Thứ trưởng Bộ TM và MT bị bắt, hé lộ về 'ông trùm' đất hiếm Tập đoàn Thái Dương

Cựu Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường bị khởi tố

Ngày 22/7, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu Bộ Công an (C03) thi hành lệnh bắt ông Nguyễn Linh Ngọc, cựu Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường về tội 'Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí'.

Cùng tội danh, Bộ Công an khởi tố thêm các bị can: Nguyễn Văn Thuấn (nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam), Hoàng Văn Khoa (nguyên Vụ trưởng Vụ Khoáng sản, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam), Hồ Đức Hợp (Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Yên Bái) và Lê Công Tiến (Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái) .

Đồng thời, Bộ Công an cũng khởi tố bị can, cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Bùi Đoàn Như (nguyên Trưởng phòng Khoáng sản, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái) và Lê Duy Phương (nguyên Chuyên viên chính Vụ Khoáng sản, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản) về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Theo Bộ Công an, đây là kết quả điều tra mở rộng vụ án “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng; Buôn lậu; Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có; Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Công ty CP Tập đoàn Thái Dương và các đơn vị liên quan.

Liên quan tới vụ án này, trước đó, Bộ Công an đã khởi tố 14 bị can, trong đó có Đoàn Văn Huấn, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Thái Dương, Nguyễn Văn Chính, Phó Tổng giám đốc kiêm Kế toán trưởng công ty này về tội "Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên và tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng".

Quá trình điều tra bước đầu xác định: Đoàn Văn Huấn và Nguyễn Văn Chính đã chỉ đạo, tổ chức khai thác, tiêu thụ trái phép hơn 11.233 tấn quặng đất hiếm có trị giá khoảng 440 tỷ đồng và hơn 152.856 tấn quặng sắt có trị giá khoảng 192 tỷ đồng, hưởng lợi bất chính tổng số tiền khoảng 632 tỷ đồng.

Đoàn Văn Huấn và Nguyễn Văn Chính còn thỏa thuận với Công ty cổ phần Đất hiếm Việt Nam và Công ty Hợp Thành Phát trong quá trình mua bán quặng đất hiếm và quặng sắt, xuất hóa đơn VAT giảm số lượng và đơn giá bán thực tế; giúp Công ty CP Tập đoàn Thái Dương để ngoài sổ sách kế toán trên 28 tỷ đồng thu được từ việc bán quặng đất hiếm và quặng sắt, không thực hiện nghĩa vụ kê khai nộp thuế, gây thiệt hại (tạm tính) cho Nhà nước là trên 7,5 tỷ đồng.

Một số bị can còn có hành vi tổ chức chế biến, ngụy trang, che giấu, làm thủ tục hải quan gian dối để xuất khẩu trái pháp luật sang Trung Quốc số lượng đất hiếm có giá trị 7,85 tỷ đồng và vi phạm quy định của pháp luật về kế toán gây thiệt hại hơn 8,79 tỷ đồng tiền thuế cho Nhà nước.

Công ty đất hiếm khiến nhiều lãnh đạo bị khởi tố

Theo Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, Công ty CP Tập đoàn Thái Dương thành lập tháng 9/2002, có trụ sở chính tại số 33, phố Kim Mã, Phường Kim Mã, Quận Ba Đình, Hà Nội. Ngành nghề kinh doanh của công ty này là hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, khai khoáng và mỏ xây dựng; sản xuất các sản phẩm từ khoáng chất phi kim loại khác.

Công ty CP Tập đoàn Thái Dương có vốn điều lệ ban đầu là 200 tỷ đồng. Đến tháng 10/2021, công ty này đã tăng vốn điều lệ lên 350 tỷ đồng.

Doanh nghiệp này được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy phép thăm dò đất hiếm tại mỏ Yên Phú (xã Yên Phú, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) với diện tích 6,24ha, thời gian khai thác 8 năm 1 tháng kể từ ngày ký giấy phép; trữ lượng khai thác 1.894.617 tấn đất quặng. Dự án nhận giấy phép khai thác khoáng sản vào ngày 13/6/2013 và quyết định chủ trương đầu tư ngày 7/9/2017. Dự án sau đó hoàn thành và hoạt động vào tháng 6/2018.

Tuy nhiên, sau khi vụ án được khởi tố, hoạt động khai thác tại mỏ đất hiếm Yên Phú đã tạm dừng.

Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc của Công ty CP Tập đoàn Thái Dương là ông Đoàn Văn Huấn. Ngoài Công ty CP Tập đoàn Thái Dương, ông Huấn còn là người đại diện pháp luật của Công ty CP Đất hiếm Yên Phú, Công ty TNHH Chế biến đất hiếm.

Công ty CP Đất hiếm Yên Phú thành lập tháng 3/2017, có trụ sở chính tại xã Yên Phú, huyện Văn Yên. Công ty này hoạt động chính trong lĩnh vực khai thác quặng đất hiếm.

Ở thời điểm mới thành lập, Công ty CP Đất hiếm Yên Phú có vốn điều lệ 80 tỷ đồng, trong đó Tập đoàn Thái Dương nắm giữ 53% vốn điều lệ; ông Đoàn Văn Huấn góp 26%; ông Đào Duy Tùng góp 11% và ông Lưu Anh Tuấn góp 10%. Doanh nghiệp này cũng được cấp giấy phép khai thác và chế biến đất hiểm mỏ Yên Phú (Yên Bái).

Còn Công ty TNHH Chế biến đất hiếm thành lập tháng 2/2023, vốn điều lệ 100 tỷ, hoạt động kinh doanh chính là chế biến sâu sản phẩm đất hiếm.

Ngoài ra, ông Huấn từng là tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp luật của Công ty CP Khai thác và chế biến vật liệu Tiên Tiến. Tuy nhiên, trong tháng 6/2024, chức vụ Tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp luật của công ty này đã được đổi sang ông Vũ Quang Huy (SN 1992). Công ty

Tiên Tiến được thành lập vào tháng 8/2023 với vốn điều lệ là 10 tỷ đồng, hoạt động kinh doanh chính là sản xuất các sản phẩm đất hiếm, sản xuất kim loại đất hiếm.