Thanh tra Chính phủ điểm loạt sai phạm trong cổ phần hoá Tổng công ty Vận tải thủy

Điểm hàng loạt vi phạm

Trong kết luận, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã kiến nghị Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao tiếp nhận hồ sơ hai vụ việc sai phạm gây lãng phí và thất thoát số tiền lớn để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật. Gồm: nội dung cổ phần hóa đối với các tài sản hình thành từ việc sử dụng nguồn vốn WB6 (cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc) với tổng giá trị đầu tư gần 135 tỉ đồng và việc xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa, thoái vốn, sai mất vốn nhà nước tại cảng Hà Nội với số tiền trên 16 tỉ đồng trong quá trình cổ phần hóa VIVASO.

Cơ quan thanh tra chỉ ra rằng, đối với việc kiểm kê cảng Việt Trì (Phú Thọ), cảng Ninh Phúc (Ninh Bình), Bộ GTVT đã phê duyệt dự án phát triển giao thông vận tải khu vực đồng bằng Bắc Bộ nhưng không có phương án bồi thường giải phóng mặt bằng, phương án khai thác sử dụng của dự án.

Bên cạnh đó, Công ty hợp danh Kiểm toán Việt Nam, Tổng công ty Vận tải thủy thực hiện kiểm kê, phân loại tài sản thiếu danh mục cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc (dự án WB6) và chưa xử lý dứt điểm tài sản đối với quyền sử dụng đất.

Đáng chú ý, không thể đồng thời thực hiện cổ phần hóa VIVASO và Công ty TNHH MTV Vận tải và xếp dỡ đường thủy nội địa với việc đầu tư nâng cấp cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc bằng nguồn vốn WB6. Ban chỉ đạo cổ phần hóa, Bộ Giao thông vận tải trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án CPH nhưng "thiếu trách nhiệm không phát hiện hoặc cố tình không báo cáo Thủ tướng" về việc trên.

Sau cổ phần hoá, VIVASO chưa được cấp có thẩm quyền cho phép đã tự ý khai thác, sử dụng một phần cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc (trong giai đoạn 2015-2020), vi phạm Luật xây dựng "cần phải được cơ quan chức năng xem xét, xử lý, thu về ngân sách nhà nước khoản lợi nhuận thu được".

Về vùng nước trước cảng thuỷ, Công ty Hợp danh Kiểm toán Việt Nam và VIVASO đã không đưa thực trạng vùng nước trước cảng do VIVASO quản lý và sử dụng với diện tích 357.000m2 vào Bản công bố thông tin và phương án cổ phần hóa là vi phạm, dẫn đến hậu quả là phương án cổ phần hóa thiếu chính xác; VIVASO không lập hồ sơ xin thuê mặt nước gửi cơ quan quan có thẩm quyền dẫn đến thất thu tiền thư mặt nước của nhà nước cần phải được xem xét, tinh toán truy thu.

Bán cổ phần nhà nước không đúng trình tự

TTCP cũng chỉ ra, Công ty hợp danh Kiểm toán Việt Nam đã xác định giá trị một số tài sản là nhà cửa, vật kiến trúc của cảng Hà Nội, cảng Việt Trì, trong đó áp dụng hệ số trượt giá không đầy đủ, không xác định theo suất vốn đầu tư được quy định, làm giảm giá trị vốn nhà nước tại doanh nghiệp khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa với số tiền hơn 21 tỷ đồng so với giá trị Bộ GTVT phê duyệt.

Xác định giá trị một số tài sản là cầu tầu, bến mố thuộc cảng Hà Nội, cảng Việt Trì sai chỉ số trượt giá quy đổi, làm giảm giá trị vốn nhà nước tại doanh nghiệp khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa với số tiền hơn 1 tỷ đồng so với giá trị của Bộ GTVT là vi phạm.

Đối với việc tổ chức thực hiện phương án cổ phần hóa và chuyển doanh nghiệp thành Công ty cổ phần, Bộ GTVT quyết định chuyển nhượng 14.725141 cổ phần phát hành lần đầu theo hình thức thoả thuận trực tiếp với giá chuyển nhượng bằng với giá đấu bình quân của đợt phát hành lần đầu cho Công ty Liên hợp xây dựng Vạn Cường không phải là nhà đầu tư tham gia đấu giá lần đầu là không đúng với quy định.

VIVASO không báo cáo Bộ GTVT để làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của tập thể, cá nhân cũng như việc xử lý cán bộ có liên quan về việc giảm vốn nhà nước, giảm vốn điều lệ của Công ty Vận tải thuỷ - CTCP với số tiền hơn 21 tỷ đồng tương ứng 6,57% vốn điều lệ, không đúng với quy định của Chính phủ.

Việc Hội đồng quản trị VIVASO bán 6.554.740 cổ phần nhà nước tại Tổng công ty cho Công ty Liên hiệp xây dựng Vạn Cường trước khi thực hiện các bước lựa chọn tổ chức tư vấn phương án thoái vốn, công khai việc chào bán cổ phần là không đúng về trình tự thời gian.

TTCP kiến nghị giao Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính đề xuất phương án thu hồi về ngân sách Nhà nước với số tiền 50,325 tỷ đồng là giá trị doanh nghiệp của VIVASO xác định chưa đúng quy định, làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm khoản lỗ 13,825 ty đồng của Công ty TNHH MTV Vận tải và Xếp dỡ đường thủy nội địa để xử lý theo quy định của pháp luật.

TTCP Kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải; Bộ Tài Chính xem xét, xử lý trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm trong việc xây dựng phương án cổ phần hóa,  xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa phần kết quả và kết luận thanh tra.