Khi nói về trung tâm của nền kinh tế kỹ thuật số, nhiều người sẽ nghĩ đến Thung lũng Silicon, nơi có những “gã khổng lồ” công nghệ Apple, Google, Facebook và hệ sinh thái đa dạng các công ty khởi nghiệp. Một số khác có thể nghĩ tới khu vực xung quanh Seattle, nơi đặt trụ sở của Amazon và Microsoft. Số khác nữa lại nhớ tới Thâm Quyến, trung tâm công nghệ của Trung Quốc. Tuy nhiên, không mấy ai nghĩ tới vùng ngoại ô của Eindhoven, thành phố lớn thứ 5 của Hà Lan.
Eindhoven sẽ không phải là một địa điểm quá đặc biệt, nếu như đây không phải quê hương của ASML Holding - nhà cung cấp hàng đầu thế giới về thiết bị quang khắc cho ngành công nghiệp bán dẫn, đang đóng một vai trò khó có thể thay thế trong sự bùng nổ trí tuệ nhân tạo.
Công ty bắt đầu hoạt động vào năm 1984 với tư cách là một liên doanh giữa Philips, một gã khổng lồ về điện tử của Hà Lan và ASM International, công ty sản xuất thiết bị bán dẫn. Ban đầu, ASML chỉ sở hữu vài túp lều gỗ trong khuôn viên tại Eindhoven, Hà Lan. Ông Philips. Jos Benschop, Giám đốc công nghệ của ASML, thẳng thắn chia sẻ rằng những sản phẩm đầu tiên của họ đã lỗi thời ngay khi chúng được tung ra thị trường và công ty phải vật lộn để tìm kiếm khách hàng, đối mặt với những khó khăn tài chính và tồn tại nhờ các khoản trợ cấp từ Chính phủ Hà Lan.
Năm 1995, ASML niêm yết cổ phiếu ở New York (Mỹ) và Amsterdam (Hà Lan). Ngay sau đó, công ty đã xác định kỹ thuật in thạch bản cực tím (EUV) sẽ là tương lai của ngành sản xuất chip, và đây là một trong những quyết định sáng suốt nhất của công ty này cho tới nay.
Trước đó, ASML không phải là nhà sản xuất máy quang khắc duy nhất sử dụng ánh sáng để khắc các mạch tích hợp lên tấm silicon. Công ty này cạnh tranh với Canon và Nikon của Nhật Bản. Nhưng thị phần của công ty Hà Lan đã tăng gần gấp đôi, lên 62%, kể từ năm 2005 nhờ khai thác được ánh sáng cực tím (EUV), với bước sóng chỉ 13,5 nanomet (một phần tỷ mét).
Nhìn chung, công nghệ in tia cực tím (EUV) là một bước sóng ánh sáng cực ngắn mà ASML tạo ra với số lượng lớn để in các thiết kế nhỏ, phức tạp trên vi mạch. Ánh sáng EUV được tạo ra với những vụ nổ nhỏ thiếc nóng chảy xảy ra với tốc độ cực lớn và sau đó phản xạ lại những tấm gương Zeiss độc đáo mà ASML cho biết là “bề mặt phẳng nhất trên thế giới”. Một tỷ lệ phần trăm nhỏ các hạt ánh sáng EUV chạm tới bề mặt của tấm silicon, nơi chúng in ra các thiết kế nhỏ xác định chức năng của con chip.
Cụ thể hơn, bên trong một cỗ máy EUV tiên tiến, 50.000 giọt thiếc nóng chảy rơi qua buồng ở đế mỗi giây. Một cặp tia laser bắn vào từng giọt, tạo ra plasma phát ra ánh sáng có bước sóng mong muốn. Những tấm gương dẫn hướng ánh sáng này, được làm từ các lớp silicon và molypden kẹp chặt (Zeiss), được mài chính xác đến mức không có vết lồi lõm nào lớn hơn 1mm.
Vì ánh sáng cực tím bị hầu hết mọi thứ hấp thụ, kể cả không khí, nên quá trình này phải diễn ra trong chân không. Các hạt ánh sáng cực tím được dẫn hướng tới bề mặt tấm silicon, khắc ra những chi tiết của con chip. Nhờ sử dụng bước sóng ngắn hơn, các máy in EUV cho phép khắc các thành phần nhỏ hơn lên chip, tối ưu về kích thước và công năng của các con chip, tạo nên vị thế đặc biệt của ASML trong ngành và thu hút các khách hàng lớn như TSMC, Samsung.
Máy móc của ASML cực kỳ phức tạp và là sản phẩm của hàng thập kỷ đầu tư. Chúng có thể mất 18 tháng để lắp ghép và chứa hàng trăm nghìn bộ phận riêng lẻ được cung cấp bởi một chuỗi cung ứng tích hợp.
Người dùng máy cần được đào tạo chuyên sâu, thường sẽ là chuyên gia do ASML cung cấp. Phần cứng được hỗ trợ bởi phần mềm và dữ liệu có độ phức tạp cao giúp ASML tiếp tục phát triển và cải tiến hệ thống của mình. Những cỗ máy nặng 180 tấn và có kích thước bằng một chiếc xe buýt hai tầng này chính là minh chứng cho chuỗi cung ứng rối rắm của ngành công nghiệp điện tử, đồng thời cũng là đại diện cho vị thế quan trọng mà ASML nắm giữ trong thời kỳ bùng nổ trí tuệ nhân tạo.
Giám đốc điều hành của ASML, Peter Wennink, đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của các máy đúc chip tiên tiến của ASML trong việc thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo. Do các ứng dụng AI đòi hỏi sức mạnh tính toán chưa từng có và khả năng lưu trữ dữ liệu khổng lồ, ông Wennink đã khẳng định dứt khoát rằng: “Nếu không có công nghệ ASML, sự tăng trưởng bùng nổ đó sẽ không xảy ra”.
Là nhà sản xuất công nghệ EUV duy nhất trên thế giới, ASML được hưởng lợi từ lợi thế đi đầu to lớn trong kỷ nguyên kỹ thuật số phụ thuộc nhiều vào những tiến bộ của vi mạch.
Các chip ngày càng phức tạp cần thiết cho quá trình phát triển AI và khối lượng công việc tính toán hiệu năng cao khác đều dựa vào kỹ thuật in thạch bản EUV. Điều này nhấn mạnh cơ hội thị trường quan trọng cho ASML và củng cố vai trò “xương sống” của công ty với các công nghệ thế hệ tiếp theo.
Về mặt nhu cầu, sự độc quyền của ASML trong in thạch bản EUV tận dụng các yêu cầu sản xuất thế hệ tiếp theo từ các nhà máy sản xuất chip quan trọng như TSMC và hưởng lợi từ hàng loạt khoản đầu tư gần đây vào năng lực sản xuất chip mới ngoài châu Á.
Trong khi đó, về mặt giá cả, số lượng nhỏ các hệ thống EUV được triển khai cho đến nay, do quy trình sản xuất phức tạp, cũng đòi hỏi một mức giá đắt đỏ. Hệ thống này có giá hàng trăm triệu USD cho một chiếc máy, chưa kể tới mức phí bảo hiểm cao “ngút trời” mà ASML yêu cầu. Giá máy đi kèm phí bảo hiểm từ đầu năm 2022 là khoảng 150 triệu USD mỗi chiếc máy EUV trên khẩu độ số 0,33 tiêu chuẩn, hay còn gọi là phiên bản “NA”, và có thể lên cao tới 321 triệu USD cho phiên bản khẩu độ 0,55 “High-NA EXE” sắp ra mắt.
Sự phụ thuộc của ngành AI vào máy móc của ASML trở thành động lực mạnh mẽ cho doanh thu của cả ASML và các khách hàng lớn của công ty, bao gồm TSMC, Intel và Samsung.
Mặc dù các thiết bị EUV chỉ chiếm 26 trong số 229 máy in thạch bản mà công ty bán được trong năm 2019, nhưng chúng vẫn chiếm 1/3 doanh số bán hàng theo doanh thu. Giai đoạn 2020-2023, doanh thu công ty tăng đều, từ mức 22 tỷ USD (2020) lên tới 29 tỷ USD (2023). Năm 2023, ASML bán được 421 chiếc máy EUV so với 317 chiếc vào năm 2022. ASML tự tin rằng doanh thu công ty sẽ tăng lên 47-65 tỷ USD vào năm 2030 và nâng tỷ suất lợi nhuận gộp (trước chi phí hoạt động) từ mức 51% của năm 2023 lên từ 56% đến 60%.
Với việc cả Canon và Nikon đều không theo đuổi công nghệ EUV, giới đầu tư kết luận rằng ASML sẽ được hưởng vị thế độc quyền về kích thước nano trong một thời gian dài. Kể từ năm 2010, vốn hóa thị trường của công ty đã tăng gấp 10 lần, lên khoảng 114 tỷ EUR, trong đó, thị giá công ty gần như tăng gấp đôi trong năm 2023 - thời điểm “cuộc chiến” AI trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết.
Giá cổ phiếu của công ty đã tăng vọt hơn 340% kể từ cuối năm 2018 và giờ đây, ASML có giá trị hơn Airbus, Siemens hay Volkswagen. Cổ phiếu của công ty được giao dịch ở mức hấp dẫn gấp 32 lần thu nhập dự phóng, gấp đôi hoặc nhiều hơn so với thu nhập của những khách hàng lớn nhất.
Việc tăng cường áp dụng công nghệ EUV để đáp ứng hầu hết các ứng dụng đòi hỏi mức tiêu thụ năng lượng, tốc độ cao hơn để đạt được năng suất tổng thể đang thúc đẩy nhu cầu về những công cụ này và sẽ giúp tăng trưởng doanh thu tổng thể của ASML trong dài hạn.
Tags:
(VNF) - Tín hiệu thay đổi chính sách từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản gây chấn động thị trường trái phiếu và lan rộng sang châu Âu, đẩy chi phí vay nợ lên cao. Những biến động này khởi tạo một làn sóng dịch chuyển dòng vốn mới, báo hiệu giai đoạn biến động mạnh của kinh tế thế giới trong thời gian tới.
(VNF) - Tại các cửa hàng pizza trên khắp nước Mỹ, khách hàng đang có xu hướng mua pizza bé hơn, ít topping hơn, không ăn kèm món phụ. Theo New York Times, đây không chỉ là sự thay đổi khẩu vị đơn thuần, mà cho thấy áp lực thắt chặt chi tiêu đang đè nặng lên người tiêu dùng Mỹ.
(VNF) - Mỹ tung ra loạt biện pháp trừng phạt cứng rắn nhất trong nhiều năm, tạo ra áp lực chồng chất lên ngành dầu mỏ, vốn là nguồn thu chủ chốt của Nga. Trong bối cảnh đó, cán cân trên bàn đàm phán cũng bắt đầu có dấu hiệu dịch chuyển theo chiều hướng bất lợi cho Moscow.
(VNF) - Sau nhiều năm gần như không đạt tiến triển trong việc chấm dứt chu kỳ suy thoái bắt đầu từ năm 2021, những khó khăn của ngành bất động sản Trung Quốc tiếp tục trầm trọng hơn.
(VNF) - Trong khi phần lớn các doanh nghiệp cùng ngành đã cơ bản xử lý xong núi nợ, China Vanke lại trở thành một trường hợp khác thường. Nhà phát triển bất động sản có trụ sở tại Thâm Quyến này đang đối mặt nguy cơ vỡ nợ và buộc phải tái cấu trúc.
(VNF) - Ở tuổi 29, Luana Lopes Lara ghi danh trong danh sách tỷ phú tự thân trẻ nhất hành tinh, trở thành biểu tượng nữ doanh nhân mới tại Thung lũng Silicon. Cô dẫn dắt Kalshi, nền tảng thị trường dự đoán được định giá 11 tỷ USD, là kỳ lân tài chính hiếm hoi được liên bang Mỹ cấp phép.
(VNF) - Các ngân hàng Trung Quốc đã mua vào lượng lớn USD trên thị trường giao ngay trong nước trong tuần này và tạm thời giữ số USD đó. Đây được xem là động thái hiếm gặp nhằm kiềm chế đà tăng mạnh của đồng nhân dân tệ (NDT).
(VNF) - Năm 2025, tổng số tỷ phú trên toàn cầu đã đạt kỷ lục mới. Khoảng 2.900 tỷ phú đang nắm giữ 15,8 nghìn tỷ USD.
(VNF) - Bộ trưởng Năng lượng Indonesia cho biết nước này sẽ thu hồi giấy phép khai thác mỏ nếu phát hiện các doanh nghiệp vi phạm quy định trên đảo Sumatra, nơi đang bị tàn phá nặng nề bởi lũ lụt.
(VNF) - Kế hoạch của Liên minh châu ÂU (EU) nhằm trưng dụng hàng trăm tỷ USD tài sản bị đóng băng của Nga để tài trợ cho Ukraine đã châm ngòi phản ứng dữ dội từ Moscow. Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cảnh báo động thái này sẽ kéo theo những hệ lụy nghiêm trọng cho Brussels và toàn bộ châu Âu.
(VNF) - Trung Quốc sẽ áp thuế giá trị gia tăng (VAT) 13% đối với các biện pháp tránh thai từ năm 2026 như một phần trong nỗ lực điều chỉnh chính sách dân số trước tình trạng tỷ lệ sinh lao dốc. Song giới phân tích nhận định hiệu quả thực tế sẽ hạn chế nếu Bắc Kinh không khắc phục các rào cản kinh tế – xã hội sâu xa hơn.
(VNF) - Một người đàn ông tại New Zealand bị tạm giam sau khi bị cáo buộc nuốt mặt dây chuyền Fabergé trị giá 18.000 euro nhằm phi tang tang vật. Cảnh sát đến nay vẫn chưa thu hồi được món trang sức quý hiếm.
(VNF) - Châu Âu và Canada cam kết chi 5 tỷ USD mua vũ khí Mỹ để duy trì dòng viện trợ cho Ukraine trong bối cảnh Washington giảm hỗ trợ quân sự.
(VNF) - Sau khi được Tổng thống Donald Trump ân xá hồi năm 2021, Eliyahu Weinstein nhanh chóng quay trở về con đường lừa đảo và chiếm đoạt thêm 35 triệu USD từ mô hình đa cấp.
(VNF) - Thị trường bất động sản (BĐS) Trung Quốc tiếp tục chìm trong vòng xoáy suy giảm khi giá nhà lao dốc, doanh số bán sụt sâu và thanh khoản của doanh nghiệp giảm. Nhiều nhà kinh tế nhận định rằng thị trường bất động sản Trung Quốc nhiều khả năng cần thêm vài năm điều chỉnh trước khi có thể chạm đáy và phục hồi bền vững.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) đang xem xét sử dụng các quyền hạn “khẩn cấp” để huy động nguồn vốn lên tới hàng trăm tỷ USD từ tài sản của Nga bị đóng băng, nhằm tạo kênh hỗ trợ tài chính bền vững cho Ukraine trong bối cảnh xung đột kéo dài và nhu cầu viện trợ ngày càng lớn.
(VNF) - Thái Lan mới đây đã tịch thu và phong tỏa hơn 310 triệu USD tài sản từ 4 mạng lưới tội phạm xuyên quốc gia do Chen Zhi, Kok An, Tangthai và Ue Angkoon cầm đầu, liên quan lừa đảo trực tuyến và rửa tiền. Các loại tài sản bị tịch thu gồm đất đai, bất động sản, tiền mặt, hàng hiệu và tiền kỹ thuật số.
(VNF) - Trong khi phương Tây dồn sự chú ý vào mối đe dọa cạnh tranh từ xe điện Trung Quốc, một thách thức khác đang âm thầm định hình lại ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. Các nhà sản xuất ô tô truyền thống của Bắc Kinh đang ồ ạt đẩy xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch sang các thị trường mới nổi.
(VNF) - Mang thai hộ đang dần trở thành một ngành công nghiệp toàn cầu trị giá hàng tỷ USD, được thúc đẩy bởi công nghệ hiện đại, hệ thống môi giới xuyên biên giới và nhu cầu ngày càng tăng từ các quốc gia phát triển. Tuy nhiên, sự bùng nổ này kéo theo các khoảng trống pháp lý, tranh cãi đạo đức và mối lo ngại về việc thương mại hóa cơ thể phụ nữ trong kỷ nguyên sinh sản hiện đại.
(VNF) - Năm 2025, giá bạc đạt mức cao kỷ lục. Theo các chuyên gia, giá bạc vẫn còn dư địa tăng tiếp bất chấp tình trạng thiếu hụt nguồn cung.
(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin mới đây đã ký sắc lệnh cho phép công dân Trung Quốc được nhập cảnh Nga miễn thị thực lên tới 30 ngày cho mục đích du lịch hoặc công tác.
(VNF) - Một nguồn tin của Reuters ngày 2/12 tiết lộ rằng Trung Quốc đã cấp lô giấy phép xuất khẩu đất hiếm mới đầu tiên, giúp đẩy nhanh việc vận chuyển đến một số khách hàng nhất định. Đây được xem là kết quả quan trọng từ hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Tháng cuối cùng của năm bắt đầu với một đợt bán tháo mới trên thị trường tiền điện tử. Bitcoin rơi sâu hơn vào vùng giá xuống trong phiên giao dịch ngày 1/12, có lúc chạm mức thấp nhất 85.461 USD. So với đỉnh mọi thời đại đạt gần 126.200 USD hồi đầu tháng 10, đồng tiền số lớn nhất thế giới đã "bốc hơi" khoảng 32% giá trị.
(VNF) - Ngay sau khi thông tin về lỗi panel được công bố, cổ phiếu Airbus tại thị trường châu Âu rớt mạnh. Có thời điểm giảm tới khoảng 10%.
(VNF) - Tín hiệu thay đổi chính sách từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản gây chấn động thị trường trái phiếu và lan rộng sang châu Âu, đẩy chi phí vay nợ lên cao. Những biến động này khởi tạo một làn sóng dịch chuyển dòng vốn mới, báo hiệu giai đoạn biến động mạnh của kinh tế thế giới trong thời gian tới.
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.
