12 đại dự án ngành công thương lỗ 26.300 tỷ đồng, nợ 63.300 tỷ đồng

Chính phủ vừa có báo cáo gửi Quốc hội về kết quả thực hiện các nghị quyết giám sát chuyên đề và chất vấn trong nhiệm kỳ khóa XIV và một số nghị quyết trong nhiệm kỳ khóa XIII lĩnh vực công thương.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh thừa ủy quyền Thủ tướng gửi đến Quốc hội các thông tin về 12 đại dự án thua lỗ của ngành Công Thương, bao gồm 4 dự án sản xuất phân bón, 3 dự án sản xuất nhiên liệu sinh học, 2 dự án sản sắt thép, 1 dự án sản xuất xơ sợi polyester, 1 dự án sản xuất bột giấy và 1 doanh nghiệp công nghiệp tàu thủy.

Cụ thể đó là những dự án: nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình, dự án cải tạo mở rộng nhà máy sản xuất đạm Hà Bắc, nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 - Hải Phòng, nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai, nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi, nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ, nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước, nhà máy gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2, dự án khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Quý Xa và nhà máy gang thép Lào Cai (dự án nhà máy thép Việt Trung), nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ, nhà máy bột giấy Phương Nam, Công ty TNHH một thành viên công nghiệp tàu thủy Dung Quất (Công ty DQS).

Báo cáo của Chính phủ nêu rõ, hiện tại vẫn chưa có con số đầy đủ về thiệt hại kinh tế mà nhà nước phải gánh chịu từ 12 đại dự án nêu trên. Nguyên do là còn 5 dự án vẫn đang tranh chấp, vướng mắc hợp đồng EPC nên chưa hoàn thành quyết toán và xác định chính xác giá trị.

Theo số liệu ước tính 6 tháng đầu năm 2020, tình hình tài chính của 12 dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả được Bộ Công Thương cập nhật là: tổng nợ phải trả trên 63.300 tỷ đồng; số lỗ lũy kế hơn 26.300 tỷ đồng; vốn chủ sở hữu âm 7.260 tỷ đồng; tổng tài sản 59.150 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, việc thực hiện quyền, trách nhiệm của cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại Tổng công ty Giấy Việt Nam (Vinapaco) trong công tác xử lý dự án nhà máy bột giấy Phương Nam cũng được báo cáo đề cập. Đây là dự án đầu tư hơn 3.000 tỷ đồng đã đắp chiếu hàng chục năm và vẫn bế tắc do không thể chuyển nhượng.

Dự án này còn liên quan đến một vụ kiện tụng "đình đám" giữa Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam (PvcomBank) và Vinapaco.

Theo báo cáo của Vinapaco tại văn bản số 247 ngày 31/10/2019, ngân hàng PVcomBank đã khởi kiện Vinapaco, yêu cầu tòa án giải quyết buộc Vinapaco phải trả cho PVcomBank tổng số tiền là hơn 592 tỷ đồng (theo các hợp đồng tín dụng giữa TRACODI - chủ đầu tư của dự án nhà máy bột giấy Phương Nam trước đây - và Tổng công ty Tài chính Cổ phần Dầu khí Việt Nam chi nhánh Vũng Tàu (PVFC-VT)).

Báo cáo của Chính phủ cho rằng: Vinapaco hiện rất khó khăn về tài chính, không đảm bảo chi trả các khoản nợ gốc và lãi nêu trên cho PVcomBank; vụ kiện của PVcomBank liên quan khoản vay của Vinapaco có thể dẫn đến việc không thể tiến hành bán đấu giá tài sản cố định và hàng tồn kho của dự án theo chỉ đạo của Chính phủ.

Bộ Công Thương đã có báo cáo về sự việc này lên Ban chỉ đạo. Thực hiện chỉ đạo của Trưởng Ban chỉ đạo, trong tháng 9/2020, Bộ Công Thương đã chủ trì buổi làm việc giữa PVcombank và Vinapaco để thống nhất phương án xử lý đối với vụ kiện. Hai bên đang trong quá trình rà soát và tiến hành đàm phán xử lý.