'Bóc mẽ' chiêu trò tăng vốn điều lệ ảo của doanh nghiệp

Như VietnamFinance đã đưa tin, ngày 25/8, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bổ sung đối với ông Trịnh Văn Quyết, cựu chủ tịch HĐQT FLC, để điều tra về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, vì cùng các bị can khác đã có hành vi nâng khống vốn của FLC Faros.

Về vấn đề này, ngay sau đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết theo quy định pháp luật, hoạt động phát hành cổ phiếu tăng vốn điều lệ của doanh nghiệp không phải là công ty đại chúng trước khi niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán được thực hiện theo quy định của Luật Doanh nghiệp. Trong đó, doanh nghiệp thực hiện đăng ký thay đổi vốn điều lệ với cơ quan đăng ký kinh doanh.

Xem lại lịch sử việc tăng vốn điều lệ của một số công ty thuộc "nhóm FLC", trong đó có ROS, Ủy ban Chứng khoán cho biết các doanh nghiệp này đều thực hiện trước khi lên sàn. Cụ thể, ROS đã tăng vốn điều lệ gấp 2.867 lần từ 1,5 tỷ đồng vào tháng 3/2014, lên 4.300 tỷ đồng vào tháng 3/2016. 

"Các doanh nghiệp này đều thực hiện tăng vốn theo quy định của Luật Doanh nghiệp và đăng ký thay đổi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp với cơ quan đăng ký kinh doanh thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư, đồng thời không thuộc sự điều chỉnh của Luật Chứng khoán và không chịu quản lý, giám sát của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Bộ Tài chính", Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khẳng định hành vi tăng khống vốn điều lệ từ 1,5 tỷ đồng lên 4.300 tỷ đồng của FLC Faros trước khi niêm yết là hành vi bị cấm, được quy định tại khoản 5 Điều 16 Luật Doanh nghiệp: "Kê khai khống vốn điều lệ, không góp đủ số vốn điều lệ như đã đăng ký; cố ý định giá tài sản góp vốn không đúng giá trị".

Về vấn đề này, dưới góc độ pháp luật, luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng Văn phòng Luật sư Kết Nối, cho biết từ vụ FLC Faros tăng vốn điều lệ từ 1,5 tỷ đồng lên 4.300 tỷ đồng trong thời gian rất ngắn, có thể thấy rõ hơn tình trạng chung về doanh nghiệp Việt Nam liên quan đến việc góp vốn thành lập/hoạt động doanh nghiệp.

Theo ông Hùng, Luật Doanh nghiệp quy định các bên có trách nhiệm góp đủ vốn điều lệ trong vòng 90 ngày, kể từ thời điểm thành lập công ty hoặc tăng vốn điều lệ. Nhưng hầu hết các doanh nghiệp đều không góp vốn đủ như cam kết, để vốn ảo rất nhiều.

Từ quan sát cá nhân, ông Hùng cho biết, lâu nay nhiều doanh nghiệp coi vốn điều lệ như tài sản riêng cá nhân, tự ý rút ra, sử dụng không đúng mục đích rất nhiều. Nhiều doanh nghiệp sử dụng vốn vay, không đóng vốn điều lệ, sau đó kinh doanh thua lỗ và tuyên bố phá sản/giải thể/không trả được nợ.

"Về nguyên tắc, trong các trường hợp này, nếu có hành vi chiếm dụng vốn điều lệ, sử dụng sai mục đích vốn điều lệ của các cổ đông/thành viên công ty thì hoàn toàn có thể khởi tố hình sự về hành vi "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" ", ông Hùng nói

Cũng theo ông Hùng, Luật Doanh nghiệp có quy định việc góp vốn qua hình thức chuyển khoản. Tuy nhiên, thực tế nhiều chủ doanh nghiệp đã lợi dụng việc quản lý vốn sau khi đóng góp (chủ yếu chuyển sang quỹ "tiền mặt") để chuyển vốn và rút ra nhiều lần (hay gọi là "chạy dòng tiền") để cho đủ số tiền góp vốn điều lệ, trong khi tài khoản ngân hàng không hề có đủ tiền như cam kết vốn điều lệ để hoạt động doanh nghiệp", ông Hùng nói.

Ông Hùng cho rằng, đây là "chiêu trò" mà rất nhiều doanh nghiệp ở Việt Nam hay làm.

Thêm vào đó, ông Hùng nêu rằng cho biết ngoài việc các quy định pháp luật về vốn góp còn nhiều bất cập thì tình trạng các đơn vị kiểm toán độc lập còn tiếp tay, còn bỏ sót hồ sơ, còn thiếu trách nhiệm sẽ khiến vấn đề khai khống vốn ảo, sử dụng sai mục đích và khai khống hồ sơ công ty để đưa lên sàn chứng khoán sẽ còn diễn ra phức tạp, khó lường, gây hệ lụy rất lớn cho Nhà nước và các nhà đầu tư.