Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Công an tiếp nhận vụ VIVASO để điều tra

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ (TTCP) Lê Sỹ Bảy vừa ký thông báo kết luận thanh tra về việc chấp hành pháp luật trong cổ phần hóa, thoái vốn tại Tổng Công ty vận tải thuỷ (nay là Tổng công ty Vận tải thủy - CTCP).

Theo kết luận, ngày 28/12/2011, Thủ tướng phê duyệt phương án sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước thuộc Bộ Giao thông vận tải, trong đó có việc cổ phần hóa Tổng công ty vận tải thủy (VIVASO).

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng, ngày 8/1/2013, Bộ Giao thông Vận tải có quyết định phê duyệt giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa tại thời điểm 30/6/2013 là hơn 784,5 tỷ đồng, giá trị thực tế phần vốn Nhà nước tại doanh nghiệp là hơn 327,7 tỷ đồng.

Từ tháng 6/2014 đến tháng 3/2016, Bộ Giao thông Vận tải thực hiện 2 lần thoái vốn Nhà nước tại Tổng công ty Vận tải thủy CTCP (lần 1 thoái 6.554.740 cổ phần tương ứng 20% vốn điều lệ vào tháng 4/2015 và lần 2 thoái 7.349.131 cổ phần tương ứng 22,42% vốn điều lệ vào tháng 3/2016).

Từ tháng 4/2016 đến nay, Tổng công ty Vận tải thủy - CTCP không còn vốn Nhà nước đầu tư và hoạt động theo mô hình Công ty cổ phần được quy định tại Luật Doanh nghiệp năm 2014.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, trước khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá, VIVASO phải thực hiện việc xác nhận, đối chiếu công nợ và phải được khách nợ, chủ nợ ký biên bản, nhưng trong hồ sơ xác định giá trị doanh nghiệp chưa đảm bảo các yêu cầu này. Cảng Hà Nội không theo dõi khoản công nợ phải thu của Công ty TNHH Sao Nam Sông Hồng trên sổ sách kế toán với số tiền hơn 16,3 tỷ đồng là vi phạm quy định, dẫn đến việc xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá, thoái vốn sai, mất vốn Nhà nước số tiền tương ứng.

Về việc kiểm kê đối với cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc, Thanh tra Chính phủ cho biết Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt dự án phát triển giao thông vận tải khu vực đồng bằng Bắc Bộ nhưng không có phương án bồi thường giải phóng mặt bằng, phương án khi thác sử dụng của dự án, vi phạm Luật Xấy dựng năm 2013.

Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện Công ty Hợp danh Kiểm toán Việt Nam, VIVASO thực hiện kiểm kê, phân loại tài sản, thiếu danh mục cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc (dự án sử dụng vốn vay của Ngân hàng Thế giới), chưa xử lý dứt điểm tài sản với quyền sử dụng đất.

Ban chỉ đạo cổ phần hoá, Bộ Giao thông Vận tải trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án cổ phần hóa nhưng thiếu trách nhiệm không phát hiện hoặc cố tình không báo cáo Thủ tướng Chính phủ việc không thể đồng thời thực hiện cổ phần hóa VIVASO và Công ty TNHH Vận tải và Xếp dỡ đường thủy nội địa với việc đầu tư nâng cấp cảng Việt Trì và cảng Ninh Phúc bằng nguồn vốn WB6.

Theo cơ quan thanh tra, Tổng công ty Vận tải thủy - CTCP khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép đã tự ý khai thác, sử dụng một phần cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc (trong giai đoạn 2015 - 2020) là vi phạm Luật Xây dựng, cần phải được các cơ quan chức năng xem xét xử lý theo quy định, thu về ngân sách nhà nước khoản lợi nhuận thu được.

Những việc làm trên đã dẫn đến phương án cổ phần hóa VIVASO thiếu chính xác, tài sản cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc đã hoàn thành từ năm 2015 nhưng đến nay vẫn chưa được bàn giao đưa vào khai thác, sử dụng theo quy định, nguy cơ lãng phí vốn đầu tư với số tiền gần 135 tỷ đồng.

"Để xảy ra tồn tại và hậu quả nêu trên thuộc trách nhiệm của Ban quản lý dự án, Cục Đường thủy nội địa Việt Nam, Bộ Giao thông Vận tải khi thực hiện đầu tư xây dựng (không có phương án bồi thường giải phóng mặt bằng, phương án khai thác sử dụng của dự án); VIVASO, Tổ giúp việc, đơn vị tư vấn, Ban chỉ đạo cổ phần hóa, Bộ Giao thông Vận tải khi thực hiện kiểm kê, phân loại tài sản và báo cáo Thủ tướng Chính phủ về phương án cổ phần hóa không đúng quy định", Thanh tra Chính phủ kết luận.

Từ những vi phạm trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an và VKSND Tối cao tiếp nhận hồ sơ từ Thanh tra Chính phủ về nội dung cổ phần hóa đối với các tài sản hình thành từ việc sử dụng nguồn vốn dự án WB6 (cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc), với tổng giá trị khoảng gần 135 tỷ đồng; việc xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa, thoái vốn sai mất vốn Nhà nước tại cảng Hà Nội với số tiền hơn 16,3 tỷ đồng để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Bộ Giao thông Vận tải xem xét, xử lý trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm trong việc xây dựng phương án cổ phần hóa, xác định giá trị của doanh nghiệp để cổ phần hóa...

Đồng thời, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TP Hà Nội xem xét, xử lý trách nhiệm của cá nhân, tổ chức có liên quan đến việc chậm có ý kiến về phương án xử lý 3 lô đất khi cổ phần hóa của VIVASO; không kiểm tra, xử lý tình trạng xây dựng trái phép, không phép trên khu đất tại cảng Hà Nội tại Tổng Công ty Vận tải thủy.

Xem thêm: Thanh tra toàn diện việc cổ phần hóa tại Tổng công ty đầu tư phát triển DIC