Rủi ro tiềm ẩn từ việc phát hành đồng tiền kỹ thuật số chính thức
Thu Hà -
10/08/2021 07:56 (GMT+7)
Các chuyên gia cảnh báo, việc phát hành tiền kỹ thuật số có thể giúp các ngân hàng trung ương nắm được quyền kiểm soát, nhưng cũng có thể gây ra những biến động lớn.
Đồng tiền điện tử Bitcoin
Liên quan đến việc một số ngân hàng trung ương chuẩn bị phát hành tiền kỹ thuật số, Luke Bartholomew, chuyên gia cao cấp về tiền tệ tại công ty quản lý quỹ Aberdeen Standard Investments, trong chuyên mục Diễn đàn kinh tế của nhật báo Le Monde, đã dự đoán về sự "chung sống mong manh", thậm chí "đầy rủi ro", giữa các loại tiền kỹ thuật số sử dụng công nghệ chuỗi khối (blockchain) và tiền kỹ thuật số do ngân hàng trung ương phát hành (CBDC).
Để loại trừ những nguy cơ đe dọa tiềm ẩn mà các đồng tiền điện tử phi tập trung gây ra đối với sự ổn định của hệ thống tài chính toàn cầu, đồng thời cho phép các ngân hàng trung ương duy trì quyền kiểm soát đối với tiền tệ và lãi suất, các ngân hàng trung ương đã đề xuất một giải pháp, đó là phát hành CBDC.
Theo chuyên gia Luke Bartholomew, tuy giải pháp này có thể giúp các ngân hàng trung ương nắm được quyền kiểm soát, nhưng cũng có thể "gây ra những biến động lớn".
Một số ngân hàng trung ương lớn dự kiến trong vài năm tới sẽ phát hành CBDC. Cụ thể là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) đang tiến hành các công việc chuẩn bị để sớm phát hành tiền điện tử.
Trung Quốc đã trở thành quốc gia đi đầu trong lĩnh vực tiền điện tử. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC, ngân hàng trung ương) đã tham gia vào sân chơi này từ rất sớm và hiện đã triển khai thử nghiệm ở một số khu vực. CBDC của Trung Quốc hoạt động thông qua một ứng dụng điện thoại.
Mục tiêu là để thay thế tiền mặt, cải thiện môi trường tài chính và xây dựng hệ thống thanh toán nội địa hiệu quả hơn. Đến nay, Trung Quốc đã có một mạng lưới thanh toán qua điện thoại rất linh hoạt và công chúng ít phải lo ngại về việc bảo mật.
CBDC được coi là một đơn vị tiền tệ quốc gia, vì vậy trong tương lai sẽ có thể ra đời những đồng tiền điện tử như "eurocoin" của châu Âu hoặc "britcoin" của Anh, được lưu trữ trên tài khoản kỹ thuật số hoặc trên các tài khoản cá nhân mở tại ngân hàng trung ương.
CBDC sẽ giúp các chính phủ ngăn chặn mối đe dọa mà các đồng tiền kỹ thuật số tư nhân có thể gây ra đối với sự ổn định tài chính và sức mạnh kinh tế của đất nước. Đồng thời, CBDC giúp ngân hàng kiểm soát nguồn tiền và lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng và triển khai các chính sách kinh tế khi cần thiết.
Ngoài ra, CBDC cũng giúp các ngân hàng trung ương nắm được thông tin về cách người dân chi tiêu và trong trường hợp cần thiết, có thể dễ dàng định hướng các chương trình "tiền trực thăng" (Helicopter Money) - chương trình hỗ trợ tài chính trực tiếp cho các hộ gia đình hoặc doanh nghiệp.
Các loại tiền điện tử của ngân hàng trung ương cũng sẽ cho phép ngân hàng trung ương điều chỉnh lãi suất tiền tệ một cách linh hoạt, qua đó giúp thúc đẩy các nền kinh tế trong thời kỳ suy thoái.
Những người nắm giữ tiền điện tử quốc gia sẽ được hưởng lợi của một tài sản không có rủi ro, bởi không giống như các ngân hàng thương mại, các ngân hàng trung ương không thể phá sản. Các quy trình thanh toán cũng sẽ rẻ hơn, nhanh hơn và tạo điều kiện cho việc điều động vốn quốc tế.
Nguy cơ làm mất ổn định hệ thống ngân hàng
Tuy nhiên, việc đưa vào sử dụng CBDC cũng tiềm ẩn một số "rủi ro" thậm chí còn "rất đáng ngại", theo chuyên gia tiền tệ Luke Bartholomew. Đầu tiên là sự mất ổn định của toàn bộ hệ thống ngân hàng.
Bởi vì sẽ chẳng ai còn muốn sở hữu một tài khoản ngân hàng truyền thống, nếu họ có thể mở một tài khoản kỹ thuật số ở ngân hàng trung ương, rẻ hơn và an toàn hơn.
Vào những giai đoạn khủng hoảng, người dân có thể sẽ muốn chuyển tiền của họ từ tài khoản ngân hàng thương mại truyền thống sang tài khoản điện tử ở ngân hàng trung ương cho an toàn. Điều này sẽ nhanh chóng đẩy hệ thống ngân hàng trên toàn cầu vào sự hỗn loạn.
Trong trường hợp CBDC áp dụng lãi suất, các ngân hàng trung ương có thể dễ dàng thiết lập mức lãi suất thấp mà không ngân hàng thương mại nào có thể cạnh tranh nổi. Điều này có nguy cơ biến họ thành các công ty đầu tư, thiếu sự linh hoạt trong việc cung cấp khoản vay cho hộ gia đình và doanh nghiệp.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC).
Thêm vào đó, thu nhập và chi tiêu của các chủ sở hữu CBDC sẽ có nguy cơ bị nhà nước giám sát và kiểm soát chặt chẽ hơn. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc thậm chí đã từng đề cập đến việc phát "đồng tiền tan chảy" (monnaie fondante) để khuyến khích những người nhận tiền chi tiêu thay vì tiết kiệm, góp phần phục hồi kinh tế.
Theo ý tưởng đó, “đồng tiền tan chảy” có giá trị giảm từ 100 xuống 0 trong khoảng thời gian vài tuần, nhằm phát huy tối đa tác dụng của loại "tiền trực thăng" này.
Hai kịch bản có thể xảy ra
Để tạo thuận lợi cho quá trình chuyển đổi, các ngân hàng trung ương có thể sẽ muốn hạn chế tính hấp dẫn và tính khả dụng của CBDC trong thời gian đầu.
Tuy nhiên, việc để mặc cho các loại tiền điện tử phi tập trung phát triển mạnh cũng mang lại nhiều rủi ro về sự mất ổn định và thiếu kiểm soát, vì người dân có thể nhanh chóng chấp nhận những đồng tiền này miễn là chúng không chịu sự kiểm soát của các chính phủ.
Kịch bản thứ nhất này nhiều khả năng sẽ xảy trong giai đoạn ngắn hạn và trung hạn, và hai loại tiền kỹ thuật số do “tư nhân” và “ngân hàng trung ương” phát hành sẽ cùng tồn tại. Nhưng về lâu dài, CBDC có thể chiếm thế thượng phong.
Kịch bản thứ hai, đáng lo ngại hơn, là CBDC không đủ sự hấp dẫn để ngăn chặn sự phổ biến của các đồng tiền kỹ thuật số có nền tảng là blockchain.
Điều này sẽ khiến các nhà hoạch định chính sách đối mặt với nguy cơ mất quyền kiểm soát thị trường tiền tệ-tài chính, và những đồng tiền điện tử ổn định và có uy tín, có thể chuyển đổi bằng một tỷ giá cố định với các đồng tiền quốc gia hiện có, sẽ dễ dàng thống lĩnh thị trường.
Kịch bản này ít xảy ra hơn vì điều đó chứng tỏ các cơ quan quản lý không hành động và cũng không bảo vệ được lợi ích nhà nước. Tuy nhiên, mọi thứ đều có thể xảy ra.
Theo chuyên gia Luke Bartholomew, chính vì những nguy cơ tiềm ẩn trên mà cho đến nay, toàn bộ hệ thống kinh tế và ngân hàng vẫn đang nghiên cứu và tìm kiếm các giải pháp vững chắc cho những vấn đề rất cấp bách liên quan đến tiền kỹ thuật số.
(VNF) - Trung Quốc sẽ đưa vào hoạt động trung tâm đào tạo robot hình người đầu tiên vào tháng 7/2025 với mục tiêu thúc đẩy chia sẻ và khai thác dữ liệu quy mô lớn giữa các nhà phát triển robot.
(VNF) - Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ tới Hà Nội hôm nay (14/4), bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước đến Việt Nam. Ông Tập Cận Bình là Nhà Lãnh đạo tối cao của Đảng Cộng sản Trung Quốc và nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa thăm Việt Nam nhiều nhất trong lịch sử.
(VNF) - Mỹ vừa tạm thời miễn thuế “có đi có lại” cho một loạt thiết bị điện tử. Tuy nhiên, đây không phải là sự nhượng bộ lâu dài. Mức thuế riêng, đang chờ được áp dụng trong vài tháng tới, cho thấy chiến lược “củ cà rốt và cây gậy” của Nhà Trắng vẫn đang vận hành mạnh mẽ với mục tiêu kéo chuỗi cung ứng công nghệ trở lại nước Mỹ.
(VNF) - Trung Quốc cho rằng việc Mỹ miễn thuế cho một số sản phẩm công nghệ chỉ là “bước nhỏ” trong nỗ lực sửa sai. Nước này kêu gọi Tổng thống Mỹ Donald Trump bãi bỏ hoàn toàn các mức thuế đối ứng, trong đó có mức thuế 145% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.
(VNF) - Mặc dù sở hữu khối tài sản lên tới hơn 160 tỷ USD, tỷ phú Warren Buffett cho biết bản thân luôn dè sẻn trong các khoản chi tiêu, đặc biệt là đối với bất động sản.
(VNF) - Giám đốc điều hành Snapchat, ông Evan Spiegel thừa nhận rằng luôn cố tình làm cho nhân viên mới có ngày đầu tiên đi làm "thật đáng sợ". Mục đích của ông là để truyền tải thông điệp: Tại Snapchat, thất bại không chỉ được chấp nhận, mà còn là yếu tố cần thiết để xây dựng một văn hoá làm việc nhóm sáng tạo hơn.
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã miễn trừ điện thoại thông minh, máy tính và các thiết bị điện tử khác khỏi cái gọi là thuế quan "có đi có lại". Điều này khiến các “gã khổng lồ” công nghệ Mỹ tạm thời thoát khỏi đòn thuế 145% nặng nề và giữ vững chuỗi cung ứng sản xuất toàn cầu.
(VNF) - Tuần qua, trong bối cảnh thị trường chứng khoán biến động mạnh do tác động từ cuộc chiến thuế quan, giới đầu tư siêu giàu Mỹ chọn tích trữ tiền mặt và các phương án đầu tư ổn định hơn.
(VNF) - Việc ngừng nhận đơn đặt hàng Model S và Model X tại Trung Quốc không chỉ là một động thái kỹ thuật, mà còn cho thấy tỷ phú Elon Musk dường như đang vướng vào mê cung chính trị - thương mại ngày càng phức tạp, nơi ranh giới giữa chiến lược kinh doanh và địa chính trị trở nên mong manh hơn bao giờ hết.
(VNF) - Giá gạo tại các thị trường Đông Nam Á đang giảm mạnh do tình trạng cung vượt cầu sau khi Ấn Độ nối lại hoạt động xuất khẩu loại ngũ cốc chính này.
(VNF) - Trung Quốc đã trả đũa lệnh áp thuế quan mới nhất của Tổng thống Mỹ Donald Trump bằng cách tăng thuế đối với hàng hóa của Mỹ từ 84% lên 125%, Ủy ban Thuế vụ và Hải quan thuộc Quốc vụ viện (Chính phủ) Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố ngày 11/4.
(VNF) - Giá vàng vừa lập đỉnh lịch sử mới khi vượt mức 3.200 USD/ounce trong phiên giao dịch ngày 11/4. Sự suy yếu nhanh chóng của đồng USD, cùng với căng thẳng thương mại leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc, đã khiến giới đầu tư ồ ạt tìm đến vàng như một tài sản trú ẩn an toàn.
(VNF) - Trong khi nhiều tỷ phú trên thế giới chứng kiến giá trị tài sản "bốc hơi" hàng tỷ USD vì các chính sách thuế quan mới từ Mỹ, thì tỷ phú người Mexico Carlos Slim lại là một ngoại lệ nổi bật. Không chỉ miễn nhiễm với các đòn trừng phạt kinh tế, ông còn ghi nhận mức tăng trưởng tài sản đáng kể, củng cố vị thế là một trong những người giàu nhất hành tinh.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã miễn cho Nga khỏi các mức thuế "có đi có lại" mà ông đã áp dụng đối với 180 quốc gia trong nỗ lực định hình lại thương mại toàn cầu. Nhưng điều đó không miễn cho Nga khỏi sự “tàn phá kinh tế” sau đó.
(VNF) - Trong diễn biến mới nhất của cuộc chiến pháp lý đang leo thang tại Mỹ, OpenAI đệ đơn kiện ngược tỷ phú Elon Musk tại tòa án liên bang California, cáo buộc vị tỷ phú này có hành vi cạnh tranh không lành mạnh và can thiệp vào các mối quan hệ kinh doanh của công ty với nhà đầu tư và khách hàng.
(VNF) - Truyền thông Trung Quốc mới đây đưa tin liên doanh của Microsoft tại nước này sẽ ngừng hoạt động do biến động chính trị, kéo theo việc cắt giảm khoảng 2.000 nhân sự. Điều này dấy lên lo ngại về việc “rời đi” của các tập đoàn Mỹ trong thị trường.
(VNF) - Úc ngày 9/4 đã từ chối đề xuất của Trung Quốc về việc hợp tác chống lại thuế quan của Mỹ, thay vào đó họ khẳng định sẽ tiếp tục đa dạng hóa thương mại và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của mình.
(VNF) - Trong những năm kể từ cuộc chiến thương mại đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump với Trung Quốc, Bắc Kinh đã xây dựng một “kho vũ khí” thương mại để tấn công vào những nơi mà Mỹ dễ bị tổn thương nhất. Hiện tại, họ đang chuẩn bị triển khai chúng một cách toàn diện.
(VNF) - Sau khi Mỹ chính thức nâng thuế nhập khẩu lên 125% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, Bắc Kinh không ngần ngại phát tín hiệu mạnh mẽ “đáp trả đến cùng”. Trong khi nhiều quốc gia chọn đàm phán để tránh leo thang căng thẳng, Trung Quốc lại chọn con đường đối đầu – không né tránh, không lùi bước.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm thị trường toàn cầu "choáng váng" sau khi tuyên bố ông sẽ cho phép tạm dừng trong 90 ngày các kế hoạch áp thuế quan qua lại đối với tất cả các quốc gia ngoại trừ Trung Quốc và nói với các phóng viên rằng ông làm như vậy vì mọi người đang "hoảng loạn" và "sợ hãi".
(VNF) - Tổng thống Trump bất ngờ áp thuế 125% với hàng Trung Quốc sau khi nước này công bố trả đũa mức thuế 84% lên hàng hóa Mỹ, đồng thời tạm dừng áp thuế đối ứng trong 90 ngày và giảm xuống 10% với hơn 75 quốc gia đang đàm phán với Mỹ.
(VNF) - Trung Quốc sẽ đưa vào hoạt động trung tâm đào tạo robot hình người đầu tiên vào tháng 7/2025 với mục tiêu thúc đẩy chia sẻ và khai thác dữ liệu quy mô lớn giữa các nhà phát triển robot.