Công ty Trung Quốc tràn vào, nhiều hòn đảo Indonesia 'kêu cứu' trong tuyệt vọng
Nhật Minh -
06/08/2023 00:16 (GMT+7)
(VNF) - Những khu khai thác niken của Indonesia, nơi nuôi sống những “gã khổng lồ” xe điện như Tesla, lại đang hủy hoại nguồn sống của nhiều người dân địa phương và cả những công nhân khai thác.
Hoạt động khai thác niken của nhiều công ty Trung Quốc đang "giết chết" môi trường Indonesia.
Nếu như Trung Quốc “thắp sáng” cho ngành công nghiệp xe điện thì Indonesia lại đang đặt mục tiêu cung cấp nhiên liệu để duy trì ngọn lửa đó. Quốc gia Đông Nam Á này hiện đang nắm giữ trữ lượng niken, thành phần chính để sản xuất thép không gỉ và pin xe điện, lớn nhất thế giới.
Chỉ trong 3 năm trở lại đây, Indonesia đã ký hơn 10 thỏa thuận trị giá hơn 15 tỷ USD để sản xuất pin và xe điện. Các đối tác của Indonesia bao gồm các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc cùng những “gã khổng lồ” như Tesla, Hyundai, LG và Foxconn. Sản lượng niken ở Indonesia cũng đã tăng gấp đôi trong 2 năm, lên 1,6 triệu tấn vào năm 2022 và chiếm tới 48% tổng nguồn cung của thế giới.
Các công ty Trung Quốc đổ xô vào Indonesia để khai thác niken.
Cùng với sáng kiến Vành đai và Con đường, ngày càng có nhiều công ty Trung Quốc xuất hiện tại Indonesia để đảm bảo nguồn cung niken khi nhu cầu xe điện ngày càng tăng. Trong đó, có từ 61% - 99% các công ty khai thác niken tại Indonesia thuộc sở hữu của Trung Quốc.
Trước năm 2014, đầu tư của Trung Quốc chỉ chiếm 1% số vốn đầu tư nước ngoài vào Indonesia. Thế nhưng, chỉ tính đến năm 2019, con số này đã tăng lên 7% - 8% khi đầu tư của quốc gia này vào công nghiệp khai thác niken ở Indonesia đã tăng theo cấp số nhân chỉ trong vài năm.
Từ tiếng kêu cứu trong vô vọng
Hòn đảo Wawonii xa xôi của Indonesia đã trở thành “chiến trường” giữa dân làng và một công ty khai thác niken được hậu thuẫn bởi các nhà đầu tư Trung Quốc. Các cuộc biểu tình chống lại ngành công nghiệp niken cũng đã nổ ra tại Sulawesi. Những người dân nơi đây đang kêu cứu khi hoạt động khai thác niken phá hủy hệ sinh thái và ảnh hưởng đến kế sinh nhai của họ.
“Kurisa sắp chết rồi”, một người dân tại làng chài xót xa. Cuộc sống của người dân tại Kurisa, một làng chài thuộc đảo Sulawesi, đã bị đảo lộn hoàn toàn khi khu công nghiệp Morowali Indonesia – khu liên hợp công nghiệp được quản lý bởi liên doanh Trung Quốc – Indonesia đi vào hoạt động.
Môi trường của nhiều hòn đảo ở Indonesia bị ô nhiễm vì hoạt động khai thác niken.
Các nhà máy khai thác và chế biến niken trong khu công nghiệp này đã cung cấp lượng niken khổng lồ cho nhiều hãng xe điện Trung Quốc. Thế nhưng, song song với đó, hoạt động của khu công nghiệp này cũng khiến môi trường xung quanh bị ô nhiễm nặng nề.
Nhiệt độ của nước tăng lên trong khi xung quanh chỉ toàn là bùn đã khiến “lũ cá phải bỏ chạy”, làm ảnh hưởng đến đời sống hàng ngày của những người dân làng chài. “Thay vì ăn cá, chúng tôi giờ ăn than”, một người dân chia sẻ.
Những khu rừng, đất trồng trọt cũng bị triệt hạ để nhường chỗ cho các nhà máy khiến không khí nơi đây “nhiễm độc”. Bụi bẩn, tiếng khoan đục, tiếng xe chạy rầm rập mỗi ngày,…đang khiến người dân nơi đây ngộp thở.
Đến cái chết của những người công nhân
Những cuộc biểu tình tại các khu công nghiệp khai thác niken ở Indonesia diễn ra ngày càng nhiều khi người lao động phải làm những công việc bẩn thỉu, nguy hiểm và chiến đấu với nỗi sợ hãi về cái chết mỗi ngày.
Công nhân tại các khu công nghiệp khai thác niken.
Vào tháng 3, có 4 người thợ mỏ làm việc tại Total Prima Indonesia chết ngạt trong một trận lở đất. Vào tháng 4, hai người công nhân bị chôn vùi dưới đống chất thải niken tại một nhà máy chế biến ở khu công nghiệp Morowali. “Những cái chết này đang gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về điều kiện làm việc mệt mỏi và thiếu các biện pháp an toàn tại các khu khai thác niken”, tờ Rest of World nói.
Theo thống kê của tổ chức phi lợi nhuận về năng lượng của Indonesia Trend Asia, trong giai đoạn từ năm 2015 – 2019, đã có 47 trường hợp tử vong và 76 trường hợp bị thương tại các khu vực khai thác niken. Đáng chú ý là trong số này chưa bao gồm 10 công nhân Trung Quốc tử vong, nghi ngờ do tự sát.
Ông Muhammad Zulfikar Rakhmat, một chuyên gia về quan hệ Trung Quốc-Indonesia của Trung tâm Nghiên cứu Luật và Kinh tế, cho biết: “Indonesia dường như đang nóng lòng muốn phát triển nền kinh tế. Mọi thứ khác chỉ là ưu tiên số hai, thậm chí là số ba”.
Số lượng công nhân tử vong tại các khu khai thác niken ngày càng tăng.
Một công nhân làm việc tại khu khai thác niken tiết lộ họ phải làm việc 12 tiếng mỗi ngày mà không có thời gian nghỉ ngơi. Trong khi đó, tiền lương của họ bị giữ lại trong nhiều tháng và các quản lý sẵn sàng thẳng tay trừ lương khi họ nghỉ ốm. Các công nhân Trung Quốc còn bị giữ lại hộ chiếu khiến họ không thể rời đi.
Nhiệt độ cao và ô nhiễm không khí tại các khu khai thác niken đã làm sức khỏe của những người công nhân bị suy giảm nghiêm trọng. Phổi của họ bị ảnh hưởng, nhịp tim tăng nhanh, thậm chí một số người còn mắc phải chứng mất trí nhớ. “Các công nhân tại những khu khai thác niken đã phải chịu đựng rất nhiều thiệt hại về cả thể chất, tâm lý lẫn tài chính”.
Các khu khai thác niken được ví như những "quả bom nổ chậm".
Chia sẻ với Rest of World, một công nhân người Trung Quốc tiết lộ cuộc sống của anh ấy đang vô cùng “khó khăn và đầy đau khổ”. Anh phải làm việc 11 tiếng/ngày bất chấp thời tiết và tình trạng sức khỏe ốm yếu mặc dù trong hợp đồng chỉ ghi 9 tiếng/ngày. “Trên núi không có người ở, muỗi và rắn độc rất nhiều. Khi trời mưa, chúng tôi không có nơi nào để trú ẩn”, anh nói.
Theo công ty tư vấn năng lượng Benchmark Mineral Intelligence, quyền kiểm soát nguồn cung niken toàn cầu của Indonesia có thể tăng lên hơn 60% vào cuối thập kỷ này. Và số lượng công ty hiện đang hoạt động tại khu công nghiệp có thể tăng lên nhiều trong những năm tới. Tuy nhiên, sự tăng trưởng này được ví như một “quả bom hẹn giờ” và nếu một ngày nào đó nó phát nổ, không chỉ người lao động, nhiều bên sẽ phải gánh chịu những hậu quả khó lường.
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
(VNF) - Sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giảm lãi suất thêm 25 điểm vào tuần trước, sự chú ý của giới đầu tư và thị trường tài chính ngay lập tức chuyển sang việc lựa chọn Chủ tịch Fed tiếp theo. Báo cáo mới nhất từ Nhà Trắng cho thấy TT Trump đang cân nhắc hai ứng viên sáng giá là Kevin Hassett và Kevin Warsh.
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.
(VNF) - Từng được xem là thú chơi gắn với tuổi thơ của thế hệ 8X–9X, thẻ bài sưu tầm như Pokémon hay Yu-Gi-Oh! đang chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ trên các nền tảng thương mại điện tử. Dữ liệu từ eBay cho biết Gen Z Mỹ đang chi tiêu ngày càng nhiều cho thẻ bài và các vật phẩm sưu tầm, biến một trào lưu văn hoá thành thị trường kinh doanh và đầu tư có quy mô đáng kể.
(VNF) - Quyết định hạ lãi suất của Fed trong tuần qua đã kích hoạt làn sóng tăng mạnh trên Phố Wall và củng cố sức hấp dẫn của vàng. Cùng lúc, Trung Quốc và Nga tăng dự trữ vàng, trong khi EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga, phản ánh xu hướng dịch chuyển dòng tiền và tái cơ cấu dự trữ trong bối cảnh kinh tế – địa chính trị toàn cầu đầy biến động.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến biến động lớn về tài sản của giới tỷ phú trên toàn cầu khi tổng giá trị tài sản đạt mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ đà tăng của cổ phiếu công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Tại Việt Nam, số lượng tỷ phú không thay đổi nhiều, song tài sản của một số cá nhân, đặc biệt người giàu nhất Việt Nam, tăng mạnh theo diễn biến thị trường chứng khoán.
(VNF) - Ở tuổi 27, CEO của nền tảng thị trường dự đoán Polymarket Shayne Coplan đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi công ty được định giá 9 tỷ USD. Hành trình của chàng trai bỏ học để xây dựng startup trong phòng tắm đến gương mặt nổi bật ngành crypto toàn cầu phản ánh sức mạnh của ý tưởng táo bạo, trí tuệ đám đông và bước chuyển mình của cả một lĩnh vực công nghệ.
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
(VNF) - Mexico nâng thuế nhập khẩu lên 50% khiến Trung Quốc phản ứng gay gắt, gọi đây là hành động bảo hộ “mang tính xúc phạm” và cảnh báo tác động tiêu cực tới thương mại song phương.
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 1.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
(VNF) - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm sau một cuộc họp căng thẳng, phơi bày những rạn nứt sâu sắc giữa các nhà hoạch định chính sách về việc nên ưu tiên xử lý thị trường lao động suy yếu hay lạm phát vẫn ở mức cao.
(VNF) - Giới đầu tư đặt cược tới 90% vào khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Nếu kịch bản này xảy ra, quyết định của Fed có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ lên USD, vàng, Bitcoin và toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu trong những tháng tới.
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
(VNF) - Dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh có tổng chiều dài 121km, phân kỳ thành 2 giai đoạn với tổng mức đầu tư gần 23000 tỷ đồng và dự kiến thông tuyến vào ngày 19/12 tới đây.