Nội chiến Nhà Trắng giữa lúc Tổng thống Trump bị điều tra luận tội

Phản ứng chia rẽ và thiếu nhất quán của Nhà Trắng đối với cuộc điều tra luận tội tổng thống càng được thúc đẩy bởi trận chiến khốc liệt ở Cánh Tây, giữa hai cố vấn hàng đầu của Tổng thống Donald Trump. 

Kết quả của cuộc đụng độ lộn xộn trên có thể được thể hiện đầy đủ trong tuần này, theo các quan chức Nhà Trắng và một số nghị sĩ được Washington Post phỏng vấn.

Cuộc chiến chính trị khó khăn

Quyền chánh văn phòng Nhà Trắng Mick Mulvaney kêu gọi các trợ lý không tuân theo yêu cầu ra điều trần, ông cố gắng ngăn chặn bất kỳ sự hợp tác nào với các nghị sĩ đảng Dân chủ. 

Văn phòng của ông Mulvaney đổ lỗi cho cố vấn Nhà Trắng Pat Cipollone vì đã không nỗ lực đủ để ngăn các quan chức chính phủ khác tham gia cuộc điều tra luận tội, khi một số quan chức Bộ Ngoại giao, các nhà ngoại giao và một trợ lý của Phó tổng thống Pence điều trần trước Quốc hội.

Trong khi đó, ông Cipollone phát cáu vì ông Mulvaney chỉ làm cho vấn đề tồi tệ hơn với cuộc họp báo ngày 17/10. Khi đó, quyền chánh văn phòng Nhà Trắng công khai thừa nhận điều kiện trao đổi, về cơ bản xác nhận các cáo buộc của đảng Dân chủ, trước các ống kính và phóng viên.

Ông Cipollone không muốn ông Mulvaney tổ chức cuộc họp báo. Thông điệp này đã được chuyển cho quyền chánh văn phòng, theo hai cố vấn cấp cao của ông Trump.

Một phụ tá của ông Mulvaney cho biết một nhóm luật sư của Nhà Trắng đã chuẩn bị cuộc họp báo và chưa từng nói rằng ông không nên tiến hành nó.

Cả ông Mulvaney và ông Cipollone đều không có kinh nghiệm trong việc điều hướng Nhà Trắng qua một thời kỳ hỗn loạn như vậy. Nhưng hành động của họ đã góp phần vào phản ứng ngày càng yếu ớt của Nhà Trắng đối với cuộc điều tra luận tội, với các phiên điều trần công khai bắt đầu vào ngày 13/11 tại Hạ viện.

Bất chấp nguy cơ lớn, Nhà Trắng vẫn chậm chạp trong việc thuê một nhân viên chuyên làm về vấn đề luận tội. Điều khiến nhiều thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa bày tỏ lo ngại.

"Đây sẽ là cuộc chiến chính trị khó khăn nhất mà Nhà Trắng phải đối mặt trong nhiệm kỳ này. Họ cần phải chắc chắn rằng họ hoàn toàn tập trung và tất cả phẫn nộ đều hướng ra bên ngoài - không phải tấn công lẫn nhau", Michael Steel, một chiến lược gia của đảng Cộng hòa, nhìn nhận.

Hôm 8/11, cùng ngày ông Mulvaney thách thức trát đòi hầu tòa của quốc hội - yêu cầu ông ra làm chứng, ông đã tìm cách tham gia vụ kiện chống lại ông Trump và lãnh đạo Hạ viện do cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton khởi xướng. 

Theo Washington Post, động thái này đã gây phẫn nộ cho các đồng minh của ông Bolton, một phần vì ông Bolton và các trợ lý an ninh quốc gia khác xem ông Mulvaney như tác giả chính trong việc gây sức ép để Ukraine mở các cuộc điều tra chính trị thay mặt ông Trump.

Việc ông Mulvaney tham gia vụ kiện đã gây trở ngại cho một số quan chức chính quyền.

Vụ kiện có thể đã cung cấp cơ sở pháp lý cho để ông từ chối ra điều trần trong cuộc điều tra luận tội. Tuy nhiên, cuối ngày 11/11, ông đã rút đơn và tuyên bố sẽ tự nộp đơn kiện riêng để yêu cầu tòa án quyết định xem các quan chức chính quyền cấp cao của ông Trump có phải làm chứng trong cuộc điều tra luận tội hay không.

Không ai chịu nhường ai

Trong những tuần gần đây, ông Trump đã phàn nàn về đội ngũ pháp lý của mình với các quan chức và cố vấn của Nhà Trắng, nói rằng họ cần phải tích cực hơn và bảo vệ ông nhiều hơn.

Ông Cipollone đã công bố bức thư từ ông Trump vào đầu tháng trước nói rằng Nhà Trắng sẽ không hợp tác với cuộc điều tra luận tội. Nhưng một quan chức chính quyền cấp cao cho biết ông Cipollone kể từ đó đã không làm được nhiều hơn để giữ cho các thành viên của chính quyền đoàn kết.

Đồng thời, ông Trump cũng phàn nàn về ông Mulvaney, đổ lỗi cho ông về những rắc rối chính trị và đùa cợt với ý tưởng thay thế ông, hai quan chức cho biết.

Một tranh chấp khác giữa phe Mulvaney và Cipollone là về việc thuê cựu nghị sĩ Trey Gowdy vào đội bảo vệ tổng thống trước cuộc điều tra luận tội. Ông Trump đang tìm kiếm những người ủng hộ có tiếng nói và ông Mulvaney ủng hộ việc thuê đồng nghiệp cũ của ông và người bạn lâu năm Gowdy, cựu công tố viên liên bang hiện trở thành bình luận viên của Fox News.

Nhưng ông Cipollone phản đối việc này. Cuối cùng, việc tuyển mộ ông Gowdy sụp đổ vào tháng trước, khi các quan chức Nhà Trắng cho biết các quy tắc vận động hành lang liên bang có thể ngăn ông bắt đầu công việc cho đến tháng một.

Một số nghị sĩ đảng Cộng hòa không hài lòng và cáo buộc ông Cipollone tìm cách phong tỏa trong hậu trường. Họ muốn ông Gowdy, người từng dẫn đầu cuộc điều tra của đảng Cộng hòa về vụ tấn công khủng bố vào Lãnh sự quán Mỹ ở Benghazi, Libya, lãnh đạo cuộc kiểm tra chéo đối với ông Trump tại Thượng viện - một vai trò mà ông Cipollone muốn tự mình đảm nhiệm.

"Mỗi người đều muốn chịu trách nhiệm về vụ luận tội", một trợ lý tại Thượng viện nói về cuộc chiến Mulvaney - Cipollone. "Ông Cipollone có vẻ muốn bảo vệ phần sân của mình hơn bất cứ điều gì khác. Ông ấy không muốn bất kỳ sự cạnh tranh nào", người này bình luận. 

Một số quan chức phàn nàn rằng ông Cipollone đã không thông báo kịp thời cho ông Mulvaney và các văn phòng khác của Nhà Trắng về các quyết định quan trọng.

Văn phòng ông Cipollone đã phát hành bản tường thuật cuộc gọi ngày 25/7 của tổng thống với người đồng cấp Ukraine - một động thái mà ông Mulvaney phản đối. Các quan chức cho biết cả chánh văn phòng và các thành viên trong đội báo chí của Nhà Trắng đều không được báo trước về việc này.

Chia rẽ trong lúc cần đoàn kết

Căng thẳng giữa hai phe bùng nổ khi ông Mulvaney dường như thừa nhận rằng tổng thống đã tìm cách giữ viện trợ của Mỹ cho Ukraine như một phần của điều kiện trao đổi, trong cuộc họp báo ngày 17/10.

Ông Mulvaney cho biết chính quyền đã không cung cấp hỗ trợ an ninh vì ông Trump muốn Ukraine trước tiên đồng ý điều tra tham nhũng, cũng như chứng minh rằng bằng chứng về sự can thiệp của Nga trong cuộc bầu cử năm 2016 là bịa đặt.

Ông Mulvaney sau đó khẳng định ông không xác nhận có điều kiện trao đổi và các phóng viên đã diễn giải sai lời của ông trong buổi họp báo được truyền hình trực tiếp.

Sự chia rẽ trong chính quyền, vào thời điểm cần đoàn kết chống lại Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát, đủ nghiêm trọng để thu hút sự chú ý của các nghị sĩ Cộng hòa tại Thượng viện. Họ lo ngại rằng chính quyền không chuẩn bị chu đáo cho phiên tòa luận tội tại Thượng viện, vốn có thể bắt đầu vào tháng giêng năm sau.

Hạ viện dự kiến thông qua văn kiện luận tội chống lại ông Trump ngay sau tháng 12, qua đó kích hoạt phiên tòa tại Thượng viện.

"Phiên tòa luận tội sẽ diễn ra trước khi Nhà Trắng nhận biết được điều đó và họ thậm chí còn không chuẩn bị sớm cho nó. Những gì họ cần là sự lãnh đạo để chuẩn bị sẵn sàng nhưng chừng nào Mulvaney và Cipollone chưa gác lại những cuộc cãi vã nhỏ nhặt của họ và bắt đầu làm việc cùng nhau, tất cả những gì họ có sẽ là các dòng tweet", một trợ lý tại Thượng viện nói.

Xem thêm >> Tỷ phú Bloomberg đích thân nộp hồ sơ tranh cử Tổng thống, quyết tâm ‘đánh bại’ ông Trump