'Chính sách hỗ trợ khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của Việt Nam còn manh mún'
Quỳnh Anh -
26/04/2024 12:29 (GMT+7)
(VNF) - Theo World Bank (WB), các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có thể đóng vai trò động lực tăng trưởng năng suất cho khu vực tư nhân ở Việt Nam.Ttuy nhiên, do nhiều yếu tố, hệ sinh thái khởi nghiệp trong nước chưa có nhiều đột phá.
Khởi nghiệp sáng tạo: Động lực tăng trưởng mới
Phát biểu chuyên đề đặc biệt "Đẩy mạnh Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo" thuộc khuôn khổ sự kiện công bố báo cáo điểm lại tình hình kinh tế Việt Nam của Ngân hàng Thế giới (World Bank - WB), ông Đặng Quang Vinh - Chuyên gia Cao cấp Khu vực Tư nhân của World Bank tại Việt Nam cho biết dù khu vực tư nhân trong nước rất năng động và tăng trưởng nhanh, nhưng năng suất vẫn chưa cao. Cụ thể, năng suất lao động bình quân tại Việt Nam năm 2020 vẫn thấp hơn nhiều nước trong khu vực như Philippines, Indonesia, Thái Lan hay Malaysia.
Ông Vinh nhấn mạnh, "Để đạt mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045 khi các động lực tăng trưởng truyền thống đang dần không còn nữa, việc tăng năng suất trong khu vực tư nhân, đặc biệt là thông qua hệ thống doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, được coi là một trong những hướng đi hàng đầu".
Trong khi đó, theo WB, các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đóng vai trò như động lực tăng trưởng và đặc biệt có ý nghĩa với các quốc gia thu nhập trung bình như Việt Nam, vì tăng trưởng năng suất trong tương lai của các quốc gia này chắc chắn ngày càng dựa trên đổi mới sáng tạo và hấp thụ công nghệ.
Tại Việt Nam, hoạt động khởi nghiệp ở mức độ cao, nhưng những thách thức trong hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam có thể gây cản trở cho sự gia nhập của các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và cản trở tiềm năng tăng trưởng của các doanh nghiệp này.
Tạo môi trường thuận lợi hơn cho hệ sinh thái khởi nghiệp
Ngân hàng Thế giới nhấn mạnh sự cần thiết có môi trường thuận lợi hơn vì các rào cản chính mang tính cơ cấu còn tồn tại ở nhiều lĩnh vực. Chúng bao gồm các rào cản pháp lý, thiếu hụt kỹ năng ngày càng tăng, tỷ lệ hấp thụ công nghệ thấp và những thách thức trong việc tiếp cận nguồn tài chính giai đoạn đầu.
Bên cạnh các trở ngại liên quan tới R&D, vấn đề liên quan tới giáo dục và gây dựng lực lượng lao động chất lượng cao, những vấn đề về tiếp cận vốn cũng như sự hỗ trợ từ Chính phủ với hệ thống khởi nghiệp còn nhiều bất cập.
Báo cáo của WB cho biết "mặc dù đã có thành công trong triển khai nghị trình khởi nghiệp, nhưng các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của Chính phủ còn manh mún".
"Hiện có 2 bộ được giao nhiệm vụ chính về hỗ trợ khởi nghiệp ở Việt Nam: Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phụ trách về chính sách đổi mới sáng tạo, còn Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) quản lý các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNV&N) và khởi nghiệp. Tuy nhiên, hoạt động triển khai chính sách lại bị phân tán ở nhiều cơ quan trực thuộc, dẫn đến chồng chéo và thiếu phối hợp", trích báo cáo của WB.
Bên cạnh đó, hỗ trợ tài chính của Nhà nước cho đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp không phải lúc nào cũng được đối tượng thụ hưởng biết đến, đồng thời bị hạn chế về quy mô và phạm vi.
Theo WB, Đề án 884 của Bộ Khoa học và Công nghệ được coi là chương trình hỗ trợ khởi nghiệp hàng đầu của Nhà nước, nhằm cung cấp hỗ trợ tài chính và đào tạo cho doanh nghiệp khởi nghiệp qua trung gian là các trường đại học trên cả nước, đã hỗ trợ cho khoảng 2.000 dự án với tổng kinh phí khoảng 84 triệu USD kể từ năm 2018. Tuy nhiên, chất lượng và công tác xác định đối tượng đào tạo vẫn chưa đảm bảo theo quan điểm của các sáng lập viên và nhà đầu tư được nhóm của Ngân hàng Thế giới phỏng vấn.
Chương trình SpeedUp của TP. Hồ Chí Minh, được Sở Khoa học và Công nghệ thành phố triển khai trong "Đề án hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của thành phố Hồ Chí Minh" đã hỗ trợ được 1.500 doanh nghiệp khởi nghiệp trong giai đoạn 2018-2022 bằng cách cấp kinh phí cho các tổ chức cung cấp dịch vụ trung gian. Tuy nhiên, hiện chưa có chương trình tài trợ hoặc vốn vay có thể miễn giảm dành cho hoạt động thương mại hóa của các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở giai đoạn ban đầu.
Ngoài ra, khả năng tiếp cận tài chính vẫn là thách thức lớn đối với khu vực tư nhân ở Việt Nam, nhất là đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp. Hỗ trợ tài chính của Nhà nước cho đổi mới sáng tạo chủ yếu dành cho một vài các công ty đa quốc gia lớn, và các doanh nghiệp trong nước hầu như không được hưởng gì.
Trước tình hình thực tế, WB khuyến nghị Việt Nam "nuôi dưỡng" các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo thông qua việc Đổi mới Chương trình 844 theo hướng xây dựng doanh nghiệp sẵn sàng nhận đầu tư, bên cạnh đó là đơn giản hoá các quy định, giảm bớt rào cản pháp lý, cũng như tăng cường sự đóng góp của giới học thuật và nghiên cứu công lập.
Ông Đặng Quang Vinh cho biết WB có thể hỗ trợ cho chính phủ Việt Nam vay để thực hiện các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp start-up nếu nhà nước có nhu cầu.
(VNF) - Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu tập trung đẩy nhanh tiến độ nhưng vẫn phải tuân thủ đầy đủ các quy trình, tiêu chuẩn, quy chuẩn để bảo đảm chất lượng công trình; tuyệt đối không để xảy ra tình trạng vì tiến độ mà bỏ qua yêu cầu về chất lượng.
(VNF) - Tổng Bí thư yêu cầu nghiên cứu lộ trình kéo dài việc sử dụng người không chuyên trách phù hợp với thời điểm, sắp xếp lại thôn, tổ chức dân phố trước ngày 31/5/2026.
(VNF) - Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh đại biểu Quốc hội (ĐBQH) chuyên trách thì chỉ làm đại biểu, không kiêm nhiệm, giữ nhiều chức danh khác.
(VNF) - Ông N.L.C., viên chức Trạm Chăn nuôi, Thú y - Thủy sản huyện Phụng Hiệp (Hậu Giang) được xác định là người đóng dấu KSGM (kiểm soát giết mổ) sai quy định với lợn bệnh của Công ty C.P. Việt Nam.
(VNF) - Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý với dự thảo NĐ sửa đổi, bổ sung một số điều của NĐ số 10/2022/NĐ-CP ngày 15/01/2022 quy định về lệ phí trước bạ.
(VNF) - Thủ tướng Chính phủ vừa có văn bản yêu cầu xử lý nghiêm các cán bộ có biểu hiện suy thoái đạo đức, tham nhũng, bảo kê cho các đối tượng vi phạm pháp luật, với phương châm "không có vùng cấm, không có ngoại lệ".
(VNF) - Lực lượng chức năng Quảng Bình vừa phát hiện gần 4 tấn thực phẩm đông lạnh các loại trong kho hàng của Công ty TNHH xuất nhập khẩu Thịnh Phát Food.
(VNF) - Bộ trưởng Công Thương và Trưởng đại diện Thương mại Mỹ có phiên đàm phán cấp bộ trưởng thứ hai về Hiệp định thương mại đối ứng, cam kết thúc đẩy quá trình đàm phán hướng đến kết quả phù hợp.
(VNF) - Chưa đến 1 tháng, lực lượng chức năng đã khởi tố 119 bị can liên quan các tội gian lận thương mại, buôn bán hàng giả và các hành vi khác ở 24 địa phương. Thiếu tướng Nguyễn Quốc Toản cũng thông tin, Bộ Công an sẽ tiếp tục điều tra và làm rõ việc cán bộ tiếp tay, bao che vi phạm.
(VNF) - PGS.TS Phạm Thế Anh, Đại học Kinh tế Quốc dân khẳng định Việt Nam nên cân nhắc đánh thuế căn nhà thứ hai trở đi bởi nhiều lợi ích mà sắc thuế này có thể đem lại.
(VNF) - Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan kể khi đi công tác, ông nghe được chuyện TikToker nổi tiếng ở Trung Quốc bán được 650 triệu USD tiền sầu riêng trong 5 tiếng.
(VNF) - Thủ tướng Phạm Minh Chính nói trong việc xử lý các dự án tồn đọng kéo dài, khoảng 240 tỷ USD vốn và hơn 200.000ha đất "đã và đang được giải quyết tích cực".
(VNF) - Quán triệt không để Bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức cơ sở 2 tiếp tục tình trạng chậm trễ, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh công trình xuống cấp, gây lãng phí rất lớn có trách nhiệm của Bộ Y tế.
(VNF) - Ngày 3/6, Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố 5 giám đốc doanh nghiệp về hành vi đưa hối lộ trong vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim Việt Trung (Công ty VTM) và các đơn vị liên quan.
(VNF) - Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) bổ sung trường hợp cho phép “ký hợp đồng đối với doanh nhân tiêu biểu, xuất sắc, chuyên gia, nhà khoa học, luật gia, luật sư giỏi để thực hiện nhiệm vụ của vị trí việc làm công chức lãnh đạo, quản lý”.
(VNF) - Bộ Chính trị yêu cầu không đưa vào danh sách ứng cử người có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực, bảo thủ, tư tưởng bè phái, cục bộ, địa phương
(VNF) - Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Ban Quản lý dự án điện 3 (EVNPMB3) và liên danh nhà thầu ký hợp đồng gói thầu XL04-TAMR, thi công xây lắp nhà máy Thủy điện (NMTĐ) Trị An mở rộng (tỉnh Đồng Nai).
(VNF) - Hàng trăm sản phẩm mỹ phẩm bị rút phiếu công bố trong cùng một thời điểm, phần lớn theo đề nghị tự nguyện từ doanh nghiệp. Nhưng khi lần theo danh sách, không khó để nhận ra những mối liên kết đáng chú ý.
(VNF) - 48 trường hợp vừa được tỉnh Bình Định phê duyệt chính sách nghỉ hưu trước tuổi và nghỉ thôi việc theo các nghị định mới, trong đó mức hỗ trợ cao nhất là 1,9 tỷ đồng. Đáng chú ý, một nhân viên lái xe thuộc cấp sở cũng được nhận gần 1 tỷ đồng khi nghỉ trước 7 năm 3 tháng.
(VNF) - Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Xây dựng chủ trì nghiên cứu, xây dựng, trình Chính phủ thành lập Quỹ nhà ở Quốc gia, hoàn thành trong tháng 6/2025.
(VNF) - Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình yêu cầu tập trung đẩy nhanh tiến độ nhưng vẫn phải tuân thủ đầy đủ các quy trình, tiêu chuẩn, quy chuẩn để bảo đảm chất lượng công trình; tuyệt đối không để xảy ra tình trạng vì tiến độ mà bỏ qua yêu cầu về chất lượng.
(VNF) - Sau thời gian tạm dừng để điều chỉnh thiết kế và công năng, 2 tòa tháp CT1 và CT2 thuộc dự án Đà Nẵng Times Square đã chính thức tái khởi động. Diện mạo mới với chức năng căn hộ chung cư thay cho condotel kỳ vọng sẽ đưa dự án trở thành điểm nhấn mới trên trục ven biển Đà Nẵng.