TS Cấn Văn Lực: 'Mức độ hiểu biết về tài chính cá nhân tại Việt Nam còn hạn chế'
Bằng Lai -
04/08/2023 11:04 (GMT+7)
(VNF) - TS Cấn Văn Lực chỉ ra 3 thách thức lớn nhất trong hoạt động quản lý tài chính cá nhân tại Việt Nam hiện nay. Thứ nhất là khả năng quản lý nợ nần còn yếu, ví dụ điển hình nhất là sự nở rộ của tín dụng đen. Thứ hai là mức độ hiểu biết về quản lý tài chính cá nhân còn hạn chế. Thứ ba là khả năng vay - trả gặp vấn đề, vay dễ nhưng không tính toán kỹ việc trả, nên dễ sa vào các cạm bẫy tài chính.
Sáng 4/8, Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) phối hợp với Trường Đại học Văn Lang (VLU) tổ chức Diễn đàn “Phát triển thị trường tài chính cá nhân tại Việt Nam” với chủ đề: “Định hướng phát triển hoạch định tài chính cá nhân tại Việt Nam” tại Cơ sở chính của Trường Đại học Văn Lang, 69/68 Đặng Thùy Trâm, Phường 13, Quận Bình Thạnh, TP. HCM.
Chia sẻ tại diễn đàn, TS Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV kiêm Giám đốc Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV, nhận định tài chính cá nhân là vấn đề rất quan trọng nhưng lại ít được quan tâm tại Việt Nam. Chính vì vậy mới nở rộ tín dụng đen, lừa đảo tài chính, xuất hiện các vấn đề tiêu cực liên quan đến fintech. Người dân không biết cách tiêu tiền, kiếm tiền, đầu tư tiền một cách bền vững.
Quy mô hệ thống tài chính Việt Nam đang tăng trưởng nhanh
Trình bày tổng quan về thị trường tài chính Việt Nam, TS Cấn Văn Lực cho hay cấu trúc thông thường của thị trường tài chính gồm: Thị trường tiền tệ/ngân hàng, thị trường vốn (bao gồm cả phái sinh tài chính) và thị trường bảo hiểm.
"Quy mô hệ thống tài chính Việt Nam đang phát triển nhanh, gấp khoảng hơn 2 lần so với tốc độ tăng trưởng kinh tế. Trước đây chỉ có một vài tổ chức tài chính nhưng giờ có hàng trăm tổ chức tài chính. Thị trường đang trở nên rất cạnh tranh, các sản phẩm dịch vụ đa dạng hơn và ngân hàng vẫn là kênh chi phối hệ thống tài chính", chuyên gia Cấn Văn Lực cho biết.
Đi sâu hơn, TS Cấn Văn Lực tính toán từ năm 2011 tới nay, tốc độ tăng trưởng của thị trường tài chính khoảng 14%/năm; trong đó, quy mô kênh ngân hàng tăng trưởng 12%/năm, thị trường cổ phiếu tăng trưởng khoảng 23%/năm về giá trị vốn hóa, thị trường bảo hiểm tăng khoảng 20%/năm về doanh thu phí; riêng thị trường trái phiếu tăng trưởng tương đối chậm so với các thị trường khác.
Về khía cạnh cung ứng vốn, ngân hàng cung ứng khoảng 47-48% vốn cho nền kinh tế, vốn FDI giải ngân 17-18%, còn trái phiếu mới cung ứng 13% tổng nguồn vốn cho nền kinh tế.
Về cấu trúc giám sát, quản lý, Việt Nam đi theo mô hình ngành dọc, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) giám sát hệ thống ngân hàng, Bộ Tài chính quản lý kênh chứng khoán, bảo hiểm. Có nước có ủy ban giám sát tài chính giám sát cả 3 kênh.
Về quy mô tín dụng so với quy mô nền kinh tế, tỷ lệ tại Việt Nam là 126% GDP, mức trung bình cao so với thế giới và cao hơn so với các nước cùng mức thu nhập với Việt Nam. Chất lượng tín dụng cơ bản được kiểm soát tương đối tốt.
Tựu trung, quy mô thị trường tài chính Việt Nam bằng khoảng 300% GDP. Đây là tỷ lệ cao, vì vậy, theo TS Cấn Văn Lực, nếu như thị trường tài chính có vấn đề thì nền kinh tế không thể yên ổn. Chuyên gia nhấn mạnh thêm, tiềm năng phát triển của thị trường tài chính Việt Nam còn rất lớn, nhiều sản phẩm hiện đại còn nhiều dư địa phát triển.
Riêng đối với lĩnh vực tài chính cá nhân, TS Cấn Văn Lực nhận định ngành tài chính cá nhân tại Việt Nam phát triển tương đối nhanh. Mức độ biến động của thị trường tài chính Việt Nam lớn nên việc giáo dục tài chính cá nhân là vô cùng quan trọng.
Các đại biểu tại Diễn đàn “Phát triển thị trường tài chính cá nhân tại Việt Nam”
3 thách thức lớn trong hoạt động quản lý tài chính cá nhân tại Việt Nam
Chuyên gia Cấn Văn Lực cho biết tiền gửi cá nhân ở hệ thống ngân hàng đã tăng trưởng khoảng 10%/năm trong những năm qua và hiện chiếm khoảng trên 50% tổng lượng tiền gửi trong hệ thống ngân hàng.
Ở chiều ngược lại, cho vay cá nhân tăng nhanh hơn huy động vốn cá nhân. Tuy nhiên, quy mô cho vay tiêu dùng vẫn còn nhỏ bé, nhất là so với nhu cầu thực tế, chủ yếu tập trung mảng cho vay mua nhà (chiếm 65%), còn lại đa phần là cho vay mua ô tô.
TS Cấn Văn Lực chỉ ra 3 thách thức lớn nhất trong hoạt động quản lý tài chính cá nhân tại Việt Nam hiện nay. Thứ nhất là khả năng quản lý nợ nần còn yếu, ví dụ điển hình nhất là sự nở rộ của tín dụng đen. Thứ hai là mức độ hiểu biết về quản lý tài chính cá nhân còn hạn chế. Thứ ba là khả năng vay - trả gặp vấn đề, vay dễ nhưng không tính toán kỹ việc trả, nên dễ sa vào các cạm bẫy tài chính.
Nêu các đề xuất, kiến nghị, vị chuyên gia này cho rằng trong bối cảnh nhiều vấn đề mới liên quan đến tài chính cá nhân phát sinh như hiện nay, việc hoàn thiện hành lang pháp lý rất quan trọng và cần phải chú trọng vào khâu thực thi.
Bên cạnh đó, nhiều mô hình kinh doanh mới đang phát triển, do đó, cần bổ sung mô hình, cơ chế, phương thức quản lý, giám sát để thích ứng với các mô hình kinh doanh mới dựa trên công nghệ, tài chính số (ví dụ cho vay ngang hàng, Fintech, huy động vốn cộng đồng, tiền kỹ thuật số).
Vấn đề thứ ba là khả năng tiếp cận tài chính tại Việt Nam còn hạn chế, vì vậy cần nâng cao vai trò, hiệu quả của thị trường tài chính, phát trển nền tảng nhà đầu tư.
Vấn đề thứ tư là rủi ro tội phạm tài chính gia tăng, do đó cần nâng cao năng lực quản lý, giám sát, an toàn và ổn định hệ thống tài chính - tiền tệ, bảo vệ người tiêu dùng tài chính, tăng cường giáo dục tài chính.
Vấn đề thứ năm là về tính công khai, minh bạch, chuyên nghiệp, TS Cấn Văn Lực cho rằng đây là vấn đề sống còn, chừng nào thị trường tài chính còn thiếu công khai thì thị trường còn rủi ro lớn. Trong đó, vai trò của thông tin dữ liệu tài chính, giáo dục tài chính rất quan trọng.
Chia sẻ thêm tại diễn đàn, TS Cấn Văn Lực bày tỏ mong muốn Diễn đàn "Phát triển thị trường tài chính cá nhân tại Việt Nam" sẽ trở thành diễn đàn thường niên trong bối cảnh thời gian qua, lĩnh vực tài chính, chứng khoán, đầu tư, bất động sản đã phát triển rất "nóng" tại Việt Nam.
(VNF) - Ở tuổi 30, sở hữu gần 3 tỷ đồng cùng thu nhập 60-80 triệu mỗi tháng, một cô gái trẻ tại Hà Nội đang đứng trước quyết định lớn: nên chọn một căn chung cư để ổn định cuộc sống hay đầu tư đất để tài sản tăng tốc trước khi lập gia đình.
(VNF) - Ông Nguyễn Văn Được – Trọng Tín Tax cho rằng, việc trích 0,1-0,2% số thu thuế GTGT nội địa thực hiện chương trình hoá đơn may mắn là chính sách “đột phá của đột phá” nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật thuế.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, Luật sư Nguyễn Ngọc Hà cho rằng, ngưỡng chịu thuế 500 triệu đồng/năm cho hộ kinh doanh là phù hợp trong bối cảnh hiện nay, nhưng để phát huy hiệu quả, cần kết hợp với các giải pháp về quản lý thuế, chống thất thu và hỗ trợ chuyển đổi hộ kinh doanh lên mô hình doanh nghiệp khi đạt đến quy mô nhất định, nếu không ngân sách sẽ đứng trước nguy cơ thất thu.
(VNF) - Danh mục Quỹ ETF KPHO được kết hợp giữa Quỹ ETF DCVFM VN Diamond (đại diện cho nhóm cổ phiếu tăng trưởng cao mà quỹ ngoại không được mua trực tiếp) và nhóm các cổ phiếu tăng trưởng có thể mua được trên thị trường.
(VNF) - Khán phòng tổ chức sự kiện “MCH Roadshow – Niêm yết HoSE & Câu chuyện tăng trưởng” chật kín, cho thấy mức độ quan tâm lớn của các nhà đầu tư về kế hoạch lên sàn HoSE của MCH.
(VNF) - Ngày 03/12, tại Hà Nội, Hội nghị Nhà Đầu tư 2025 của Công ty Cổ phần PVI (PVI Holdings) đã diễn ra quy tụ đông đảo nhà đầu tư tổ chức, chuyên gia phân tích và đại diện các định chế tài chính trong và ngoài nước.
(VNF) - Các sản phẩm của Masan Consumer (UPCoM: MCH) gần 30 năm qua đã đi vào đời sống người Việt theo cách rất tự nhiên. Sự hiện diện của những sản phẩm tiêu dùng quen thuộc này bền bỉ và liền mạch đến mức nhiều người đặt câu hỏi: MCH có phải là một “cổ phiếu quốc dân” trong mắt nhà đầu tư?
(VNF) - Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu ý kiến, ngưỡng không chịu thuế cần phù hợp, không làm mất kế sinh nhai của các hộ cá nhân kinh doanh nhỏ, đảm bảo an sinh xã hội.
(VNF) - HĐQT VPBankS vừa thông qua giá tham chiếu cổ phiếu VPX là 33.900 đồng/cp. Ở mức giá này, vốn hóa VPBankS đạt gần 64.000 tỷ đồng, trở thành doanh nghiệp tỷ đô trên sàn chứng khoán.
(VNF) - Theo chuyên gia thuế, khi mua hàng người mua bắt buộc yêu cầu người bán cung cấp CCCD để thực hiện lập bảng kê, nhằm truy xuất nguồn gốc hàng hoá và thông tin người bán.
(VNF) - 31,2 triệu cổ phiếu sẽ được Dragon Capital đăng ký lưu ký tại VSDC và đăng ký giao dịch trên sàn UPCoM với ngày chốt danh sách cổ đông vào 17h ngày 4/12.
(VNF) - PTB sẽ phát hành gần 13,4 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu với giá 12.000 đồng/cp, thấp hơn 4 lần so với thị giá. Đợt chào bán dự kiến thu về gần 161 tỷ đồng, dùng để bổ sung vốn cho hai công ty con Phúc Tân Kiều và Gỗ Phú Tài Bình Định.
(VNF) - Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) phối hợp với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance đồng tổ chức Diễn đàn Triển vọng Thị trường Vốn Việt Nam 2026 với chủ đề “Bứt phá trên nền tảng mới”.
(VNF) - Ông Nguyễn Trọng Trung, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Gelex có tên trong danh sách đề cử vào vị trí Thành viên HĐQT FPT Telecom nhiệm kỳ 2023-2028.
(VNF) - Seaside Homes – doanh nghiệp bất động sản tại TP. Hồ Chí Minh, do hai nữ doanh nhân góp vốn sở hữu phần lớn – vừa bị UBCKNN xử phạt 92,5 triệu đồng vì không công bố đầy đủ thông tin liên quan đến các đợt phát hành trái phiếu. Đây không phải lần đầu công ty này bị xử phạt, trong khi doanh nghiệp đang hoạt động trên nhiều dự án và sở hữu một hệ sinh thái các công ty BĐS liên kết rộng lớn.
(VNF) - Taseco Land đặt mục tiêu doanh thu 12.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 3.000 tỷ đồng trong năm 2026, lần lượt gấp 3 lần và gần 5 lần mức thực hiện 2025. Lợi thế về quỹ đất sẽ là động lực chính cho năm bùng nổ này.
(VNF) - Bà Lê Yến - Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn Thuế Hà Nội cho rằng, đề xuất nâng ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế cho hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng/năm của Bộ Tài chính vẫn chưa thực sự công bằng. Do đó, cần nâng nên cân nhắc nâng ngưỡng lên 1 tỷ đồng/năm để đảm bảo tính hợp lý, tạo điều kiện cho hộ kinh doanh nhỏ duy trì hoạt động và phát triển.
(VNF) - Lãnh đạo Thuế TP. Hà Nội khẳng định, mọi sai sót của hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi không phải lỗi cố tình được cơ quan thuế nhắc nhở, chưa xử phạt.
(VNF) - Sau khi các kế hoạch thoái vốn Nhà nước được công bố, nhiều "con sóng" lớn, nhỏ đã được ghi nhận tại các cổ phiếu liên quan. GTD và VTC thậm chí đã tím trần 10 phiên liên tiếp.
(VNF) - Bộ Tài chính vừa đề nghị điều chỉnh mức doanh thu không phải nộp thuế lên 500 triệu đồng/năm. Về vấn đề này, chuyên gia thuế Nguyễn Văn Được đánh giá phương án mới hợp lý hơn so với cách tính cũ, nhưng vẫn cần điều chỉnh theo biên lợi nhuận để đảm bảo công bằng giữa hộ kinh doanh và người làm công ăn lương.
(VNF) - Thị phần margin của nhóm công ty chứng khoán có ngân hàng hỗ trợ đã tăng từ dưới 40% cách đây 5 năm lên gần 60% hiện tại, phần lớn lấy từ thị phần của nhóm công ty ngoại.
(VNF) - Ở tuổi 30, sở hữu gần 3 tỷ đồng cùng thu nhập 60-80 triệu mỗi tháng, một cô gái trẻ tại Hà Nội đang đứng trước quyết định lớn: nên chọn một căn chung cư để ổn định cuộc sống hay đầu tư đất để tài sản tăng tốc trước khi lập gia đình.
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.