Động thái mới này của Việt Nam được xem như một bước đi chiến lược, nhằm hướng tới mục tiêu xây dựng chuỗi cung ứng đất hiếm, bao gồm phát triển năng lực tinh chế quặng thành kim loại sử dụng trong nam châm cho xe điện, điện thoại thông minh và tua-bin gió.
Bà Tessa Kutscher, Giám đốc điều hành tại Công ty TNHH Khoáng sản Blackstone của Úc đánh giá, đây là 1 kế hoạch này có tầm cỡ.
Chia sẻ với Reuters, ông Lưu Anh Tuấn, Giám đốc Công ty cổ phần Đất hiếm Việt Nam (VTRE) - đơn vị chuyên chiết tách đất hiếm và là đối tác của Blackstone trong dự án lần này cho biết, Chính phủ có kế hoạch khởi động lại mỏ Đông Pao vào năm tới.
Kế hoạch này diễn ra trong bối cảnh nhu cầu đất hiếm trên thế giới gia tăng và xuất hiện những lo ngại về gián đoạn nguồn cung do những bất ổn và cạnh tranh trên bình diện toàn cầu.
Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ, Việt Nam có trữ lượng đất hiếm lớn thứ hai trên thế giới. Tuy nhiên, phần lớn lượng đất hiếm này vẫn chưa được khai thác và hoạt động đầu tư khai thác đất hiếm trước đó cũng chưa nhận được nhiều sự quan tâm.
Trong một cuộc thảo luận gần đây, 12 giám đốc điều hành, nhà đầu tư, nhà phân tích và quan chức nước ngoài đã chia sẻ kế hoạch tận dụng tiềm năng từ nguồn tài nguyên đất hiếm của Việt Nam, trong đó có cả các khoản đầu tư trong tương lai.
Bà Tessa Kutscher cho biết Blackstone sẽ đầu tư khoảng 100 triệu USD vào dự án khai thác đất hiếm ở Đông Pao nếu vượt qua được các vòng lựa chọn. Ngoài ra, Giám đốc điều hành của Blackstone tiết lộ, công ty đang nói chuyện với các khách hàng tiềm năng, bao gồm nhà sản xuất xe điện VinFast và Rivian về các hợp đồng khả thi với mức giá ấn định.
Mục đích của sự hợp tác này là giúp bảo vệ các nhà cung cấp khỏi những biến động trên thị trường và đảm bảo cho người mua một chuỗi cung ứng an toàn.
Theo một lãnh đạo của công ty khai thác đất hiếm Lavreco, kế hoạch khai thác mỏ Đông Pao rất được kỳ vọng. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, việc khai thác đất hiếm ở mỏ Đông Pao vẫn sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức. Việc tinh chế đất hiếm rất phức tạp trong khi trữ lượng ước tính của mỏ Đông Pao cũng cần phải được đánh giá lại bằng các phương pháp hiện đại và chính xác hơn.
Bên cạnh Đông Pao, Việt Nam cũng đang có kế hoạch phát triển khai thác ở nhiều mỏ đất hiếm khác. Ông David Merriman, nhà phân tích tại công ty tư vấn Project Blue cho rằng: “Các mục tiêu của Việt Nam đầy tham vọng nhưng chúng không hoàn toàn nằm ngoài khả năng thực hiện”.
Một số đại diện nhà đầu tư, chuyên gia nước ngoài cũng thừa nhận những khó khăn trong việc hình thành một trung tâm đất hiếm ở Việt Nam nhưng lại duy trì quan điểm "với tiềm năng của mình, Việt Nam có thể trở thành một mắt xích đầy tiềm năng trong chuỗi cung ứng”.
Ông Dudley Kingsnorth, giáo sư tại Trường Mỏ Tây Úc thuộc Đại học Curtin cho biết, Việt Nam vẫn còn một chặng đường dài phía trước, bao gồm cả việc cải thiện các hoạt động môi trường, để hiện thực hóa các mục tiêu về đất hiếm của mình.
Tuy nhiên, ông nhận định, Việt Nam “có nguồn tài nguyên, chuyên môn khai thác và chế biến để tham gia với vai trò quan trọng trên thị trường đất hiếm”.
