Ngân hàng dồn lực cho cuộc đua tăng vốn cuối năm

Ngân hàng ráo riết tăng vốn

Để tăng vốn, các ngân hàng áp dụng nhiều phương án khác nhau, trong đó phổ biến nhất là phát hành cổ phiếu trả cổ tức, chào bán riêng lẻ và phát hành cổ phiếu cho nhà đầu tư nước ngoài. Bên cạnh đó, nhiều ngân hàng lại lựa chọn phát hành trái phiếu như một giải pháp nhằm thu hút thêm nguồn vốn trung và dài hạn.

Tính chung trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, 22 ngân hàng (không bao gồm Agribank) có quy mô vốn điều lệ vượt 10.000 tỷ đồng, trong đó 16 ngân hàng ghi nhận tăng trưởng vốn.

Trong quý cuối cùng của năm 2025, cuộc đua tăng vốn vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt khi nhiều ngân hàng tiếp tục trình kế hoạch tăng vốn lên đại hội đồng cổ đông hoặc chờ cơ quan quản lý phê duyệt.

Nhiều nhà băng vừa được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chấp thuận tăng vốn điều lệ thông qua hình thức phát hành cổ phiếu trả cổ tức, phát hành cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu.

SHB vừa công bố phương án tăng vốn điều lệ thêm 7.500 tỷ đồng, đưa quy mô vốn lên 53.442 tỷ đồng. Theo đó, SHB dự kiến phát hành 750 triệu cổ phiếu theo tỷ lệ 16,32% cho nhà đầu tư, cổ đông hiện hữu và theo chương trình lựa chọn cho người lao động (ESOP).

Hội đồng quản trị Saigonbank đã thông qua phương án phát hành hơn 22 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, với tỷ lệ 6,5%. Sau phát hành, vốn điều lệ của Saigonbank tăng từ 3.388 tỷ đồng lên 3.608 tỷ đồng.

Mới đây, ABBank được NHNN chấp thuận kế hoạch tăng vốn thêm hơn 3.600 tỷ đồng. Trong đó, tăng vốn thông qua hình thức phát hành quyền mua cổ phần cho cổ đông hiện hữu là hơn 3.100 tỷ đồng và phát hành cổ phiếu ESOP là hơn 517 tỷ đồng. Tổng mức vốn điều lệ sau phát hành tăng từ 10.350 tỷ đồng lên 13.973 tỷ đồng.

NCB cũng vừa hoàn tất việc phát hành thành công 100% số lượng cổ phiếu chào bán cho 17 nhà đầu tư trong nước. Tổng số tiền thu được là 7.500 tỷ đồng, qua đó chính thức hoàn thành nâng vốn điều lệ lên 19.280 tỷ đồng, sớm hơn 1 năm so với lộ trình tại phương án cơ cấu lại.

Trong khi đó, VietinBank mới công bố nghị quyết phê duyệt phương án tăng vốn thông qua phát hành gần 2,4 tỷ cổ phiếu để trả cổ tức từ nguồn lợi nhuận còn lại năm 2021, 2022 và giai đoạn 2009 - 2016. Sau khi phát hành, vốn điều lệ của VietinBank tăng từ 53.700 tỷ đồng lên 77.669 tỷ đồng. Thời gian phát hành dự kiến trong quý IV/2025 và quý I/2026.

Nhiều nhà băng khác cũng tích cực tăng vốn từ phát hành cổ phiếu. Chẳng hạn, OCB dự kiến phát hành hơn 197 triệu cổ phiếu để tăng vốn lên hơn 26.630 tỷ đồng. Nam A Bank đã phát hành hơn 343 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu. NCB vừa hoàn tất việc phát hành riêng lẻ 750 triệu cổ phần để nâng vốn điều lệ lên 19.280 tỷ đồng.

Nhiều chuyên gia ước tính cả năm nay, tín dụng toàn nền kinh tế có thể tăng khoảng 20%, ghi nhận mức cao nhất trong nhiều năm, vượt xa mức trung bình giai đoạn trước (khoảng 14,5%).

Để đáp ứng chuẩn an toàn vốn mới và nhu cầu tín dụng tăng cao, các nhà băng buộc phải đẩy mạnh kênh huy động trung, dài hạn qua phát hành trái phiếu. Đây là chìa khóa chiến lược để cân bằng vốn và ổn định thanh khoản.

Theo Công ty Chứng khoán MB (MBS), trong giai đoạn từ quý I đến quý III, tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt hơn 429.600 tỷ đồng, tăng 40,7% so với cùng kỳ 2024. Riêng nhóm ngân hàng phát hành hơn 306.500 tỷ đồng, chiếm trên 71% toàn thị trường.

Áp lực kép trong việc tăng vốn

Chuyên gia ngân hàng Lê Hoài Ân nhận định ngành ngân hàng đang phải đối mặt với áp lực kép từ hai phía, buộc các tổ chức tín dụng phải ồ ạt tăng vốn.

Áp lực đầu tiên đến từ việc tốc độ mở rộng tài sản có rủi ro đang vượt qua khả năng tăng vốn tự có. Tín dụng đang dần phục hồi với tốc độ tăng trưởng cao, đặc biệt là nhu cầu vay vốn từ khu vực bán lẻ và doanh nghiệp, cùng với sự ổn định của thị trường bất động sản và sự lan tỏa của đầu tư công, khiến nguồn vốn tín dụng có xu hướng tập trung vào các lĩnh vực có hệ số rủi ro cao hơn (như cho vay tiêu dùng, tín dụng bán lẻ và bất động sản), làm gia tăng tỷ trọng tài sản rủi ro trong tổng tài sản toàn hệ thống.

Áp lực thứ hai đến từ khung quy định mới với những chuẩn mực khắt khe hơn về vốn. Cụ thể, việc ban hành Thông tư 14/2025/TT-NHNN (Thông tư 14) đã thiết lập bộ khung quy định mới về phân loại vốn chi tiết hơn, đặt trọng tâm vào chất lượng thực sự của nguồn vốn thay vì chỉ xét đến con số tổng thể.

Một nội dung quan trọng trong Thông tư 14 là việc các ngân hàng phải duy trì tỷ lệ vốn lõi cấp 1 ≥ 4,5%, tỷ lệ vốn cấp 1 ≥ 6% và tỷ lệ an toàn vốn (CAR) ≥ 8%. Thông tư 14 cũng đưa ra những yêu cầu khắt khe hơn về tỷ lệ CAR theo hướng tiệm cận chuẩn mực Basel III. Theo đó, từ năm 2030 trở đi, các ngân hàng thương mại sẽ phải duy trì tỷ lệ CAR ít nhất 10,5% so với mức 8% hiện tại.

Dù vốn điều lệ luôn được bổ sung nhưng hệ số CAR của các ngân hàng Việt vẫn thấp hơn mặt bằng khu vực. Trước lộ trình nâng hệ số này lên 10,5%, các ngân hàng thương mại càng phải chủ động tăng vốn để đáp ứng yêu cầu và đảm bảo an toàn hoạt động.

Theo giới phân tích, xu hướng tăng vốn sẽ còn diễn ra mạnh mẽ trong thời gian tới, khi các ngân hàng vừa phải cân bằng giữa mục tiêu tăng trưởng tín dụng với áp lực đảm bảo chất lượng tài sản và kiểm soát rủi ro.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, việc tăng vốn là xu hướng tất yếu của hệ thống ngân hàng Việt Nam. Nhưng nếu không có chiến lược hợp lý, cuộc đua tăng vốn có thể dẫn đến rủi ro pha loãng cổ phiếu, mất cân đối tài sản - nguồn vốn, suy giảm hiệu quả sinh lời và nguy cơ che giấu nợ xấu.

Để tăng vốn một cách an toàn, các ngân hàng cần tập trung vào cải thiện chất lượng tài sản, nâng cao quản trị rủi ro, đa dạng hóa nguồn vốn và đảm bảo tính minh bạch tài chính.

Các ngân hàng cũng cần tái cấu trúc danh mục tín dụng theo hướng giảm thiểu rủi ro, ưu tiên cấp tín dụng đối với các khoản vay có tài sản bảo đảm đủ điều kiện, có tỷ lệ cho vay trên giá trị tài sản bảo đảm hợp lý và dòng tiền trả nợ rõ ràng.

Để đa dạng hóa nguồn vốn và tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn, ngân hàng có thể phát hành trái phiếu chuyển đổi thay vì chỉ phát hành cổ phiếu để giảm rủi ro pha loãng, đồng thời thu hút nhà đầu tư chiến lược.

Một việc quan trọng không kém là phải cải thiện chất lượng tài sản và kiểm soát nợ xấu. Các chuyên gia khuyến cáo ngân hàng không nên che giấu nợ xấu bằng các biện pháp cơ cấu lại nợ không bền vững mà cần tăng tỷ lệ bao phủ nợ xấu, đảm bảo trích lập dự phòng đầy đủ để giảm thiểu rủi ro khi thị trường biến động.

TS. Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Đại học Kinh tế TP. HCM, cho rằng việc tăng vốn bằng nguồn lợi nhuận giữ lại là giải pháp hợp lý trong giai đoạn hiện nay. Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng nên đẩy mạnh việc huy động vốn thông qua việc phát hành cổ phiếu mới, đồng thời củng cố năng lực tài chính bằng việc phát hành trái phiếu dài hạn.