Đối với ngành dầu khí nói chung và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) nói riêng, chặng đường nửa thế kỷ có nhiều vinh quang nhưng cũng không ít truân chuyên, một chặng đường "không trải hoa hồng".
Ngành dầu khí đã trải qua chặng đường gần 60 năm kể từ thế hệ đầu tiên "những người đi tìm lửa" với hai bàn tay trắng.
Nửa thế kỷ của những người đi tìm lửa
Ở Việt Nam, ngành dầu khí đã trải qua chặng đường gần 60 năm kể từ khi Đoàn thăm dò dầu lửa 36 ra đời năm 1961. Đó là thế hệ đầu tiên "những người đi tìm lửa" hầu như với hai bàn tay trắng.
Đến năm 1986, tấn dầu thô đầu tiên được khai thác từ mỏ Bạch Hổ - thuộc Liên doanh dầu khí Vietsovpetro đã ghi danh Việt Nam vào danh sách các nước sản xuất dầu khí trên thế giới.
Thời điểm này, nền kinh tế Việt Nam với muôn vàn khó khăn, gạo không đủ ăn, xăng dầu không đủ tiền để nhập thì nông dân sản xuất đủ gạo để ăn và xuất khẩu, ngành dầu khí khai thác được dầu để xuất. Đó là thời khắc lịch sử không thể nào quên của đất nước.
Từ năm 1990, cũng là thời điểm PVN khoác cái áo "Tổng công ty" và không lâu sau đó (1992) được tách ra khỏi Bộ Công nghiệp nặng (trực thuộc Hội đồng Bộ trưởng), PVN được trao một số quyền tự chủ nhất định và tự trang trải các chi phí hoạt động, mặc dù ngân sách còn khiêm tốn.
Không thể phủ nhận rằng, trải qua chặng đường gần 60 năm với bao chông gai, PVN đã có bước trưởng thành để trở thành một tập đoàn kinh tế mạnh của quốc gia. PVN đã có một vị trí quan trọng, là một mũi nhọn trọng yếu của nền kinh tế Việt Nam trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Trước năm 2014, nếu không kể ngành dầu khí, thu từ ngân sách của tất cả các doanh nghiệp Nhà nước còn lại chỉ chiếm khoảng 15-16%, mức đóng góp của PVN cũng cao hơn rất nhiều so với đóng góp từ tất cả các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp tư nhân.
Tính đến hết năm 2016, PVN đã ký kết 106 hợp đồng dầu khí với các công ty trong và ngoài nước, trong đó có 62 hợp đồng dầu khí còn hiệu lực gồm các hợp đồng đang trong giai đoạn khai thác, hợp đồng đang trong giai đoạn chuẩn bị phát triển và 37 hợp đồng đang trong giai đoạn tìm kiếm thăm dò.
Ngoài các hoạt động thăm dò khai thác ở trong nước, từ năm 2003 đến hết năm 2015, PVN chính thức đầu tư góp vốn tham gia vào 29 dự án thăm dò khai thác dầu khí ở nước ngoài trong đó có 20 dự án đang còn hiệu lực.
Kể từ khi xuất bán tấn dầu thô đầu tiên của mỏ Bạch Hổ vào tháng 4/1987, đến nay PVN đã xuất bán tổng cộng 355 triệu tấn, thu về 145 tỷ USD, đóng góp đáng kể cho nguồn thu của ngân sách Nhà nước. Trong năm 2016, PVN đã nộp ngân sách Nhà nước 90.200 tỷ đồng, vượt 10.000 tỷ đồng (vượt 12,5%) so với kế hoạch năm.
Sóng gió chưa buông
Dù vậy, sau nửa thế kỷ, PVN và ngành dầu khí lại đang khó khăn. "Có thể nói, từ ngày thành lập ngành cho đến nay chưa bao giờ sóng gió lại dữ dội như bây giờ", đây là nhận định của Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam Ngô Thường San trong bối cảnh Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam đang trở thành "tâm điểm của khủng hoảng, là tâm bão của dư luận".
Chiều 12/10, tại Trụ sở Chính phủ, trong buổi làm việc về sự phát triển của ngành dầu khí, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nói rằng từ năm 2015 đến nay, PVN gặp nhiều khó khăn, "có nhiều chuyện không vui".
"Chuyện không vui" về nhân sự là một trong những khó khăn chủ quan nhìn thấy rõ của PVN. Kể từ mùa thu năm nay, PVN phải hứng chịu những cơn sóng gió lớn chưa từng có. Đứng đầu danh sách những tập đoàn có nhiều lãnh đạo mất chức nhất, PVN có tới 3 vị chủ tịch liên tiếp bị bắt đều dính líu tới các đại án kinh tế.
Ngoài ông Đinh La Thăng và Nguyễn Quốc Khánh (cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên PVN), nhiều cán bộ ngành dầu khí cũng dính vòng lao lý trong năm 2016 và 2017.
Áp lực từ những khó khăn của thị trường dầu khí thế giới, việc tìm kiếm, thăm dò ở nước ngoài rất khó khăn; sự cạnh tranh của các tập đoàn dầu khí trên thế giới ngày một khốc liệt từ vướng mắc về chính sách chưa được tháo gỡ; đặc biệt là dư luận tiêu cực của xã hội về sai phạm của một vài cán bộ chủ chốt trong Tập đoàn… tất cả hợp lại thành "cơn giông tố" đối với cán bộ nhân viên PVN và cả ngành dầu khí.
42 năm kể từ ngày thành lập, PVN đang trong cảnh khó khăn vô bờ. Thế nên chỉ chưa đầy 4 tháng, Tổng giám đốc Nguyễn Vũ Trường Sơn đã phải 2 lần viết "tâm thư" trấn an cán bộ, nhân viên toàn Tập đoàn.
Trong thư, Tổng giám đốc PVN Nguyễn Vũ Trường Sơn nhấn mạnh những diễn biến bất thường ấy "ảnh hưởng lớn đến uy tín và thương hiệu" của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam.
"Những yếu tố đó tác động sâu sắc đến tâm tư, tình cảm của cán bộ, đảng viên và người lao động Dầu khí", thư của lãnh đạo PVN viết.
Tập thể ban lãnh đạo Tập đoàn kêu gọi toàn thể người lao động dầu khí ở tất cả các đơn vị, địa bàn vững vàng, ý chí, nêu cao tinh thần trách nhiệm, bản lĩnh của "những người đi tìm lửa" góp phần ổn định và xây dựng Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam ngày càng phát triển.
Có ý kiến cho rằng, ông Đinh La Thăng - người từng làm Chủ tịch HĐTV PVN từ năm 2009 đến năm 2011 - là người "châm ngòi hàng loạt sai phạm" và "có trách nhiệm trong việc ban hành chủ trương, quyết định đầu tư phân tán, dàn trải; thiếu kiểm tra, giám sát quá trình triển khai các dự án ở thời kỳ ông làm lãnh đạo Tập đoàn".
"Ai có lỗi người đó chịu, còn PetroVietnam không có lỗi, chỉ có đóng góp", đó là quan điểm của GS. TSKH. Hồ Sĩ Thoảng tại Hội thảo "Ngành dầu khí trong bối cảnh hội nhập quốc tế" hồi tháng 9 khi nhìn nhận về những khó khăn hiện nay của ngành dầu khí Việt Nam.
Lịch sử 42 năm (thành lập Tổng cục) và 56 năm (bắt đầu đi tìm dầu) của ngành dầu khí Việt Nam là một chặng đường lắm vinh quang nhưng cũng đầy gian nan, thử thách. Các thế hệ dầu khí vẫn có thể tự hào với những đóng góp to lớn của mình cho đất nước. PVN luôn luôn giữ vững vị trí là doanh nghiệp hàng đầu của Việt Nam kể cả về doanh thu và nộp ngân sách.
Nước mắt, nỗi buồn mà ngành dầu khí đang trải qua đang thử thách bản lĩnh của "những người đi tìm lửa", phải đem hết sức lực và trí tuệ để vượt qua.
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Bộ Tài chính đề nghị điều chỉnh mức doanh thu không phải nộp thuế lên 500 triệu đồng/năm, tức là gấp 5 lần so với mức đang áp dụng theo Luật Thuế TNCN hiện hành.
(VNF) - Các nhóm đối tượng đã cấu kết với một số nhân viên ngân hàng, sử dụng giấy tờ giả mở hơn 1.000 tài khoản doanh nghiệp “ma” và mua khoảng 10.000 tài khoản cá nhân không chính chủ.
(VNF) - Khi cuộc khủng hoảng bất động sản Trung Quốc tiếp tục chìm sâu, giới đầu tư trên mọi thị trường của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới khó lòng làm ngơ.
(VNF) - Theo quyết định của Bộ Chính trị, ông Vũ Đại Thắng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh, được điều động tham gia Ban chấp hành, Ban Thường vụ, giữ chức Phó bí thư Thành ủy Hà Nội.
(VNF) - Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP. HCM) nêu thực tế nhiều dự án trọng điểm đang bị chậm do quy trình nội bộ kéo dài, làm tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế.
(VNF) - Quá trình điều tra vụ án xảy ra tại thẩm mỹ viện Mailisa, cơ quan chức năng thu giữ 3 tỷ đồng, 400.000 USD, 300 lượng vàng SJC, 100 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
(VNF) - Doanh nghiệp chuyển đổi xanh đang cần các cơ chế khuyến khích, nội dung này đã được nêu bật tại Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025 diễn ra tại TP. HCM.
(VNF) - Năm 2025 khép lại với những dư chấn của thời tiết cực đoan và các hình thái thiên tai bất thường liên tiếp xuất hiện. Những thiệt hại về người và của không chỉ tạo áp lực lên hoạt động sản xuất – đời sống dân sinh, mà còn đặt nền kinh tế Việt Nam trước bài toán cân bằng giữa phục hồi ngắn hạn và tăng trưởng dài hạn.
(VNF) - Một doanh nghiệp xin làm đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam nhưng không trình bày được năng lực tài chính, có doanh nghiệp thì chỉ có 70 lao động, cũng có doanh nghiệp không tìm được địa chỉ để liên hệ làm việc.
(VNF) - Tổng Giám đốc Công ty Zarubezhneft (Liên bang Nga) Sergei Kudryashov cho biết công ty mong muốn mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực như năng lượng, khoáng sản, đặc biệt mong muốn xây dựng một trung tâm năng lượng tại Việt Nam.
(VNF) - Ông Lưu Đức Huy - Phó Cục trưởng Cục Quản lý giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính) cho rằng, ngưỡng chịu thuế của hộ kinh doanh nên ở mức 300 triệu đồng/năm là một phương án hợp lý và đang được Bộ Tài chính xem xét để trình Chính phủ và Quốc hội.
(VNF) - Các nghiệp vụ được ghi nhận thiệt hại chủ yếu vẫn là xe cơ giới và tài sản – kỹ thuật… với thiệt hại được đánh giá tiếp tục tăng cao sau khi doanh nghiệp bảo hiểm hoàn tất giám định.
(VNF) - Trăn trở giá nhà chung cư 50-70 triệu/m2 thì người trẻ không có tiền mua được, Thủ tướng đề nghị Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam có chương trình, kêu gọi doanh nhân trẻ tiên phong xây các dự án nhà ở xã hội.
(VNF) - TS Lê Minh Nghĩa, Chủ tịch VFCA nhấn mạnh, việc hợp tác giữa hai bên sẽ tạo ra giá trị thiết thực, góp phần phát triển bền vững và nâng cao năng lực tài chính cá nhân cho người dân.
(VNF) - Cơ quan điều tra xác định Trần Lê Duy và đồng phạm đã tổ chức mô hình công ty công nghệ để xây dựng, vận hành và cập nhật hàng loạt website đánh bạc trực tuyến, phục vụ đối tác tại Campuchia.
(VNF) - Saudi Arabia sẽ mở cửa thị trường bất động sản cho người nước ngoài từ tháng 1/2026 trong bối cảnh quốc gia này thúc đẩy chương trình Tầm nhìn 2030. Giới môi giới nhận định các nhà đầu tư châu Á sẽ là lực lượng tiên phong khi thị trường Saudi đứng trước cơ hội hình thành chu kỳ tăng giá mới tương tự Dubai.
(VNF) - Thông tin từ Sở Xây dựng Hà Nội, từ nay đến cuối năm 2025 một số dự án nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố tiếp tục nhận hồ sơ đăng ký mua nhà.
(VNF) - Hơn 8.000 người trên cả nước đã trở thành nạn nhân của dự án đầu tư tiền ảo do nhóm đối tượng lập ra, với số tiền bị chiếm đoạt lên tới 90 tỷ đồng
(VNF) - Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh phải có cơ chế thu hút “tổng công trình sư”, “kiến trúc sư trưởng” cho các dự án công nghệ quốc gia và coi đây là hai vị trí then chốt để dẫn dắt các chương trình mang tính nền tảng.
(VNF) - Theo báo cáo của UBND tỉnh Lâm Đồng, toàn tỉnh ghi nhận trên 186 điểm sạt lở, đặc biệt tại các tuyến đường cửa ngõ ra vào Đà Lạt đang đối mặt với nguy cơ mất an toàn giao thông do nhiều tuyến đèo bị chia cắt.
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.