Cụ thể, tại văn bản số 46/TTg-CN của về việc cung cấp than cho sản xuất điện, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Định Dũng giao Bộ Công Thương chỉ đạo chủ đầu tư các nhà máy nhiệt điện (Tập đoàn Điện lực Việt Nam – EVN, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam – PVN, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam – TKV) tính toán nhu cầu than cần thiết cho sản xuất điện trong giai đoạn hiện tại và tương lai, bao gồm cả nguồn than trong nước và nhập khẩu để có kế hoạch cụ thể bảo đảm đủ nguyên liệu cho hoạt động của nhà máy.
Bộ này cũng được giao chỉ đạo TKV, Tổng công ty Đông Bắc và các doanh nghiệp khác (đã được cấp phép khai thác, sản xuất kinh doanh than) có tham gia khai thác than rà soát, tính toán năng lực cung ứng than (kể cả sản xuất trong nước, nhập khẩu than) cho các nhà máy nhiệt điện và các hộ tiêu thụ khác để xây dựng kế hoạch cụ thể về khai thác và nhập khẩu, bảo đảm cung cấp đủ, ổn định than và đặc biệt là "đảm bảo giá cạnh tranh cho các nhà máy nhiệt điện".
"Cởi trói"
Đáng chú ý, Phó Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo EVN "xem xét khả năng các đơn vị có đủ năng lực tham gia cung ứng than cho nhu cầu các nhà máy nhiệt điện than, đảm bảo các yêu cầu sản xuất, kinh doanh theo đúng quy định của pháp luật và phải có nguồn than hợp pháp" và các đơn vị cung cấp than (TKV, Tổng công ty Đông Bắc và các đơn vị khác) phải "làm việc với EVN để xây dựng kế hoạch cung cấp than ổn định và lâu dài".
Chỉ mấy chữ "các đơn vị khác" xếp sau TKV và Tổng công ty Đông Bắc nêu trên nhưng văn bản của lãnh đạo Chính phủ đã "cất một hòn đá" vốn đè nặng "lồng ngực" của các nhà máy điện và các doanh nghiệp kinh doanh than bấy lâu nay.
Như Tạp chí Nhà đầu tư từng có loạt bài đề cập, việc đáp ứng đủ về số lượng và chất lượng than là vấn đề sống còn đối với nhà máy nhiệt điện. Tính chung toàn thị trường, nhu cầu than cho các nhà máy nhiệt điện hiện lên tới gần 30 triệu tấn/năm. Thế nên kể cả các chủ đầu tư "đại gia" như PVN, EVN cũng phải nhiều lần "cầu cạnh" TKV trong việc cấp than mà nguyên nhân oái oăm là vì những mệnh lệnh hành chính can thiệp trực tiếp vào thị trường.
Đơn cử như một "ý kiến kết luận" của Tổng cục Năng lượng (thuộc Bộ Công Thương) ngày 20/4/2016, theo đó, PVN bị yêu cầu chỉ đạo chủ đầu tư Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1 "tập trung mua than của TKV sản xuất". Đồng thời, "chủ động làm việc với TKV để ký hợp đồng mua bán than năm 2016", "đàm phán để ký kết hợp đồng mua bán than dài hạn cho nhà máy trước ngày 15/7/2016".
Không chỉ làm méo mó thị trường, những "mệnh lệnh" hạn chế cạnh tranh như thế này còn gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Theo Thông tư 56/2014/TT-BCT ngày 19/12/2014 của Bộ Công Thương quy định về phương pháp xác định giá phát điện, trình tự kiểm tra hợp đồng mua bán điện thì giá nhiên liệu (than, khí) là yếu tố đầu vào chiếm tỷ lệ rất lớn trong giá thành sản xuất nhiệt điện.
Giá nhiên liệu cạnh tranh đương nhiên sẽ có giá điện cạnh tranh và ngược lại. Giá bán than trong nước của TKV vẫn bị than phiền đắt đỏ hơn so với thế giới, vì giá thành khai thác than cao hơn so với mặt bằng chung. Có thời điểm, ngay tại chân nhà máy, chênh lệch giữa hai giá (than trong nước và nhập khẩu) tính ra lên tới 5 USD/tấn.
Như vậy, nếu dùng mệnh lệnh hành chính để yêu cầu các nhà máy điện tiêu thụ than cho TKV thì vô hình chung là đã gián tiếp "ép" người tiêu dùng điện phải chịu thêm chi phí không đáng có.
Niềm tin vào Chính phủ kiến tạo
Trong loạt bài "Dân phải bù lỗ hàng ngàn tỷ cho TKV qua giá điện?" và "Trớ trêu hai gia than" đăng tải trên Tạp chí Nhà đầu tư/BizLIVE năm 2016, Tạp chí Nhà đầu tư từng đặt vấn đề: Tập thể Chính phủ mà đứng đầu là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đang cho thấy quyết tâm hết sức mạnh mẽ trong việc "giữ vững ngọn lửa đổi mới", tạo môi trường kinh doanh doanh bình đẳng, thuận lợi cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, để tinh thần này thấm nhuần đến tất cả các cấp, các ngành, các công chức, viên chức là điều không dễ dàng.
Sau chưa đầy 1 năm, câu chuyện mà chúng tôi đề cập đã được lãnh đạo Chính phủ giải quyết theo đúng tinh thần "kiến tạo". Bằng văn bản này, có thể thấy rằng từ nay TKV sẽ không còn vị trí gần như là độc tôn trong việc cung cấp than cho các nhà máy nhiệt điện. Từ phía chủ đầu tư, EVN sẽ có nhiều không gian hơn để tối ưu hoá chi phí. Từ phía các doanh nghiệp kinh doanh nhập khẩu than sẽ có thêm nhiều cơ hội cạnh tranh.
Tuy nhiên, vẫn còn những rào cản cần được xoá bỏ. Như chúng tôi từng phản ánh, một số nhà máy nhiệt điện vẫn đang có tình trạng hạch toán hai loại giá than. Nguyên nhân là vì, theo quy định của Bộ Công Thương, các nhà máy nhiệt điện chỉ được thanh toán chi phí than đã mua từ nguồn khác với giá than bao gồm cước vận chuyển "không vượt quá" giá than trong nước kể cả cước vận chuyển do Tập đoàn Than – Khoáng sản (TKV) cung cấp. Nhưng khi giá than nhập không những không vượt mà còn thấp hơn nhiều, thì giá than trong nước lại không bị điều chỉnh, cứ thế "bình chân như vại".
Tin rằng, dưới sự điều hành của một Chính phủ kiến tạo, hành động, những rào cản không đáng có như vậy sẽ tiếp tục bị dỡ bỏ để khơi thông động lực cho nền kinh tế.
| Tính chung toàn thị trường, nhu cầu than cho các nhà máy nhiệt điện hiện lên tới gần 30 triệu tấn/năm. Thế nên kể cả các chủ đầu tư "đại gia" như PVN, EVN cũng phải nhiều lần "cầu cạnh" TKV trong việc cấp than mà nguyên nhân oái oăm là vì những mệnh lệnh hành chính can thiệp trực tiếp vào thị trường. |
Tags:
(VNF) - Tiếng póc póc vang gần như liên lục tại nhiều sân pickleball trong khu dân cư. Câu hỏi đặt ra là làm sao để quyền được vận động không trở thành gánh nặng lên quyền được nghỉ ngơi của người khác.
(VNF) - MPV đa dụng Toyota Innova, sedan hạng D Mazda6, SUV 7 chỗ hạng sang Ford Explorer, sedan hạng C Honda Civic Type R, Mitsubishi Outlander là các mẫu xe bị ngừng bán tại thị trường Việt Nam trong năm 2025.
(VNF) - Nhờ các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo, cuộc sống của đồng bào dân tộc thiểu số ở các xã biên giới Gia Lai đang từng bước vươn lên. Phát triển sinh kế bền vững từ những mô hình nhỏ như nuôi bò, trồng điều đã giúp người dân thoát nghèo ngay trên mảnh đất quê hương.
(VNF) - 3 chuyến bay của Vietnam Airlines, Vietjet Air và Bamboo Airways sẽ "chào sân" Cảng hàng không quốc tế Long Thành trong ngày khai trương.
(VNF) - Sau khi phá mốc 157 triệu đồng/lượng, giá vàng trong nước bất ngờ được điều chỉnh giảm mạnh ở cả hai chiều mua vào - bán ra.
(VNF) - Vietjet được vinh danh giải Vàng tại Giải thưởng Phát triển bền vững Giao thông vận tải chuẩn ESG (ESG Transport Sustainability Award) năm 2025 tại Đài Loan (Trung Quốc), thành tựu quan trọng đánh dấu 11 năm hãng thực hiện chuyến bay đầu tiên đến đây.
(VNF) - Ngành hàng không Việt Nam đang bước vào chu kỳ tăng trưởng mới. Theo Cục Hàng không, sản lượng hành khách năm 2025 có thể đạt 84 triệu lượt và chạm mốc 95 triệu vào năm 2026, trong khi hàng hóa hàng không vẫn giữ mức tăng trưởng 2 chữ số, vượt 1,6 triệu tấn.
(VNF) - Tác phẩm “Nghệ thuật bán hàng: Khám phá giá trị & sức mạnh bản thân” khắc họa những tư duy, bài học và lời ngợi ca nghề bán hàng, đúc kết từ trải nghiệm thực tế của tác giả Thu Minh Lâm.
(VNF) - Trong bối cảnh làn sóng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục gia tăng tại Việt Nam, cùng với xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, bất động sản công nghiệp đang nổi lên như một trong những phân khúc hấp dẫn. Nhanh chóng nắm bắt xu thế này, Taseco Land từng bước khẳng định vai trò là nhà phát triển khu công nghiệp có tầm nhìn dài hạn và chiến lược rõ ràng.
(VNF) - Thời gian gần đây, giá vàng thế giới và trong nước lên mức cao chưa từng thấy. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có trao đổi với chuyên gia Nguyễn Quang Huy, Giám đốc điều hành Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi về nguyên nhân giá vàng lên cao. Đồng thời đưa ra lời khuyên, người dân cần thận trọng khi đưa ra quyết định đầu tư vàng vào lúc này.
(VNF) - Từ nguồn cảm hứng về phái đẹp hiện đại, TrenD by DOJI đã trở thành tuyên ngôn giúp người phụ nữ kể câu chuyện của chính mình.
(VNF) - Năm 2024, Công ty cổ phần Sản xuất và kinh doanh VinFast Hải Phòng đóng góp cho ngân sách nhà nước gần 1.920 tỷ đồng; dự kiến năm 2025 là hơn 2.230 tỷ đồng.
(VNF) - Giá vàng miếng SJC vẫn tiếp tục được neo ở mức cao trong phiên đầu tuần, tiến sát mốc 157 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Giá vàng trong nước tiếp tục leo thang lên mức 155 triệu đồng/lượng, hút dòng tiền rời khỏi chứng khoán và bất động sản. Giới chuyên gia cảnh báo, nếu không sớm điều tiết nguồn cung và ổn định thị trường, nguy cơ “vàng hóa” nền kinh tế có thể tái diễn.
(VNF) - Một xe máy điện đủ tiêu chuẩn chạy xe công nghệ giá khá cao, 25-50 triệu đồng, nhưng nhiều tài xế chưa biết "sạc ở đâu".
(VNF) - Kiếm bộn tiền từ những hành vi trái pháp luật, những đại gia như CEO Bất động sản Nhật Nam Vũ Thị Thúy hay Thân Văn Thoại (nguyên Tổng Giám đốc Công ty CP BBA Toàn Cầu) "phóng tay" chi tiền vào những đâu?
(VNF) - FIDT công bố việc ký kết Hợp tác Chiến lược Toàn diện với Tổng Công ty Bảo Việt, doanh nghiệp tiên phong và biểu tượng dẫn dắt của ngành bảo hiểm Việt Nam hơn nửa thế kỷ qua.
(VNF) - Giá vàng thế giới phá đỉnh, kéo theo giá vàng trong nước chạm mốc 156,3 triệu đồng/lượng, xô đổ mọi kỷ lục trước đó.
(VNF) - Nhờ chủ động đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật, số hóa truy xuất nguồn gốc và đầu tư công nghệ tưới nhỏ giọt, công nghệ màng của Israel nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam đã tăng trưởng xuất khẩu nhờ ưu đãi thuế quan từ Hiệp định VIFTA.
(VNF) - Việc tiếp nhận máy bay mới đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình khôi phục quy mô đội bay sau khi Bamboo Airways trở lại dưới sự điều hành của Tập đoàn FLC.
(VNF) - Giá vàng trong nước chững lại và không có nhiều biến động sau khi chinh phục mốc cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Với cam kết cắt giảm thuế mạnh, cơ cấu thương mại bổ trợ và nhu cầu nhập khẩu đa dạng, Israel đang trở thành thị trường giàu tiềm năng, tạo thêm lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt trên bản đồ xuất khẩu Trung Đông.
(VNF) - Hai mẫu xe mới Mazda CX-60 và CX-90 sử dụng động cơ mild-hybrid (MHEV) và PHEV bán ra từ tháng 4/2026 đánh dấu cột mốc chính thức tham gia vào phân khúc xe điện hóa tại Việt Nam.
(VNF) - Những dự án nhỏ, từ hỗ trợ sản xuất đến đào tạo nghề, đang mở ra cơ hội việc làm bền vững cho các hộ nghèo ở Nghệ An. Không chỉ tăng thu nhập tức thời, các mô hình này còn tạo nền tảng cho sinh kế dài hạn, giúp người dân tự chủ và phát triển.
(VNF) - Giá vàng miếng bất ngờ được điều chỉnh tăng tới 1,1 triệu đồng/lượng chỉ sau một đêm, lên mức cao nhất từ trước đến nay.
(VNF) - Tiếng póc póc vang gần như liên lục tại nhiều sân pickleball trong khu dân cư. Câu hỏi đặt ra là làm sao để quyền được vận động không trở thành gánh nặng lên quyền được nghỉ ngơi của người khác.
(VNF) - Dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh có tổng chiều dài 121km, phân kỳ thành 2 giai đoạn với tổng mức đầu tư gần 23000 tỷ đồng và dự kiến thông tuyến vào ngày 19/12 tới đây.
