Ông Trump và Elon Musk gây sức ép, chính phủ Mỹ nguy cơ đóng cửa

Theo đó, chiều 18/12, ông Donald Trump và Phó Tổng thống đắc cử JD Vance đã mạnh mẽ yêu cầu các nghị sĩ Đảng Cộng hòa tại Thượng viện và Hạ viện không thông qua dự luật tài trợ tạm thời nhằm duy trì hoạt động của chính phủ liên bang đến hết tháng 3/2025.

Biện pháp tạm thời này bao gồm gần 100 tỷ USD hỗ trợ thiên tai cho các bang bị ảnh hưởng bởi bão Helene và Milton cũng như thảm họa thiên nhiên khác, 10 tỷ USD cho hỗ trợ ngành nông nghiệp.

Ngoài ra, dự luật cũng bao gồm các điều khoản như tăng lương cho các nhà lập pháp.

Ông Trump và ông Vance tuyên bố rằng dự luật hiện tại, được soạn thảo bởi các lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Hạ viện, là một "sự phản bội" nếu không đi kèm với các điều khoản loại bỏ "những món quà cho Đảng Dân chủ" và tăng trần nợ công.

Tổng thống đắc cử Trump đề nghị quốc hội thông qua dự luật ngân sách kèm một điều khoản là tăng giới hạn nợ của quốc gia - điều mà chính đảng của ông thường xuyên bác bỏ.

"Nếu đảng Dân chủ không chấm dứt hoặc tăng đáng kể trần nợ ngay bây giờ, tôi sẽ chiến đấu đến cùng", ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.

Trong tuyên bố chung, ông Trump và ông Vance nhấn mạnh: "Đảng Cộng hòa muốn hỗ trợ người nông dân, cứu trợ thiên tai và đưa đất nước chúng ta đạt được thành công vào năm 2025. Cách duy nhất để làm được điều đó là sử dụng dự luật tài trợ tạm thời không mang lại mọi thứ mà đảng Dân chủ muốn, kết hợp với việc tăng trần nợ. Bất cứ điều gì khác đều là sự phản bội đất nước".

Sự phản đối của họ làm tăng thêm sức nặng cho nỗ lực bền bỉ của tỷ phú Musk nhằm ngăn chặn dự luật dài 1.547 trang mà ông cho là đầy rẫy những khoản chi tiêu lãng phí.

Nếu không có luật nào được Hạ viện và Thượng viện thông qua và được tổng thống ký để cấp ngân sách cho chính phủ sau đêm 20/12, chính phủ liên bang sẽ bắt đầu ban hành lệnh đóng cửa một phần, bao gồm cả việc cho nhân viên nghỉ phép.

Tỷ phú Elon Musk, người được ông Trump chỉ định làm đồng lãnh đạo một nhóm cố vấn nhằm mục đích cắt giảm lãng phí của chính phủ, dường như không lo ngại về viễn cảnh chính phủ đóng cửa một tuần trước lễ Giáng sinh.

″‘Đóng cửa’ chính phủ (mà thực tế không đóng cửa các chức năng quan trọng) tốt hơn nhiều so với việc thông qua một dự luật khủng khiếp”, ông Musk viết trong một bài đăng trên X phản đối dự luật.

Trong một bài đăng khác, vị tỷ phú khẳng định rằng “Quốc hội không nên thông qua bất kỳ dự luật nào” cho đến khi ông Trump nhậm chức vào ngày 20/1.

Theo đó, dự luật này sẽ gia hạn tài trợ cho chính phủ cho đến giữa tháng 3 nhằm duy trì ngân sách liên bang ở mức hiện nay khoảng 6.200 tỷ USD, cung cấp tài chính cho các chương trình quân đội, kiểm soát viên không lưu cũng như các cơ quan giám sát liên bang. Ngoài ra, dự luật cũng cung cấp 100 tỷ USD tiền hỗ trợ khẩn cấp nhằm giúp các bang, trong đó có North Carolina và Florida, phục hồi sau các đợt thảm họa và thiên tai gần đây. Dự luật cũng sẽ chi 30 tỷ USD nhằm hỗ trợ người nông dân, lần đầu tiên tăng lương cho các nhà lập pháp Mỹ kể từ năm 2009, cũng như nhiều điều khoản khác.

Phát biểu trên kênh truyền hình Fox News, ông Trump phản đối dự luật tài trợ chính phủ tạm thời, cho rằng dự luật bao gồm những khoản chi tiêu quá mức và có thêm các điều khoản được cho là không cần thiết. Cả Tổng thống đắc cử Trump và “phó tướng” JD Vance khẳng định sẽ phản đối bất kỳ thỏa thuận nào không bao gồm việc gia hạn trần nợ công.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre cảnh báo việc chính phủ đóng cửa sẽ tạo ra sự bất ổn trên toàn quốc và gây tổn hại đến tầng lớp lao động Mỹ. Động thái sẽ làm gián đoạn mọi thứ từ du lịch hàng không đến thực thi pháp luật trong những ngày trước kỳ nghỉ lễ Giáng sinh ngày 25/12.

Dù vậy, ngày càng nhiều nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đứng về phía tỷ phú Elon Musk.

Tổng thống đắc cử Trump ngày 12/11 thông báo bổ nhiệm tỷ phú Elon Musk và cựu ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa Vivek Ramaswamy làm lãnh đạo Ban Hiệu suất Chính phủ, cơ quan cắt giảm chi tiêu lãng phí và giám sát hiệu quả hoạt động của chính phủ. Ông Trump cho biết ban này không thuộc chính phủ, chịu trách nhiệm tham vấn cho những người ở Nhà Trắng về việc cải tổ các cơ quan liên bang.

Việc được bổ nhiệm vị trí mới trao cho vị tỷ phú giàu nhất thế giới cơ hội để đưa các kế hoạch của mình vào thực tiễn. Ông Musk đã nêu mục tiêu cắt giảm chi tiêu của chính phủ 2.000 tỷ USD

Theo Bộ Tài chính Mỹ, trong năm tài chính gần đây nhất (từ tháng 10/2023 đến tháng 9/2024), chính phủ liên bang Mỹ đã chi 6.750 tỷ USD.

Điều này có nghĩa là khoản cắt giảm 2.000 tỷ USD mà Elon Musk đề xuất sẽ tương đương với mức cắt giảm khoảng 30% tổng chi tiêu của chính phủ liên bang (hay có thê hiểu là chi tiêu quốc gia).