Châu Âu: Lá cờ đầu xây dựng hệ thống tài chính bền vững
Bích Hợp -
20/08/2024 09:54 (GMT+7)
(VNF) - Với khuôn khổ pháp lý được cải thiện và cam kết về hoạt động ngân hàng có trách nhiệm, châu Âu đang dẫn đầu trong việc xây dựng một hệ thống tài chính có ý thức về môi trường và xã hội, định hình lại tương lai của ngành tài chính, không chỉ ở châu Âu mà còn trên toàn cầu.
Trong những năm gần đây, ngành tài chính châu Âu, dẫn đầu bởi Liên minh châu Âu (EU), đã tích cực hướng đến một tương lai bền vững. Điều này thể hiện qua việc tích hợp các yếu tố bền vững vào các khoản đầu tư, hoạt động và khuôn khổ pháp lý. Đặc biệt, EU ngày càng chú trọng đến các tiêu chí Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG).
EU tin rằng tài chính xanh là chìa khóa để hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững, bao gồm giảm thiểu carbon, tiết kiệm tài nguyên và xây dựng nền kinh tế xanh. Việc này được thể hiện rõ nét qua Thỏa thuận Xanh Châu Âu (EGD) và các cam kết quốc tế về phát triển bền vững của EU.
Nhiều sáng kiến tài chính bền vững
Tháng 1/2020, Ủy ban châu Âu (EC) đã thông qua Thỏa thuận Xanh châu Âu (EGD), một kế hoạch hành động đầy tham vọng nhằm đưa châu Âu trở thành khu vực trung hòa khí hậu vào năm 2050. Không chỉ giải quyết các vấn đề môi trường cấp bách như biến đổi khí hậu, suy thoái đa dạng sinh học và ô nhiễm, Thỏa thuận Xanh còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và công bằng cho mọi người dân và khu vực trên toàn châu Âu.
Các quốc gia thành viên của EU đã đồng ý ký EGD và cùng hướng đến mục tiêu đạt được trung hòa carbon vào năm 2050 và cắt giảm 50%-55% lượng khí thải vào năm 2030 (so với mức năm 1990).
Để biến Thỏa thuận Xanh châu Âu thành hiện thực, Ủy ban châu Âu (EC) đã cam kết đầu tư 1.000 tỷ euro (tương đương 1.089 tỷ USD) vào quá trình chuyển đổi. Số tiền này chủ yếu đến từ hai nguồn: Khung tài chính đa niên (MFF) 2021-2027 và quỹ Next Generation EU.
Quỹ Next Generation EU được thành lập để phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19. Quỹ này sẽ hỗ trợ 41 chương trình quốc gia và khu vực, tập trung vào việc tăng cường hệ thống y tế, tạo việc làm và hỗ trợ các doanh nghiệp.
Ngoài ra, quỹ này cũng sẽ giúp giảm thiểu sự chênh lệch trong phục hồi kinh tế giữa các khu vực khác nhau. Tất cả các kế hoạch của EU đều hướng đến một mục tiêu chung: xây dựng một nền kinh tế kỹ thuật số, xanh và phát triển bền vững cho châu Âu.
Tập đoàn Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB), tổ chức cho vay dài hạn của EU thuộc sở hữu của các quốc gia thành viên, hiện cũng đang đẩy mạnh việc tài trợ cho các khoản đầu tư góp phần vào các mục tiêu chính sách của EU, bao gồm cả quá trình tiến tới trung hòa carbon trên toàn cầu.
Trong năm 2023, EIB đã ký kết các thỏa thuận tài trợ mới trị giá gần 88 tỷ euro cho các dự án có tác động tích cực đến các ưu tiên chính sách của EU, bao gồm các dự án về biến đổi khí hậu, cơ sở hạ tầng bền vững và y tế.
EIB đang tiến gần đến mục tiêu huy động 1.000 tỷ euro cho tài chính xanh bền vững vào cuối thập kỷ này. Kể từ năm 2021, EIB đã huy động được 349 tỷ euro cho các dự án xanh. Trong năm 2023, EIB đã đầu tư trực tiếp 49 tỷ euro vào các dự án liên quan đến khí hậu và môi trường bền vững, tăng đáng kể so với con số 38 tỷ euro vào năm 2022.
Áp lực gia tăng lên các ngân hàng
Các ngân hàng châu Âu đang đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ các cơ quan quản lý để quản lý và công bố rủi ro khí hậu hiệu quả hơn.
Theo cơ quan xếp hạng tín dụng Morningstar DBRS, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đang chuẩn bị xử phạt các ngân hàng không tuân thủ các yêu cầu pháp lý về rủi ro khí hậu và môi trường, bao gồm cả nghĩa vụ báo cáo phát thải.
Một nghiên cứu gần đây về 95 ngân hàng lớn ở châu Âu cho thấy hơn 90% các ngân hàng có danh mục đầu tư doanh nghiệp không phù hợp với các cam kết về khí hậu của họ.
Ngoài ra, 70% ngân hàng có nguy cơ bị kiện trong tương lai “vì họ đã cam kết thực hiện Thỏa thuận chung Paris, nhưng danh mục tín dụng của họ lại không phù hợp với cam kết đó”. Báo cáo tập trung vào sáu lĩnh vực chính chịu trách nhiệm cho hơn 70% lượng khí thải CO2 toàn cầu, bao gồm điện, ô tô, dầu khí, thép, than và xi măng.
ECB đã yêu cầu các ngân hàng công khai thông tin về rủi ro khí hậu và lộ trình khử cacbon của họ vào cuối năm 2024. Nếu các ngân hàng không đáp ứng được tiêu chuẩn này, họ có thể phải đối mặt với yêu cầu tăng vốn bổ sung.
Bên cạnh đó, những tác động vật lý của biến đổi khí hậu, như lũ lụt, hạn hán và nắng nóng, đang gây ra thiệt hại tài chính đáng kể ở châu Âu. Ví dụ, lũ lụt ở Slovenia năm ngoái đã gây thiệt hại tương đương 16% GDP của nước này. DBRS kỳ vọng rằng các cơ quan quản lý sẽ tăng cường giám sát và yêu cầu các ngân hàng phải chịu trách nhiệm nhiều hơn đối với rủi ro khí hậu và môi trường.
Con đường phía trước
Hoạt động ngân hàng bền vững ở châu Âu đã không còn là xu hướng nhỏ lẻ mà đã trở thành một sự thay đổi căn bản trong ngành tài chính tại châu lục này. Với khuôn khổ pháp lý được cải thiện và cam kết về hoạt động ngân hàng có trách nhiệm, châu Âu đang dẫn đầu trong việc xây dựng một hệ thống tài chính có ý thức về môi trường và xã hội, định hình lại tương lai của ngành tài chính, không chỉ ở châu Âu mà còn trên toàn cầu.
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu của Thỏa thuận Xanh châu Âu, cần nghiên cứu thêm các ưu đãi tài chính để thúc đẩy đầu tư xanh. Việc này có thể bao gồm các chính sách ưu đãi thuế cho “đầu tư xanh” hoặc “thương hiệu xanh”, không chỉ cho trái phiếu xanh mà còn cho các sản phẩm tài chính khác như cổ phiếu, khoản vay hoặc chứng khoán được bảo đảm bằng tài sản.
EU đã cam kết biến châu Âu thành lục địa đầu tiên trung hòa khí hậu vào năm 2050. Để đạt được mục tiêu này, EU cần thêm 620 tỷ euro đầu tư mỗi năm, gấp đôi so với dự báo hiện tại. Để huy động nguồn tài chính cần thiết, EU cần thu hút đầu tư tư nhân đáng kể vào các dự án bền vững. Đồng thời, chính phủ cần nỗ lực hơn và thông minh hơn trong việc thay đổi hệ thống và thu hút thêm nhiều nguồn tài chính tư nhân.
Việc đưa ra các lựa chọn chính sách phù hợp sẽ cần phải cân nhắc đến những thách thức về địa chính trị, kinh tế và xã hội.
(VNF) - Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một con chip điện toán quang học có hiệu năng vượt trội hơn phần cứng trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu của Nvidia hơn 100 lần về cả tốc độ xử lý lẫn hiệu quả năng lượng, đặc biệt trong các tác vụ AI tạo sinh như tổng hợp hình ảnh và sản xuất video.
(VNF) - Đằng sau danh xưng cổ phiếu có hiệu suất tốt nhất thế giới là một bài học đắt giá cho những nhà đầu tư chạy theo lợi nhuận “nóng” từ làn sóng AI.
(VNF) - Mỹ tiếp tục phê duyệt gói bán vũ khí kỷ lục cho Đài Loan trị giá 11,1 tỷ USD, bao gồm nhiều khí tài tấn công chủ lực. Động thái được xem là thách thức trực diện “lằn ranh đỏ” của Trung Quốc và có nguy cơ thổi bùng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump tự hào tuyên bố khoản đầu tư kỷ lục 18 nghìn tỷ USD đang đổ vào nước Mỹ. “Chỉ trong vài tháng, nền kinh tế của chúng ta đã đi từ trạng thái tệ nhất lên tốt nhất”, ông Trump phát biểu.
(VNF) - Khi nhà phát triển bất động sản China Vanke bước vào cuộc họp mang tính sống còn với các chủ sở hữu trái phiếu vào ngày 18/12, giới đầu tư đang chuẩn bị tinh thần cho những biến động tiếp theo của lĩnh vực bất động sản Trung Quốc. Đáng chú ý, cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy nhà nước sẽ can thiệp bằng các gói cứu trợ.
(VNF) - Một số lượng kỷ lục những người trẻ Trung Quốc có trình độ học vấn cao đang đổ xô vào các công việc nhà nước để tìm kiếm sự ổn định. Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đối mặt nhiều khó khăn, làm suy giảm triển vọng việc làm trong khu vực tư nhân.
(VNF) - Trong một thế giới nơi tốc độ ngày càng trở thành thước đo của tiến bộ, Trung Quốc đang nỗ lực phá vỡ những giới hạn của ngành giao thông vận tải với một phương tiện có thể khiến cả máy bay phản lực cũng không “đua” kịp. Đó là T-Flight – một loại tàu điện từ (maglev) được thiết kế để đạt tốc độ lên tới 965 km/h, bỏ xa tốc độ bay hành trình trung bình của nhiều máy bay thương mại đường dài.
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
(VNF) - Phiên giao dịch ngày 16/12 ghi nhận đồng rial của Iran rơi xuống mức thấp kỷ lục hơn 1,3 triệu rial đổi 1 USD. Diễn biến này không chỉ phản ánh một cú sốc tỷ giá mang tính thời điểm, mà còn cho thấy những rạn nứt sâu sắc trong nền kinh tế Iran sau nhiều năm chịu trừng phạt kéo dài.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt hàng loạt rào cản pháp lý và bất đồng chính trị khi cân nhắc tịch thu khối tài sản Nga bị phong tỏa để hỗ trợ Ukraine.
(VNF) - Ngày càng nhiều tỷ phú Trung Quốc âm thầm có hàng chục đứa con sinh ra tại Mỹ thông qua mang thai hộ. Hiện tượng này làm lộ rõ những khoảng trống pháp lý, sự dịch chuyển dòng tiền xuyên biên giới cùng các thách thức ngày càng lớn đối với chính sách quốc tịch và cơ chế giám sát của Mỹ.
(VNF) - Sau nhiều năm bị xem như phiên bản ít nổi bật hơn của vàng, bạc có màn tái xuất mạnh mẽ trong năm2025. Sự kết hợp của nguồn cung toàn cầu thắt chặt, nhu cầu công nghiệp bùng nổ, cùng sự tham gia của giới đầu tư qua ETF đang khiến bạc trở thành một trong những mặt hàng có tính cấu trúc thú vị nhất trên thị trường thế giới.
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
Tập đoàn tài chính JPMorgan Chase đang tiến sâu hơn vào lĩnh vực tài sản số với việc triển khai quỹ thị trường tiền tệ token hóa dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain).
Sự bùng nổ của stablecoin đặt ra thách thức đối với hệ thống giám sát tài chính toàn cầu khi bị khai thác để rửa tiền và giúp dòng tiền né tránh kiểm soát.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết họ đang yêu cầu Euroclear bồi thường 230 tỷ USD, đồng thời Điện Kremlin đưa ra lời cảnh báo cứng rắn về việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine.
(VNF) - Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất kể từ đại dịch Covid-19, trong khi đầu tư tiếp tục suy giảm, cho thấy những rủi ro ngày càng lớn đối với nền kinh tế sau nhiều tháng trì trệ.
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
(VNF) - Sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giảm lãi suất thêm 25 điểm vào tuần trước, sự chú ý của giới đầu tư và thị trường tài chính ngay lập tức chuyển sang việc lựa chọn Chủ tịch Fed tiếp theo. Báo cáo mới nhất từ Nhà Trắng cho thấy TT Trump đang cân nhắc hai ứng viên sáng giá là Kevin Hassett và Kevin Warsh.
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
(VNF) - Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một con chip điện toán quang học có hiệu năng vượt trội hơn phần cứng trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu của Nvidia hơn 100 lần về cả tốc độ xử lý lẫn hiệu quả năng lượng, đặc biệt trong các tác vụ AI tạo sinh như tổng hợp hình ảnh và sản xuất video.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.