Thị trường thương mại điện tử Việt Nam có thể 'bốc hơi' 2,6 tỷ USD vì Covid-19

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, doanh số thương mại điện tử bán lẻ B2C (Business to Customer - từ doanh nghiệp tới khách hàng) năm 2019 đạt 10,08 tỷ USD, chiếm 4,9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước, tỷ lệ dân số tham gia mua sắm trực tuyến đạt 42%. Với mức tăng trưởng ổn định duy trì qua các năm, doanh thu bán lẻ trực tuyến năm 2020 dự tính sẽ đạt mốc 13,6 tỷ USD.

Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã giáng một đòn mạnh vào dự tính này. Trong giai đoạn đầu của dịch bệnh (từ khoảng tháng 2 đến tháng 4 năm 2020), có 57% doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh liên quan tới thương mại điện tử cho biết doanh thu tăng trưởng dưới 30% so với cùng kỳ năm 2019, thậm chí tăng trưởng âm; tuy nhiên, vẫn có 24% doanh nghiệp có doanh thu tăng trên 51% so với cung kỳ năm trước đó.

Tốc độ tăng trưởng về doanh thu trong 6 tháng đầu năm 2020 so với cùng kỳ năm 2019 ước giảm khoảng 6% mặc dù số lượng giao dịch tăng 25% (do các mặt hàng giao dịch thương mại điện tử giai đoạn Covid-19 có giá trị thấp).

Dự báo thương mại điện tử cả năm 2020, Bộ Công Thương cho biết với kịch bản dịch bệnh được kiểm soát như hiện nay, tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử về doanh thu trong quý IV là 20%, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ ước đạt 12 tỷ USD.

Còn trong trường hợp xấu nhất, dịch bệnh Covid-19 còn diễn biến phức tạp trong quý IV/2020, sản xuất tiêu dùng trong nước bị tác động, nguồn hàng, các hoạt động dịch vụ bị ảnh hưởng lớn như vận tải hàng không, dịch vụ lưu trú, ăn uống... sức tiêu dùng của người dân chậm thì khả năng quy mô thị trường thương mại điện tử bị tác động lớn, ước đạt 11 tỷ USD, tốc độ tăng trưởng doanh thu thương mại điện tử bán lẻ chỉ đạt 13%.

Về tình hình thanh tra lĩnh vực thương mại điện tử, theo Bộ Công Thương, trong 9 tháng năm 2020, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã phối hợp với Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) trực tiếp tiến hành kiểm tra và xử phạt vi phạm hành chính với các đối tượng vi phạm với tổng mức phạt 173 triệu đồng, trong đó nổi bật vụ xử phạt minhchay.com – Công ty TNHH Hai thành viên Lối sống mới vì hành vi thiết lập website thương mại điện tử không thông báo với Bộ Công Thương theo quy định của pháp luật.

Năm 2020, Bộ Công Thương đã yêu cầu các sàn giao dịch thương mại điện tử rà soát, gỡ bỏ tổng số gần 223,6 nghìn gian hàng và hơn 1 triệu sản phẩm, qua đó đã xử lý trên 30.000 gian hàng với gần 48.000 sản phẩm vi phạm.