Bác sỹ Trần Văn Phúc lý giải về chất gây ung thư Ethylene Oxide có trong mì ăn liền

Theo bác sĩ Trần Văn Phúc, chất EO được sử dụng khá rộng rãi trong khử trùng như khử trùng thực phẩm, dệt may, thuốc và thiết bị phẫu thuật. Thuốc trừ sâu cũng chứa EO.

Cụ thể, bác sĩ viết: “EO là hợp chất hữu cơ có công thức phân tử C2H4O, trong đó nguyên tử O liên kết với cả hai nguyên tử C nên khá linh động. Sau khi tiếp xúc với thực phẩm, EO dễ dàng tạo thành chất chuyển hóa với sự có mặt của các phân tử H2O, ion clorua và bromua như ethylene glycol, 2-chloroethanol (2-CE) và 2- bromoetanol tương ứng. Các sản phẩm chuyển hoá này, khi định lượng, vẫn được gọi chung là EO.

Riêng 2-CE chưa có đủ bằng chứng gây ung thư.

Về cơ chế khử trùng, EO khi gặp các vi sinh vật sẽ xảy ra quá trình Alkyl hoá ADN và ARN, làm bất hoạt vi sinh vật, nên EO trở thành thuốc khử trùng phổ rộng. Tuy nhiên, chính vì EO làm biến đổi vật chất di truyền ADN và ARN, tức là biến đổi gen, nên tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư”.

Vì lí do đó, năm 1981 Đức cấm sử dụng EO làm thuốc trừ sâu và khử trùng thực phẩm, đến năm 1991 thì Liên minh Châu Âu cũng chính thức ban hành lệnh cấm. Ngược lại, ở châu Á, thậm chí cả Mỹ và Canada vẫn cho phép sử dụng EO làm chất khử trùng hay thuốc bảo vệ thực vật.

Bác sĩ Trần Văn Phúc cho biết thêm, theo báo cáo của CVUAS (Đức) vào tháng 7/2021, cơ quan này phân tích hàm lượng EO trong 25 sản phẩm mì ăn liền có nguồn gốc từ châu Âu (3) Trung Quốc (5), Hàn Quốc (4), Việt Nam (5), Thái Lan (4), Indonesia (3), Đài Loan (1).

Kết quả, Việt Nam có tới 5/5 sản phẩm có EO, trong đó có 3 sản phẩm màu đỏ (hàm lượng EO vượt quá mức) và 2 sản phẩm màu cam (hàm lượng EO phát hiện được trong sản phẩm).

Trong khi đó, ở Hàn Quốc có 3/4 sản phẩm có EO (2 đỏ & 1 cam), Trung Quốc 2/5 sản phẩm có EO (2 đỏ), Thái Lan 1/4 sản phẩm có EO (1 cam). Indonesia và Đài Loan không sản phẩm nào có EO.

Điều đáng nói, mì ăn liền của Việt Nam có EO hàm lượng cao trong gói rau, có sản phẩm lên tới 150 mg/kg, bột gia vị cũng có hàm lượng cao đáng kể; so với các nước thì mì của Việt Nam nhiễm EO nhiều hơn đáng kể.

Bác sĩ Phúc cũng thông tin thêm về việc quy định hàm lượng EO tại các nước trên thế giới:

“Mỗi quốc gia quy định hàm lượng EO khác nhau. Châu Âu chỉ cho phép từ 0,02 – 0,1 mg/kg.

Canada cho phép hàm lượng EO ở mức 500 mg/kg và 2-CE giới hạn ở mức 1500 mg/kg. Hoa Kỳ cho phép EO và 2-CE trong các loại gia vị, thảo mộc khô, rau khô và hạt có dầu (kể cả vừng) ở mức 7 và 940 mg/kg. Riêng quả óc chó được quy định bổ sung với mức dung sai 50 mg/kg tại thị trường Mỹ.

Châu Á như Ấn Độ, Trung Quốc, Hàn Quốc… trong đó có Việt Nam, chưa đưa ra quy định về hàm lượng EO trong thực phẩm.

Tóm lại, không chỉ mì ăn liền của Việt Nam bị thu hồi ở châu Âu, mà Hàn Quốc và Trung Quốc cũng bị. Tuỳ theo uy định tiêu chuẩn EO của từng quốc gia, một gói mì ở châu Á thì an toàn, sang Canada cũng sẽ an toàn, đến Mỹ khắt khe hơn chút, nhưng sang châu Âu thì rất dễ bị thu hồi”.

Bác sĩ đưa thêm dẫn chứng về việc mì ăn liền ở Hàn Quốc bị thu hồi.

Ngày 12/8/2020, Văn phòng Liên bang về Bảo vệ Người tiêu dùng và An toàn Thực phẩm Đức thông báo thu hồi lô sản phẩm mì ăn liền Ramen Rabokki (thương hiệu Paldo của Hàn Quốc) vì có hàm lượng EO cao.

Cùng thời điểm, hệ thống cảnh báo sớm RASFF của Liên minh châu Âu cũng ra thông báo về sản phẩm "Mì ăn liền hải sản" được sản xuất tại nhà máy Busan ở Nongshim và "Mì ăn liền bánh gạo xào" được sản xuất tại nhà máy Paldo Icheon.

Ngay sau đó, Bộ An toàn Thực phẩm và Dược phẩm Hàn Quốc (MFDS) đã tiến hành điều tra, kết quả xét nghiệm phát hiện 0,11 ml/kg EO trong hành lá khô của mì ăn liền thủy sản Nongshim xuất khẩu và 0,11 ml/kg EO trong gói rau bán ở thị trường nội địa. Ngoài ra, MFDS còn phát hiện 0,11 ml/kg trong gói gia vị.

Hàn Quốc chưa có quy định giới hạn EO trong thực phẩm. Nhưng qua sự cố này, MFDS Hàn Quốc đã quy định tiêu chuẩn giới hạn tạm thời dưới 30 mg/kg, thực phẩm dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 10 mg/kg.

Vì vậy, theo bác sĩ Trần Văn Phúc, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng, đã đến lúc Việt Nam nên đưa ra quy định về hàm lượng EO.