'Chưa bao giờ khó khăn như hiện nay, DN xăng dầu như nằm trên giường bệnh'

DN bán lẻ chưa thể mua được từ nhiều nguồn

Bà Trần Thuỵ Thuỳ Trâm, Giám đốc Công ty TNHH Đoan Việt cho biết, thời gian qua, Đoan Việt cho hay, hiện nay định mức kinh doanh nằm ở cơ sở tính giá từ phía đầu mối, nhưng về đến doanh nghiệp bán lẻ lại không có phần này.

“Chúng tôi đề nghị cần phân rõ định mức ở các khâu đầu mối, phân phối và bán lẻ. Trong đó chi phí cho doanh nghiệp bán lẻ phải đạt từ 6 - 7% và không thấp hơn 5% để doanh nghiệp bán lẻ duy trì được hoạt động kinh doanh”, bà Trâm kiến nghị.

Về việc doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu được lấy hàng từ nhiều nguồn (tối đa ba nguồn), trong Nghị định 80/2023, áp dụng từ cuối năm 2023 đến nay đã quy định rõ. Thế nhưng có thực tế là cho đến nay, nhiều doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu tại TP.HCM vẫn chưa thể mua hàng được từ nhiều nguồn.

“Chúng tôi kiến nghị Bộ Công Thương cần quy định rõ trong văn bản hướng dẫn việc doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu được lấy hàng từ nhiều nguồn, nhằm tạo sự cạnh tranh lành mạnh theo xu thế thị trường. Đồng thời xoá bỏ cơ chế độc quyền về giá, cách tính giá của các đầu mối lớn, nhằm muốn thâu tóm doanh nghiệp vừa và nhỏ”, bà Trâm chia sẻ.

Ông Văn Tấn Phụng, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Dầu khí Đồng Nai - kiến nghị, cơ quan quản lý cần xem lại thực tế kinh doanh của thị trường hiện nay. Tình trạng "vừa đá bóng, vừa thổi còi" trong hoạt động kinh doanh xăng dầu của các đầu mối là vấn đề cơ quan quản lý cần đặc biệt quan tâm. Việc để các doanh nghiệp đầu mối vừa được nhập khẩu, vừa phân phối kiêm luôn cả bán lẻ thì rất dễ "đánh bùn sang ao’’ hay chuyển giá.

Nhấn mạnh hai năm qua, các doanh nghiệp xăng dầu như đang nằm trên giường bệnh, ông Đỗ Thanh Hán, Giám đốc Công ty CP Xăng dầu Sài Gòn khẳng định dự thảo nghị định được xây dựng với việc trao quyền quá lớn cho các doanh nghiệp đầu mối. Nếu để tình trạng này kéo dài, doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu sẽ mất hết sản nghiệp.

“Đã theo thị trường, nhà nước điều hành theo thuế, phí, còn giá để doanh nghiệp tự điều chỉnh hàng ngày. Đây là việc các nước đã làm nhiều năm rồi”, ông Hán nói và đề xuất để doanh nghiệp bán lẻ, thương nhân phân phối lấy từ nhiều nguồn, tự chịu trách nhiệm về chất lượng xăng dầu để cạnh tranh với nhau. Các cơ quan quản lý, công an, quản lý thị trường sẽ giám sát chất lượng, kiểm soát thị trường sau.

Quy định chung chung, DN dễ bị bắt lỗi

Cũng góp ý về Dự thảo Nghị định về kinh doanh xăng dầu đang lấy ý kiến các bên, ông Trịnh Quang Khanh - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam (VINPA) cho rằng, ban soạn thảo nên lược bớt những quy định chung chung trong dự thảo nghị định nếu không khi thực hiện, doanh nghiệp rất dễ bị bắt lỗi.

Dẫn 3 quy định liên quan đến xăng dầu đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường ra văn bản bãi bỏ nhưng dự thảo vẫn đưa vào, ông Khanh cho rằng, cần bỏ các quy định khác liên quan đến việc buộc doanh nghiệp phải xây dựng kho chứa 2.000 m3.

Theo ông Khanh, quy định hiện nay cho doanh nghiệp được phép thuê kho nhưng tại sao lại quy định trong dự thảo buộc doanh nghiệp phải tự xây dựng kho.

Dẫn quy định doanh nghiệp phải gửi thông tin của doanh nghiệp bán lẻ cho đầu mối và thương nhân phân phối, ông Khanh khẳng định, doanh nghiệp sẽ rất vất vả khi phải làm báo cáo trong khi việc này không giải quyết được vấn đề gì.

“Một con gà ba ông cùng báo cáo lên, rất trùng lắp. Một câu hỏi lớn với cơ quan soạn thảo nữa là việc vì sao dự thảo nghị định lại loại bỏ quy định các thương nhân phân phối không được lấy của nhau trong khi các dự thảo khác như 83, 95 và 80 đều quy định. Nếu các anh đã tư tưởng hướng đến thị trường thì nên mở”, ông Khanh nói.

Kiến nghị cơ quan quản lý phải xây dựng quy định sát với thị trường, làm sao để doanh nghiệp sống được, ông Hoàng Trung Dũng - Tổng Giám đốc Công ty CP Phát triển phụ gia và sản phẩm dầu mỏ (APP) - cho biết, chưa bao giờ doanh nghiệp khó khăn như bây do các quy định bất cấp trong kinh doanh xăng dầu.

“Dự thảo nghị định cho đầu mối được mua từ nhiều nguồn nhưng lại chỉ cho thương nhân phân phối được mua từ các đầu mối. Giống như cuộc đua chuột, chỉ có chạy theo một đường thẳng. Vậy chúng tôi cạnh tranh kiểu gì khi chỉ được mua từ đầu mối và mua kiểu gì khi năm 2022 - 2023, các đầu mối không nhập khẩu, chúng tôi gọi điện khắp nơi mà không có nguồn, dẫn đến đứt gãy nguồn cung. Tại sao không cho thương nhân phân phối mua lẫn nhau cũng như mua trực tiếp từ các nhà máy lọc dầu?”, ông Dũng đặt vấn đề.