Cổ đông lại kiện đòi bãi nhiệm tân chủ tịch Eximbank Cao Xuân Ninh

Ngày 21/6 tới đây, Eximbank sẽ tổ chức đại hội cổ đông thường niên 2019 sau 2 lần không thể tổ chức trước đó.

Lần thứ nhất là vào ngày 26/4 khi do tranh chấp giữa các nhóm cổ đông, dẫn đến không đủ tỷ lệ để tiến hành.

Lần thứ hai, Eximbank thông báo hoãn ĐHĐCĐ vì "muốn chuẩn bị kỹ lưỡng hơn" khi ngày tổ chức đại hội là 26/5 đã cận kề. Động thái này diễn ra ngay sau “ghế nóng” của ngân hàng này có chủ nhân mới đó là ông Cao Xuân Ninh. Ông Ninh được bầu làm chủ tịch HĐQT thay cho ông Lê Minh Quốc. Đồng thời, Eximbank cũng bầu ông Nguyễn Cảnh Vinh làm Quyền Tổng giám đốc.

Đây là lần thứ hai Eximbank công bố Chủ tịch HĐQT mới trong vòng hai tháng qua.

Trước đó vào ngày 22/3, HĐQT Eximbank ban hành nghị quyết bầu bà Lương Thị Cẩm Tú - thành viên HĐQT - làm chủ tịch HĐQT. Tuy nhiên, sau đó ông Lê Minh Quốc đã khởi kiện và yêu cầu Tòa án nhân dân TP.HCM áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời dừng nghị quyết bầu bà Tú làm chủ tịch HĐQT.

Tưởng chừng cuộc chiến quyền lực tại Eximbank đã ngã ngũ. Thế nhưng, vừa có tân chủ tịch sóng gió mới lại “ập” đến với nhà băng này.

2 tháng, 2 tân Chủ tịch HĐQT

Theo nguồn tin trên báo Thanh niên, ngày 5/6 vừa qua Tòa án nhân dân Q.1, TP.HCM thông báo thụ lý hồ sơ “yêu cầu đình chỉ thực hiện nghị quyết của hội đồng quản trị” bầu Chủ tịch Hội đồng quản trị Eximbank.

Người gửi đơn kiện lên tòa án là Công ty cổ phần Rồng Ngọc (nắm 1,99% vốn cổ phần Eximbank) yêu cầu đình chỉ Nghị quyết 231 về việc thông qua việc chấm dứt hiệu lực của Nghị quyết 112. Nghị quyết 231 là nghị quyết do ông Lê Minh Quốc ký hủy bỏ Nghị quyết 112 bầu bà Lương Thị Cẩm Tú - Thành viên HĐQT Eximbank vào ghế Chủ tịch HĐQT.

Đồng thời, đơn đề nghị đình chỉ thực hiện nghị quyết được ban hành trên cơ sở cuộc họp HĐQT không hợp lệ ngày 20/5 bao gồm Nghị quyết 238 bầu ông Cao Xuân Ninh vào chức danh Chủ tịch HĐQT Eximbank thay cho ông Lê Minh Quốc; Nghị quyết 239 thông qua việc bổ nhiệm ông Nguyễn Cảnh Vinh, Phó tổng giám đốc thường trực giữ chức danh quyền Tổng giám đốc Eximbank; Nghị quyết 242 về việc hoãn đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2019 lần thứ 2 tổ chức ngày 26/5.

Theo đơn gửi tòa, công ty Rồng Ngọc cho rằng Nghị quyết 231 ban hành vi phạm pháp luật và điều lệ Eximbank. Tại thời điểm ông Lê Minh Quốc ký Nghị quyết 231, cuộc họp HĐQT chưa kết thúc, biên bản cuộc họp chưa thông qua bởi chủ tọa, thư ký và các thành viên tham dự; trong khi Nghị quyết lại có nội dung "căn cứ biên bản cuộc họp HĐQT ngày 15/5", chủ tọa, thư ký và nhiều thành viên HĐQT không hề biết gì về biên bản này.

Bên cạnh đó ngày 14/5, Tòa án có Quyết định 159 hủy bỏ quyết định 92 về việc tạm dừng thực hiện nghị quyết 112 (bãi nhiệm chức danh Chủ tịch đối với ông Lê Minh Quốc và bầu bà Lương Thị Cẩm Tú lên Chủ tịch HĐQT Eximbank). Như vậy, Nghị quyết 112 có hiệu lực từ ngày 14/5 dù vậy ngày 15/5, ông Lê Minh Quốc không còn là Chủ tịch HĐQT Eximbank nhưng lại ban hành Nghị quyết 231.

Trước đó, ngày 22.5, cổ đông lớn của Eximbank Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC, nắm 15% vốn điều lệ Eximbank) có công văn gửi các thành viên HĐQT Eximbank nêu quan điểm không xem những quyết định của cuộc họp ngày 20.5 là hợp lệ.

Trong công văn này, SMBC nhấn mạnh “khi thực hiện chức năng, quyền và nghĩa vụ của mình, HĐQT phải tuân thủ đúng quy định của pháp luật và điều lệ Eximbank” và “Chúng tôi lưu ý đến các thành viên HĐQT về những vấn đề nêu trên và nhấn mạnh rằng chúng tôi không xem những quyết định được thông qua trong những cuộc họp không hợp lệ như vậy có hiệu lực. Trái lại, chúng tôi xem những quyết định đó là gây thiệt hại cho Eximbank và căn cứ theo điều 194.4 luật Doanh nghiệp, chúng tôi yêu cầu HĐQT đình chỉ thực hiện những quyết định như vậy”.

Được biết, theo biên bản cuộc họp thành viên HĐQT Eximbank ngày 20.5 (lần thứ 2), có 6/10 thành viên HĐQT tham dự cuộc họp với nội dung bầu Chủ tịch HĐQT Eximbank, xem xét vị trí tổng giám đốc và thảo luận những nội dung đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2019. Trong cuộc họp này, 5/6 thành viên đã bầu ông Cao Xuân Ninh - Thành viên HĐQT vào ghế Chủ tịch HĐQT Eximbank, thay ông Lê Minh Quốc có đơn xin từ nhiệm.

Bao giờ mới có hồi kết?

Sự bất đồng giữa các nhóm cổ đông tại Eximbank không phải ngày một ngày hai mà đã kéo dài một thời gian tới gần 5 năm. Bắt đầu từ Đại hội Đại cổ đông 2015, ông Lê Hùng Dũng rút khỏi ghế chủ tịch HĐQT khi các nhóm cổ đông của Eximbank chọn thêm người vào ban quản trị.

Câu chuyên tranh giành ghế vào HĐQT Eximbank thực sự lan rộng sau khi ĐHCĐ năm 2016 bất thành cũng bởi những xung đột lợi ích giữa các nhóm cổ đông.

Đây cũng là năm đầu tiên, đại hội cổ đông của nhà băng này cũng đã phải trải qua đến 3 lần mới thành công cùng một loạt các gương mặt mới xuất hiện trong Hội đồng quản trị, trong đó có những nhân vật đến từ Công ty Âu Lạc - là tập đoàn về vận tải tàu biển và khá xa lại với lĩnh vực tài chính ngân hàng, cùng với đại diện đến từ Vietcombank.

Tình hình chỉ tạm thời êm dịu khi ĐHCĐ năm 2017, đa số các tờ trình đã được thông qua.

Sự xuất hiện với vai trò tân chủ tịch HĐQT của bà Lương Thị Cẩm Tú vào tháng 3/2018 lại tiếp tục “châm ngòi” cho cuộc chiến chiến quyền lực tại ngân hàng này cho tới thời điểm hiện tại.

Cũng kể từ khi cựu chủ tịch Eximbank là ông Lê Đình Dũng rút lui vào năm 2015, những mâu thuẫn giữa các nhóm cổ đông đã khiến Eximbank tiếp tục “vùng vẫy” trong khó khăn, lợi nhuận trồi sụt.

Cụ thể, sau khi giảm từ mức lợi nhuận trên 3.000 tỷ năm 2011 xuống chỉ còn gần 40 tỷ năm 2015, lợi nhuận ròng của ngân hàng cải thiện lên con số 309 tỷ đồng năm 2016 và 823 tỷ năm 2017. Tuy nhiên, năm 2018 lợi nhuận ròng của ngân hàng lại lùi về con số 660 tỷ đồng. Nếu so với con số đạt được trong năm 2011 thì mức lợi nhuận này mới chỉ bằng 1/5, một con số vô cùng khiêm tốn.

Riêng 3 tháng đầu năm 2019, nhuận trước thuế của Eximbank chỉ đạt 350 tỷ đồng, giảm 37,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Đồng thời, tín dụng tiếp tục tăng trưởng âm.

Trong khi đó, nợ phải trả của Eximbank lại không ngừng tăng trong thời gian qua và cũng không hề thua kém nhiều so với mức nợ phải trả của ngân hàng giai đoạn “nghìn tỷ”.

Chưa kể, Eximbank mới đây buộc phải thanh toán toàn bộ tiền gốc 245 tỷ đồng (đã rút) và 115 tỷ đồng tiền lãi và phạt cho 1 khách hàng là bà Chu Thị Bình, công ty Thủy sản Minh Phú. Đây là số tiền tiết kiệm của khách hàng do chính nhân viên chiếm đoạt.

Giờ đây với sự xuất hiện của nhóm cổ đông mới, nếu như tiếp tục không có sự đồng thuận của các nhóm cổ đông với nhau thì Eximbank sẽ khó có thể thoát khỏi khó khăn.

Câu hỏi đặt ra, trong bối cảnh cuộc chiến còn chưa ngã ngũ, chưa có nhóm cổ đông nào đủ mạnh làm chủ thực sự, nên hay không cơ quan quản lý, ở đây là Ngân hàng Nhà nước đứng ra sắp xếp bộ máy quản lý cho Eximbank thay vì để nhà băng này tự giải quyết?

Về phía các cổ đông, điều mà các cổ đông cần lúc này có lẽ là một bộ máy ổn định, đồng lòng để cùng đưa Eximbank trở lại thời kỳ hoàng kim?