4 năm chính sách tiền tệ và những ‘lát cắt’ (Kỳ 3): Lãi suất

Kình Dương - 27/11/2017 17:51 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance nhìn lại chính sách tiền tệ của Việt Nam từ năm 2014 tới nay – giai đoạn chuyển giao giữa 2 nhiệm kỳ Thống đốc. "Lát cắt" thứ ba chúng tôi muốn đề cập đến là lãi suất.

VNF
Lãi suất ngân hàng liên tục giảm trong vòng 4 năm trở lại đây

Nếu phải bình chọn đâu là thành công lớn nhất trong chính sách tiền tệ 4 năm trở lại đây thì giảm lãi suất chắc chắn là sự lựa chọn hàng đầu.

Trong lần đầu tiên đăng đàn trả lời chất vấn tại hội trường Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Lê Minh Hưng thông tin, từ năm 2011 đến 2016, lãi suất huy động đã giảm từ 7-10 điểm%; lãi suất cho vay còn giảm mạnh hơn từ 10 – 11%. Đây đều là những con số rất ấn tượng và phần nào cho thấy nỗ lực của ngành ngân hàng trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp.

Năm 2014

Thực tế, sau những lần giảm lãi suất mạnh năm 2012, 2013 nhằm ổn định lại kinh tế vĩ mô vốn đang khó khăn, định hình lại đường cong lãi suất thì sang năm 2014, đường cong lãi suất đã thể hiện rõ nét sau khi lãi suất huy động kỳ hạn ngắn giảm nhanh. Các tổ chức tín dụng (TCTD) huy động được nguồn vốn kỳ hạn dài và ổn định hơn, rủi ro chênh lệch kỳ hạn giữa tài sản có và tài sản nợ cũng được giảm thiểu.

Chi tiết hơn, lãi suất huy động giảm khoảng 1,5-2%/năm, lãi suất cho vay giảm khoảng 2%/năm, đưa mặt bằng lãi suất trở về mức thấp hơn giai đoạn 2005-2006 là giai đoạn kinh tế vĩ mô ổn định.

Năm 2014, mặt bằng lãi suất đã về mức thấp hơn giai đoạn 2005 – 2006 là giai đoạn kinh tế vĩ mô ổn định

Đối với USD, mặt bằng lãi suất huy động phổ biến bằng mức trần do Ngân hàng Nhà nước quy định là 0,25%/năm đối với tiền gửi của tổ chức và 0,75%/ năm đối với tiền gửi của dân cư.

Để đạt được những thành quả trên, năm 2014, NHNN đã giảm các mức lãi suất điều hành (lãi suất tái cấp vốn giảm từ 7%/năm xuống 6,5%/năm, lãi suất tái chiết khấu giảm từ 5%/năm xuống 4,5%/năm, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng giảm từ 8%/ năm xuống 7,5%/năm); giảm trần lãi suất tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng từ 1,2%/năm xuống 1%/năm (từ ngày 18/3/2014); giảm 2 lần trần lãi suất huy động bằng VND đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng từ 7%/năm xuống 6%/năm (ngày 18/3/2014) và xuống 5,5%/năm (ngày 29/10/2014).

Cùng với đó là giảm trần lãi suất tiền gửi USD của cá nhân từ 1,25%/năm xuống 1%/năm từ ngày 18/3/2014 và giảm tiếp xuống 0,75%/năm từ ngày 29/10/2014; giữ ổn định trần lãi suất huy động bằng USD đối với tiền gửi của tổ chức ở mức 0,25%/năm; giảm 2 lần trần lãi suất cho vay ngắn hạn đối với các lĩnh vực chiến lược trong phát triển kinh tế từ mức 9%/năm xuống 7%/ năm.

NHNN cũng yêu cầu các TCTD rà soát điều chỉnh giảm lãi suất cho vay các khoản vay cũ về mức dưới 13%/ năm trên cơ sở khả năng tài chính để chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp và hộ dân.

Năm 2015

Trong điều kiện lạm phát ổn định ở mức thấp, thanh khoản được đảm bảo, các TCTD đã tiếp tục giảm lãi suất huy động và cho vay.

Cụ thể, lãi suất huy động giảm khoảng 0,2-0,5%/năm so với cuối năm 2014, lãi suất cho vay giảm khoảng 0,3-0,5%/năm; trong đó lãi suất cho vay ngắn hạn giảm khoảng 0,3%/năm, lãi suất trung và dài hạn giảm khoảng 0,3-0,5%/năm.

Tại thời điểm cuối năm 2015, lãi suất huy động USD của cá nhân và tổ chức đều ở mức 0%/năm theo quy định mới của NHNN.

Trong năm, các mức lãi suất điều hành được giữ nguyên ở mức 6,5%/năm đối với lãi suất tái cấp vốn, 4,5%/năm đối với lãi suất tái chiết khấu, 7,5%/năm đối với lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng; trần lãi suất tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn bằng VND dưới 1 tháng ở mức 1%/năm, trần lãi suất tiền gửi bằng VND có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng ở mức 5,5%/năm, trần lãi suất tiền gửi bằng USD giảm xuống 0%/năm từ tháng 9/2015 đối với tổ chức và từ tháng 12/2015 đối với cá nhân.

Năm 2016

Năm 2016, trước tình hình thanh khoản dồi dào và các yếu tố thuận lợi từ kinh tế vĩ mô, từ cuối tháng 9, lãi suất huy động điều chỉnh giảm 0,3-0,5% ở các kỳ hạn ngắn, lãi suất cho vay cũng đã ghi nhận giảm ở một số ngân hàng với mức lãi suất giảm từ 0,2-0,5% ở các kỳ hạn. Đặc biệt, các NHTM Nhà Nước lớn đã giảm lãi suất cho vay ngắn hạn 0,5% - 1%/năm đối với các lĩnh vực ưu tiên, khuyến khích đầu tư và khởi nghiệp, lãi suất đối với 5 lĩnh vực ưu tiên về sát mức 6%/năm.

Tuy nhiên, mặc dù thanh khoản trên thị trường 2 (TT2) khá dồi dào, lãi suất có tín hiệu giảm nhưng mặt bằng lãi suất chung vẫn chưa được như kỳ vọng. Lãi suất huy động và cho vay bình quân toàn thị trường cuối năm tăng nhẹ so với đầu năm.

Lãi suất huy động và cho vay bình quân tăng nhẹ vào cuối năm 2016

Nguyên nhân đầu tiên được nhận định là do dư thừa thanh khoản trên TT2 chỉ là trong ngắn hạn, trong khi cơ cấu cho vay chủ yếu là trung, dài hạn.

Thứ hai là có sự phân hóa trong khả năng huy động vốn trên TT2 giữa các TCTD. Một số TCTD yếu kém gặp khó khăn trong việc vay vốn trên TT2 do thiếu tín nhiệm và không đủ tài sản đảm bảo để thực hiện vay đối ứng. Tỷ trọng vốn vay liên ngân hàng/tổng nguồn vốn của các TCTD này rất thấp (dưới 3%). Lãi suất vay tái chiết khấu (4,5%/năm) hoặc tái cấp vốn (6,5%/năm) cũng cao hơn nhiều lãi suất trên thị trường liên ngân hàng. Do đó, các ngân hàng này phải huy động trên TT1 với lãi suất cao hơn các NHTM lớn từ 1,5 % đến 2%/năm dẫn đến tăng mặt bằng lãi suất bình quân toàn thị trường.

Năm 2017

Bước sang năm 2017, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng ghi dấu ấn khi quyết định giảm lãi suất điều hành từ ngày 10/7/2017. Cụ thể, giảm 0,25%/năm các mức lãi suất điều hành gồm lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng.

Đồng thời, NHNN cũng quyết định giảm 0,5%/năm lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng đồng Việt Nam của tổ chức tín dụng đối với khách hàng vay để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ một số lĩnh vực, ngành kinh tế.

Ngay sau chỉ đạo của Thống đốc, lãi suất cho vay của tại các TCTD đã đồng loạt giảm. Mặt bằng lãi suất cho vay phổ biến đối với các lĩnh vực ưu tiên ở mức 6-6,5%/năm đối với ngắn hạn, các NHTM nhà nước áp dụng lãi suất cho vay trung và dài hạn phổ biến đối với các lĩnh vực ưu tiên ở mức 9-10%/năm. Lãi suất cho vay các lĩnh vực sản xuất kinh doanh thông thường ở mức 6,8-9%/năm đối với ngắn hạn; 9,3-11%/năm đối với trung và dài hạn. Đối với nhóm khách hàng tốt, tình hình tài chính lành mạnh, minh bạch, lãi suất cho vay ngắn hạn từ 4-5%/năm.

Tuy nhiên, bước ngược đường với diễn biến lãi suất cho vay, lãi suất huy động cuối năm 2017 tại một số NHTM lớn rục rịch tăng, tương tự như năm 2016. Cụ thể, lãi suất huy động ở hầu hết các kỳ hạn ngắn tại BIDV, VietinBank đều được điều chỉnh tăng 0,5%; trong khi Sacombank tăng từ 0,1-0,4%. Nhiều khả năng đợt tăng lãi suất này chỉ là cục bộ nhằm đảm bảo duy trì vốn thời điểm cuối năm vốn là lúc nhiều khách hàng tất toán/rút tiền gửi.

Ý kiến (0)
Cùng chuyên mục
Nhận diện Thiết bị điện Tuấn Ân, vừa bị Điện lực TP.HCM cấm dự thầu

Nhận diện Thiết bị điện Tuấn Ân, vừa bị Điện lực TP.HCM cấm dự thầu

(VNF) - Trước khi bị cấm tham gia đấu thầu, Công ty Cổ phần Thiết bị điện Tuấn Ân từng là nhà thầu “quen thuộc” khi liên tục trúng hàng loạt gói thầu của các đơn vị trực thuộc Tổng công ty Điện lực TP. HCM (EVNHCMC).

6 trường hợp sẽ bị thu hồi sổ đỏ từ năm 2025

6 trường hợp sẽ bị thu hồi sổ đỏ từ năm 2025

(VNF) - Theo Luật Đất đai mới, cụ thể tại khoản 2, điều 152 Luật Đất đai 2024, sẽ có 6 trường hợp sẽ bị Nhà nước thu hồi sổ đỏ từ 1/1/2025.

Thông điệp đằng sau cái ôm của ông Putin và ông Tập Cận Bình

Thông điệp đằng sau cái ôm của ông Putin và ông Tập Cận Bình

(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin đã kết thúc chuyến thăm hai ngày tới Trung Quốc vào cuối tuần qua. Chuyến thăm làm nổi bật mối quan hệ chiến lược đang phát triển giữa hai nước cũng như mối quan hệ cá nhân của ông Putin với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khi họ tìm cách đưa ra một giải pháp thay thế cho ảnh hưởng toàn cầu của Mỹ.

Elon Musk đến Indonesia, ra mắt dịch vụ Starlink cho lĩnh vực y tế

Elon Musk đến Indonesia, ra mắt dịch vụ Starlink cho lĩnh vực y tế

(VNF) - Ngày 19/5, tỷ phú Elon Musk đã tới đảo nghỉ dưỡng Bali của Indonesia để ra mắt dịch vụ internet vệ tinh Starlink tại quốc gia quần đảo lớn nhất thế giới.

Bất động sản bất ngờ sụt giảm, khách chùn tay thị trường đứt mạch đi lên

Bất động sản bất ngờ sụt giảm, khách chùn tay thị trường đứt mạch đi lên

(VNF) - Thị trường bất động sản quý I đầu năm sôi động trở lại khi các doanh nghiệp lần lượt bung hàng, nhu cầu tìm mua tăng, lượng hồ sơ nhà đất đều tăng. Tuy nhiên, bước sang tháng 4, thị trường không duy trì được phong độ “bứt tốc” khi có sự sụt giảm sức mua ở hầu hết phân khúc.

HVC Group và Tập đoàn Hồ Gươm trúng dự án gần 800 tỷ tại Hoà Bình

HVC Group và Tập đoàn Hồ Gươm trúng dự án gần 800 tỷ tại Hoà Bình

(VNF) - Liên danh Công ty cổ phần Đầu tư và công nghệ HVC (HVC Group) và Công ty cổ phần Tập đoàn Hồ Gươm vừa được chọn là nhà đầu tư thực hiện dự án Khu biệt thự nhà vườn, trồng rừng kết hợp du lịch sinh thái tại xã Mông Hóa, TP. Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình.

Thanh tra cùng công an vào cuộc, nhìn lại diễn biến 'chưa từng có' của vàng

Thanh tra cùng công an vào cuộc, nhìn lại diễn biến 'chưa từng có' của vàng

(VNF) - Trước những biến động của thị trường vàng, Thủ tướng Chính phủ mới đây đã ra quyết định thanh tra thị trường vàng trong giai đoạn từ năm 2020 đến nay.

Vinam Land: Lỗ hơn 110 tỷ, gánh khoản nợ 1.600 tỷ đồng

Vinam Land: Lỗ hơn 110 tỷ, gánh khoản nợ 1.600 tỷ đồng

(VNF) - Công ty cổ phần Vinam Land đã thông tin tình hình tài chính năm 2023 với nhiều chỉ tiêu không tích cực. Đáng nói là khoản nợ trái phiếu lên đến 1.500 tỷ đồng.

Bất chấp loạt đòn giáng, kinh tế Nga tăng trưởng 5,4%

Bất chấp loạt đòn giáng, kinh tế Nga tăng trưởng 5,4%

(VNF) - Theo báo cáo sơ bộ của Cơ quan thống kê nhà nước Nga Rosstat, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Nga trong quý I đã tăng 5,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

Vi phạm xây dựng, Công ty BNB Hà Nội bị Thanh Hoá xử phạt

Vi phạm xây dựng, Công ty BNB Hà Nội bị Thanh Hoá xử phạt

(VNF) - Công ty TNHH BNB Hà Nội xây dựng công trình không đúng thiết kế xây dựng được thẩm định tại công trình xây thô và hoàn thiện mặt ngoài 257 lô (đợt 1), tại dự án Khu dân cư Đông Nam đô thị Đông Phát.

Cảnh sắc Mã Pí Lèng

Cảnh sắc Mã Pí Lèng

(VNF) - Mã Pì Lèng là cung đường đèo hiểm trở dài khoảng 20 km đi qua 3 xã thuộc huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang. Từ lâu, nơi đây được coi là đệ nhất danh đèo của Việt Nam, là một trong "tứ đại đỉnh đèo" bên cạnh đèo Ô Quy Hồ, Khau Phạ và Pha Đin. Cùng ngắm vẻ đẹp hùng vĩ của tuyến đường đèo này qua ống kính của nhiếp ảnh gia Thanh Hải.