Nhóm giúp việc Tổ công tác VCCI cho biết hiện nay pháp luật về xuất xứ hàng hóa hoặc các Hiệp định mà Việt Nam đã tham gia hoặc ký kết chỉ có quy định về xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, xuất xứ hàng hóa nhập khẩu, không có quy định về xuất xứ hàng hóa lắp ráp và lưu thông trong nước như trường hợp của Công ty Asanzo.
Tuy nhiên, pháp luật về xuất xứ hàng hóa tại Điều 3 Nghị định 19/2006/NĐ-CP ngày 20/2/2006 và Nghị định 31/2018/NĐ-CP ngày 08/3/2018 đều có giải tích về sản xuất hàng hóa.
Cụ thể, "sản xuất" là các phương thức để tạo ra hàng hóa bao gồm trồng trọt, khai thác, thu hoạch, chăn nuôi, chiết xuất, thu lượm, thu nhặt, đánh bắt, đánh bẫy, săn bắn, chế tạo, chế biến, gia công hay lắp ráp. Như vậy, nếu Việt Nam là nơi thực hiện hoạt động lắp ráp các linh kiện nhập khẩu thành hàng điện tử thành phẩm thì sẽ là nước sản xuất ra hàng hóa này.
Bên cạnh đó, theo khoản 2 Điều 15 Nghị định 43/2017/NĐ-CP, doanh nghiệp được chọn cách ghi cụm từ “xuất xứ”. Trường hợp này doanh nghiệp buộc phải ghi kèm tên nước sản xuất ra hàng hóa đó tức phải ghi xuất xứ Việt Nam trên nhãn hàng hóa mới đúng quy định pháp luật.
Việc ghi xuất xứ Việt Nam trên nhãn cho hàng hóa thuộc loại này chỉ có giá trị thể hiện hàng hóa được sản xuất tại Việt Nam, tuân thủ quy định pháp luật ghi nhãn hàng hóa của Việt Nam.
Theo đó, VCCI cho rằng, đối với trường hợp sản phẩm điện tử của Công ty Asanzo được lắp ráp tại Việt Nam từ các linh kiện mua trong nước hoặc nhập khẩu từ nước ngoài, việc ghi trên nhãn hàng hóa "sản xuất tại Việt Nam" hoặc "chế tạo tại Việt Nam", "nước sản xuất Việt Nam", "xuất xứ Việt Nam" hoặc "sản xuất bởi Việt Nam" là đúng quy định pháp luật.
Liên quan đến việc điều tra các cáo buộc sản phẩm của Asanzo là "hàng Trung Quốc đội lốt hàng Việt", "lừa người tiêu dùng", vừa qua ông Phạm Văn Tam, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tập đoàn Asanzo, cho biết công ty đã tiếp nhiều đoàn công tác thuộc các cơ quan quản lý tuy nhiên đến nay vẫn chưa có kết luận thanh, kiểm tra.
Chủ tịch Asanzo lo ngại thời điểm ra kết luận có thể lại tiếp tục kéo dài đến sau ngày 30/8/2019 bởi trong những ngày cuối cùng của tháng 8, vẫn còn một số cơ quan tiếp tục yêu cầu cung cấp hồ sơ và doanh nghiệp vẫn phải giải trình về vụ việc.
Ông Phạm Văn Tam cũng cho biết 2 tháng qua, Asanzo đã thiệt hại khoảng 80%, con số thiệt hại ước tính trước mắt lên đến hàng nghìn tỷ đồng, thị phần cũng sụt giảm nghiêm trọng từ sự cố.
Theo vị Chủ tịch Asanzo, nếu đến ngày 30/8/2019 các cơ quan chức năng không công bố kết luận theo yêu cầu chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ thì công ty có thể phải cân nhắc xem xét tạm đình chỉ hoạt động vì không còn khả năng tài chính.
