VALC đấu giá 'cục nợ' nghìn tỷ gồm 5 tàu bay ATR 72-500

Chấm dứt hợp đồng trước hạn

Được biết, cả 5 chiếc tàu bay là tài sản của VALC được tài trợ vốn theo cấu trúc bảo lãnh của các Tổ chức Tín dụng xuất khẩu (ECA). Theo đó, quyền sở hữu tàu bay hiện đang thuộc về Công ty Thăng Long Limited – Công ty phục vụ mục đích đặc biệt do ngân hàng cho vay vốn Credit Agricole CIB lập ra để đứng tên tàu bay. Cả 5 chiếc tàu bay đều đang trong thời hạn hợp đồng thuê khô giữa Tổng công ty Hàng không Việt Nam – CTCP (Vietnam Airlines) với VALC và đang được Vietnam Airlines khai thác.

ATR 72 là loại máy bay nhỏ, sức chở tối đa 74 người, thường được sử dụng cho các chặng bay ngắn nội địa. Liên quan đến máy bay ATR 72-500, hồi cuối tháng 1/2016, Vietnam Airlines có công văn trình Thủ tướng Chính phủ về việc "Chấm dứt trước thời hạn hợp đồng thuê máy bay ATR 72-500". Theo đó, mặc dù hợp đồng có thời hạn gần 12 năm (từ 2008), Vietnam Airlines muốn chấm dứt từ năm 2016. Lý do "ông lớn" này đưa ra là hầu hết các sân bay đã được nâng cấp để đón các tàu bay phản lực, việc khai thác dòng máy bay này trở nên kém ưu thế, không phù hợp. 

Không dễ!

Theo Nghị quyết ĐHCĐ VALC, công ty này đang triển khai các bước tiếp theo để thực hiện dừng hợp đồng thuê và bán tàu bay. Việc này đồng nghĩa với đề nghị dừng hợp đồng từ phía Vietnam Airlines đã được VALC chấp thuận, "chỉ cần" chờ ý kiến của Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành có liên quan.

Năm 2015 VALC lãi ròng 19,5 triệu USD, giảm gần 300 nghìn USD so với kết quả thực hiện năm 2014. VALC đặt kế hoạch 18,9 triệu USD lãi trước thuế năm 2016 – giảm 24,4% so với năm 2015. 
Tuy nhiên, báo cáo tại ĐHCĐ thường niên 2016 vừa qua, HĐQT VALC thừa nhận, đối với các ngân hàng và các cơ quan bảo lãnh tính dụng xuất khẩu, việc chấm dứt hợp đồng này VALC sẽ phải báo để trả nợ trước hạn và dự kiến sẽ phát sinh chi phí phạt khá lớn. Do các tàu bay hiện không thuộc sở hữu của VALC, Công ty chỉ có thể thực hiện thanh lý máy bay sau khi trả toàn bộ số nợ gốc còn lại kèm lãi cho ngân hàng – khoảng 45 triệu USD tiền gốc và khoảng 2,5 triệu USD chi phí phạt. Trong khi đó, giá khởi điểm cho 5 tàu bay nói trên khoảng 48 triệu USD. VALC chưa có kinh nghiệm trong việc thanh lý máy bay, việc tìm kiếm đối tác mua máy bay vì vậy có thể kéo dài. Đấy là chưa kể, với đặc điểm kỹ thuật mà Vietnam Airlines mô tả, tàu bay ATR 72-500 có vẻ kém ưu thế trong bối cảnh  hiện tại.
Việc bán khối tài sản nói trên được đánh giá là một thay đổi bất lợi trong hoạt động kinh doanh của VALC, ảnh hưởng trực tiếp đến lộ trình triển khai IPO (chào bán lần đầu) cổ phiếu VALC. Được biết, ĐHCĐ thường niên 2015 đã giao HĐQT Công ty thực hiện IPO nhưng việc Vietnam Airlines đề nghị chấm dứt hợp đồng thuê ATR 72-500 đã khiến kế hoạch bị đình trệ.

Dự án 5 máy bay ATR 72-500 và Dự án 10 máy bay A321-200 là 2 dự án lớn nhất của VALC, đều được thực hiện với đối tác Vietnam Airlines. Trong khi 5 máy bay ATR 72-500 bị đề nghị chấm dứt trước hợp đồng, thì Dự án 10 máy bay A321-200 cũng bị đối tác này đề nghị giảm giá. Việc chào bán 5 tàu bay ATR 72-500, nếu thành công, sẽ mở đường cho VALC trong kế hoạch IPO thời gian tới.

Được biết, năm 2015 VALC lãi ròng 19,5 triệu USD, giảm gần 300 nghìn USD so với kết quả thực hiện năm 2014. VALC đặt kế hoạch 18,9 triệu USD lãi trước thuế năm 2016 – giảm 24,4% so với năm 2015. ĐHCĐ VALC cũng thống nhất sẽ không điều chỉnh kế hoạch kinh doanh đã phê duyệt. Rõ ràng, việc VALC hoàn thành kế hoạch kinh doanh năm nay là một thách thức không nhỏ khi nhìn vào thực tế:  DN này sẽ bán 5 tàu bay ATR 72-500 và hợp đồng cho thuê 10 tàu bay 321-200 đứng trước nguy cơ phải giảm giá.