Liên tiếp hứng chịu 'cơn thịnh nộ' của thiên nhiên, Trung Quốc đang 'phát ốm'

Trung Quốc “phát ốm” vì nắng mưa thất thường

Trong những ngày này, Bắc Kinh đang phải hứng chịu lượng mưa lớn nhất trong 140 năm qua do ảnh hưởng của cơn bão Doksuri. Hậu quả là hàng trăm con đường bị ngập lụt, trong khi các hoạt động sản xuất, kinh doanh bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Nhiều tuyến tàu điện ngầm ngừng hoạt động và hàng trăm chuyến bay bị hoãn và hủy. Ở vùng ngoại ô, nhiều ngôi làng bị cắt điện và cô lập bởi dòng nước lũ.

Theo dự báo của Cục Khí tượng Trung Quốc, quốc gia này vẫn còn phải đối mặt với tình hình thời tiết khắc nghiệt hơn trong tháng này, từ bão lũ đến nắng nóng kỷ lục. 

Tân Hoa Xã cho biết sẽ có ít nhất 3 cơn bão nhiệt đới có thể ảnh hưởng tiêu cực đến Trung Quốc trong tháng này. Các cơn bão sẽ chủ yếu ảnh hưởng đến khu vực phía Đông và ven biển phía Nam của Trung Quốc.

Thời tiết cực đoan đã bao trùm lên khắp Trung Quốc trong năm nay, làm xáo trộn đời sống sinh hoạt của người dân cũng như các hoạt động sản xuất, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp. 

Ông Sheng Xia, trưởng bộ phận phân tích nông nghiệp của Citic Securities cho biết: “Đối với Trung Quốc, El Nino có thể dẫn đến tình trạng khí hậu bất ổn gia tăng ở lưu vực sông Dương Tử, gây ngập lụt ở phía Nam, hạn hán ở phía Bắc cùng mùa hè lạnh giá ở phía Đông Bắc”.

Sau khi trải qua đợt nắng nóng lịch sử vào mùa hè năm 2022 khiến tình trạng thiếu điện diễn ra trên diện rộng và chuỗi cung ứng bị gián đoạn thì năm nay, Trung Quốc lại tiếp tục bị tàn phá bởi những cơn nắng nóng khắc nghiệt.

Kể từ tháng 3, nhiệt độ ở nhiều thành phố của Trung Quốc đã chạm mức cao kỷ lục. Một số nơi ở tỉnh Vân Nam và Tứ Xuyên có nhiệt độ lên tới trên 40 độ C. Vào tháng 7, Trung Quốc ghi nhận mức nhiệt độ cao nhất từ trước đến nay, lên tới 52,2 độ C.

Nền nhiệt cao đã gây ra cái chết của nhiều loài động vật, vật nuôi tại Trung Quốc. Không khó để bắt gặp những tin tức như “hàng trăm con lợn bị chết vì nắng nóng sau khi mất điện đột ngột” hay “số lượng lớn cá chép bị “nấu chín” do nhiệt độ nước tăng cao khi trời nắng nóng” trên các bản tin của Trung Quốc.

Giá thịt thỏ - món ăn đặc trưng ở Tứ Xuyên cũng đã tăng mạnh do tình trạng thỏ chết vì nắng nóng khiến nguồn cung trở nên khan hiếm hơn. Một chủ trang trại gà ở thành phố Hợp Phì cho biết khoảng 20% số gà mái của ông không chịu để trứng vì quá nóng.

Nắng nóng đến sớm hơn cũng khiến cánh đồng ngô tại thành phố Thừa Đức, miền Bắc Trung Quốc trở nên còi cọc và cho năng suất thấp hơn đáng kể so với vụ mùa trước đó. Theo nghiên cứu của Bộ Nông nghiệp Trung Quốc, hạn hán có thể làm giảm tới 8% sản lượng ngô, lúa mì và gạo vào năm 2030.

Cũng trong cùng khoảng thời gian đó, nhiều nơi của Trung Quốc lại chịu cảnh ngập lụt do những cơn mưa lớn kéo dài. Các cánh đồng lúa mì tại Hà Nam, một tỉnh miền Trung cung cấp tới ¼ sản lượng lúa mì ở Trung Quốc, đã bị ngập úng hoàn toàn, chỉ vài ngày trước khi thu hoạch.

Mưa lớn khiến những loại ngũ cốc như lúa mì bị nảy mầm hoặc mốc, kéo theo sản lượng của vụ mùa năm nay giảm tới 20%, theo China Media Group. Không thể không thừa nhận rằng thời tiết khắc nghiệt đang tấn công nông dân Trung Quốc ở mọi phía.

Nỗ lực đảm bảo an ninh lương thực của Trung Quốc

Nhiều chuyên gia lo ngại tình trạng thời tiết cực đoan có thể trở thành “bình thường mới” tại Trung Quốc trong những năm tới. Hay nói cách khác, quốc gia châu Á này phải làm quen với cảnh mưa lũ thất thường xen lẫn nắng nóng như thiêu đốt.

Với dân số đông thứ hai thế giới trong khi có chưa đến 10% diện tích đất canh tác, không có gì ngạc nhiên khi Trung Quốc coi an ninh lương thực là một trong những mối quan tâm hàng đầu. Nhập khẩu vẫn đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp thực phẩm nhưng nó vẫn có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi mối quan hệ đầy thử thách với Mỹ hay cuộc xung đột Nga – Ukraine.

Trước tình hình trên, quốc gia này đã và đang triển khai những phương án gấp rút nhằm đảm bảo cung cấp đủ lương thực, thực phẩm cho người dân.

Chính quyền Trung Quốc đang khuyến khích đưa hoạt động sản xuất lương thực vào nhà kính, nơi nhiệt độ và độ ẩm có thể được kiểm soát bởi con người. Trung Quốc kỳ vọng sẽ có 40% rau xanh được trồng bên trong nhà kính vào năm 2030, tăng từ mức 30% của hiện tại.

Tham vọng “nông nghiệp không phụ thuộc vào thiên nhiên” của Trung Quốc đã phần nào thành hiện thực khi quốc gia này trồng thành công thanh long và sung trong nhà kính khổng lồ tại sa mạc Gobi.

Không chỉ có cây trồng, vật nuôi ở Trung Quốc cũng đang được “di chuyển” vào trong nhà. Tại miền Trung của Trung Quốc, lợn được đưa vào các trang trại cao tầng, nơi có thể cung cấp tới 1,2 triệu con lợn mỗi năm.

Trong khi đó, những con bò ở tỉnh Hà Bắc lại được tắm định kỳ và “ngồi mát” dưới những chiếc quạt khổng lồ. Vị trí của mỗi con bò sẽ được định vị và theo dõi bằng máy tính, nhờ đó các vòi phun nước sẽ tự động điều chỉnh nhằm tránh lãng phí nước.

Các nhà khoa học của Trung Quốc cũng đang nghiên cứu phát triển các giống lúa, lúa mì và các loại cây trồng khác với khả năng chịu hạn, chịu nhiệt tốt hơn. Việc trồng ngô biến đổi gen đã được cho phép ở một số khu vực của Trung Quốc.

Ngoài ra, quốc gia châu Á này còn đầu tư phát triển các kỹ thuật tưới tiêu cũng như cải thiện cơ sở hạ tầng nước. Chi tiêu công cho cơ sở hạ tầng nước của Trung Quốc đạt mức 1.000 tỷ NDT (129 tỷ USD) vào năm 2022. Mục tiêu chính của quốc gia này là cải thiện các “mao dẫn” của hệ thống tưới tiêu, xây dựng một mạng lưới đường ống và bể chứa dày đặc hơn.

Những nỗ lực của chính quyền Bắc Kinh trong cuộc chiến với El Nino là đáng ghi nhận nhưng chưa thể mang lại hiệu quả ngay tức thì. Điều này đồng nghĩa với việc Trung Quốc sẽ còn phải chịu nhiều “thương tổn” gây ra bởi biến đổi khí hậu trong thời gian tới.