Dù Nghị quyết 173/2024/QH15 của Quốc hội về việc cấm kinh doanh, sử dụng thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng) đã có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, nhưng các chế tài xử phạt cụ thể cho từng nhóm đối tượng, hành vi, loại hình vi phạm vẫn chưa được ban hành. Bộ Y tế hiện vẫn đang lấy ý kiến các cơ quan liên quan để bổ sung vào dự thảo nghị định.
Sự chậm trễ này không chỉ gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong quản lý, kiểm soát và xử lý vi phạm mà còn tạo kẽ hở cho hoạt động buôn bán, sử dụng thuốc lá thế hệ mới tiếp diễn. Đặc biệt, trên không gian mạng, tình trạng kinh doanh công khai, mua bán trong các hội nhóm trực tuyến ngày càng phổ biến, gây bức xúc trong dư luận.
Thuốc lá điện tử hoạt động bằng pin, làm nóng dung dịch chứa nicotine, propylene glycol, glycerin và hương liệu, tạo ra hơi nước để người dùng hít vào. Loại sản phẩm này thường được quảng bá là ít độc hại hơn thuốc lá truyền thống, nhưng theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thuốc lá điện tử vẫn gây tổn thương phổi, bệnh tim mạch và làm tăng nguy cơ ung thư. Đáng lo ngại hơn, thuốc lá điện tử dễ bị trộn thêm các chất kích thích hoặc ma túy tổng hợp, trong khi giá rẻ, thiết kế bắt mắt và sự lan truyền trên mạng xã hội khiến giới trẻ dễ tiếp cận.
Thuốc lá nung nóng lại có nguyên liệu chính là sợi thuốc lá, được đóng sẵn trong điếu và sử dụng qua thiết bị nung nóng chuyên dụng để tạo hơi. Sản phẩm này ít có khả năng bị bổ sung thêm chất cấm từ bên ngoài, song vẫn chứa nicotine và các chất gây nghiện tương tự thuốc lá truyền thống. Dù được giới thiệu là ít độc hại hơn, nhưng thực tế, thuốc lá nung nóng vẫn tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng.
Sự đa dạng về kiểu dáng, thành phần, cơ chế hoạt động của các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới khiến cơ quan chức năng khó xác định vi phạm, từ đó dẫn đến tình trạng buôn bán, sử dụng tràn lan qua kênh phi chính thống, làm giảm hiệu quả của chính sách giảm tỷ lệ người hút thuốc.
Theo lực lượng hải quan, các vụ việc liên quan đến buôn lậu thuốc lá điện tử có chiều hướng gia tăng, với hơn 30.000 vụ vi phạm được phát hiện. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc chậm ban hành chế tài xử phạt và thiếu văn bản hướng dẫn cụ thể. Điều này khiến lực lượng quản lý thị trường, hải quan và công an gặp nhiều khó khăn trong việc nhận diện, xử lý vi phạm.
Trong thực tế, ngay cả khi phát hiện người sử dụng thuốc lá mới ở nơi công cộng hoặc các đầu mối buôn bán trực tuyến, lực lượng chức năng cũng chưa có cơ sở pháp lý rõ ràng để xử phạt. Bên cạnh đó, sự thiếu phân định cụ thể giữa thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng trong các quy định hiện hành càng khiến việc thực thi trở nên lúng túng.
Trong báo cáo thẩm định số 68/BCTĐ-BTP (ngày 4/3/2025), Bộ Tư pháp nhấn mạnh: hai loại sản phẩm này khác nhau về cấu tạo, cơ chế hoạt động, thành phần, tác hại và đối tượng sử dụng. Do đó, cần bổ sung định nghĩa cụ thể của cả thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vào Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá 2012 và Nghị định 67/2013/NĐ-CP, nhằm đảm bảo sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật.
Theo quy trình soạn thảo văn bản pháp luật, dự thảo nghị định xử phạt sắp tới cần tiến hành đánh giá tác động chính sách toàn diện. Trong đó, phải làm rõ ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp tới nhiều nhóm liên quan: doanh nghiệp sản xuất, người tiêu dùng, ngành logistics, y tế, du lịch, môi trường đầu tư và người lao động. Việc phân tích này sẽ giúp đảm bảo nghị định được ban hành trên cơ sở cân nhắc hài hòa lợi ích và mục tiêu bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Các chuyên gia cũng cảnh báo, với sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, thuốc lá điện tử sẽ tiếp tục là mặt hàng bị lợi dụng để buôn bán, tích trữ, nếu không có khung quản lý phù hợp. Do đó, yêu cầu đặt ra là phải sớm hoàn thiện quy định pháp lý, phân định rõ đối tượng áp dụng, cơ chế xử phạt và trách nhiệm của từng lực lượng thực thi.
Việc Nghị quyết 173/2024/QH15 đã có hiệu lực nhưng chế tài xử phạt còn bỏ ngỏ đang khiến công tác quản lý trở nên nửa vời. Đây là lỗ hổng để các hành vi kinh doanh, sử dụng thuốc lá thế hệ mới tiếp tục diễn ra công khai, thậm chí có xu hướng gia tăng.
Để khép lại kẽ hở này, giới chuyên gia cho rằng Nhà nước cần nhanh chóng ban hành nghị định hướng dẫn, trong đó quy định rõ ràng về đối tượng áp dụng, mức xử phạt và thẩm quyền xử lý. Đồng thời, cần bổ sung quy định phân biệt thuốc lá điện tử với thuốc lá nung nóng, nhằm tránh chồng chéo và tạo cơ sở pháp lý minh bạch cho cơ quan chức năng.
Chỉ khi khung pháp lý được hoàn thiện, công tác phòng chống thuốc lá thế hệ mới mới có thể đạt hiệu quả, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và ngăn chặn nguy cơ gia tăng tình trạng nghiện nicotine trong giới trẻ.
Tags:
(VNF) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết thời gian qua, dù đã triển khai các dự án điện gió, điện mặt trời, thủy điện, nhưng nhìn chung nguồn cung vẫn chưa thể đáp ứng đủ đảm bảo cho yêu cầu đi lên công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước.
(VNF) - Tổng giám đốc Tập đoàn Phúc Hoàng Nguyên Nguyễn Đình Nam bị bắt tạm giam để điều tra về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
(VNF) - Phó chủ tịch thường trực UBND TP. Hà Nội Dương Đức Tuấn vừa ký, ban hành kế hoạch số 325 về khắc phục tình trạng ngập úng tại thủ đô.
(VNF) - Công ty cổ phần Tân Tân xuất phát điểm là cơ sở chế biến đậu phộng chiên, rồi xây nhà máy, lập công ty. Doanh nghiệp nổi tiếng với món đậu phộng thương hiệu Tân Tân bị cáo buộc trốn thuế lên gần 3,5 tỷ đồng.
(VNF) - Chiều 3/12, Chính phủ đã trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. HCM.
(VNF) - Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải được Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng số 1 chọn làm nhà đầu tư thực hiện dự án cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc.
(VNF) - Một cuộc khảo sát tư nhân cho thấy hoạt động dịch vụ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất trong 5 tháng. Đây có thể xem là một dấu hiệu nữa cho thấy nhu cầu tiêu dùng chậm chạp đang khiến bức tranh tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới thêm phần u ám.
(VNF) - UBND phường Cửa Nam (TP. Hà Nội) vừa triển khai hệ thống wifi miễn phí tại các điểm du lịch và không gian công cộng trên địa bàn.
(VNF) - "Ông trùm" cầm đầu đường dây tổ chức đánh bạc và đánh bạc dưới hình thức cá độ bóng đá hàng nghìn tỷ đồng là Hoàng Tạ Minh Cường, sinh năm 1995.
(VNF) - Hơn 146.000 người đã nghỉ việc theo chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy.
(VNF) - GreenFeed Việt Nam ghi nhận lợi nhuận sau thuế 1.716 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025, tăng 2,5 lần so với cùng kỳ. Dù tăng gấp đôi vốn điều lệ, công ty vẫn do nhóm cổ đông ngoại chi phối.
(VNF) - Công an tỉnh Bắc Ninh cho biết, đã bắt tạm giam 2 đối tượng cùng là cán bộ Cục Thuế tỉnh Bắc Giang, nay là Thuế Bắc Ninh vì nhận 4,3 tỷ đồng để “bỏ qua” cho doanh nghiệp có sai phạm về thuế.
(VNF) - Sở Xây dựng Đà Nẵng đang nghiên cứu điều chỉnh phân bổ không gian, tổ chức lại các hoạt động kinh tế – xã hội theo hướng phù hợp hơn với năng lực hạ tầng.
(VNF) - Dự án khu nhà ở tại khu vực ngõ 226 Lê Lai, phường Ngô Quyền, TP Hải Phòng sẽ khởi công vào vào ngày 19/12/2025 để chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV.
(VNF) - Ông Nguyễn Việt Thắng, Tổng Giám đốc Tập đoàn Hòa Phát kiêm Chủ tịch HĐQT HPA, cho biết doanh nghiệp sẽ chi trả cổ tức bằng tiền mặt hàng năm, không có kế hoạch huy động vốn thông qua phát hành thêm cổ phiếu.
(VNF) - Theo ông Võ Xuân Trường, Mekolor giữ vốn điều lệ 1 tỷ đồng từ năm 2016 đến nay là điều hoàn toàn bình thường và không liên quan đến quy mô dòng vốn quốc tế mà họ đàm phán được.
(VNF) - Từ ngày 15/12, kiểm soát thu nhập của chồng hoặc vợ có thể bị phạt đến 30 triệu đồng, theo quy định tại Nghị định 282 Chính phủ vừa ban hành.
(VNF) - Nhắc đến mục tiêu đến năm 2045 nước ta trở thành nước thu nhập cao, đại biểu Quốc hội nêu thách thức dân số "già trước khi giàu" là rất thực tế.
(VNF) - Ngay sau khi trúng đấu giá khu đất 12,3 ha tại Đồ Sơn, Hải Phòng, Công ty cổ phần Đầu tư kinh doanh địa ốc Phương Đông đã mang quyền tài sản của dự án đi thế chấp.
(VNF) - Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ vừa có báo cáo gửi Ủy ban Chứng khoán về nghị quyết phương án nhân sự tạm thời để điều hành hoạt động doanh nghiệp, trong lúc hàng loạt lãnh đạo chủ chốt nghỉ phép.
(VNF) - Đồng Nai dự kiến đấu giá 3 khu đất trên địa bàn, trong đó có 1 lô giá hơn 5.000 tỷ đồng, phiên đấu giá được tổ chức trong tháng 12.
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng đất hiếm đang trở thành tài nguyên chiến lược của Việt Nam và thế giới, vì vậy cần có cơ chế quản lý - bảo vệ đặc biệt, tránh nguy cơ khai thác bừa bãi, xuất khẩu thô và thất thoát nguồn lực quốc gia.
(VNF) - Với mức giá gần 2,7 tỷ đồng, hiện biển số xe máy 99AA-999.99 tỉnh Bắc Ninh đang là một trong những biển số xe máy có giá cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Theo cáo buộc, sau khi chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư, Thân Văn Thoại (Tổng Giám đốc Công ty BBA) đã nhờ người mua 63 mảnh đất tại tỉnh Hòa Bình.
(VNF) - Nghị quyết 72 và Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 được kỳ vọng tạo ra bước đột phá về chăm sóc sức khỏe nhân dân.
(VNF) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết thời gian qua, dù đã triển khai các dự án điện gió, điện mặt trời, thủy điện, nhưng nhìn chung nguồn cung vẫn chưa thể đáp ứng đủ đảm bảo cho yêu cầu đi lên công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước.
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.
