Tiêu thụ ô tô tăng vọt, lợi nhuận của Toyota Việt Nam đạt gần 5.000 tỷ

Mặc dù là những doanh nghiệp chiếm lĩnh thị trường xe máy, ô tô Việt Nam trong nhiều năm qua nhưng những thông tin về hoạt động kinh doanh Honda Việt Nam hay Toyota Việt Nam đều được giữ kín và các chỉ tiêu tài chính cơ bản hầu như không bao giờ được hé lộ.

Tuy nhiên, bộ tài liệu phục vụ việc bán đấu giá cổ phần lần đầu ra công chúng của Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM) được công bố gần đây đã hé lộ phần nào kết quả kinh doanh của Honda Việt Nam và Toyota Việt Nam những năm gần đây, cũng như của nhiều doanh nghiệp khác mà VEAM có lợi ích liên quan. Hiện tại, VEAM đang sở hữu 30% cổ phần tại Honda Việt Nam (vốn điều lệ 62,9 triệu USD) và 20% cổ phần Toyota Việt Nam (vốn điều lệ 49,14 triệu USD).

Doanh thu từ bán xe máy và ô tô của Honda Việt Nam năm 2015 là 68.000 tỷ đồng (xe máy chiếm khoảng 95%), tăng mạnh so với mức 61.500 tỷ đồng của năm 2014. Lợi nhuận trước thuế năm 2015 đạt trên 12.000 tỷ đồng và là năm thứ 2 liên tiếp doanh nghiệp ghi nhận mức lợi nhuận trên 10.000 tỷ. 

Kết quả hoạt động kinh doanh của Honda Việt Nam. Nguồn: VEAM

Nhìn vào biểu đồ kết quả hoạt động kinh doanh của Honda, có thể thấy đó là niềm mơ ước của bất cứ doanh nghiệp nào. Ấn tượng nhất là tốc độ tăng trưởng về doanh thu, cụ thể, nếu như năm 2012, doanh thu của Honda đạt 11.000 - 12.000 tỷ đồng thì đến năm 2015, doanh thu của công ty đã đạt xấp xỉ 70.000 tỷ đồng, tức tăng 7 lần trong vòng 4 năm.

Còn với Toyota Việt Nam, sự bùng nổ của thị trường ô tô trong nước năm vừa qua đã giúp doanh nghiệp này tiêu thụ 52.428 xe ô tô, tăng mạnh 29% so với năm 2014 và chiếm 25,5% thị phần. Đây cũng là năm đầu tiên Toyota có lượng xe bán ra cán mốc 50.000 xe sau 20 năm hoạt động ở Việt Nam.

Với lượng tiêu thụ ô tô tăng vọt, không bất ngờ khi doanh thu Toyota tăng trưởng mạnh. Năm 2012, doanh thu của công ty này đạt khoảng 15.000 tỷ đồng, đến năm 2015 đạt xấp xỉ 33.000 tỷ đồng, tăng hơn 2 lần trong vòng 4 năm. Tương tự, lợi nhuận năm 2012 đạt trên 1.000 tỷ đồng, đến năm 2015 đạt gần 5.000 tỷ đồng.

Kết quả hoạt động kinh doanh của Toyota Việt Nam. Nguồn: VEAM

Với kết quả kinh doanh tích cực, lợi nhuận cao, các doanh nghiệp như Honda hay Toyota Việt Nam đều rất mạnh tay trong việc chi trả cổ tức cho các cổ đông, trong đó có cổ đông VEAM.

Theo đó, năm 2015 VEAM đã nhận được 3.390 tỷ đồng tiền cổ tức, tăng 3 lần so với năm 2014 và phần lớn đến từ các liên doanh Honda, Toyota Việt Nam. Chỉ tính riêng số tiền cổ tức mà VEAM nhận được từ Honda Việt Nam trong năm vừa qua đã lên tới 2.677 tỷ đồng, tăng gần 2.000 tỷ đồng so với năm trước đó. Tương tự, Toyota Việt Nam cũng mang về cho VEAM 678 tỷ đồng tiền cổ tức trong năm 2015, tăng 68% so với năm 2014.

Tài liệu của VEAM cũng cho biết, xét về nội tại của VEAM, nguồn lợi nhuận của VEAM chủ yếu thu được từ hiệu quả hoạt động sản xuất ô tô, xe máy của các liên doanh Toyota, Honda, Ford Việt Nam. 

Tuy nhiên, theo cam kết gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và Hiệp định Khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA), thuế suất nhập khẩu ô tô nguyên chiếc vào Việt Nam sẽ giảm xuống mức 50% trong năm 2015, năm 2016 giảm xuống 40%, năm 2017 giảm xuống 30% và về mức 0% từ năm 2018.

Với nguyên nhân trên, nhiều khả năng các liên doanh, đặc biệt là các liên doanh lớn như Honda Việt Nam và Toyota Việt Nam có thể bị ảnh hưởng bất lợi đến hoạt động sản xuất kinh doanh, làm ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của VEAM do hai liên doanh này mang lại nguồn doanh thu tài chính khá lớn cho VEAM.