Hàng chục nghìn hộ gia đình Trung Quốc đang có nguy cơ bị cuốn vào cuộc khủng hoảng của tập đoàn bất động sản đình đám một thời Evergrande
Người dân tập trung bên ngoài trụ sở công ty bất động sản Evergrande tại Thâm Quyến, Trung Quốc.
Hàng chục nghìn hộ gia đình Trung Quốc đang có nguy cơ bị cuốn vào cuộc khủng hoảng của tập đoàn bất động sản đình đám một thời Evergrande, sau khi tập đoàn này không thể hoàn thành nghĩa vụ tài chính lên đến hàng tỷ USD cho các quỹ đầu tư tín thác.
Theo các nguồn tin thân cận, một số quỹ đầu tư thậm chí đã phải tự bỏ tiền để thay mặt Evergrande trả nợ cho các nhà đầu tư giàu có. Trong khi, một số tổ chức khác đang đàm phán về việc kéo dài thời gian thanh toán với tập đoàn này.
Cạn kiệt thanh khoản
Công ty tín thác đầu tư hay quỹ tín thác đầu tư là định chế tài chính chuyên xử lý các khoản đầu tư dài hạn như cổ phiếu, trái phiếu... Những công ty này nhận tiền đầu tư (từ các cá nhân, tổ chức) sau đó chuyển vào các dự án có khả năng sinh lời cao, trong trường hợp này là Evergrande, nhằm đảm bảo lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư và dự án nhận đầu tư.
Hiện vẫn chưa rõ giá trị các khoản nợ của Evergrande chính xác là bao nhiêu, song việc tập đoàn này không thể hoàn trả khoản thanh toán lên đến 40 tỷ nhân dân tệ (6,2 tỷ USD) đã gây ra làn sóng phản đối trên toàn quốc, đồng thời tạo áp lực buộc Trung Quốc phải tìm ra giải pháp nhằm tránh tạo thêm bất ổn.
Những ảnh hưởng đối với hệ thống đầu tư tín thác của Trung Quốc, hiện có giá trị lên đến 3.000 tỷ USD, đang đặt ra những rủi ro nhất định đối với nhiều nhà đầu tư, đồng thời đe dọa nguồn tài trợ phi ngân hàng lớn nhất của lĩnh vực bất động sản.
James Feng, đối tác sáng lập của quỹ Poseidon Capital Group tại Trung Quốc, chuyên tập trung đầu tư vào các công ty có hoàn cảnh đặc biệt và khó khăn, cho biết: "Chính phủ Trung Quốc đặt ổn định xã hội là một trong những ưu tiên hàng đầu".
Evergrande không còn nhiều thời gian để trả nợ. Trong quý IV/2021, "gã khổng lồ" Trung Quốc được cho là sẽ phải hoàn trả 1,8 tỷ USD cho các khoản nợ liên quan đến trái phiếu được phát hành cho khách hàng và tổ chức giàu có thông qua các quỹ tín thác. Theo nhà cung cấp dữ liệu Use Trust, một khoản nợ trị giá 4 tỷ USD khác cũng sẽ đáo hạn vào năm tới.
Chính phủ Trung Quốc do lo ngại về việc duy trì sự ổn định tài chính nên đã khuyến khích Evergrande thực hiện các nghĩa vụ của mình. Trong một cuộc họp gần đây, các nhà quản lý đã thúc giục tập đoàn này hoàn thành nghĩa vụ đối với các dự án nhà ở chưa hoàn thiện và trả nợ cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ, đồng thời ngăn chặn tình trạng vỡ nợ trái phiếu được định giá bằng đồng USD.
Trong khi đó, Chủ tịch tỷ phú của Evergrande ông Hứa Gia Ấn vào tuần trước đã nói với nhân viên rằng những người mua các sản phẩm đầu tư của Evergrande sẽ được hoàn trả. Tuy nhiên, với khoản nợ phải trả lên đến hơn 300 tỷ USD, trong khi dòng tiền ngày một cạn kiệt, giới quan sát vẫn chưa rõ làm cách nào ông Hứa Gia Ấn có thể thực hiện điều này.
Evergrande đã không thể hoàn thành nghĩa vụ thanh toán 83,5 triệu USD lãi trái phiếu đến hạn vào ngày 23/9 cho khoản trái phiếu trị giá 2 tỷ USD sẽ đáo hạn vào tháng Ba tới. Các tài khoản ngân hàng của tập đoàn này cũng đang được đặt dưới sự giám sát của các cơ quan quản lý nhằm đảm bảo rằng họ sử dụng tiền mặt đúng mục đích đó là để hoàn thành các dự án nhà ở, chứ không phải trả cho các chủ nợ.
Tòa nhà của tập đoàn bất động sản Evergrande ở Hong Kong, Trung Quốc.
"Ma trận" các kênh huy động vốn
Sự phụ thuộc của Evergrande vào quỹ tín thác và các sản phẩm quản lý tài sản khác bắt đầu tăng lên sau khi các ngân hàng Trung Quốc được chỉ đạo thắt chặt việc cho vay trong lĩnh vực bất động sản. Cuối năm 2019, Evergrande có quan hệ kinh doanh với hầu hết 68 công ty tín thác ở Trung Quốc, những công ty này cung cấp đến 41% tổng quy mô tài chính của tập đoàn, theo các số liệu được công bố gần đây nhất.
Để đối phó với những rắc rối tài chính của Evergrande, các công ty này đã trở nên thận trọng hơn vào năm ngoái. Một số công ty chỉ chấp nhận một trong số hàng chục dự án do nhà phát triển bất động sản này đề xuất, với số tiền tài trợ thường ít hơn một nửa so với giá trị thực.
Cùng với đó, các quỹ tín thác cũng đang cắt giảm sự tiếp xúc với các công ty bất động sản khác, một dấu hiệu cho thấy những "tai ương" của Evergrande đang đe dọa toàn bộ ngành bất động sản vốn chiếm đến hơn 15% quy mô kinh tế Trung Quốc. Cụ thể, các quỹ tín thác đã cắt giảm thêm 201 tỷ nhân dân tệ dư nợ cho vay của các công ty bất động sản trong nửa đầu năm nay, một mức giảm tương đương 17%.
Mặc dù vậy, các quỹ tín thác vẫn là chủ nợ trực tiếp lớn nhất của Evergrande, Christopher Yip - Giám đốc cấp cao của hãng xếp hạng tín nhiệm hàng đầu thế giới S&P Global Ratings - cho biết. Theo chuyên gia Christopher Yip, những quỹ này cũng là "đối tượng cho vay tín chấp lớn nhất trong lĩnh vực bất động sản (của Trung Quốc)".
Việc các quỹ tín thác siết chặt nguồn hỗ trợ đã khiến Evergrande phải xoay tiền từ các nguồn rủi ro hơn, bao gồm việc phát hành các tài sản có lãi suất cao (trái phiếu) cho nhân viên, người mua nhà và những người khác. Ngoài ra, khi giá cổ phiếu và trái phiếu bắt đầu giảm trong năm nay, Evergrande đã chỉ thị nhân viên tìm người đầu tư vào các quỹ đầu tư sinh lời cao của công ty nếu không công việc của họ có thể gặp trắc trở.
Trước tình cảnh này, nhiều nhân viên đã buộc phải tuân thủ. Họ không chỉ mua tài sản cho họ mà còn khuyến khích bạn bè và gia đình làm tương tự. Một kế hoạch thăng chức đã được soạn thảo và kế hoạch huy động vốn được gửi đến các công nhân ở tỉnh Liêu Ninh vào tháng Bảy, trong đó đặt ra mục tiêu huy động 100.000 nhân dân tệ (15.000 USD) cho mỗi nhân viên. Con số này cao gấp 10 lần so với các giám đốc điều hành và đây là một trong những tiêu chí thưởng phạt của ban lãnh đạo.
Tuy nhiên, khủng hoảng đã xảy ra khi Evergrande rơi vào trạng thái cạn kiệt thanh khoản. Hai tháng sau khi kế hoạch thăng chức được gửi đi, các nhân viên và nhà đầu tư của tập đoàn này đã tham gia các nhóm khiếu nại vì Evergrande không thể thanh toán các nghĩa vụ tài chính như đã cam kết.
Anh Hu, 31 tuổi, một nhà đầu tư quỹ của Evergrande, đã đi tàu suốt 20 giờ để tham gia vào dòng người tập trung bên ngoài trụ sở Evergrande ở Thâm Quyến. Anh Hu ban đầu đầu tư 100.000 nhân dân tệ sau khi được nhân viên Evergrande mời chào. Khi lấy về được khoản lãi 7%, anh ấy đã tiếp tục vay thêm một khoản để nâng vốn đầu tư lên 800.000 nhân dân tệ. Giờ đây anh đang đứng trước nguy cơ sẽ không thể lấy lại tiền đầu tư.
Tuy nhiên, "mê cung" tài chính của Evergrande không dừng lại ở đó. Bên cạnh những kênh huy động tiền kể trên, tỷ phú Hứa Gia Ấn còn thành lập một đơn vị đầu tư riêng biệt có tên Evergrande Wealth vào năm 2015 để tìm kiếm các nguồn tài trợ mới cho các lĩnh vực kinh doanh đa dạng của tập đoàn, từ chung cư đến xe điện và nước đóng chai.
Evergrande Wealth được biết đến như một công ty quản lý tài sản độc lập. Đây là một trong số những lĩnh vực ít chịu kiểm soát nhất trong hệ thống "ngân hàng bóng tối" rộng lớn của Trung Quốc.
Chính vì "miễn nhiễm" với các biện pháp kiềm toả của chính phủ, lĩnh vực này đã nhanh chóng phát triển thành một kênh tài trợ chính cho các công ty thiếu vốn của Trung Quốc, thông qua việc bán các tài sản đầu tư có lợi suất cao cho các nhà đầu tư giàu có.
Và Evergrande tận dụng môi trường quy định lỏng lẻo để kêu gọi đầu tư từ 70.000 nhà đầu tư nhỏ lẻ khác nhau, bất chấp việc các công cụ kêu gọi vốn này thường chỉ dành cho các nhà đầu tư tổ chức hoặc các cá nhân có ít nhất 1 triệu nhân dân tệ để đầu tư.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những biến động dồn dập trong chính sách thuế đối ứng của Mỹ, khi các quyết định được ban hành, điều chỉnh rồi tạm hoãn liên tiếp trong thời gian ngắn, tạo nên một chuỗi mốc chính sách dày đặc hiếm thấy.
(VNF) - TikTok được cho là đã ký các thỏa thuận ràng buộc để bán hơn 80% tài sản tại Mỹ cho một nhóm nhà đầu tư, nhằm tránh nguy cơ bị cấm hoạt động và chấm dứt tranh chấp kéo dài nhiều năm với chính phủ Mỹ.
(VNF) - Đằng sau danh xưng cổ phiếu có hiệu suất tốt nhất thế giới là một bài học đắt giá cho những nhà đầu tư chạy theo lợi nhuận “nóng” từ làn sóng AI.
(VNF) - Mỹ tiếp tục phê duyệt gói bán vũ khí kỷ lục cho Đài Loan trị giá 11,1 tỷ USD, bao gồm nhiều khí tài tấn công chủ lực. Động thái được xem là thách thức trực diện “lằn ranh đỏ” của Trung Quốc và có nguy cơ thổi bùng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump tự hào tuyên bố khoản đầu tư kỷ lục 18 nghìn tỷ USD đang đổ vào nước Mỹ. “Chỉ trong vài tháng, nền kinh tế của chúng ta đã đi từ trạng thái tệ nhất lên tốt nhất”, ông Trump phát biểu.
(VNF) - Khi nhà phát triển bất động sản China Vanke bước vào cuộc họp mang tính sống còn với các chủ sở hữu trái phiếu vào ngày 18/12, giới đầu tư đang chuẩn bị tinh thần cho những biến động tiếp theo của lĩnh vực bất động sản Trung Quốc. Đáng chú ý, cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy nhà nước sẽ can thiệp bằng các gói cứu trợ.
(VNF) - Một số lượng kỷ lục những người trẻ Trung Quốc có trình độ học vấn cao đang đổ xô vào các công việc nhà nước để tìm kiếm sự ổn định. Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đối mặt nhiều khó khăn, làm suy giảm triển vọng việc làm trong khu vực tư nhân.
(VNF) - Trong một thế giới nơi tốc độ ngày càng trở thành thước đo của tiến bộ, Trung Quốc đang nỗ lực phá vỡ những giới hạn của ngành giao thông vận tải với một phương tiện có thể khiến cả máy bay phản lực cũng không “đua” kịp. Đó là T-Flight – một loại tàu điện từ (maglev) được thiết kế để đạt tốc độ lên tới 965 km/h, bỏ xa tốc độ bay hành trình trung bình của nhiều máy bay thương mại đường dài.
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
(VNF) - Phiên giao dịch ngày 16/12 ghi nhận đồng rial của Iran rơi xuống mức thấp kỷ lục hơn 1,3 triệu rial đổi 1 USD. Diễn biến này không chỉ phản ánh một cú sốc tỷ giá mang tính thời điểm, mà còn cho thấy những rạn nứt sâu sắc trong nền kinh tế Iran sau nhiều năm chịu trừng phạt kéo dài.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt hàng loạt rào cản pháp lý và bất đồng chính trị khi cân nhắc tịch thu khối tài sản Nga bị phong tỏa để hỗ trợ Ukraine.
(VNF) - Ngày càng nhiều tỷ phú Trung Quốc âm thầm có hàng chục đứa con sinh ra tại Mỹ thông qua mang thai hộ. Hiện tượng này làm lộ rõ những khoảng trống pháp lý, sự dịch chuyển dòng tiền xuyên biên giới cùng các thách thức ngày càng lớn đối với chính sách quốc tịch và cơ chế giám sát của Mỹ.
(VNF) - Sau nhiều năm bị xem như phiên bản ít nổi bật hơn của vàng, bạc có màn tái xuất mạnh mẽ trong năm2025. Sự kết hợp của nguồn cung toàn cầu thắt chặt, nhu cầu công nghiệp bùng nổ, cùng sự tham gia của giới đầu tư qua ETF đang khiến bạc trở thành một trong những mặt hàng có tính cấu trúc thú vị nhất trên thị trường thế giới.
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
Tập đoàn tài chính JPMorgan Chase đang tiến sâu hơn vào lĩnh vực tài sản số với việc triển khai quỹ thị trường tiền tệ token hóa dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain).
Sự bùng nổ của stablecoin đặt ra thách thức đối với hệ thống giám sát tài chính toàn cầu khi bị khai thác để rửa tiền và giúp dòng tiền né tránh kiểm soát.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết họ đang yêu cầu Euroclear bồi thường 230 tỷ USD, đồng thời Điện Kremlin đưa ra lời cảnh báo cứng rắn về việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine.
(VNF) - Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất kể từ đại dịch Covid-19, trong khi đầu tư tiếp tục suy giảm, cho thấy những rủi ro ngày càng lớn đối với nền kinh tế sau nhiều tháng trì trệ.
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến những biến động dồn dập trong chính sách thuế đối ứng của Mỹ, khi các quyết định được ban hành, điều chỉnh rồi tạm hoãn liên tiếp trong thời gian ngắn, tạo nên một chuỗi mốc chính sách dày đặc hiếm thấy.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.