Cú sốc khởi nghiệp toàn cầu: Vốn đầu tư giảm 46%, số kỳ lân mới thấp nhất 4 năm
Vĩnh Chi -
12/01/2024 14:51 (GMT+7)
(VNF) - Năm 2023 tiếp tục là một năm nhiều sóng gió và khó khăn của kinh tế thế giới. Quá nhiều "cơn gió nghịch" đã đẩy kinh tế toàn cầu năm 2023 vào một trong những giai đoạn ảm đạm nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính thế giới năm 2007-2008.
Cú sốc của hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu: Vốn đầu tư giảm 46%, số kỳ lân mới thấp nhất 4 năm
Hệ sinh thái khởi nghiệp & đổi mới sáng tạo thế giới chịu ảnh hưởng mạnh
Nền tảng kết nối Đổi mới sáng tạo mở BambuUP dưới sự bảo trợ của Cục Phát triển thị trường và Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ (NATEC) và Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp Sáng tạo Quốc gia (NSSC) vừa công bố “Báo cáo Hệ sinh thái Đổi mới sáng tạo mở Việt Nam 2023”.
Đây là năm thứ 3 báo cáo được thực hiện, với cấu trúc mới và diện mạo mới; tiếp tục là cơ sở dữ liệu toàn diện, uy tín, khắc họa toàn cảnh hệ sinh thái Đổi mới sáng tạo mở Việt Nam trong năm 2023.
Theo báo cáo chỉ ra, tính đến tháng 8/2023, tổng vốn đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp toàn cầu trị giá 187,6 tỷ USD, giảm 46,4% so với cùng kỳ năm 2022. Trung bình mỗi tháng 23,4 tỷ USD được đầu tư cho startup, sụt giảm rõ rệt so với 37 tỷ USD/tháng của năm 2022.
Tốc độ tăng trưởng kỳ lân cũng đã giảm mạnh, chỉ tăng 8,5% (từ 2022 đến 2023) so với 67% (từ 2021 đến 2022) và 80% (từ 2020 đến 2021). Số lượng kỳ lân mới trung bình hằng tháng của năm 2023 cũng đánh dấu mốc thấp nhất trong vòng hơn 4 năm qua (tổng hợp từ StartupBlink, Crunchbase, CBInsights)
Trong năm 2023, phần mềm & dữ liệu tiếp tục là lĩnh vực được lựa chọn nhiều nhất để các nhà sáng lập thành lập ra các công ty khởi nghiệp mới, chiếm tỷ lệ 31,95%. Các lĩnh vực phổ biến ngay sau lần lượt là Healthtech (12,83%) và Fintech (10,43%). Ngành thương mại điện tử & bán lẻ và công nghệ xã hội & giải trí tỏ ra kém hấp dẫn hơn với startup. Các startup trong 2 lĩnh vực này đã giảm so với năm 2022, từ 9,76% còn 9,47% cho ngành thương mại điện tử & bán lẻ và 10,38% còn 9,74% cho ngành công nghệ xã hội & giải trí.
Năm vừa qua đánh dấu sự suy giảm của các hệ sinh thái khởi nghiệp hàng đầu, gây ra bởi những sai lầm trong chính sách của những thành phố lớn của từng quốc gia. Ví dụ điển hình nhất là Trung tâm đổi mới sáng tạo San Francisco, đã trở nên tương đối đắt đỏ và thiếu an toàn. London, hệ sinh thái xếp thứ 3 toàn cầu, cũng đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng hậu Brexit. Sự phát triển của Bắc Kinh và Thượng Hải trong những năm qua đều bị hạn chế bởi sự cô lập của Trung Quốc khỏi hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu và các chính sách trừng phạt của chính phủ đối với các tập đoàn công nghệ lớn.
Mảng sáng tối từ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam, cần có một cú hích
Bên cạnh những khó khăn chung của tình hình thế giới, Việt Nam vẫn có không ít điểm sáng trong bức tranh chủ đạo của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mở.
Theo Báo cáo Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2023 (GII 2023) do Tổ chức Sở hữu trí tuệ Thế giới (WIPO) công bố, Việt Nam tăng 2 bậc so với năm 2022, đạt xếp hạng 46/132 quốc gia, nền kinh tế.
Với xếp hạng 46/132 trên Bảng xếp hạng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu, Việt Nam đang duy trì vị trí thứ 2 trong nhóm các quốc gia thu nhập trung bình thấp, xếp sau Ấn Độ. Trong khu vực ASEAN, Việt Nam xếp sau Singapore (5), Malaysia (36) và Thái Lan (43).
Theo WIPO, Việt Nam là một trong 7 quốc gia thu nhập trung bình đạt được nhiều tiến bộ nhất về đổi mới sáng tạo trong thập kỷ qua và cũng là một trong 3 quốc gia giữ kỷ lục có thành tích vượt trội so với mức độ phát triển trong 13 năm liên tiếp.
Tuy nhiên, phương diện đầu tư vốn cho hoạt động khoa học - công nghệ đổi mới sáng tạo của Việt Nam vẫn chưa được cải thiện. Mức đầu tư vào nghiên cứu phát triển (R&D) so với GDP của hệ sinh thái Việt Nam vẫn còn thấp và có xu hướng giảm. Năm 2023, con số được ghi nhận về mức đầu tư R&D so với GDP của Việt Nam là 0,4%, thấp hơn mức trung bình của khu vực Đông Nam Á, xếp hạng 66 toàn cầu, giảm 7 bậc so với năm ngoái, xếp hạng thấp hơn cả xếp hạng của năm 2021.
Trong khi đó, các nước trong cùng khu vực đã có sự gia tăng về nguồn vốn đầu tư vào hoạt động này, và nhanh chóng vươn lên trên bảng xếp hạng năm 2023 như: Thái Lan: 1,3% (tăng 4 hạng), Singapore 2,2% (tăng 3 hạng), Malaysia 1%. Nhìn vào con số này, chúng ta nhận thấy điểm tương đồng giữa việc đầu tư vào R&D của một quốc gia so với mức độ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp của quốc gia đó.
Doanh nghiệp Việt còn gặp nhiều trở ngại khi đổi mới sáng tạo. 75% doanh nghiệp được khảo sát trong báo cáo khẳng định rằng việc chưa được nhận thức đầy đủ về vai trò của đổi mới sáng tạo mở dẫn đến động lực hiện thực hóa chưa rõ ràng.
Trong bối cảnh hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năm 2023, các doanh nghiệp Việt Nam cho thấy sự thay đổi về ưu tiên thực hiện đổi mới sáng tạo mở giữa các lĩnh vực hoạt động. Cụ thể, lĩnh vực marketing & bán hàng được 73% số doanh nghiệp khảo sát lên kế hoạch thực hiện đổi mới sáng tạo ở trong tương lai, tăng 48% so với năm 2022. Trong khi đó, lĩnh vực nghiên cứu và phát triển (R&D) tuy vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong kế hoạch đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Thủ tướng Canada Mark Carney sẽ gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Washington vào ngày 6/5 nhằm khôi phục mối quan hệ thương mại quan trọng với Mỹ – mối quan hệ mà nhà lãnh đạo Ottawa gần đây từng mô tả là “đã chấm dứt”.
(VNF) - Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 2/5 xác nhận đang xem xét đề xuất đàm phán thuế quan từ phía Mỹ, đồng thời nhấn mạnh rằng Washington cần thể hiện thiện chí và sửa đổi các biện pháp đơn phương nếu muốn nối lại đối thoại một cách thực chất.
(VNF) - CEO Apple Tim Cook cho biết phần lớn iPhone bán ra thị trường Mỹ trong những tháng tới sẽ được sản xuất tại Ấn Độ, trong khi Việt Nam sẽ là trung tâm sản xuất chính các mặt hàng như iPad, AirPods, Mac và Apple Watch.
(VNF) - Tỷ phú Elon Musk gần đây thừa nhận sáng kiến cắt giảm chi tiêu liên bang DOGE chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng ban đầu dù đã giúp tiết kiệm được 160 tỷ USD và giảm 20.000 biên chế trong chính phủ, Musk cho rằng kết quả hiện tại vẫn chưa đáp ứng mục tiêu đề ra.
(VNF) - Phòng Thương mại Mỹ vừa lên tiếng kêu gọi chính quyền Tổng thống Donald Trump nhanh chóng triển khai cơ chế miễn trừ thuế quan nhằm ngăn chặn nguy cơ nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái và giảm thiểu thiệt hại cho các doanh nghiệp nhỏ.
(VNF) - Ryanair ngày 1/5 đã đe dọa hủy đơn đặt hàng với hàng trăm chiếc máy bay Boeing nếu cuộc chiến thuế quan do Tổng thống Mỹ Donald Trump khởi xướng sẽ dẫn tới giá cả tăng cao đáng kể. Họ đồng thời cho biết đang cân nhắc các nhà cung cấp thay thế, bao gồm cả nhà sản xuất máy bay Trung Quốc COMAC.
(VNF) - Chính phủ Mỹ và Ukraine đã chào đón việc ký kết một thỏa thuận chia sẻ khoáng sản gây tranh cãi như một bàn đạp cho sự hợp tác kinh tế song phương mở rộng, và như một tín hiệu về sự đầu tư lâu dài của Mỹ vào một Ukraine tự do.
(VNF) - Theo thông tin từ Nikkei, TikTok, nền tảng mạng xã hội nổi tiếng của Trung Quốc, sẽ chính thức tham gia lĩnh vực thương mại điện tử tại Nhật Bản trong vài tháng tới.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang cho rằng Trung Quốc “không hề tụt hậu” trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và Huawei là “một trong những công ty công nghệ đáng gờm nhất thế giới”.
(VNF) - Chủ tịch Hội đồng châu Âu, ông Antonio Costa, khẳng định trong bối cảnh địa chính trị và kinh tế thế giới biến động phức tạp, Liên minh châu Âu (EU) mong muốn tăng cường hợp tác với Việt Nam để thúc đẩy thương mại tự do, ứng phó các thách thức toàn cầu.
(VNF) - Trong bối cảnh căng thẳng thương mại có nguy cơ leo thang và thời hạn miễn áp thuế tạm thời sẽ kết thúc vào tháng 7 tới, Ấn Độ đang tìm cách sử dụng các đơn đặt hàng máy bay thương mại khổng lồ trị giá 67 tỷ USD với Boeing như một “vũ khí” chiến lược trong đàm phán với Mỹ.
(VNF) - Cơ quan An toàn Hàng không Liên minh châu Âu (EASA) cần từ 3 - 6 năm để chứng nhận loại máy bay cho mẫu C919 của Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc (COMAC), CEO của cơ quan này cho biết trên một ấn phẩm của Pháp đầu tuần qua.
(VNF) - Kể từ thời điểm tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ hai vào tháng 1/2025, Tổng thống Donald Trump đã nhanh chóng khởi động một loạt chính sách thuế quan quyết liệt, đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của chủ nghĩa thương mại bảo hộ.
(VNF) - Trước sức ép mạnh mẽ từ các hãng xe lớn và lo ngại về tăng trưởng kinh tế, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố sẽ sớm điều chỉnh chính sách thuế ôtô và linh kiện nhập khẩu, với mục tiêu giảm tác động tiêu cực tới ngành sản xuất trong nước và thúc đẩy tái cấu trúc chuỗi cung ứng về Mỹ.
(VNF) - Chỉ trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đẩy cuộc chiến thương mại với Trung Quốc lên cấp độ chưa từng có, với loạt thuế quan kỷ lục và chiến lược siết chặt toàn diện nhằm tái định hình trật tự thương mại toàn cầu.
(VNF) - Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết Trung Quốc đang có nguy cơ mất hàng triệu việc làm trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Bắc Kinh và Mỹ bắt nguồn từ thuế quan.
(VNF) - Cuỗi ngày 28/4, điện đã bắt đầu được khôi phục tại nhiều khu vực trên bán đảo Iberia vào cuối sau sự cố mất điện diện rộng khiến Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha gần như tê liệt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến giao thông, hoạt động y tế và sinh hoạt thường nhật.
(VNF) - Trong phiên giao dịch hôm 28/4, chứng khoán Mỹ ghi nhận biến động nhẹ khi nhà đầu tư thận trọng chờ đợi các yếu tố có thể gây biến động mạnh vào cuối tuần.
(VNF) - Sau khi rời trụ sở các công ty khỏi Thung lũng Silicon, tỷ phú Elon Musk đã "dời đô" đến một vùng đất hẻo lánh để xây dựng đế chế kinh doanh của mình.
(VNF) - Kỳ vọng về một năm phục hồi mạnh mẽ của ngành hàng xa xỉ đang bị thử thách nghiêm trọng bởi cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất ổn, làn sóng trả đũa về thuế quan giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang gây tổn thương đến tâm lý người tiêu dùng – yếu tố sống còn của ngành hàng xa xỉ toàn cầu.
(VNF) - Trong phiên giao dịch sáng ngày 28/4, giá vàng trên thị trường quốc tế giảm hơn 1%, khi đồng USD tiếp tục mạnh lên và hy vọng giảm bớt căng thẳng trong quan hệ thương mại Mỹ - Trung làm giảm nhu cầu đối với các tài sản trú ẩn an toàn. Các cuộc đàm phán thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã khiến vàng mất đi sức hấp dẫn như một kênh đầu tư an toàn.
(VNF) - Chính phủ Trung Quốc mới đây tuyên bố có đủ công cụ để bảo vệ việc làm và duy trì tăng trưởng kinh tế, bất chấp các mức thuế cao mà Mỹ áp đặt trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới leo thang.
(VNF) - Thủ tướng Canada Mark Carney sẽ gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Washington vào ngày 6/5 nhằm khôi phục mối quan hệ thương mại quan trọng với Mỹ – mối quan hệ mà nhà lãnh đạo Ottawa gần đây từng mô tả là “đã chấm dứt”.