Theo chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu, cho dù các công ty tài chính làm tốt công việc đòi nợ đến đâu, thì rủi ro nợ xấu trong lĩnh vực vay tiêu dùng cá nhân vẫn vô cùng cao, do tốc độ tăng trưởng ở thị trường này cao hơn nhiều so với tăng trưởng thu nhập.
Muốn giảm thiểu thấp nhất những tác động xấu của việc bùng nổ cho vay tiêu dùng đến nền kinh tế, Việt Nam nên làm theo những biện pháp mà các nước tiên tiến đã sử dụng như cá nhân cũng được phép tuyên bố phá sản như doanh nghiệp hay thành lập hệ thống chấm điểm tín dụng cá nhân.
PV: Ông đánh giá thế nào về sự bùng nổ của thị trường vay tiêu dùng Việt Nam trong thời gian gần đây?
TS Nguyễn Trí Hiếu: Đúng là cho vay tiêu dùng đang bùng nổ trong vài năm gần đây. Trước đây, theo tập quán tiêu dùng, người Việt chỉ tiêu dùng từ tiền tiết kiệm, từ thu nhập. Chứ ít ai đi vay để tiêu dùng cả, có bao nhiêu xài bấy nhiêu. Ngày nay ngược lại.
Thứ hai, nhu cầu đời sống ngày càng nhiều, có nhiều nhu cầu phát sinh ra từ công nghệ tiên tiến. Ngày xưa, một người thường chỉ cần một chiếc xe gắn máy, tiền đổ xăng và sinh hoạt hàng ngày. Ngày nay, ngoài xe gắn máy, người ta còn muốn điện thoại thông minh, xe phải tốt, nhu cầu nhà ở cũng như vấn đề ăn mặc, sinh hoạt tăng lên… trong khi thu nhập vẫn còn thấp.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng chia sẻ, thu nhập bình quân hiện tại của Việt Nam chỉ ở vào mức 2.300 USD/người, thấp rất nhiều so với các nước chung quanh.
Thu nhập bình quân thấp, nhu cầu tăng, thì hiển nhiên phải chạy ra ngoài vay nợ. Nên chẳng có gì lạ khi vay tiêu dùng bùng nổ. Vay tiêu dùng có hàm nghĩa, xài trước trả sau, dùng thu nhập trong tương lai để trả cho chi phí hiện tại.
Theo tôi, nhu cầu này trong tương lai còn sẽ tăng tốc rất kinh khủng, mức độ tăng không đi ngang mà ngày càng cao hơn, có thể hơn cả 20%.
PV: Ông có thể cho biết lợi và hại của bùng nổ của vay tiêu dùng lên đời sống cũng như kinh tế Việt Nam?
TS Nguyễn Trí Hiếu: Mặt lợi là, vay tiêu dùng giúp nâng cao đời sống vật chất lẫn tinh thần cho người dân, bằng cách cho phép họ lấy thu nhập trong tương lai, chi tiêu cho nhu cầu hiện tại, từ đó kích cầu tiêu dùng.
Mặt hại là sự rủi ro không trả được nợ, nếu như thu nhập của mình không ổn định. Đó là hiện tượng xảy thường xuyên ở Mỹ, khi có rất nhiều người phá sản, do nợ nần ngập đầu và không thể trả được nợ.
Người Mỹ có một câu rất hay: Bạn muốn ăn ngon hay ngủ ngon? Nếu muốn ăn ngon, thường thì bạn buộc phải đi vay và bạn gần như phải trả nợ cho ngân hàng cũng như các công ty tài chính trong suốt cuộc đời, hiếm có thể ngủ ngon. Ngược lại, nếu muốn ngủ ngon do lưng không đeo nợ nần, bạn chỉ cần không mượn tiền, nhưng như thế sẽ không được tiêu xài thoải mái.
Ngoài ra, người đi vay thường không kiểm soát được tình trạng nợ nần của mình. Nếu mình không bao giờ đi vay, sẽ giữ được nguyên trạng thái bình lặng, kỷ luật tài chính, có nhiêu xài nhiêu. Nhưng khi chúng ta đã đi vay rồi, sẽ tạo nên thói quen xấu, thiếu là sẽ đi vay. Mới đầu vay ít, sau đó vay nhiều, trở thành nghiện vay và mất kiểm soát.
Nhu cầu tăng lên nhiều như thế, nếu GDP của mình chỉ tăng độ khoảng 6 - 7% trong 10 năm tới, tức là khả năng trả nợ của một người cũng tầm mức đó. Việc tăng tốc của vay tiêu dùng cao hơn nhiều so với cái tăng trưởng thu nhập sẽ rất nguy hiểm.
Cho dù các công ty tài chính có hệ thống thu hồi nợ tốt đến đây, thì với thực trạng thu nhập tăng trường không theo kịp nhu cầu vay tiêu dùng, mức độ rủi ro nợ xấu là sẽ vô cùng cao.
PV: Vậy chúng ta có cách gì để hạn chế rủi ro nợ xấu với thực trạng vay tiêu dùng sẽ trở thành một thói quen phổ biến của người Việt Nam trong tương lai?
TS Nguyễn Trí Hiếu: Tôi đã nhiều lần kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính và cả Chính phủ rằng: Việt Nam nên cho phép cá nhân phá sản cũng như có hệ thống chấm điểm tín dụng cá nhân.
PV: Phá sản cá nhân là sao, thưa ông?
TS Nguyễn Trí Hiếu: Hiện tại, ở Việt Nam, không có phá sản cá nhân. Anh không trả nợ, cứ chây ì ra, rồi thôi. Không trả nợ ngân hàng thì cũng huề cả làng! Anh đi xin việc cũng chẳng có gì trở ngại, anh vay tiền chỗ khác cũng không sao. Ít người có lưu giữ được thông tin anh không có khả năng trả nợ. Trong danh sách khách hàng, có những người chết rồi, chôn rồi, vẫn còn nằm trong danh sách mắc nợ của ngân hàng.
Ở nước ngoài thế này, khi bạn vay nợ ngân hàng, bạn cảm thấy không có khả năng trả được nợ, sẽ tuyên bố phá sản và ngân hàng sẽ đưa bạn ra tòa. Mà trước khi ra tòa, tòa sẽ tịch biên tài sản của bạn.
Tòa án sẽ xem xét tài sản của bạn, tòa nói: Vì bạn có gia đình, tôi cho phép cô giữ một căn nhà và một cái xe để đi, tất cả các tài sản còn lại sẽ trả lại cho tòa án, tòa án sẽ thanh lý và trả lại cho ngân hàng. Tất cả tài sản đó đủ số tiền trả nợ thì tốt, có bao nhiêu ngân hàng nhận bấy nhiêu. Sau khi thanh lý xong, bạn được ngân hàng xí xóa nợ nần.
Nếu bạn nghĩ, vậy chắc ai cũng thích tuyên bố phá sản sẽ nhầm to. Bởi, sự việc này sẽ khiến cuộc sống sau này của bạn rất khốn khổ. Chuyện phá sản sẽ nằm trong lịch sử tài chính của bạn 10 năm. Trong 10 năm đó, bạn rất khó để vay tiền ngân hàng hay các công ty tài chính, ngay cả vấn đề xin việc làm cũng khó khăn. Các công ty đánh giá rất thấp những người đã từng phá sản.
PV: Vậy thế nào là hệ thống chấm điểm tín dụng cá nhân?
TS Nguyễn Trí Hiếu: Ở bên Mỹ, mỗi người có điểm tín dụng cá nhân riêng, với thang điểm từ 400 - 800 điểm, do một số công ty xếp hạng tín dụng cá nhân công bố. Những công ty đó sẽ dùng một số chỉ tiêu là công ăn việc làm, tuổi, có án hay không, đã từng tuyên bố phá sản hay chưa, lịch sử trả nợ… để chấm điểm.
Tất cả các công ty tín dụng và ngân hàng sẽ gửi những thông tin mình có cho các công ty đánh giá trung gian, sau đó họ nhận lại kết quả, rồi quyết định khả năng và định mức cho vay đối với từng cá nhân, cũng như đo lường trước được khả năng trả nợ.
Ví dụ, nếu bạn được chấm từ 700 - 800 điểm thì vay gì/ở đâu cùng được, vay dễ dàng song lãi suất sẽ cao. Từ 600 - 700 điểm, khó vay hơn chút và lãi suất không cao. Từ 400 - 500 điểm, không thể vay được.
Tags:
(VNF) - Thẻ tín dụng ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế số, có thể trở thành công cụ tài chính hữu ích nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu người dùng không biết cách chi tiêu.
(VNF) - Doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH) phi nhân thọ thu ngàn tỷ bảo hiểm xe cơ giới, nhưng chi bồi thường chủ yếu ở nghiệp vụ bảo hiểm vật chất. Chuyên gia đánh giá rằng, phải tăng chi bồi thường ở bảo hiểm TNDS để người dân có niềm tin vào loại hình quan trọng này
(VNF) - Đại lý tư vấn Công Ty TNHH Bảo Hiểm Nhân Thọ MB Ageas (MBAL) bị nghi vấn có hành vi “rút tiền trong thẻ” của hàng loạt khách hàng tại ngân hàng ở Lào Cai. Theo MBAL, vụ việc đã được chuyển đến cơ quan chức năng để điều tra xác minh.
(VNF) - Nguyên nhân việc người tham gia bảo hiểm nhân thọ (BHNT), khi xảy ra sự kiện bảo hiểm không được bồi thường đến từ nhiều phía, chủ yếu là khâu tư vấn. Theo chuyên gia, cần có sự chung tay của cả 3 bên để người dân tin tưởng vào ngành bảo hiểm
(VNF) - Được đánh giá là thị trường có tính chất “cô đặc” cao và cạnh tranh gay gắt, đặc biệt sau khi chịu ảnh hưởng từ thiệt hại của cơn bão số 3. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó chủ tịch Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, bảo hiểm phi nhân thọ còn rất nhiều dư địa để tăng trưởng
(VNF) - Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã đủ tuổi nghỉ hưu, nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu không quá 5 năm (60 tháng) thì được đóng một lần cho đủ 15 năm để hưởng lương hưu.
(VNF) - Ngày 21/2/2025, Bảo hiểm Agribank Chi nhánh Thăng Long - phối hợp với Agribank chi nhánh huyện Lục Nam (Bắc Giang) tiến hành chi trả quyền lợi bảo hiểm Bảo an tín dụng với số tiền hơn 1 tỷ đồng cho 3 gia đình khách hàng.
(VNF) - Techcombank dự kiến thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ (TCLife) với vốn điều lệ tối thiểu 1.300 tỷ đồng, đồng thời bỏ ra 285 tỷ đồng nhằm tăng sở hữu tại bảo hiểm phi nhân thọ kỹ thương (TCGIns)
(VNF) - Generali Việt Nam PVcomBank vừa chính thức ký kết hợp tác chiến lược phân phối độc quyền sản phẩm bảo hiểm nhân thọ.
(VNF) - Công ty tài chính VietCredit đã giảm hơn một nghìn nhân viên, tương đương gần 90% nhân sự trong năm 2024 trong bối cảnh thua lỗ kỷ lục.
(VNF) - Thị trường tài chính tiêu dùng năm 2024 đã khởi sắc, nhiều công ty báo lãi lớn. Các chuyên gia dự báo thị trường này sẽ tăng trưởng tốt trong năm 2025 bởi tăng trưởng kinh tế tích cực và dư địa cho vay mảng tiêu dùng còn rất lớn.
(VNF) - Không chỉ dành cho người trụ cột, nhiều bố mẹ hiện nay đã tham gia bảo hiểm nhân thọ (BHNT) cho các con rất sớm, từ 15 ngày tuổi. Theo chuyên gia, việc này nếu lựa chọn đúng thì “một mũi tên, trúng ba đích”
(VNF) - Đại diện Bảo hiểm Agribank cho rằng phát triển các hoạt động bảo hiểm vào khu vực nông nghiệp - nông dân - nông thôn cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp, các HTX và nhà nông.
(VNF) - Theo các chuyên gia, ngoài việc tích cực tuyên truyền để người dân hiểu được ý nghĩa của bảo hiểm TNDS xe máy, chủ động đòi quyền lợi, các doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH) cần phải có trách nhiệm chủ động trong việc bồi thường
(VNF) - Việc bồi thường trong bảo hiểm TNDS xe máy trong những năm qua còn nhiều vướng mắc. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia đánh giá rằng, thủ tục bồi thường thực sự “không khó”, khách hàng không được hưởng quyền lợi chỉ đơn giản là chưa bao giờ đi đòi
(VNF) - Mặc dù còn nhiều bất cập trong việc chi trả bồi thường bảo hiểm xe máy, nhưng theo Bộ Tài chính cũng như các chuyên gia, đây là loại hình vẫn nên bắt buộc người dân tham gia
(VNF) - Tính trong quý 4 năm 2024, bảo hiểm Bảo Việt đạt mức lợi nhuận sau thuế hơn 536 tỷ đồng, tăng trưởng gần 25% so với cùng kỳ
(VNF) - Trong bối cảnh thị trường bảo hiểm không ngừng thay đổi, các doanh nghiệp đổi mới về trải nghiệm khách hàng từng ngày để tạo sự khác biệt. FWD Việt Nam là công ty điển hình trong xu hướng này, không ngừng đổi mới để mang lại môi trường bảo hiểm thân thiện, dễ tiếp cận và giàu giá trị cho khách hàng.
(VNF) - Tính đến hết năm 2024, lợi nhuận sau thuế của bảo hiểm Bảo Minh đạt 237 tỷ đồng, giảm gần 28% so với cùng kỳ
(VNF) - Tính đến hết năm 2024, doanh thu phí bảo hiểm của BIC đạt gần 5.524 tỷ đồng, tăng trên 16% so với cùng kỳ. Trong khi đó, lợi nhuận hợp nhất trước thuế đạt hơn 650 tỷ đồng, tăng trưởng gần 15%
(VNF) - Bảo hiểm nhân thọ (BHNT) là sản phẩm rất cần thiết với mỗi gia đình trong việc bảo vệ tài chính, bảo vệ nguồn thu nhập. Chuyên gia khuyên rằng, dịp Tết là lúc nên xem xét tham gia bởi thuận lợi về tài chính và rủi ro cũng dễ xảy ra hơn bình thường
(VNF) - Năm 2025 được kỳ vọng sẽ đánh dấu giai đoạn phục hồi và tăng trưởng trở lại của thị trường bảo hiểm nhân thọ. Theo dự báo từ Bộ Tài chính, tổng doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ trong năm 2025 dự kiến tăng 3%, trong khi nguồn vốn đầu tư trở lại nền kinh tế được ước tính tăng 5,4% so với năm 2024.
(VNF) - Tính trong quý IV/2024, bảo hiểm BSH đạt tổng lợi nhuận sau thuế đạt gần 30 tỷ đồng, tăng trưởng gần 340% so với cùng kỳ
(VNF) - Sau khi vượt qua “vùng đáy”, thị trường tài chính tiêu dùng được dự báo tiếp tục thu hút sự quan tâm của khối ngoại nhờ lợi nhuận hấp dẫn. Bản thân các công ty tài chính cũng cân nhắc việc tìm kiếm đối tác chiến lược trong bối cảnh sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt.
(VNF) - Phong thủy là một bộ môn khoa học cổ truyền của phương Đông, không chỉ mang tính chất tâm linh mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện cuộc sống và quản lý tài chính. Nhiều người tin rằng việc áp dụng nguyên lý phong thủy vào cuộc sống không chỉ thu hút tài lộc mà còn giúp tránh những thất thoát không đáng có.
(VNF) - Thẻ tín dụng ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế số, có thể trở thành công cụ tài chính hữu ích nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu người dùng không biết cách chi tiêu.
(VNF) - Để mở rộng khu vực phía đông hồ Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội sẽ phải di dời 12 tổ chức, cơ quan, đơn vị cùng với đó là 35 hộ dân.
