'Chính sách hỗ trợ khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của Việt Nam còn manh mún'
Quỳnh Anh -
26/04/2024 12:29 (GMT+7)
(VNF) - Theo World Bank (WB), các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có thể đóng vai trò động lực tăng trưởng năng suất cho khu vực tư nhân ở Việt Nam.Ttuy nhiên, do nhiều yếu tố, hệ sinh thái khởi nghiệp trong nước chưa có nhiều đột phá.
Khởi nghiệp sáng tạo: Động lực tăng trưởng mới
Phát biểu chuyên đề đặc biệt "Đẩy mạnh Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo" thuộc khuôn khổ sự kiện công bố báo cáo điểm lại tình hình kinh tế Việt Nam của Ngân hàng Thế giới (World Bank - WB), ông Đặng Quang Vinh - Chuyên gia Cao cấp Khu vực Tư nhân của World Bank tại Việt Nam cho biết dù khu vực tư nhân trong nước rất năng động và tăng trưởng nhanh, nhưng năng suất vẫn chưa cao. Cụ thể, năng suất lao động bình quân tại Việt Nam năm 2020 vẫn thấp hơn nhiều nước trong khu vực như Philippines, Indonesia, Thái Lan hay Malaysia.
Ông Vinh nhấn mạnh, "Để đạt mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045 khi các động lực tăng trưởng truyền thống đang dần không còn nữa, việc tăng năng suất trong khu vực tư nhân, đặc biệt là thông qua hệ thống doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, được coi là một trong những hướng đi hàng đầu".
Trong khi đó, theo WB, các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đóng vai trò như động lực tăng trưởng và đặc biệt có ý nghĩa với các quốc gia thu nhập trung bình như Việt Nam, vì tăng trưởng năng suất trong tương lai của các quốc gia này chắc chắn ngày càng dựa trên đổi mới sáng tạo và hấp thụ công nghệ.
Tại Việt Nam, hoạt động khởi nghiệp ở mức độ cao, nhưng những thách thức trong hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam có thể gây cản trở cho sự gia nhập của các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và cản trở tiềm năng tăng trưởng của các doanh nghiệp này.
Tạo môi trường thuận lợi hơn cho hệ sinh thái khởi nghiệp
Ngân hàng Thế giới nhấn mạnh sự cần thiết có môi trường thuận lợi hơn vì các rào cản chính mang tính cơ cấu còn tồn tại ở nhiều lĩnh vực. Chúng bao gồm các rào cản pháp lý, thiếu hụt kỹ năng ngày càng tăng, tỷ lệ hấp thụ công nghệ thấp và những thách thức trong việc tiếp cận nguồn tài chính giai đoạn đầu.
Bên cạnh các trở ngại liên quan tới R&D, vấn đề liên quan tới giáo dục và gây dựng lực lượng lao động chất lượng cao, những vấn đề về tiếp cận vốn cũng như sự hỗ trợ từ Chính phủ với hệ thống khởi nghiệp còn nhiều bất cập.
Báo cáo của WB cho biết "mặc dù đã có thành công trong triển khai nghị trình khởi nghiệp, nhưng các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của Chính phủ còn manh mún".
"Hiện có 2 bộ được giao nhiệm vụ chính về hỗ trợ khởi nghiệp ở Việt Nam: Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phụ trách về chính sách đổi mới sáng tạo, còn Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) quản lý các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNV&N) và khởi nghiệp. Tuy nhiên, hoạt động triển khai chính sách lại bị phân tán ở nhiều cơ quan trực thuộc, dẫn đến chồng chéo và thiếu phối hợp", trích báo cáo của WB.
Bên cạnh đó, hỗ trợ tài chính của Nhà nước cho đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp không phải lúc nào cũng được đối tượng thụ hưởng biết đến, đồng thời bị hạn chế về quy mô và phạm vi.
Theo WB, Đề án 884 của Bộ Khoa học và Công nghệ được coi là chương trình hỗ trợ khởi nghiệp hàng đầu của Nhà nước, nhằm cung cấp hỗ trợ tài chính và đào tạo cho doanh nghiệp khởi nghiệp qua trung gian là các trường đại học trên cả nước, đã hỗ trợ cho khoảng 2.000 dự án với tổng kinh phí khoảng 84 triệu USD kể từ năm 2018. Tuy nhiên, chất lượng và công tác xác định đối tượng đào tạo vẫn chưa đảm bảo theo quan điểm của các sáng lập viên và nhà đầu tư được nhóm của Ngân hàng Thế giới phỏng vấn.
Chương trình SpeedUp của TP. Hồ Chí Minh, được Sở Khoa học và Công nghệ thành phố triển khai trong "Đề án hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của thành phố Hồ Chí Minh" đã hỗ trợ được 1.500 doanh nghiệp khởi nghiệp trong giai đoạn 2018-2022 bằng cách cấp kinh phí cho các tổ chức cung cấp dịch vụ trung gian. Tuy nhiên, hiện chưa có chương trình tài trợ hoặc vốn vay có thể miễn giảm dành cho hoạt động thương mại hóa của các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở giai đoạn ban đầu.
Ngoài ra, khả năng tiếp cận tài chính vẫn là thách thức lớn đối với khu vực tư nhân ở Việt Nam, nhất là đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp. Hỗ trợ tài chính của Nhà nước cho đổi mới sáng tạo chủ yếu dành cho một vài các công ty đa quốc gia lớn, và các doanh nghiệp trong nước hầu như không được hưởng gì.
Trước tình hình thực tế, WB khuyến nghị Việt Nam "nuôi dưỡng" các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo thông qua việc Đổi mới Chương trình 844 theo hướng xây dựng doanh nghiệp sẵn sàng nhận đầu tư, bên cạnh đó là đơn giản hoá các quy định, giảm bớt rào cản pháp lý, cũng như tăng cường sự đóng góp của giới học thuật và nghiên cứu công lập.
Ông Đặng Quang Vinh cho biết WB có thể hỗ trợ cho chính phủ Việt Nam vay để thực hiện các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp start-up nếu nhà nước có nhu cầu.
(VNF) - Trong những năm gần đây, du lịch cộng đồng tại nhiều vùng nông thôn, miền núi không chỉ dừng lại ở việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch, mà đang dần khẳng định vai trò như một công cụ giảm nghèo hiệu quả. Khi người dân trực tiếp tham gia và hưởng lợi từ việc khai thác giá trị bản địa, du lịch cộng đồng đã tạo sinh kế bền vững, góp phần nâng cao thu nhập, giữ gìn văn hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
(VNF) - Ngày 19/12, dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn) – Trà Lĩnh (Cao Bằng) giai đoạn 1 với tổng mức đầu tư gần 23.000 tỷ đồng đã chính thức được thông tuyến.
(VNF) - Bắc Ninh đồng loạt khởi công 4 dự án trọng điểm gồm khu công nghiệp và nhà ở xã hội với tổng quy mô hàng trăm héc-ta, tạo động lực mới cho phát triển công nghiệp, đô thị.
(VNF) - Chủ tịch Z Holding Hoàng Quang Thịnh cùng đồng phạm bị cáo buộc sản xuất, buôn bán sữa giả trị hơn 2.400 tỷ đồng, thu lời bất chính hơn 150 tỷ đồng.
(VNF) - Chủ tịch Tập đoàn Thuận An Nguyễn Duy Hưng ra hầu tòa phúc thẩm, xin giảm nhẹ hình phạt và cho biết gia đình vừa nộp thêm hơn 47 tỷ đồng để khắc phục hậu quả vụ án.
(VNF) - Bộ đội Biên phòng không chỉ bảo vệ chủ quyền quốc gia mà còn là "điểm tựa" thoát nghèo cho đồng bào biên giới như ở Pa Tần (Lai Châu) qua các hoạt động hỗ trợ kinh tế…
(VNF) - Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, tư vấn, khuyến nghị, đề xuất giải pháp để giải quyết những vấn đề quan trọng, liên ngành trong quản lý, điều hành kinh tế vĩ mô.
(VNF) - Ông Nguyễn Thanh Phong và bà Trần Việt Nga, 2 cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, bị cáo buộc nhận hối lộ và hưởng lợi cá nhân tổng cộng 52 tỷ đồng.
(VNF) - Công an Lạng Sơn đã vào cuộc điều tra và xác định các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản của gần 3.000 người dân Việt Nam với số tiền giao dịch lên tới khoảng 7.500 tỷ đồng
(VNF) - Hòa Phát của tỷ phú Trần Đình Long, THACO của tỷ phú Trần Bá Dương và T&T Group của 'bầu Hiển' là những cái tên mới xuất hiện trong liên danh nhà đầu tư dự án đại lộ cảnh quan sông Hồng.
(VNF) - Công ty Cổ phần Tập đoàn Mặt Trời (Sun Group) sẽ là nhà đầu tư thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang và tái thiết hệ thống công viên dọc hai bên sông Tô Lịch theo hình thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng xây dựng – chuyển giao (BT).
(VNF) - Khu đô thị thể thao Olympic, trục đại lộ cảnh quan sông Hồng, Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh... là những dự án có tổng mức đầu tư lớn nhất sẽ được khởi công vào ngày 19/12.
(VNF) - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà cho rằng, việc huy động nguồn lực để đảm bảo đủ nguồn vốn thực hiện, thúc đẩy kinh tế vận hành theo mô hình tăng trưởng mới dựa trên khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo là nhiệm vụ quan trọng và có tính quyết định mục tiêu tăng trưởng hai con số của Việt Nam.
(VNF) - Bộ Công an đề xuất xây dựng một ví điện tử quốc gia thống nhất, do Nhà nước dẫn dắt và tích hợp với VNeID, nhằm chi trả an sinh xã hội và thanh toán các dịch vụ công.
(VNF) - Hai cựu Cục phó Cục An toàn thực phẩm, ông Nguyễn Hùng Long và ông Đỗ Hữu Tuấn, bị cáo buộc cầm đầu nhận hối lộ hàng chục tỷ đồng từ doanh nghiệp.
(VNF) - Theo kết luận điều tra, cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (ATTP), Bộ Y tế Trần Việt Nga bị cáo buộc đã chiếm đoạt hơn 8 tỷ đồng trong quá trình duyệt, “ngâm hồ sơ” cấp Giấy xác nhận nội dung quảng cáo đối với các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
(VNF) - TS Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương nhận định để đạt được con số tăng trưởng hai con số này, cơ cấu nền kinh tế buộc phải có sự chuyển dịch mạnh mẽ về chất. Khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo cần phải đạt mức tăng trưởng gần 13% mỗi năm, trong khi khu vực dịch vụ cũng phải duy trì tốc độ tăng trưởng 12,5%.
(VNF) - Thủ tướng khẳng định mục tiêu tăng trưởng 2 con số của Việt Nam là có nền tảng, có dư địa và khả thi. Trên cơ sở đó, Chính phủ quyết tâm thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, tăng tốc phục hồi và hướng tới mục tiêu tăng trưởng cao gắn với phát triển bền vững trong giai đoạn tới.
(VNF) - Theo Bộ Công an, vụ thâu tóm khu đất "vàng" Bến Vân Đồn có việc giao tiền hối lộ bằng hai vali, vỏ thùng rượu, quà tặng xa xỉ và lời hứa cho penthouse.
(VNF) - Công an TP. Đà Nẵng vừa triệt phá thành công chuyên án, bắt giữ nhóm đối tượng hoạt động phạm tội sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức kinh doanh đa cấp tiền ảo với tính chất phức tạp, quy mô toàn quốc, số tiền chiếm đoạt hàng ngàn tỷ đồng.
(VNF) - Sáng 16/12, tiếp xúc cử tri phường Võ Cường (Bắc Ninh) sau Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cho biết Nhà nước sẽ điều chỉnh tăng lương khu vực công từ năm 2026, trong khi chờ ban hành bảng lương mới theo chủ trương cải cách tiền lương.
(VNF) - Trong bối cảnh an ninh năng lượng trở thành thách thức chiến lược, Việt Nam cần hơn 120 tỷ USD để triển khai Quy hoạch điện VIII trong 5 năm tới, song nguồn lực trong nước chỉ có thể đáp ứng khoảng một nửa. Theo ông Đặng Huy Đông, phần thiếu hụt 60 – 70 tỷ USD buộc Việt Nam phải trông cậy vào thị trường vốn và nhà đầu tư quốc tế, đặt ra bài toán lớn về cơ chế, thị trường điện và bảo đảm nguồn điện ổn định cho mục tiêu tăng trưởng cao trong những năm tới.
(VNF) - Trong những năm gần đây, du lịch cộng đồng tại nhiều vùng nông thôn, miền núi không chỉ dừng lại ở việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch, mà đang dần khẳng định vai trò như một công cụ giảm nghèo hiệu quả. Khi người dân trực tiếp tham gia và hưởng lợi từ việc khai thác giá trị bản địa, du lịch cộng đồng đã tạo sinh kế bền vững, góp phần nâng cao thu nhập, giữ gìn văn hóa và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.