Công ty chứng khoán tìm hướng đi mới

"Chúng ta may mắn trong 10 năm qua được gửi tiết kiệm với lãi suất rất cao, gần như tiền trở thành tài sản, nhưng chắc chắn trong tương lai sẽ không còn cơ hội như vậy nữa", Chủ tịch HĐQT Công ty Chứng khoán VNDirect Phạm Minh Hương nói trong một buổi chia sẻ gần đây.

Theo bà Hương, xu thế phát triển chung trên thế giới là lãi suất tiết kiệm sẽ tiếp tục giảm. Dòng tiền nhàn rỗi trong dân đang tìm kênh đầu tư an toàn. Bằng chứng rõ ràng là các quỹ đa cấp tài chính đang thu hút được dòng tiền rất lớn, bởi vì người dân không biết bỏ tiền vào đâu.

"Khái niệm đầu tư tài chính bây giờ đã trở thành khái niệm phổ cập nhưng đang bị lạm dụng rất nhiều vì dân đang không biết đầu tư vào đâu", Chủ tịch VNDirect nhận định.

Vị lãnh đạo này đánh giá rằng các nhà đầu tư hiện nay đang bị quen với các lợi ích ngắn hạn, có ít lựa chọn đầu tư tài chính, cùng với đó là sự thiếu hiểu biết.

Lấy ví dụ trong xã hội, bà Hương cho hay các bạn trẻ mới vào đời hiện nay đang là nạn nhân của tín dụng, nạn nhân của nếp sống tiêu thụ, họ sống trong hoàn cảnh xã hội luôn thay đổi và phải dựa vào các điều kiện bên ngoài rất nhiều. Chẳng hạn, con cái phải dựa vào bố mẹ rất nhiều, ít có khả năng tự chủ kinh tế.

Trên thị trường chứng khoán, 95% nhà đầu tư giao dịch ngắn hạn (trading). Đáng chú ý, gần như sau khoảng 2 năm thì tệp khách hàng bị thay đổi, số khách hàng trụ lại chứng khoán không nhiều.

Bà Hương nhấn mạnh dòng vốn của nhà đầu tư vô cùng cần thiết bởi dòng tiền đầu tư bền vững mới giúp cho doanh nghiệp huy động được vốn, đồng thời đánh giá việc dòng vốn trên thị trường chứng khoán đa phần chỉ giao dịch ngắn hạn "là điều rất đáng tiếc".

"Hiện nay khá nhiều công ty không còn quan tâm đến thị trường niêm yết để huy động vốn nữa mà chủ yếu muốn lên đó để định giá lại tài sản, biến nó trở thành tài sản có thể thế chấp vay vốn, không thèm quan tâm đến các nhà đầu tư trên thị trường vì họ thấy họ không có khả năng huy động. Đó là một thực tế rất khó trong ngành chứng khoán", Chủ tịch VNDirect chia sẻ.

Trong khi đó, theo bà Hương, thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay không phải là đắt. Các doanh nghiệp Việt Nam vẫn tăng trưởng rất cao. "Trước đây, mọi người vẫn bảo cổ phiếu bluechip rất đắt và cho đến bây giờ cổ phiếu bluechip vẫn tiếp tục tăng trưởng", bà nói.

"Ngày xưa có thể có rất nhiều doanh nghiệp mạnh về bất động sản, mạnh về quan hệ kinh tế - chính trị nhưng hiện nay rất nhiều doanh nghiệp trẻ có ý tưởng, có khả năng quản lý, có khả năng kinh doanh khá mạnh nhưng họ còn quá nhỏ. Làm sao để đưa được dòng vốn vào đó? Đầu tiên phải khơi thông dòng đầu tư. Khi khơi thông dòng này thì sẽ khơi thông được dòng vốn cho doanh nghiệp", lãnh đạo VNDirect nêu quan điểm, đồng thời khẳng định chỉ khi nào có dòng tiền bền vững của đầu tư thì lúc đó mới có cơ hội để doanh nghiệp huy động vốn cho phát triển bền vững.

Dòng vốn đầu tư kém bền vững là trăn trở chung của ngành chứng khoán. Trong một buổi tọa đàm nhân kỷ niệm 20 năm vận hành thị trường chứng khoán Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) nêu quan điểm rằng cần phải để người dân nhận thức được chứng khoán cũng là một kênh tiết kiệm, lưu giữ tài sản, tương tự như vàng, bất động sản…

"Khi người dân có thể hiểu được điều này, thị trường sẽ tiếp tục mở rộng, cơ sở nhà đầu tư phát triển tốt hơn dù tốc độ chưa thể nhanh ngay. Hiện nay, 2 triệu tài khoản chứng khoán được mở, nhưng số tài khoản giao dịch thực tế chỉ vài trăm nghìn”, ông Dũng nói, đồng thời nhấn mạnh cần từng bước phổ cập kiến thức chứng khoán tới người dân.

Bối cảnh này đặt ra bài toán phát triển mới cho các công ty chứng khoán, đó là tìm đến và thay đổi thói quen quản lý tài sản của người dân.

Chủ tịch VNDirect Phạm Minh Hương cho hay công ty chứng khoán này đang đầu tư rất lớn cả về công nghệ lẫn nền tảng và con người, mục tiêu là xây dựng một hệ sinh thái cho phép người dùng đầu tư đa kênh và quản lý tập trung theo hướng tích sản trọn đời, từ bảo hiểm, đầu tư tích sản thụ động, tích sản chủ động, giao dịch chứng khoán...

Tuy nhiên, hệ sinh thái này vẫn đang trong giai đoạn đầu tư và chưa mang lại bất kỳ đồng thu nhập nào. Vị lãnh đạo này hy vọng hướng đi mới sẽ giúp công ty mở rộng được khả năng chăm sóc khách hàng, khi các hoạt động truyền thống như môi giới, giao dịch... đang dần bão hòa.

Trên thực tế, mô hình kinh doanh theo hướng lập và tư vấn triển khai kế hoạch tài chính cá nhân không phải xa lạ trên thế giới. Đây là mảng kinh doanh màu mỡ, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ thông tin ngày càng phát triển, cho phép triển khai các hoạt động này trực tuyến. Tại Việt Nam, không chỉ có các công ty chứng khoán mà các công ty tài chính tiêu dùng cũng như các ngân hàng đang hướng đến phục vụ nhu cầu có tiềm năng rất lớn này trong thị trường hơn 90 triệu dân.