ở những bản làng miền Tây Nghệ An, việc nâng cao dân trí không chỉ là mở mang tri thức mà còn trực tiếp tạo ra cơ hội thoát nghèo bền vững. Từ lớp học đến công tác tuyên truyền, từ đào tạo nghề đến hỗ trợ kỹ thuật, tri thức đang mở ra con đường mới cho đồng bào dân tộc thiểu số.
(VNF) - Quốc hội đã thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm tạo điều kiện cho Hà Nội triển khai các dự án lớn, mang tính cấp bách và chiến lược.
(VNF) - Quốc hội đã thông qua nghị quyết tạo điều kiện để tư nhân đầu tư điện hạt nhân mô đun nhỏ, đồng thời bổ sung nhiều cơ chế thuận lợi thúc đẩy điện gió ngoài khơi và các dự án năng lượng giai đoạn 2026-2030.
(VNF) - Cán bộ phải kê khai cung cấp, bổ sung thông tin liên quan và giải trình khi có biến động về tài sản, thu nhập trong năm có giá trị từ 1 tỷ đồng trở lên để phục vụ xác minh
(VNF) - Đèo Cả vừa đề nghị UBND Hà Nội thẩm định chủ trương đầu tư Đại lộ cảnh quan sông Hồng, đồng thời kiến nghị chọn phương án hướng tuyến ngoài đê giúp giảm khoảng 25% chi phí GPMB và hạn chế tác động đến khu dân cư hiện hữu.
(VNF) - Tổ chức bảo hiểm tiền gửi được vay đặc biệt với lãi suất 0%, không có tài sản bảo đảm từ NHNN khi số tiền trong quỹ dự phòng nghiệp vụ không đủ để trả tiền bảo hiểm.
(VNF) - Các nước trên thế giới có nhiều quy định nghiêm ngặt về các quỹ từ thiện, nhằm giảm thiểu rủi ro đạo đức và tài chính từ các nguồn tiền khổng lồ này.
(VNF) - Nhà nước sẽ hỗ trợ tài chính cho phụ nữ sinh con tại các địa phương có mức sinh thấp và ưu tiên các gia đình sinh đủ 2 con trong việc tiếp cận nhà ở xã hội.
(VNF) - Quốc hội thông qua Luật Thuế TNCN sửa đổi, nâng mức miễn thuế lên 500 triệu đồng/năm và áp thuế 0,1% với mỗi lần bán vàng miếng, cùng các điều chỉnh về biểu thuế, giảm trừ gia cảnh và cách tính thuế cho hộ kinh doanh từ năm 2026.
(VNF) - Theo cơ quan cảnh sát điều tra, thống kê doanh thu của Công ty TNHH Thương mại vàng bạc Kim Chung trong 5 năm (2020-2025) lên tới 5.000 tỷ đồng, nhưng mỗi tháng chỉ nộp thuế cho nhà nước xấp xỉ 10 triệu đồng.
(VNF) - Quy mô nền kinh tế của Hải Phòng đứng thứ 3 toàn quốc, ước đạt xấp xỉ 30 tỷ USD, chỉ dứng sau Hà Nội (khoảng 63 tỷ USD), TP. HCM (khoảng 118 tỷ USD), và cao gấp đôi tỉnh Quảng Ninh (14,69 tỷ USD).
(VNF) - Chiều nay, chuyến bay kỹ thuật sử dụng máy bay Boeing 787 của Vietnam Airlines sẽ hạ cánh xuống sân bay Long Thành để thực hiện thử tải, đánh dấu bước kiểm tra quan trọng trước khi sân bay này chính thức đón các chuyến bay chở khách đầu tiên vào ngày 19/12.